«Υπο-στηρίζω Αρκαλοχώρι+» είναι ο τίτλος του προγράμματος που προτείνει προς τα Υπουργεία Κλιματικής Αλλαγής και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με επιστολή του ο Σύλλογος Σεισμοπλήκτων Δήμου Μινώα Πεδιάδας «Η Ελπίδα», με στόχο την ουσιαστική στήριξη των σεισμόπληκτων πολιτών.
Ο Σύλλογος «Η Ελπίδα» αναφέρει ότι με αυτή του την πρόταση μπορεί να καλυφθεί ένα μεγάλο κενό που διαπιστώθηκε από την εμπειρία τους με τον σεισμό του 2021, το οποίο εντοπίζεται στην διαδικασία αποκατάστασης και συγκεκριμένα το σημαντικό κόστος των μελετών και των αμοιβών των μηχανικών, το οποίο δεν καλύπτεται από την κρατική στεγαστική συνδρομή.
Αναλυτικά το κείμενο της επιστολής
Θέμα: Πρόταση για την εφαρμογή του προγράμματος «Υπο-στηρίζω Αρκαλοχώρι+» ως συμπληρωματικό εργαλείο στην αποκατάσταση σεισμόπληκτων περιοχών.
Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί,
Ο Σύλλογος Σεισμοπλήκτων Δήμου Μινώα Πεδιάδας “Η Ελπίδα” απευθύνεται σε εσάς με μια ουσιαστική πρόταση στήριξης των σεισμόπληκτων πολιτών, η οποία αφορά την υλοποίηση ενός στοχευμένου προγράμματος χρηματοδότησης μελετών αποκατάστασης και ενίσχυσης της σεισμικής ασφάλειας των κτιρίων.
Η εμπειρία μας από τον σεισμό της 27ης Σεπτεμβρίου 2021 ανέδειξε ένα μεγάλο κενό στη διαδικασία αποκατάστασης: το σημαντικό κόστος των μελετών και των αμοιβών των μηχανικών, το οποίο δεν καλύπτεται από την κρατική στεγαστική συνδρομή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί σεισμόπληκτοι πολίτες να αδυνατούν να προχωρήσουν τις αναγκαίες εργασίες για την αποκατάσταση των κατοικιών, των επιχειρήσεων και των κοινωφελών κτιρίων.
Για τον λόγο αυτό, προτείνουμε την εφαρμογή του προγράμματος «Υπο-στηρίζω Αρκαλοχώρι+», το οποίο μπορεί να δώσει άμεση λύση σε αυτό το πρόβλημα και να επιταχύνει τη διαδικασία αποκατάστασης των σεισμόπληκτων κτιρίων.
Τι είναι το «Υπο-στηρίζω Αρκαλοχώρι+»
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που προτείνουμε να εφαρμοστεί από την Πολιτεία, βασισμένο σε voucher (κουπόνια οικονομικής ενίσχυσης), το οποίο διατίθεται στους δικαιούχους για να καλύψουν:
- Σύσταση φακέλου αποκατάστασης – Έκδοση αδειών, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για κάθε επισκευή.
- Μελέτες στατικής επάρκειας για τα σεισμόπληκτα κτίρια.
- Προληπτικό πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο για όλα τα κτίρια.
Το πρόγραμμα που προτείνουμε δεν θα χρηματοδοτεί κατασκευαστικές εργασίες ούτε αποτελεί αποζημίωση, αλλά θα βοηθά τους σεισμόπληκτους να καλύψουν τα έξοδα των απαιτούμενων μελετών/φακέλων/αδειών, χωρίς τις οποίες καμία αποκατάσταση δεν μπορεί να προχωρήσει. Αντίστοιχη στόχευση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει δοθεί σε Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία.
Κατηγορίες χρηματοδότησης μέσω voucher
α) Για όσα κτίρια απαιτούν σύσταση φακέλου αποκατάστασης:
Χορήγηση voucher ύψους 2.000 ευρώ.
β) Για όλο το κτιριακό δυναμικό:
Χορήγηση voucher 300 ευρώ ανά κτίριο για πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο, στα πρότυπα του ΟΑΣΠ για τα δημόσια κτίρια, που ήδη είναι σε εξέλιξη (Αρ. Φύλλου 2943 Β 04/05/2023).
γ) Σε περιπτώσεις που απαιτείται τεκμηριωμένα στατική μελέτη:
Χορήγηση voucher ύψους 2.500 ευρώ σε περιπτώσεις κατοικιών και επιχειρήσεων
Χορήγηση voucher 5.000 ευρώ σε περιπτώσεις κτιρίων που είναι δημόσιας χρήσης (πχ ιεροί ναοί, αίθουσες)
Να σημειώσουμε ότι η πρότασή μας μπορεί να μην καλύπτει το συνολικό κόστος για τις απαραίτητες εργασίες των μηχανικών ωστόσο αποτελεί σημαντική ενίσχυση, η οποία δεν υπήρχε προηγουμένως και δύναται να ενταχθεί σε χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο έχει μεγάλο περιθώριο να απορροφήσει κονδύλια. Με αυτό τον τρόπο δίδεται έμφαση σε δράσεις που προάγουν την ανθεκτικότητα – βασικό πυλώνα του Ταμείου.
Η ανάγκη για ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν αφορά μόνο στην οριοθετημένη περιοχή από το σεισμό του Αρκαλοχωρίου. Χαρακτηριστικό και πρόσφατο παράδειγμα η Σαντορίνη, όπου υπάρχει έντονη σεισμική δραστηριότητα. Ένα ανάλογο πρόγραμμα θα μπορούσε να προλάβει σοβαρές ζημιές μέσω προληπτικών ελέγχων.
Το κράτος οφείλει να έχει ένα ευέλικτο και άμεσο μηχανισμό παρέμβασης, ο οποίος θα καλύπτει μέρος του κόστους των απαραίτητων μελετών αποκατάστασης και πρόληψης ώστε οι πολίτες να μπορούν να προλαμβάνουν και να αποκαθιστούν τις κατοικίες, τις επιχειρήσεις, τα σχολεία και τις εκκλησίες τους γρήγορα και με ασφάλεια.
Καταλήγοντας, προτείνουμε τα εξής:
- Θεσμοθέτηση του «Υπο-στηρίζω Αρκαλοχώρι+» ως μοντέλο χρηματοδότησης μελετών για σεισμόπληκτα κτίρια.
- Άμεση πιλοτική εφαρμογή στην οριοθετημένη περιοχή από το σεισμό του Αρκαλοχωρίου, ώστε να αξιολογηθεί και να προσαρμοστεί στις ανάγκες των σεισμόπληκτων πολιτών.
- Επέκταση του προγράμματος και σε άλλες σεισμόπληκτες ή σεισμογενείς περιοχές, όπου απαιτείται ενίσχυση της σεισμικής ασφάλειας.
- Διασφάλιση της βιωσιμότητας του προγράμματος, με ετήσια χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό ή ευρωπαϊκά κονδύλια.
Η οριοθετημένη περιοχή από το σεισμό του Αρκαλοχωρίου μπορεί να γίνει το σημείο εκκίνησης για ένα νέο μοντέλο κρατικής παρέμβασης σε περιπτώσεις σεισμών. Αντί να αντιμετωπίζουμε τις καταστροφές με αποσπασματικά μέτρα, είναι καιρός να δημιουργήσουμε ένα μόνιμο μηχανισμό υποστήριξης των σεισμόπληκτων πολιτών.