Μια καινοτόμα πρόταση που έρχεται να «κουμπώσει» στη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης, θα καταθέσει ο Σύλλογος Σεισμοπλήκτων «Η Ελπίδα» προκειμένου να αποκτήσει η πολιτεία ένα αποτελεσματικό μηχανισμό στήριξης των σεισμόπληκτων.
Πρόκειται για το «Υπο-στηρίζω Αρκαλοχώρι +», που αφορά σε ένα στοχευμένο πρόγραμμα που έχει σκοπό να στηριχθούν οι σεισμόπληκτοι για να μπορέσουν να καλύψουν το κόστος των μελετών αποκατάστασης και ενίσχυσης της στατικότητας των κτηρίων τους.
Ήδη η σχετική πρόταση έχει κατατεθεί στα Υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμοπλήκτων «Η Ελπίδα», Κώστας Γκαντάτσιος, στόχος του προγράμματος είναι να καλυφθεί το κενό που αναδείχτηκε από τη διαδικασία αποκατάστασης των σεισμόπληκτων περιοχών μετά το φονικό σεισμό της 27ης Σεπτεμβρίου 2021, όπου αποτυπώθηκε το γεγονός ότι σημαντικό κόστος των μελετών και των αμοιβών των μηχανικών, δεν καλύπτεται από την κρατική στεγαστική συνδρομή.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί σεισμόπληκτοι πολίτες να αδυνατούν να προχωρήσουν στις αναγκαίες εργασίες για την αποκατάσταση των κατοικιών, των επιχειρήσεων και των κοινωφελών κτηρίων.
Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η εφαρμογή του προγράμματος «Υπο-στηρίζω Αρκαλοχώρι +», το οποίο μπορεί να δώσει άμεση λύση σε αυτό το πρόβλημα και να επιταχύνει τη διαδικασία αποκατάστασης των σεισμόπληκτων κτηρίων.
Το πρόγραμμα θα στηρίζεται στη διάθεση κουπονιών οικονομικής ενίσχυσης, που θα διατίθεται στους δικαιούχους για να καλύψουν, είτε τη σύσταση του φακέλου αποκατάστασης του ακινήτου τους και την έκδοση αδειών, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για κάθε επισκευή, είτε μελέτες στατικής επάρκειας για τα σεισμόπληκτα κτήρια, είτε εναλλακτικά προληπτικό πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο για όλα τα κτήρια.
Σύμφωνα με τον κ. Κώστα Γκαντάτσιο, με τη βοήθεια αυτού του πρωτοποριακού προγράμματος που προτείνεται στην κυβέρνηση αφενός ωφελούνται οι σεισμόπληκτοι για να διαχειριστούν το βάρος της οικιστικής ανασυγκρότησης, και αφετέρου η πολιτεία αποκτά ένα αποτελεσματικό μηχανισμό υποστήριξης των περιοχών που έχουν πληγεί.
Τι είναι το «Υπο-στηρίζω Αρκαλοχώρι+»
Αναλυτικότερα στην επιστολή του Συλλόγου προς τα αρμόδια Υπουργεία αναφέρονται μεταξύ άλλων τα παρακάτω:
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που προτείνουμε να εφαρμοστεί από την Πολιτεία, βασισμένο σε voucher (κουπόνια οικονομικής ενίσχυσης), το οποίο διατίθεται στους δικαιούχους για να καλύψουν:
- Σύσταση φακέλου αποκατάστασης – Έκδοση αδειών, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για κάθε επισκευή.
- Μελέτες στατικής επάρκειας για τα σεισμόπληκτα κτήρια.
- Προληπτικό πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο για όλα τα κτήρια.
Το πρόγραμμα που προτείνουμε δεν θα χρηματοδοτεί κατασκευαστικές εργασίες ούτε αποτελεί αποζημίωση, αλλά θα βοηθά τους σεισμόπληκτους να καλύψουν τα έξοδα των απαιτούμενων μελετών/φακέλων/αδειών, χωρίς τις οποίες καμία αποκατάσταση δεν μπορεί να προχωρήσει. Αντίστοιχη στόχευση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει δοθεί σε Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία.
