Μανόλης Βασιλάκης: Η ζωντανή ιστορία του Ηρακλείου τον τελευταίο μισό αιώνα
Ο πρώην αντιδήμαρχος Ηρακλείου φωτίζει άγνωστες πτυχές από τις θητείες του σε ΤEΕ/ΤΑΚ, Λιμενικό Ταμείο και Λότζια, μιλά για τη ίδρυση του Θέατρου Κρήτης και τη στέγαση του Πανεπιστήμιου, αξιολογεί τους δημάρχους της πόλης και μιλά για τη μεγάλη του αγάπη, την Ηράκλεια Πρωτοβουλία, της οποίας και ήταν ιδρυτικό μέλος και πρώτος πρόεδρος.

 

Έχει καταγράψει μετρημένα 50 χρόνια κοινωνικής και πολιτικής προσφοράς στην πόλη και η δραστηριότητά του είναι αναπόσπαστα συνυφασμένη με τη νεότερη ιστορία του Ηρακλείου.

Γενναιόδωρος, οργανωτικός, οραματιστής και βαθιά ανώτερος άνθρωπος προσέφερε πλούσιο και σημαντικό έργο από όποιο μετερίζι και αν βρέθηκε. Από όλες τις θέσεις που υπηρέτησε το Ηράκλειο, σε κάθε βήμα της πλούσιας διαδρομής του δίδαξε με το ήθος του, την εργατικότητά του και την εξαιρετική καλλιέργεια και ποιότητα του χαρακτήρα του.

Ο Μανόλης Βασιλάκης μιλάει σήμερα στην «Π» για μερικούς από τους πιο βασικούς σταθμούς της διαδρομής του ανασύροντας από το παρελθόν ξεχασμένες ιστορίες για την ίδρυση της εταιρείας Θεάτρου Κρήτης και το ρόλο του Αλέξη Μινωτή, για το πώς γιγαντώθηκαν τα αυθαίρετα στην πόλη, καθώς έγκυες γυναίκες ανέβαιναν στις ταράτσες για να σταματήσουν την κατεδάφισή τους, πώς έγινε η χωροθέτηση του Πανεπιστημίου, για το πώς αγοράστηκαν οι γερανοί του λιμανιού από ανατολικογερμανική εταιρεία, για το πώς ήρθε στα χέρια του Δήμου ο Θεατρικός Σταθμός και το Μαρίνα, και για το «σχέδιο στοών» στο Ηράκλειο το οποίο κατάρτησε η Χούντα.

Και βέβαια μας μιλά για την πιο κομβική διαδρομή της ζωής του που είναι η συμμετοχή και η πορεία του στην ίδρυση της «Ηράκλειας Πρωτοβουλίας».

Η συνέντευξη του Μανόλη Βασιλάκη έχει ως εξής:

Μιλήστε μας για το πρώτο σας ξεκίνημα στο Ηράκλειο…
Γεννήθηκα το 1943 στο Ηράκλειο. Πήγα στο Λύκειο «ο Κοραής» και την τύχη να έχω πολύ καλούς δασκάλους. Σε ηλικία 18 ετών έφυγα για τη Γερμανία. Σπούδασα πολιτικός μηχανικός στο Πολυτεχνείου του Ανοβέρου, έκανα μεταπτυχιακά και πήρα του δίπλωμα του οικονομολόγου μηχανικού στο Πολυτεχνείο του Braunschweig.

Μετά εργάστηκα σε μεγάλη τεχνική εταιρεία στη Φρανκφούρτη. Όλα αυτά διήρκεσαν μια 10ετία και αμέσως μετά επέστρεψα στο Ηράκλειο το 1972, στρατεύτηκα το 1972- 1974, έλαβα μέρος και στην επιστράτευση που ακολούθησε. Ήδη από το 1972 εργάζομαι στο γραφείο που είχαμε ιδρύσει ο αδελφός μου Νίκος Βασιλάκης και ο αγαπημένος μας φίλος Γιάννης Περτσελάκης.

Και οι τρεις είχαμε σπουδάσει στο Ανόβερο και από φοιτητές οραματιζόμαστε την ίδρυση ενός γραφείου το οποίο πραγματοποιήσαμε. Ήμουν ελεύθερος επαγγελματίας μηχανικός από το 1974 μέχρι το 2015. Συμπλήρωσα 42,5 χρόνια εργασίας στο Ηράκλειο και 2,5 στη Γερμανία.

Επιστρέφοντας από τη Γερμανία, πώς ήταν το Ηράκλειο τότε; Με ποιες σκέψεις επιλέξατε να επιστρέψετε από μια πόλη που σας διασφάλιζε μια λαμπρή καριέρα;
Στα δέκα χρόνια που έζησα στη Γερμανία ήρθα μόνο 2 φορές στην Ελλάδα. Στη Γερμανία είχα πάρα πολύ καλό μισθό και άδεια παραμονής επ’ αόριστο. Όμως από τη μέρα που πήγα στη Γερμανία η σκέψη μου ήταν να επιστρέψω πίσω.

Ξενύχτησα ένα βράδυ γράφοντας σε μια κόλλα τα θετικά και τα αρνητικά. Κατέληξα ότι στη Γερμανία θα είχα μια καλύτερη επαγγελματική σταδιοδρομία, στην Ελλάδα θα είχα ένα καλύτερο ιδιωτικό και δημόσιο βίο. Δεν μετάνιωσα. Στο Ανόβερο χάναμε τον ήλιο αρχές Νοεμβρίου και τον ξαναβλέπαμε αρχές Απριλίου.

Είχαμε μια συνεχή συννεφιά. Ένα μουντό καιρό. Εδώ ζούμε στον παράδεισο και δεν το ξέρουμε. Επίσης ταξιδεύοντας Παρίσι, Κολωνία, Ανόβερο, Βερολίνο, Βαρσοβία, Μόσχα είναι μια πεδιάδα. Εδώ έχουμε αυτή την ποικιλία με τα βουνά, το υπέροχο φυσικό περιβάλλον…

Επιστρέφετε στο Ηράκλειο το 1972, το οποίο τότε τι εικόνα είχε;
Το Ηράκλειο το βρήκα σε μια έντονη οικονομική δραστηριότητα. Από τα χρόνια που έμεινα στη Γερμανία μόνο το ’64 και το ΄65 έκανα διακοπές στο Ηράκλειο. Έλειπα πάρα πολλά χρόνια. Περπατούσα στο δρόμο και στη θέση μιας πολυκατοικίας που έβλεπα προσπαθούσα να σκεφτώ τι υπήρχε πριν.

