Φόρμουλα μέσα από την οποία μπορεί να δοθεί διέξοδος στο οξύτατο πρόβλημα της αντιμετώπισης των εξ αδιαιρέτου ακινήτων καταθέτει η Ένωση Ιδιοκτήτων Ακινήτων Ηρακλείου ξεκαθαρίζοντας ότι είναι η μόνο ρεαλιστική λύση η οποία μπορεί να μην κλονιστεί από το Σ.τ.Ε. σε αντίθεση με τις άλλες προτάσεις που είναι νομικά ευάλωτες.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης δικηγόρο Κ. Αράπογλου, η μόνη ρεαλιστική λύση είναι να ερευνήσει ο κάθε ιδιοκτήτης αυθαιρέτου αν μπορεί να ανεξαρτητοποιήσει μόνος του το τμήμα του οικοπέδου στο οποίο έχει κτίσει την οικοδομή, ώστε να μπορεί να μεταβιβάσει το αυτοτελές πλέον οικόπεδό του με την οικοδομή, χωρίς να εξαρτάται από την οικονομική δυνατότητα και τη διάθεση, των υπολοίπων συνιδιοκτητών του εξ αδιαιρέτου οικοπέδου.
Σε πάρα πολλές περιπτώσεις μπορεί ο καθένας ιδιοκτήτης να κινηθεί χωριστά από τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες και να ανεξαρτητοποιήσει το οικόπεδό του, που σημαίνει επιπλέον από την πληρωμή των προστίμων τακτοποίησης και πληρωμή φόρου χρησικτησίας 3%.
Ωστόσο, όπως εξηγεί, προκειμένου η λύση αυτή να είναι επιλέξιμη από το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών, θα πρέπει το κράτος να καταργήσει τον φόρο χρησικτησίας και να εισπράττει τα πρόστιμα της τακτοποίησης, αντί να μην εισπράττει τίποτα. Εάν υιοθετηθεί η πρόταση αυτή, θα έχουμε τη μόνη ρεαλιστική και λογική λύση για την οριστική επίλυση του προβλήματος.
Σε αντίθετη περίπτωση, όπως εξηγεί ο κ. Αράπογλου, οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων θα εξακολουθούν να ανακυκλώνουν το πρόβλημά τους, αφού το νέο νομοθετικό πλαίσιο τους δίνει τη δυνατότητα να τακτοποιήσουν ή να νομιμοποιήσουν την οικοδομή τους, αλλά θα στερούνται τη δυνατότητα να μεταβιβάσουν το οικόπεδο με την οικοδομή, είτε στα παιδιά τους είτε να έχουν τη δυνατότητα να τα πουλήσουν.
‘Όπως ο ίδιος εξηγεί «το κράτος προκειμένου να διευκολύνει την τακτοποίηση αυθαιρέτων έχει επιτρέψει να γίνει η δήλωση τακτοποίησης ή νομιμοποίησης, αν γίνει προσύμφωνο μεταξύ όλων των συνιδιοκτητών του εξ’ αδιαιρέτου ακινήτου για σύσταση κάθετης ιδιοκτησίας ή για διανομή των οικοπέδων.
Όμως η σύνταξη του προσυμφώνου εξασφαλίζει μόνο το δικαίωμα της ένταξης στον νόμο, που σημαίνει και την είσπραξη από το Δημόσιο των ποσών που απαιτούνται χωρίς να εξασφαλίζει και τη δυνατότητα μεταβίβασης ακινήτου. Το όφελος που έχει ο ιδιοκτήτης είναι ότι δεν θα του επιβληθεί στο μέλλον πρόστιμο αυθαιρέτου, το τυχόν πρόστιμο που ήδη του έχει επιβληθεί διαγράφεται, δεν κινδυνεύει με κατεδάφιση η οικοδομή του και έχει τη δυνατότητα να κάνει σύνδεση με ρεύμα και νερό αν δεν έχει κάνει μέχρι σήμερα.
Για να μπορέσει όμως να μεταβιβάσει το οικόπεδο με την οικοδομή θα πρέπει όλοι οι συνιδιοκτήτες του εξ’ αδιαιρέτου οικοπέδου, να υπαχθούν στη ρύθμιση αυθαιρέτων, να τακτοποιήσουν τις αυθαίρετες οικοδομές τους (οτιδήποτε έχει κατασκευαστεί μέσα στο εξ’ αδιαιρέτου οικόπεδο). Εκτός από αυτό θα πρέπει στη συνέχεια να γίνει οριστικό συμβόλαιο σύστασης κάθετης ιδιοκτησίας ή αυτούσιας διανομής του εξ’ αδιαιρέτου οικοπέδου.
Αυτά σημαίνουν ότι θα πρέπει να έχουν ταυτόχρονα όλοι την οικονομική δυνατότητα και τη θέληση να υπαχθούν στη ρύθμιση και όλοι ανεξαιρέτως οι συνιδιοκτήτες του οικοπέδου να πληρώσουν επιπλέον των προστίμων τακτοποίησης ή νομιμοποίησης και τους φόρους διανομής, τα συμβολαιογραφικά έξοδα και τα έξοδα μεταγραφής του συμβολαίου». Επειδή, όπως ο κ. Αράπογλου σημειώνει, οι παραπάνω προϋποθέσεις είναι εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο να συμβούν και μάλιστα σε περίοδο οικονομικής κρίσης, μόνη ρεαλιστική λύση είναι η πρόταση που εισηγείται η Ένωση.
Ο ίδιος σημειώνει ότι για να λυθεί το πρόβλημα δεν μπορεί να γίνει αλλαγή της πολεοδομικής νομοθεσίας και να δημιουργηθούν μη άρτια και μη οικοδομήσιμα οικόπεδα εξαιτίας της ανεξαρτητοποίησης, ούτε να καταργηθούν οι διατάξεις κοινωνίας του Αστικού Κώδικα ώστε να μην χρειάζεται να συναινέσουν ή να ανεχτούν τη διαδικασία ανεξαρτητοποίησης οι συνιδιοκτήτες του μεγαλύτερου οικοπέδου.
Μπορεί όμως να καταργηθεί ο φόρος χρησικτησίας για όσους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων ανεξαρτητοποιούν το ακίνητό τους και ταυτόχρονα τακτοποιούν την αυθαίρετη οικοδομή τους. Αυτή τη δύσκολη οικονομική περίοδο που βιώνουμε, οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που έχουν κτίσει σε εξ αδιαιρέτου οικόπεδα δεν μπορούν να επιβαρύνονται και με το κόστος της τακτοποίησης της οικοδομής και με το φόρο χρησικτησίας, με αποτέλεσμα το κράτος να μην έχει έσοδα ούτε από την τακτοποίηση ούτε από τον φόρο χρησικτησίας.