Κατηγορίες χρηματοδότησης μέσω voucher
α) Για όσα κτήρια απαιτούν σύσταση φακέλου αποκατάστασης:
Χορήγηση voucher ύψους 2.000 ευρώ.
β) Για όλο το κτηριακό δυναμικό:
Χορήγηση voucher 300 ευρώ ανά κτηριο για πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο, στα πρότυπα του ΟΑΣΠ για τα δημόσια κτήρια, που ήδη είναι σε εξέλιξη (Αρ. Φύλλου 2943 Β΄ 04/05/2023).
γ) Σε περιπτώσεις που απαιτείται τεκμηριωμένα στατική μελέτη:
Χορήγηση voucher ύψους 2.500 ευρώ σε περιπτώσεις κατοικιών και επιχειρήσεων Χορήγηση voucher 5.000 ευρώ σε περιπτώσεις κτηρίων που είναι δημόσιας χρήσης (π.χ. ιεροί ναοί, αίθουσες)
Να σημειώσουμε ότι η πρότασή μας μπορεί να μην καλύπτει το συνολικό κόστος για τις απαραίτητες εργασίες των μηχανικών, ωστόσο αποτελεί σημαντική ενίσχυση, η οποία δεν υπήρχε προηγουμένως και δύναται να ενταχθεί σε χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο έχει μεγάλο περιθώριο να απορροφήσει κονδύλια.
Με αυτό τον τρόπο δίδεται έμφαση σε δράσεις που προάγουν την ανθεκτικότητα – βασικό πυλώνα του Ταμείου. Η ανάγκη για ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν αφορά μόνο στην οριοθετημένη περιοχή από το σεισμό του Αρκαλοχωρίου.
Χαρακτηριστικό και πρόσφατο παράδειγμα η Σαντορίνη, όπου υπάρχει έντονη σεισμική δραστηριότητα. Ένα ανάλογο πρόγραμμα θα μπορούσε να προλάβει σοβαρές ζημιές μέσω προληπτικών ελέγχων.
Το κράτος οφείλει να έχει ένα ευέλικτο και άμεσο μηχανισμό παρέμβασης, ο οποίος θα καλύπτει μέρος του κόστους των απαραίτητων μελετών αποκατάστασης και πρόληψης ώστε οι πολίτες να μπορούν να προλαμβάνουν και να αποκαθιστούν τις κατοικίες, τις επιχειρήσεις, τα σχολεία και τις εκκλησίες τους γρήγορα και με ασφάλεια.
Καταλήγοντας, προτείνουμε τα εξής:
- Θεσμοθέτηση του «Υπο-στηρίζω Αρκαλοχώρι+» ως μοντέλο χρηματοδότησης μελετών για σεισμόπληκτα κτήρια.
- Άμεση πιλοτική εφαρμογή στην οριοθετημένη περιοχή από το σεισμό του Αρκαλοχωρίου, ώστε να αξιολογηθεί και να προσαρμοστεί στις ανάγκες των σεισμόπληκτων πολιτών.
- Επέκταση του προγράμματος και σε άλλες σεισμόπληκτες ή σεισμογενείς περιοχές, όπου απαιτείται ενίσχυση της σεισμικής ασφάλειας.
- Διασφάλιση της βιωσιμότητας του προγράμματος, με ετήσια χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό ή ευρωπαϊκά κονδύλια. Η οριοθετημένη περιοχή από το σεισμό του Αρκαλοχωρίου μπορεί να γίνει το σημείο εκκίνησης για ένα νέο μοντέλο κρατικής παρέμβασης σε περιπτώσεις σεισμών. Αντί να αντιμετωπίζουμε τις καταστροφές με αποσπασματικά μέτρα, είναι καιρός να δημιουργήσουμε ένα μόνιμο μηχανισμό υποστήριξης των σεισμόπληκτων πολιτών.