Άρχισε να αποδεκατίζεται ο ιστορικός ιστός…
Ναι βέβαια… Ο κόσμος έσπαγε πιάτα στα μπουζούκια, άρχισαν να διαμορφώνονται καταστήματα διασκέδασης, ήταν πόλη που είχε εξελιχθεί από τον καιρό που την είχα εγκαταλείψει. Όταν έφυγα το 1961 για τη Γερμανία δεν υπήρχε κανένα μπαρ και καμία καφετέρια στο Ηράκλειο. Δεν υπήρχε δυνατότητα για διασκέδαση όπως σήμερα που μπορείς να πας σε ένα μπαρ το βράδυ.

Μέσα στη 10ετία του ’60 κοντά στο πάρκο Θεοτοκόπουλου εκεί ιδρύθηκε το πρώτο κέντρο διασκέδασης. Μέχρι τότε η διασκέδασή μας ήταν σε πάρτι που διοργανώναμε στα σπίτια μας. Υπήρχε μια παρέα μεγάλη που κατά σειρά ο καθένας στη γιορτή ή στα γενέθλιά μας οργανώναμε ένα πάρτι.

Επιστρέφοντας όμως από τη Γερμανία ο κόσμος έχει αλλάξει…
Βέβαια ο κόσμος διασκεδάζει, πηγαίνει στα μπουζούκια, σπάει πιάτα… Είναι μια άλλη πόλη. Προοδευτικοί Κρητικοί στη διάρκεια της δικτατορίας σχεδιάζουν την ίδρυση μιας εταιρείας Θεάτρου Κρήτης. Ο καθηγητής, διευθυντής του Παγκρητίου Νίκος Κοπιδάκης, προσκαλεί τρεις νέους μηχανικούς τότε, τη Χρυσούλα Τζομπανάκη, Γιάννη Περτσελάκη και εμένα να συμμετάσχουμε στο εγχείρημα.

Πράγματι συμμετείχαμε στις ιδρυτικές συγκεντρώσεις, κάναμε και προτάσεις για το καταστατικό της εταιρείας που ιδρύθηκε και έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης και αυτή ουσιαστικά διαδέχτηκε το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης. Μέσα στη δικτατορία ήταν η πρώτη μου επαφή με τα κοινά της πόλης ήταν αυτή.

Επομένως έχω συμπληρώσει μισό αιώνα ενασχόλησης με τα κοινά που είναι συνεχής, άλλοτε σε πρώτη γραμμή, άλλοτε ως πρόεδρος Τεχνικού Επιμελητηρίου, πρόεδρος Λιμενικού Ταμείου και δημοτικός σύμβουλος και άλλοτε στα μετόπισθεν στην Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών μελετών, μέλος Επιτροπής ΤΕΕ ΤΑΚ κάποιας επιτροπής του Δήμου…

Αυτή η εταιρεία τι δραστηριότητα ανέπτυξε;
Αυτή η εταιρεία είχε έδρα τα Χανιά, ήταν όμως παγκρήτια και έκανε διάφορες σημαντικές θεατρικές παραστάσεις κυρίως το Κρητικού θεάτρου. Ο Αλέξης Μινωτής υπήρξε σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής σε διάφορα έργα της εταιρείας. Εκεί η συμμετοχή μου ήταν πολύ μικρή αλλά ήταν η πρώτη ενασχόληση.

Μόλις έπεσε η δικτατορία ιδρύθηκε η Δημοκρατική Παράταξη Τεχνικών Επιστημόνων Ηρακλείου, η οποία διεκδίκησε τις εκλογές του Τεχνικού Επιμελητηρίου ένα χρόνο αργότερα. Ήταν διακομματική με εξαίρεση τους νεοδημοκράτες που δεν συμμετείχαν. Ήμουν απλό μέλος της παράταξης. Στη διοίκηση ήταν ο Γιάννης Περτσελάκης, ο Γιώργος Γαλενιανός, η Αγγέλα Σμυρνάκη, Ευαγγελία Κανάκη. Μέσα στη δικτατορία με κάποια χαλάρωση που υπήρχε τα τελευταία χρόνια, δημοκρατικοί μηχανικοί, κατάφεραν και πήραν τους συλλόγους της Αθήνας.

Το σύλλογο πολιτικών μηχανικών το σύλλογο αρχιτεκτόνων κ.α.. Η κυβέρνηση της εθνικής ενότητας με υπουργό δημοσίων έργων το δικηγόρο και αντιστασιακό Γεώργιο Αλέξανδρο Μαγκάκη όρισε τη διοικούσα επιτροπή της Αθήνας από τα προεδρεία των συλλόγων με πρόεδρο τον Ευάγγελο Κουλουμπή. Στο Ηράκλειο όρισε μια διοίκηση με πρόεδρο το Γεώργιο Αναγνώστου πατέρα της Ελίνας Αναγνώστου συζύγου του Μανόλη Φραγκιαδουλάκη. Αυτός ήταν διορισμένος δημοκρατικός πρόεδρος το 1974 αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας.

Ένα χρόνο μετά τον Ιούνιο του 1975 γίνονται σε όλη την Ελλάδα εκλογές. Στο τοπικό συμβούλιο εδώ η Δημοκρατική Παράταξη Τεχνικών Επιστημόνων Ηρακλείου κατεβάζει πλήρες ψηφοδέλτιο 7μελες. Έγιναν εσωτερικές εκλογές μέσα στην παράταξη με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

Είχαμε πει ότι θα εκλέξουμε 6 από το Ηράκλειο και 1 από το Λασίθι, ότι θα έχουμε από το Ηράκλειο 2 πολιτικούς μηχανικούς (ήμασταν πάρα πολλοί), ένα αρχιτέκτονα, ένα μηχανολόγο, ένα τοπογράφο και ένα από τις υπόλοιπες ειδικότητες.

Πράγματι από τις εκλογές του Ιουλίου του 1975 προέκυψε η εξής 7μελής Διοικούσα Επιτροπή: Βασίλης Ζεβελάκης, αρχιτέκτων, Νίκος Μεταξάκης, πολιτικός μηχανικός, Γιώργος Νικολαΐδης, πολιτικός μηχανικός από τη Σητεία, Ελευθέριος Νιταδώρος, χημικός μηχανικός, Δημοσθένης Ραπτόπουλος, τοπογράφος μηχανικός, Δημήτρης Σαρρής μηχανολόγος –ηλεκτρολόγος μηχανικός και εγώ.

Στην πρώτη συνεδρίαση οι 7 εξέλεξαν τον Βασίλη Ζεβελάκη ως γραμματέα και εμένα ως πρόεδρο. Αντιπρόεδρος ήταν, βάσει της τότε ισχύουσας νομοθεσίας, το αρχαιότερο μέλος, ο Ελευθέριος Νιταδώρος. Εμείς τότε βάλαμε στόχο να βοηθήσουμε Κρητικούς υποψήφιους για την αντιπροσωπεία του ΤΕΕ.

