Το Μουσείο Μεσσαράς θα είναι ο έκτος σταθμός της περιοδεύουσας φωτογραφικής έκθεσης τεκμηρίωσης με τίτλο «Κλεμμένο παρελθόν – Χαμένο μέλλον» (“Stolen past – Lost Future” / “Gestohlene Vergangenheit-Verlorene Zukunft”).
Η έκθεση θα εγκαινιαστεί την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2023, στις 5 το απόγευμα, έχοντας ήδη παρουσιασθεί σε Πανεπιστήμια και Μουσεία της Γερμανίας και της Ελβετίας τα έτη 2018-2019 (Πανεπιστήμιο Χαϊδελβέργης, Κρατικό Μουσείο Βάδης Καρλσρούης, Πανεπιστήμιο Μύνστερ, Πανεπιστήμιο Βασιλείας), καθώς και στο Μουσείο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το έτος 2022.
Η δράση συνάντησε θερμή υποδοχή από το ακαδημαϊκό, φοιτητικό, μαθητικό και ευρύτερο κοινό. Με την παρουσίασή της στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσαράς, που άνοιξε τις πύλες του στο κοινό πρόσφατα, συμπορεύεται με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου στην προσπάθεια για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, και προσβλέπει στην ευαισθητοποίηση των επισκεπτών σχετικά με την καταπολέμηση του διεθνούς εγκλήματος της αρχαιοκαπηλίας και της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, αλλά και στην ανάδειξη των κοινών προσπαθειών για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς σε κρατικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
Η έκθεση δημιουργήθηκε στο πλαίσιο συμφώνου συνεργασίας του ΥΠ.ΠΟ. με το Υπουργείο Επιστήμης, Έρευνας και Τέχνης του ομόσπονδου κρατιδίου της Βάδης-Βυρτεμβέργης της Γερμανίας (2016), μετά την επιστροφή από το Κρατικό Μουσείο Βάδης Καρλσρούης στο Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού δύο αντιπροσωπευτικών δημιουργημάτων του κυκλαδικού πολιτισμού.
Στην έκθεση επισημαίνονται οι κίνδυνοι που απειλούν την πολιτιστική κληρονομιά από τις λαθρανασκαφές, τις κλοπές, το παράνομο εμπόριο, αλλά και τις λεηλασίες σε περιόδους πολέμου, καθώς και οι επιπτώσεις αυτών για την ακεραιότητα των πολιτιστικών αγαθών, την εγκυρότητα της ερμηνείας των ίδιων των αντικειμένων και του ιστορικού τους πλαισίου, και τις πνευματικές αξίες και τα μηνύματα που μεταφέρουν αυτά στον σύγχρονο κόσμο και τις επόμενες γενιές.
Στο αρνητικό αυτό φαινόμενο που αφανίζει ή αλλοιώνει πολιτιστικούς θησαυρούς, ιστορικά τεκμήρια, ταυτότητες και μνήμες, αντιπαραβάλλεται η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, με σταχυολόγηση των σύγχρονων πρακτικών και ενεργειών σε διεθνή και κρατική κλίμακα για τη συντονισμένη προσπάθεια πρόληψης και αντιμετώπισης της αρπαγής και της παράνομης διακίνησης.
Το πλούσιο τρίγλωσσο εποπτικό υλικό (σε ελληνική, γερμανική και αγγλική γλώσσα) συνοδεύεται από αντίγραφα επαναπατρισμένων αρχαιοτήτων, τα οποία παραχωρήθηκαν ευγενώς από το Ελληνικό ίδρυμα Πολιτισμού για τις ανάγκες της έκθεσης, αποδίδοντας πιο γλαφυρά το μέγεθος της απώλειας ξεχωριστών δημιουργημάτων της τέχνης και του πολιτισμού. Επίσης, η προβολή σχετικά με την ελληνογερμανική αρχαιολογική συνεργασία στην Ακρόπολη της Τίρυνθας υπογραμμίζει την αξία της επιστημονικής ανασκαφής για την ορθή αποκάλυψη και αποτύπωση του παρελθόντος από επίσημους θεσμοθετημένους φορείς και την ασφαλή διατήρησή του.
Εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ. έχει εκδοθεί δίγλωσσος κατάλογος της έκθεσης και έχει πραγματοποιηθεί η ψηφιακή μεταφορά της έκθεσης σε τρεις γλώσσες (http://stolenpast.culture.gov.gr).
Η έκθεση θα παραμείνει στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσαράς ως τις 26 Μαΐου 2024. Επικοινωνία: τηλ. 2892027177 e-mail [email protected] στοσελίδας messaramuseum.gr.