Αντιμέτωπο με πάρα πολλά ψυχοσωματικά προβλήματα είναι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας του Ηρακλείου.
Στις μέρες μας πολλοί κάτοικοι της πόλης, περισσότεροι από 3 στους 10, αναζητούν καταφύγιο στα ηρεμιστικά και τα αντικαταθλιπτικά αφού υποφέρουν από διαταραχές άγχους και κατάθλιψη.
«Το αποτύπωμα στην ψυχική μας υγεία είναι βαρύ.
Επιδεινώθηκε λόγω της πανδημίας, της απομόνωσης, των οικονομικών προβλημάτων, της ακρίβειας, της αγωνίας για το τι θα φέρει το αύριο», είπε στην «Π» η διευθύντρια του Ψυχιατρικού Τμήματος του Βενιζελείου κ. Ευγενία Χουρδάκη, σημειώνοντας ότι οι αγχώδεις διαταραχές έχουν αυξηθεί και ταλαιπωρούν πάνω από το 30% των πολιτών.
Βοήθεια αναζητούν πολλοί φοιτητές και έχουν αυξηθεί οι ηλικιακές ομάδες μεταξύ 18 και 35 ετών, που χρειάζονται υποστήριξη.
Επιπλέον έχει αυξηθεί κατά 40% η προσέλευση του κόσμου στα επείγοντα.
Τα συμπτώματα των ασθενών ποικίλλουν.
Πολλοί έχουν αυπνίες, άλλοι ταχυκαρδία, πονοκέφαλο, ζάλη, αστάθεια, βουλιμία ή ανορεξία, τριχόπτωση, δερματικά προβλήματα, ναυτία, έντονο και αδικαιολόγητο αίσθημα κόπωσης.
Για την κατάθλιψη και τις αγχώδεις διαταραχές συνιστάται ψυχοθεραπεία, κυρίως γνωσιακή και φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά, συνήθως για διάστημα 6 μηνών, αλλά είναι αυτονόητο ότι πρόκειται για κάτι που θα το κρίνει, κατά περίπτωση, ο γιατρός.
Δομές ψυχικής υγείας υπό κατάρρευση
Σύμφωνα με την κ. Χουρδάκη, αρκετοί, με βάση τα συμπτώματά τους, ξεκινούν τις επισκέψεις από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων πριν καταλήξουν στον ψυχίατρο, ειδικότητα που βρίσκεται σε μεγάλη έλλειψη στις δημόσιες δομές υγείας, αφού νέες θέσεις δεν προκηρύσσονται.
Το τμήμα που διευθύνει, παρακολουθεί 2.500 ασθενείς και υπεύθυνη για αυτούς τους ανθρώπους είναι μόνο η ίδια και μία ακόμη ιδιώτης γιατρός που προσφέρει τις υπηρεσίες της με μπλοκάκι, 2 φορές την εβδομάδα για 5 ώρες.
«Στο παρελθόν, οι άνθρωποι φοβόντουσαν το στίγμα και δεν πήγαιναν στον ψυχίατρο, τώρα έχουν ξεπεράσει τις αναστολές τους, πηγαίνουν στον γιατρό αλλά γιατρό δεν βρίσκουν», σχολίασε η ίδια σημειώνοντας ότι η αναμονή σήμερα για πρώτο ραντεβού στο Ψυχιατρικό τμήμα του Βενιζελείου είναι σχεδόν 7 μήνες.
«Δυστυχώς, οι δημόσιες δομές ψυχικής υγείας, είναι υπό κατάρρευση, αν και οι άνθρωποι τα τελευταία χρόνια τις έχουν ανάγκη, περισσότερο από ποτέ» τόνισε.
«Σαφώς οι αγχώδεις διαταραχές και η κατάθλιψη μαζί με τα ψυχοσωματικά προβλήματα παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση» επεσήμανε ο ψυχίατρος και επιστημονικά υπεύθυνος της κλινικής “Άγιος Χαράλαμπος” Μάνος Δολαψάκης.
Ο ίδιος σημείωσε ότι πολλοί άνθρωποι απευθύνονται στους ειδικούς αναζητώντας βοήθεια για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την οδυνηρή αυτή κατάσταση που τους κάνει δύσκολη την καθημερινή τους ζωή.