Ήταν τρεις από το Ηράκλειο και 2 από τα Χανιά και πήραν 150 ψήφους ο καθένας με τη στήριξη τη δική μας.

Εσείς τότε εκλεχθήκατε πρόεδρος;

Εγώ τότε δεν είχα βλέψεις για την προεδρεία, όμως στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα ορίστηκα εκπρόσωπος της ομάδας μας, έκανα κάποιες καλές κινήσεις και είμαστε τότε 4 νέοι γύρω στα 30 Ζεβελάκης, Σαρρής, Νικολαΐδης και εγώ, ο Νίκος Μεταξάκης 40, ο Ραπτόπουλος 50 και ο Νιταδώρος 55.

«Συνωμότησαν» λοιπόν ο Σαρρής με τον Ζεβελάκη και είπαν να με προτείνουν για πρόεδρο. Εγώ δεν το είχα σκεφτεί καθόλου για τον εαυτό μου. Το συζήτησα με τον Γ. Περτσελάκη και τον αδελφό μου και τους είπα ότι προτείνομαι για πρόεδρος αλλά θα έχω λιγότερη παρουσία στο γραφείο.

Μου είπαν πήγαινε και εμείς θα σε καλύψουμε. Έγινε η εκλογή, υπήρχε ενδιαφέρον και από τον Νίκο Μεταξάκη και από τον Ραπτόπουλο, για την προεδρεία αλλά καθώς είμαστε τέσσερις οι νέοι εκλέχθηκα εγώ. Ακολούθησε ένα διάστημα όπου στις ψηφοφορίες ήμασταν 4-3.

Μετά από λίγο όμως ανακατεύτηκαν οι ψήφοι, έπαψε να υπάρχει το μπλοκ 4-3. Πάρα πολλές αποφάσεις ήταν ομόφωνες και αποτελέσαμε μια πολύ αγαπημένη Διοικούσα Επιτροπή, η οποία εκμεταλλεύτηκε το γεγονός ότι υπήρξε μεγάλη προθυμία για δουλειά στα κοινά από όλους τους μηχανικούς.

Είχαμε ανοικτές συνεδριάσεις με συμμετοχή 30 ατόμων που έπαιρναν το λόγο, έκαναν κριτική, έλεγαν απόψεις και είχαμε ευκολία να συγκροτήσουμε ομάδες εργασίας που επεξεργάστηκαν διάφορα θέματα. Ο απολογισμός ήταν πλούσιος. Πήραμε θέση σε πάρα πολλά θέματα, φτάσαμε στο σημείο να κάνουμε πρόταση για το πενταετές πρόγραμμα ανάπτυξης στο νομό λες και είμαστε νομαρχία.

Αυτό που είχε μεγάλη σημασία ήταν η υιοθέτηση μιας πρότασης του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων με πρόεδρο τη Μαρία Λυγιδάκη Ιωαννίδου για τη διατήρηση των νεοκλασσικών της 25ης Αυγούστου. Η απόφαση αυτή οδήγησε αργότερα στο Προεδρικό Διάταγμα που έσωσε τα νεοκλασσικά της 25ης Αυγούστου.

Η δραστηριότητά σας αναπτύχθηκε από το 1975…

Από το 1975 μέχρι το 1978. Επίσης βοηθήσαμε πολύ το Πανεπιστήμιο στην ίδρυσή του. Με πρότασή μας ιδρύθηκε η Επιτροπή των Φορέων της πόλης για τη στήριξη του Πανεπιστημίου με πρόεδρο το δήμαρχο Μανόλη Καρέλλη. Ήταν στην επιτροπή ο Αρχιεπίσκοπος Ευγένιος ο πρώτος, ο πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου Μελισσίδης, το ΕΚΗ, η Ομοσπονδία Επαγγελματοβιοτεχνών, όλα τα Επιμελητήρια, όλοι οι δευτεροβάθμιοι φορείς της πόλης.

Υπήρξε πάλι μια δεύτερη επιτροπή με πρόταση του ΤΕΕ ΤΑΚ στην οποία συμμετείχαν οι ίδιοι φορείς, η οποία ασχολήθηκε με τα πολιτιστικά πράγματα στην πόλη. Είχαμε εξαιρετική συνεργασία με τα Χανιά με πρόεδρο του ΤΕΕ τον Γιώργο Κατσανεβάκη όπου και εκεί ήταν πολύ δραστήριοι και υπήρξε απόφαση της κεντρικής διοίκησης με πρόεδρο τον Κουλουμπή που απένειμε έπαινο στα δύο τμήματα της Κρήτης.

Επίσης όταν κάναμε τον απολογισμό μας η γενική συνέλευση των μηχανικών μάς απένειμε έπαινο με πρόταση του αείμνηστου Σήφη Καμάρη, ο οποίος τότε ήταν μέλος της Αντιπροσωπείας. Επίσης είχαμε πολύ σημαντικό λόγο στη χωροθέτηση του Πανεπιστημίου…

Μιλήστε μας γι’ αυτό…

Ψάχναμε χώρο για το Πανεπιστήμιο και προτείνει ο Ραπτόπουλος -ο οποίος έχει γυρίσει την Κρήτη ως τοπογράφος-, να γίνει η χωροθέτηση στη Χαλέπα Κεφαλογιάννη στο Γάζι. Είναι μια ιδιοκτησία της οικογένειας Κεφαλογιάννη που είναι σε αρκετά κεντρικό σημείο.

Ακόμα ήταν αδόμητος ο χώρος. Κάναμε τότε αυτή την πρόταση και υπήρξε αντίδραση από τον τότε πανίσχυρο βουλευτή Εμμανουήλ Κεφαλογιάννη τον πρεσβύτερο. Η κυβέρνηση άκουσε το βουλευτή της και επέλεξε μια έκταση ακριβώς νοτίως της Χαλέπας. Τη λεγόμενη «έκταση των μικροϊδιοκτητών» οι οποίοι αρνήθηκαν και αυτοί να δεχτούν την απαλλοτρίωση. Προκλήθηκε μεγάλη αναστάτωση για πολλές εβδομάδες, ή μήνες, υπήρχε αναβρασμός.

Μια μέρα συζητούσαμε με τον Ανδρέα Καλοκαιρινό και μου είπε ότι έχει 800 στρέμματα νότια της έκτασης των μικροϊδιοκτητών και άλλα 200 ο Κριμπάς τότε πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, και δεν θα υπάρξει αντίρρηση εάν αποφασιστεί το Πανεπιστήμιο να πάει εκεί. Κατόπιν αυτού κάναμε εμείς την πρόταση μετά από σχετική συνεννόηση.

Πότε έρχεται η προεδρεία στο Λιμενικό Ταμείο;

Όταν ανέλαβε το ΠΑΣΟΚ την κυβέρνηση το 1981, αναζητήθηκε νέα διοίκηση για το λιμενικό ταμείο. Υπήρχε τότε η λεγόμενη Λιμενική Επιτροπή που διοικούσε το Λιμενικό Ταμείο (ο προκάτοχος του Οργανισμού Λιμένος), ήταν επταμελής και διόριζε ένα μέλος ο νομάρχης, ένα μέλος ο δήμαρχος, ένα μέλος ο Δήμος και ήταν ένας εκπρόσωπος του Εμπορικού Επιμελητηρίου εκπρόσωπος των λιμενεργατών, εξ οφίτσιο ο λιμενάρχης και ο διευθυντής του Τελωνείου και εκπρόσωπος του ΕΚΗ.

Αυτοί εξέλεγαν μετά τον πρόεδρο. Είθισται να εκλέγεται αυτός που προτείνει ο νομάρχης που τότε ήταν ο Γεωργιάδης. Ορίστηκα λοιπόν εγώ από το Νομάρχη, έγιναν οι εκλογές όπου ήταν υποψήφιος και ο Δημήτρης Βολιτάκης.

Εκλέχθηκα εγώ με 5-2. Είχαμε μια πολύ καλή συνεργασία. Συμπλήρωσα στη θέση αυτή δύο τριετείς θητείες. Το λιμενικό ταμείο είχε μια παράξενη δομή. Υπήρχε αφενός το Λιμενικό Ταμείο και αφετέρου η Διεύθυνση Εκμεταλλεύσεως Λιμένος. Άλλα εισέπραττε το Λιμενικό Ταμείο άλλα η Διεύθυνση, και η δομή αυτή δεν ήταν λειτουργική.

Επίσης υπήρχε μεγάλη διένεξη μεταξύ των μηχανικών και των διοικητικών υπαλλήλων. Να σημειωθεί ότι το Λιμενικό Ταμείο ήταν μια πολύ καλά οργανωμένη υπηρεσία. Είχε τρεις μηχανικούς τον καιρό που ο Δήμος Ηρακλείου, όταν ανέλαβε ο Μανόλης Καρέλλης είχε έναν. Βέβαια δεν είχε πολεοδομία τότε ο Δήμος, αλλά είχε τεχνική υπηρεσία με τον Γιάννη Παπαδάκη.

Ο δεύτερος που προσελήφθη ήταν ο Κώστας Σχιζάκης με έργο πολύ σημαντικό… Όταν ανέλαβα τα καθήκοντά μου προσπάθησα να φέρω μια ισορροπία στο Ταμείο, δεν κατάφερα να συμφιλιώσω τις διάφορες πλευρές, όμως κατάφερα να συνεργαστώ με όλους.

Θα θέλατε να μας αναφέρετε κάποιες δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν στην περίοδο της θητείας σας;

Την περίοδο της θητείας μου, αυτή η πολύ καλή τεχνική υπηρεσία που είχαμε έκανε μελέτες και κάναμε έργα, διότι η κυβέρνηση ήθελε να παράξει έργο. Πολλές φορές μας έπαιρναν τηλέφωνο και μας έλεγαν έχετε κάποιο έργο να εντάξουμε στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων;

Εκείνη την εποχή λοιπόν έγιναν έργα προστασίας του μόλου, χτίστηκε το νέο τελωνείο, ιδρύσαμε ελεύθερη ζώνη και επίσης έκανα μια ανάλυση των οικονομικών του λιμανιού ενοποιώντας τα έσοδα και τα έξοδα των δύο υπηρεσιών Λιμενικό Ταμείο και Διεύθυνση Εκμεταλλεύσεως Λιμένος από την οποία προέκυψε το εξής.

Τα τιμολόγια για τον ελλιμενισμό των πλοίων και τη φορτοεκφόρτωση ορίζονταν με απόφαση διαφόρων Υπουργείων, Ναυτιλίας, Οικονομικών, Δημοσίων Έργων, και αυτά ανανεώνονταν κάθε 5-10 χρόνια. Αντίθετα οι επιβάτες πλήρωναν ένα ποσοστό επί του εισιτηρίου. Έτσι με την αύξηση των εισιτηρίων αυτομάτως αυξανόταν και τα έσοδα του Λιμενικού Ταμείου.

Βρέθηκαν λοιπόν στην πορεία του χρόνου, οι επιβάτες, ο φτωχός λαός που πήγαινε στον Πειραιά να είναι οι κύριοι στυλοβάτες του Λιμενικού Ταμείου. Δηλαδή στην πορεία του χρόνου αυξήθηκαν συγκριτικά τα έσοδα από τους επιβάτες πολύ περισσότερο από τα έσοδα των πλοίων. Το εντυπωσιακό είναι ότι δεν πλήρωναν τίποτα οι επιβάτες των κρουαζιεροπλοίων. Προσπάθησα αυτά να τα αλλάξω…

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι την περίοδο εκείνη ο κόσμος ανέβαινε στην Αθήνα και για δουλειές και για αναψυχή και για λόγους υγείας. Θυμάμαι τον Σταμάτη Αρκουλάκη, ένα πολύ σημαντικό γιατρό στον Ευαγγελισμό, να μου λέει το 1964-1965 ότι στο Ηράκλειο ό,τι είναι πέραν της σκωληκοειδίτιδας πάει στην Αθήνα…

Τότε το λιμάνι κατέγραφε μεγάλη δραστηριότητα; Σε τι επίπεδο;

Ναι βέβαια. Είχαμε 200 χιλιάδες επιβάτες σε κρουαζιέρα, είχαμε φορτοεκφορτώσεις… Σε μια επίσκεψη του τότε υπουργού Εξωτερικών Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στην Ανατολική Γερμανία, έγινε μια συμφωνία και πουλήσαμε πορτοκάλια και σταφίδες από την Κρήτη και μας πούλησαν γερανούς.

Οι γερανοί που είναι σήμερα στο λιμάνι, προέρχονται από μια ανατολικογερμανική εταιρεία, την Τακράφ. Η συμφωνία είχε γραφτεί στο πόδι με πολλά κενά και θα έλεγα ότι τα σημεία αμφισβήτησης τα περισσότερα τα λύσαμε στη διάρκεια διαπραγματεύσεων τα περισσότερα υπέρ Λιμενικού Ταμείου και λιγότερα υπέρ της εταιρείας. Βοήθησε σε αυτό ότι ήξερα τη γερμανική γλώσσα και νοοτροπία.