Σωματική δραστηριότητα και κατάθλιψη
Εντωμεταξύ, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε συνεργασία με το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η σωματική δραστηριότητα στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου συνδέεται με άμβλυνση της κατάθλιψης σε ενήλικες ασθενείς.
Όπως δηλώνει στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ένας εκ της επιστημονικής ομάδας Ιωάννης Δ. Μωρρές, δεκαεννέα ασθενείς με μέτριας σοβαρότητας κλινική κατάθλιψη φόρεσαν εθελοντικά τριαξονικές επιταχυνσιομετρικές συσκευές για επτά συνεχόμενες ημέρες (εκτός ωρών ύπνου/υγιεινής) προκειμένου να καταγραφεί αντικειμενικά η συνήθης σωματική τους δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν σε έγκυρο ψυχιατρικό περιοδικό υψηλής επιστημονικής βαρύτητας (Psychiatry Research) και έδειξαν ότι οι ασθενείς κατέγραψαν 30 λεπτά ανά ημέρα μέτριας έντασης σωματική δραστηριότητα στην καθημερινή ζωή (στη μέτρια ένταση έχουμε αυξημένο καρδιαναπνευστικό ρυθμό αλλά δεν «κόβεται η ανάσα» μας και έτσι έχουμε τη δυνατότητα να μιλάμε). Αυτή η μέτριας έντασης σωματική δραστηριότητα, σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα, συνδέθηκε με χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης.
Συμπερασματικά, 30 λεπτά την ημέρα μέτριας έντασης σωματική δραστηριότητα στην καθημερινότητα επιφέρουν άμβλυνση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων σε ενήλικες εξωτερικούς ασθενείς με μείζονα κατάθλιψη μέτριας σοβαρότητας.
Δεδομένου του υψηλού ρυθμού αύξησης των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και διαταραχών στην Ελλάδα, οι φορείς διακυβέρνησης πρέπει να θέσουν σε προτεραιότητα, τονίζεται στα συμπεράσματα της ερευνητικής μελέτης, την ανάπτυξη στρατηγικών προαγωγής της ημερήσιας μέτριας έντασης σωματικής δραστηριότητας στην καθημερινή ζωή για καλύτερη ψυχική υγεία στον ενήλικο πληθυσμό για τον επιπλέον λόγο ότι σωματική υγεία δεν υφίσταται χωρίς ψυχική υγεία.
Σύμφωνα με τον κ. Μωρρέ, ολοένα και περισσότερα Εθνικά Συστήματα Υγείας συνταγογραφούν προγράμματα οργανωμένης άσκησης σε ασθενείς με κατάθλιψη όχι μόνο ενδονοσοκομειακά, αλλά και στην κοινότητα.
Συχνά όμως οι εξωτερικοί ασθενείς με κατάθλιψη εγκαταλείπουν πρώιμα τα συνταγογραφημένα προγράμματα άσκησης στην κοινότητα γιατί βρίσκουν την άσκηση φορτική, καθώς πρέπει να εκτελείται σε συγκεκριμένους χώρους (πχ, γυμναστήρια) και να είναι προγραμματισμένη, επαναλαμβανόμενη, εποπτευόμενη και εστιασμένη στη βελτίωση της φυσικής κατάστασης (πχ, βελτίωση αντοχής, δύναμης, κτλ).
Ωστόσο, εξηγεί ο ίδιος, οι οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ, 2020) αναφέρουν ότι, πέραν της άσκησης που αποτελεί μία οργανωμένη μορφή σωματικής δραστηριότητας, πολλά είδη μη οργανωμένης μορφής σωματικής δραστηριότητας μπορούν επίσης να αμβλύνουν την κατάθλιψη όπως το περπάτημα, τα διάφορα αθλήματα και σπορ ψυχαγωγίας, ή τα κινητικά παιχνίδια που πραγματοποιούνται στην καθημερινότητα (εργασία, σπίτι, αναψυχή, κτλ) επί τουλάχιστον 30 λεπτά ανά ημέρα για τουλάχιστον πέντε φορές την εβδομάδα σε μέτρια ένταση.