Είχατε όμως και τη διαχείριση των καταστημάτων

«Την περίοδο εκείνη είχαμε 4 κυλικεία, το Μαρίνα και είμαστε πολύ δυσαρεστημένοι με τον τρόπο που λειτουργούσαν οι ιδιώτες τα καταστήματα αυτά… Όταν τελείωσε η σύμβαση του ιδιώτη που είχε το σταθμό αναμονής επιβατών, είχα την εντύπωση ότι χώρος είχε μαύρο δάπεδο. Όταν πλύναμε τα δάπεδα διαπιστώσαμε ότι ήταν γκρι…

Αποφασίσαμε λοιπόν να αναλάβουμε εμείς τη λειτουργία των καταστημάτων. Δεν είχαμε όμως το νομικό πλαίσιο. Αυτό λύθηκε όταν ψηφίστηκε ο νόμος για τις δημοτικές επιχειρήσεις. Τότε πήγα στο Δήμο και πρότεινα να γίνει μια δημοτική επιχείρηση, στη διοίκηση της οποίας θα συμμετείχε και το Λιμενικό Ταμείο, και να αναλάβει τα καταστήματα του λιμανιού και το Μαρίνα.

Ιδρύθηκε λοιπόν η ΔΕΤΑΗ η δημοτική επιχείρηση τουρισμού και αναψυχής του Ηρακλείου, καθώς η πρόταση έγινε δεκτή από το δήμαρχο Μανόλη Καρέλλη καθώς και από τους επικεφαλής της αντιπολίτευσης Ανδρέα Καλοκαιρινό και Φοίβο Ιωαννίδη.

Ήταν από τις πρώτες επιχειρήσεις που έγιναν πανελληνίως και υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον. Αργότερα στη ΔΕΤΑΗ προστέθηκε το «Π» και έγινε δημοτική επιχείρηση τουρισμού, πολιτισμού και αναψυχής και ανατέθηκε η ευθύνη ανέγερσης του Πολιτιστικού Κέντρου στη ΔΕΠΤΑΗ, κάτι που έγινε επειδή προσδοκούσαμε μια επιχορήγηση από τον αναπτυξιακό νόμο, που μπορούσε να πάρει η επιχείρηση και όχι ο Δήμος.

Πώς ήρθε στα χέρια του Δήμου ο Θεατρικός Σταθμός

Υπάρχει μια ιστορία για το μουσικό Αύγουστο του 1982 που δεν έγινε καθώς έπεσε θύμα των δημοτικών εκλογών και σταμάτησε.

Όμως εν όψει της προετοιμασίας που γινόταν τότε, η ομάδα Χατζηδάκη έχει ανακαλύψει τότε σε μια χαμηλή πλατεία, το μικρό κηποθέατρο που φέρει σήμερα το όνομά του, ανακάλυψε και το Θεατρικό Σταθμό. Ανακάλυψε δηλαδή μια αποθήκη. Είχαμε δύο αποθήκες που είχαν χτιστεί με τα προγράμματα απασχόλησης ανέργων του Μεταξά επί δικτατορίας.

Η μια στέγαζε το ΚΤΕΛ και η άλλη είχε διάφορα υλικά του Λιμενικού Ταμείου που δεν τα χρειαζόμαστε. Αυτοί ανακάλυψαν ότι θα μπορούσε να είναι ένα πάρα πολύ ωραίο θέατρο και εισηγήθηκα στη Λιμενική Επιτροπή την παραχώρησή της στο Δήμο, και πράγματι πριν τις δημοτικές εκλογές του ΄86 τον παρέλαβε και έτσι έγινε το πρώτο δημοτικό θέατρο της πόλης.

Πώς ξέφυγαν από το Λιμενικό Ταμείο Ηρακλείου οι Καλοί Λιμένες

Το Λιμενικό Ταμείο τότε είχε την ευθύνη του λιμανιού του Ηρακλείου των Λινοπεραμάτων, του λιμανιού της Χερσονήσου και του λιμανιού του Κόκκινου Πύργου και υπήρξε μια επιτροπή στην οποία συμμετείχα που θα έκανε κάποιες προτάσεις για τη λειτουργία των λιμανιών.

Αυτή η επιτροπή παρέδωσε το έργο της εντός προθεσμίας, είχε πρόεδρο τον Γ.Γ. του Υπουργείου Ναυτιλίας και συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των Υπουργείων και των πέντε μεγάλων λιμανιών της χώρας μεταξύ των οποίων και του Ηρακλείου. Αυτή η επιτροπή πρότεινε τα μεγάλα λιμάνια να αποκτήσουν Οργανισμό και τα μικρά λιμάνια να πάνε στους Δήμους.

Ο τότε υπουργός Ναυτιλίας είπε όλα τα λιμάνια στο Υπουργείο Ναυτιλίας και ο τότε υπουργός Εσωτερικών Α. Τσοχαντζόπουλος είπε όλα τα λιμάνια στους Δήμους. Τελικά όμως στην πορεία έγινε αυτό που προτείναμε. Είχα αναπτύξει μια πολύ καλή σχέση με τον Γεώργιο Κατσιφάρα υπουργό Ναυτιλίας. Είχα προτείνει να εντάξουμε και τους Καλούς Λιμένες στο Λιμενικό Ταμείο.

Το είπαμε στη Λιμενική Επιτροπή και πήραμε τη γενναία απόφαση να ορίσουμε χερσαία ζώνη στους Καλούς Λιμένες με την προοπτική να ενταχθούν στο Λιμενικό Ταμείο. Ήρθαμε σε επαφή με τον Κατσιφάρα, του έθεσα το αίτημα και μου απάντησε, «πρέπει να ρωτήσω παραπάνω. Δεν είναι απόφαση που μπορώ να πάρω εγώ». Κάναμε ένα υπόμνημα και μετά από αυτό δημιουργήθηκε μεγάλη αναστάτωση, με παίρναν τηλέφωνο για να υπολογίσω την απαλλοτρίωση…

Εγώ δεν είχα ζητήσει απαλλοτρίωση, είχα ζητήσει να γίνει χερσαία ζώνη ώστε, όπως παίρνουμε από τις εταιρείες κάποια δικαιώματα από τις εταιρείες που εκμεταλλεύονται τα Λινοπεράματα για φορτοεκφορτώσεις, να έχουμε κάτι αντίστοιχο. Προκλήθηκε μεγάλη αναταραχή, ο διευθυντής του Τελωνείου που είχε ψηφίσει την απόφαση πήρε δυσμενή μετάθεση και δεν προχώρησε τίποτα.

Όμως ανεξάρτητα από την έκβαση αυτή είμαι περήφανος για τους συναδέλφους μου που ψήφισαν την απόφαση αυτή.

Πώς… κόπηκε η μελέτη ανάπλασης του λιμανιού της Χερσονήσου

Έρχεται μια μέρα ο αρχιτέκτονας του Μαρίνα, ο Αντώνης Λαμπάκης και μου είπε «δεν μπορώ να κάνω άλλο μελέτες για τα συρτάρια… Έχω κάνει μια μελέτη για το λιμάνι της Χερσονήσου και δεν έχει προχωρήσει ποτέ». Είδα τη μελέτη, ήταν πάρα πολύ ωραία, θα άλλαζε πραγματικά η εικόνα του λιμανιού της Χερσονήσου.

Συγκάλεσα μια σύσκεψη με τον πρόεδρο της κοινότητας Χερσονήσου, εκπρόσωπο της Νομαρχίας των κλασσικών αρχαιοτήτων, της Εφορίας Βυζαντινών αρχαιοτήτων και όλοι μαζί συμφωνήσαμε ότι μπορεί να προχωρήσει αυτή η μελέτη. Όμως τελικά την έκοψε η Εφορία Εναλίων Αρχαιοτήτων την οποία δεν είχα σκεφτεί τότε να καλέσω.

Βέβαια σήμερα ο δήμαρχος δρομολογεί μια εξαιρετική αποκατάσταση, αλλά αν είχε προχωρήσει τότε αυτό το έργο θα είχε διαφορετική ανάπτυξη η περιοχή».

Και η σχέση με το Δήμο Ηρακλείου πότε ξεκίνησε;

Υπήρξα μέλος της Επιτροπής Σχεδίου Πόλεως το 1978-1982 που γνωμοδοτούσε σε αιτήματα πολιτών για την τροποποίηση του σχεδίου πόλεως. Την περίοδο εκείνη υπήρξε μεγάλη οικονομική άνοδος της υπαίθρου χάρη στην ένταξή μας στην ΕΟΚ και τις επιδοτήσεις και τα χρήματα αυτά επενδύθηκαν σε αυθαίρετα στο Ηράκλειο.

Αναπτύχθηκαν κυρίως δυτικά, Γιόφυρο, Εσταυρωμένο, υπάρχουν και στον Άι Γιάννη που ήταν το θέρετρο των Ηρακλειωτών. Οι δημότες έκαναν τα εξοχικά τους στον Άι Γιάννη. Τα αυθαίρετα έρχονται τη 10ετία του ΄70 και του ΄80, είναι το πλεονάζον εισόδημα των αγροτών.

Είναι πολύ ορμητική η επέλαση, πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί η νομοθεσία. Κάποιες ελάχιστες προσπάθειες που έγιναν να κατεδαφιστεί ένα αυθαίρετο εν τη γενέσει του σταμάτησαν όταν έγκυες γυναίκες ανέβαιναν στις ταράτσες για να εμποδίσουν τα μηχανήματα. Μετά το 1990 επί Δημαρχίας Κληρονόμου ήμουν πρόεδρος της επιτροπής ανέγερσης του Πολιτιστικού Κέντρου, με πρόεδρο τον Γιάννη Λεμπιδάκη με εξαιρετική σύνθεση, Νίκος Κοπιδάκης, Γιάννης Περτσελάκης, Γιώργος Σκουλάς.

Επίσης ήμουν πρόεδρος της Επιτροπής της προετοιμασίας της λειτουργίας του Πολιτιστικού Κέντρου με μέλη τους Μανόλη Καρέλλη και Ανδρέα Καλοκαιρινό.

Μιας και μπήκαμε στο κομμάτι της ενεργής εμπλοκής με το Δήμο, θέλω να ρωτήσω για την εκκίνηση της λειτουργίας της τεχνικής υπηρεσίας με ένα μηχανικό, όπως αναφέρατε νωρίτερα.

Πράγματι τον Δήμο τον παρέλαβε ο Καρέλλης με ένα μηχανικό. Βεβαίως οι μηχανικοί πριν το ’70 ήταν λίγοι. Ήταν όμως παραγωγικοί μηχανικοί διότι υπήρχαν στρατιές υπομηχανικών εμπειροτεχνών και σχεδιαστριών.

Στο Ηράκλειο είχαμε εξαιρετικές σχεδιάστριες, που τους έλεγες λίγα λόγια και καταλάβαιναν πολλά, είχαμε εμπειροτέχνες εργολάβους, εμπειροτέχνες εργοδηγούς, είχαμε μηχανικούς του μικρού Πολυτεχνείου, (μια σχολή που έβγαζε τεχνολόγους), έτσι ο μηχανικός του ’20, του ’30, του ’40, του ΄50, του ΄60 είχε πίσω του δεκάδες βοηθούς.

Ο αγαπητός μου Δημοσθένης Ραπτόπουλος μού είπε ότι είχε 22 βοηθούς σχεδιάστριες εμπειροτέχνες τοπογράφους. Το ίδιο και ο Δήμος είχε υπομηχανικούς, είχε τεχνικούς… Αλλά υπήρχε ένας μηχανικός ο Γιάννης Παπαδάκης και ο δεύτερος ο Κώστας Σχιζάκης…

Εσείς με ποιες σκέψεις αποφασίσατε να συμμετέχετε στις εκλογές;

Είχα ενοχληθεί από το γεγονός της παντοκρατορίας των κομμάτων στην τοπική αυτοδιοίκηση και της επιλογής των υποψηφίων δημάρχων με κριτήρια όχι απαραίτητα την καταλληλότητα… Σκεφτόμουν τη σύσταση μιας δημοτικής παράταξης ανεξάρτητης.

Παρόμοιες σκέψεις έκανε τότε ο Γιώργος Γαλενιανός με τον Γιώργο Κατσαράκη που ήταν τότε ο ένας πρόεδρος και ο άλλος μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ ΤΑΚ. Στη ζωή μου ήμουν συνήθως εκτός κομμάτων. Όμως όταν ήρθε ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου που μας είπε ελάτε όπως είστε, δεν θέλω να υπογράψετε κάποιο μανιφέστο αλλά με τις απόψεις που έχετε σε ένα ευρύ σχηματισμό, τότε πήγα και γράφτηκα.

Μας κάλεσαν μια μέρα παραμονές των εκλογών και ενώ εγώ σκεφτόμουν αυτή την ανεξάρτητη παράταξη και μας είπαν να ιδρύσουμε μια δημοτική παράταξη για τις εκλογές του 1994. Εγώ τους είπα η σκέψη μου ήταν μια ανεξάρτητη παράταξη. Όχι μια ανεξάρτητη παράταξη του Συνασπισμού αλλά μια ανεξάρτητη παράταξη στην ουσία της. Τον Μάιο του 1994 11 Ηρακλειώτες κάλεσαν τους συμπολίτες τους να συσπειρωθούν για την αντιμετώπιση των οξύτατων προβλημάτων της πόλης.

Την επιστολή υπέγραφαν οι: Γιώργος Γαλενιανός, Βασίλης Γεργιαννάκης, Μιχάλης Δοκουμετζίδης, Γιώργος Κατσαράκης, Μανόλης Κατσηδονιώτης, Κώστας Μαμουλάκης, Βαγγέλης Πατεράκης, Γιάννης Παπαδάκης, Δημήτρης Πετράντης, Θεόφιλος Τρουλλινός και εγώ.

Αυτοί οι 11 συζητήσαμε μερικούς μήνες στις αρχές του ΄94 για το πώς οραματιζόμαστε αυτή την ανεξάρτητη παράταξη με ανοικτό χαρακτήρα, εθελοντική βάση και βγήκαμε το Μάιο και καλέσαμε τους Ηρακλειώτες για να συζητήσουμε για τα προβλήματα της πόλης. Θέσαμε το δίλημμα αν θα κάνουμε ένα σύλλογο μελέτης των προβλημάτων ή αν θα κάναμε παράταξη.

Συντριπτική ήταν η απόφαση υπέρ της δημοτικής παράταξης. Ήταν ένα παράτολμο βήμα τότε, διότι τα κόμματα ήταν πάρα πολύ ισχυρά. Δεν είχαμε μηχανισμό αλλά η παράταξη συσπείρωσε πάρα πολύ κόσμο, κατεβήκαμε στις δημοτικές εκλογές, εκλέξαμε 3 δημοτικούς συμβούλους τους Μιχάλη Σκουλούδη, Κώστα Μαμουλάκη και εγώ ως υποψήφιος δήμαρχος.

Στο ψηφοδέλτιό μας συμμετείχαν η αείμνηση Δέσποινα Σκαλοχωρίτη, ο Γιάννης Ξυλούρης, ο Γιώργος Κατσαράκης. Απέναντί μας ήταν ο Κώστας Ασλάνης και η Ν.Δ με τον καλύτερο υποψήφιο που είχε ποτέ, τον Γιώργο Σενετάκη, το ΚΚΕ είχε επικεφαλής τον Γιώργο Βασιλειάδη και ο Μάνος Κουβίδης επικεφαλής της Πολιτικής Άνοιξης.

Καταφέραμε και πήραμε 15%. Αθροιστικά η Ηράκλεια Πρωτοβουλία διατέλεσε 8 χρόνια στην αντιπολίτευση. Σε αυτή την περίοδο ασκήσαμε ουσιαστική αντιπολίτευση, καταθέσαμε άπειρες ερωτήσεις με διάφορα θέματα και 40 προτάσεις. Η απάντηση του Ασλάνη στις προτάσεις αυτές ήταν ότι η επεξεργασία των θεμάτων από την δημοτική Αρχή ήταν πιο προχωρημένη από τις προτάσεις που εμείς καταθέταμε σε οποιοδήποτε θέμα.

Στιγμιότυπο από την κοπή της πίτας της Ηράκλειας Πρωτοβουλίας το 1999. Από αριστερά διακρίνονται: Γιάννης Καστρινάκης, Δ. Σκαλοχωρίτη, Μ. Βασιλάκης και Κ. Μαμουλάκης

Η μόνο πρόταση που υιοθέτησε ήταν να τιμηθεί η μνήμη του Νίκου Ξυλούρη στα 20 χρόνια από το θάνατό του. Επίσης είχαμε προτείνει να τιμηθεί η μνήμη του Γιώργου Σεφέρη με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή του.

Η πρόταση δεν υιοθετήθηκε, οργανώσαμε όμως εμείς την εκδήλωση ως παράταξη και κάναμε και μια διημερίδα με την επιμέλεια της Ευγενίας Λαγουδάκη.

Η αξιολόγηση των δημάρχων

Ο Ασλάνης είναι ένας ευφυέστατος άνθρωπος έντιμος με τεράστια κοινοβουλευτική εμπειρία, του άρεσε να του κάνουμε ερωτήσεις διότι αισθανόταν σαν υπουργός που απαντάει αλλά δεν άκουγε κανένα. Λειτουργούσε με βάση τις δικές του σκέψεις.

Αν ζητούσα μια αντίστοιχη αξιολόγηση και των άλλων δημάρχων με δυο κουβέντες;

Ναι… Ο Γιάννης Κουράκης ήταν πολύ δραστήριος, επέλεξε καλούς συνεργάτες και έκανε έργο. Ο Βασίλης Λαμπρινός είναι ένας άνθρωπος που τηρούσε όχι μόνο το νόμο αλλά τη δεοντολογία. Είναι υπόδειγμα ηθικού ανθρώπου, μεγάλη μόρφωση, ευγένεια και πυγμή.

Το έργο του είναι επίσης σημαντικό. Ο Μανόλης Καρέλλης υπέστη μεγάλη κριτική ως δήμαρχος, με τα χρόνια ξεκαθαρίζουν τα πράγματα… Άφησε πολύ σημαντικό έργο, στην ύδρευση, την αποχέτευση και βέβαια στον πολιτισμό.

Είχε ενεργό ρόλο στην διαμόρφωση της τοπικής αυτοδιοίκησης εκείνα τα χρόνια και έκανε κάποιες κινήσεις, όπως η αγορά του χώρου για το νεκροταφείο ήταν τεράστιας σημασίας, δεν θα μπορούσε να γίνει εύκολα σήμερα. Ακόμα ο βιολογικός καθαρισμός, η απαλλοτρίωση του χώρου που είναι η λαχαναγορά σήμερα. Προίκισε το Ηράκλειο και ήταν διεκδικητικός με θάρρος και άποψη. Του ξέφυγαν τα αυθαίρετα. Ήταν κάτι που και ο ίδιος το παραδέχτηκε κάποτε. Ήταν μια λαίλαπα που δεν μπορούσε εύκολα να αναχαιτίσει κανείς…

Ο Κώστας Κληρονόμος είναι ένας ευγενέστατος άνθρωπος, εξαιρετικός συμπολίτης μεγάλου ήθους που την περίοδο που ήταν δήμαρχος ήταν παράλληλα και πρόεδρος των Μινωικών Γραμμών. Αυτό του στέρησε πάρα πολύ χρόνο από τη δραστηριότητά του στο Δήμο.

Έγινε όμως και εκείνη την περίοδο δημοτικό έργο όπου ήταν πολύ δραστήριος αντιδήμαρχος ο Βαγγέλης Ρομπογιαννάκης. Έγινε για παράδειγμα ο πρώτος πανελλήνιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για το ανατολικό πολεοδομικό κέντρο, που ήταν μια πολύ σημαντική παρακαταθήκη.

Ο Μιλτιάδης Φαρσάρης έκανε πάρα πολλή δουλειά μέσα στους πέντε μήνες που έγινε δήμαρχος. Καθιέρωσε τη δημοτική ενημερότητα, ασχολήθηκε με τα οικονομικά του Δήμου. Ο ίδιος διατέλεσε και αντιπρόεδρος της ΔΕΠΤΑΗ επί Κληρονόμου, με πρόεδρο τον Γ. Λέμπιδάκη. Και οι δύο πολύ καλοί επιχειρηματίες.

Ο Γ. Λέμπιδάκης ασχολήθηκε με το Πολιτιστικό και ο Μιλτιάδης Φαρσάρης στη λειτουργία των καταστημάτων και μάλιστα με την ενασχόλησή του ήταν η πρώτη περίοδος που άρχισαν να λειτουργούν επικερδώς.

Το σχέδιο των στοών του Ηρακλείου

 Και βέβαια ο Ανδρέας Καλόκαιρινός ο οποίος ήταν εξαιρετικός δήμαρχος από το 1964 με 1967. Σε συνεργασία με τον οραματιστή πολεοδόμο Αριστομένη Προβελέγγιο επεξεργάστηκε το ρυθμιστικό σχέδιο πόλης του Ηρακλείου, το οποίο δεν εφαρμόστηκε ποτέ γιατί ήρθε η δικτατορία.

Ήταν μια πολύ σπουδαία βάση για την ανάπτυξη του Ηρακλείου. Μου είχε διηγηθεί μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία ο Ανδρέας Καλοκαιρινός. Υπήρχε ένα σχέδιο στοών για το Ηράκλειο, ίχνη αυτού του σχεδίου μπορεί να δει κανείς στην οδό Έβανς που ανεβαίνοντας δεξιά υπάρχουν κάποιες κολώνες.

Υπήρχε ένα σχέδιο σε κεντρικούς δρόμους να γίνουν κάποιες στοές, όπως έγιναν στην Αθήνα. Κάποιοι όμως είχαν συμφέρον να επεκτείνουν τα καταστήματά τους και ετοιμαζόταν η νομοθετική πρωτοβουλία για την αλλαγή αυτού του σχεδίου.

Τότε μου είπε ο Α. Καλοκαιρινός, συγκαλέσαμε το Δημοτικό Συμβούλιο και απειλήσαμε με παραίτηση και ο δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο. Και έτσι η κυβέρνηση αναγκάστηκε και το πήρε πίσω. Όμως μετά ήρθε η δικτατορία που δε ρωτούσε κανένα και το άλλαξε.

-Στην πορεία διατελέσατε αντιδήμαρχος Οικονομικών και δημοτικής περιουσίας

Στην πορεία διατέλεσα αντιδήμαρχος οικονομικών και δημοτικής περιουσίας, επισκέφτηκα όλα τα ακίνητα και ολοκλήρωσα την καταγραφή που είχε γίνει και έκανα πρόταση και για κάθε ακίνητο, σε σχέση με το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί.

Μια μέρα πήγε αντιπροσωπεία της Ηράκλειας Πρωτοβουλίας στον Κουράκη και του ζήτησε να μου αναθέσει το Πολιτιστικό Κέντρο. Είπα ότι θα είναι η καταστροφή μου αλλά δεν μπορούσα να αρνηθώ. Και πραγματικά υπήρξα πρόεδρος της επιτροπής παρακολούθησης, και συνέχισα την ενασχόλησή μου και στη δεύτερη θητεία Κουράκη που δεν είχα εκλεγεί δημοτικός σύμβουλος. Κάναμε έργο… και είναι πολύτιμο έργο για το Ηράκλειο.

Εκλογές 1988: Παρουσίαση υποψηφίων μετά την προεκλογική ομιλία του Μανόλη Βασιλάκη

-Σήμερα με την απόσταση τόσων χρόνων που έχουν μεσολαβήσει, πώς κρίνεις την πορεία της «Ηράκλειας Πρωτοβουλίας»;

Είναι σήμερα η μακροβιότερη παράταξη σε ολόκληρη τη χώρα. Οι παρατάξεις οι δημοτικές, όποιο όνομα και αν έχουν, στην ουσία είναι παρατάξεις των υποψηφίων δημάρχων τους. Εμάς είναι μη αρχηγική η παράταξη.

Για παράδειγμα, αποχώρησε ο Βασίλης Λαμπρινός τελείωσε η «Δύναμη Πολιτών». Αποχώρησε ο Γιάννης Κουράκης τελείωσε η παράταξη «Ηράκλειο 375». Αποχώρησε ο Λυγερός, διαλύθηκαν οι «Ενεργοί Πολίτες». Όμως και μετά από μένα που υπήρξα υποψήφιος δήμαρχος η «Ηράκλεια Πρωτοβουλία» υπάρχει. Από το 1994 έχουμε κλείσει 30 χρόνια. Περιληπτικά, 1995 – 2002 κατέγραψε δύο θητείες ως παράταξη της αντιπολίτευσης επί δημαρχίας Ασλάνη.

Στη συνέχεια 2002 – 2014 κατέγραψε 3 δημοτικές θητείες σε συνεργασία με τον Γ. Κουράκη και μεγάλη συμμετοχή στο έργο. Θυμίζω μόνο τον Κώστα Μαμουλάκη σαν αντιδήμαρχο τεχνικών έργων. Στη συνέχεια 2014 – 2019 απείχαμε από το Δήμο αλλά είχαμε πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα.

Το 2019- 2023 κατεβήκαμε ανεξάρτητη και στη συνέχεια συνεργαστήκαμε με τον Βασίλη Λαμπρινό. Τώρα η παράταξή μας ήταν η πρώτη που βγήκε και στήριξε τον Α. Καλοκαιρινό και έχουμε δύο μέλη μας τον Κώστα Βαρβεράκη πρόεδρο της ΔΕΠΑΝΑΛ και τον Γ. Τσαγκαράκη αντιδήμαρχο κοινωνικής πολιτικής και έχουμε και συμβούλους στο 1ο και 3ο διαμέρισμα. Η «Ηράκλεια Πρωτοβουλία» έχει μεγάλη παρουσία ως πολιτιστικός φορέας.

Το 1996- 1997 με επιθυμία του τότε τμήματος νέων κάναμε μια σειρά διαλέξεων για την ιστορία της πόλης που έγιναν και βιβλίο και το 2016-2017 οργανώσαμε μια δεύτερη σειρά διαλέξεων εξίσου επιτυχή, η οποία θα εκδοθεί, το βιβλίο είναι έτοιμο.

Έχουμε κάνει δύο κύκλους προβολής νέων Ηρακλειωτών καλλιτεχνών, με ονόματα γνωστά όπως είναι η Λίλη Δάκα. Έχουμε παρουσιάσει την ορχήστρα νέας Μόσχας με τον Χάρη Σαρρή ως σολίστα. Είχαμε παρουσιάσει τον Νίκο Κούνδουρο, τον Νότη Μαυρουδή. Κάναμε μια ημερίδα για τον πολιτισμό της καθημερινότητας με σημαντική συμβολή του Γ. Γραμματικάκη…