Για το σοβαρότατο ζήτημα των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από τις έρευνες στα νότια της Κρήτης για εξόρυξη πετρελαίου, καλείται να γνωμοδοτήσει τη Δευτέρα το Περιφερειακό Συμβούλιο.
Η εξόρυξη πετρελαίου στις περιοχές νοτιοδυτικά και νότια της Κρήτης, φέρνει το νησί στο προσκήνιο των διεθνών εξελίξεων κι ενδεχομένως αλλάζει γεωστρατηγικά το τοπίο στον παγκόσμιο χάρτη. Γι’ αυτό άλλωστε και σε πρώτο επίπεδο, σύμφωνα με τη σχετική εισήγηση έκφρασης γνώμης, η περίπτωση της λεγόμενης «μηδενικής λύσης», δηλαδή της μη διενέργειας ερευνών, απορρίπτεται, αφού «θα έχει ως αποτέλεσμα την μη υλοποίηση των στρατηγικών στόχων του Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού και την μη εφαρμογή του προγράμματος».
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι το Περιφερειακό Συμβούλιο και η αρμόδια Επιτροπή Περιβάλλοντος βλέπουν άκριτα την συγκεκριμένη επένδυση. Σε κάθε περίπτωση αναγνωρίζονται οι κίνδυνοι, με κυριότερο εκείνο του «ατυχήματος» κατά τη διάρκεια των εξορύξεων, που μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις για το τουριστικό απόθεμα του νησιού, καθώς και για έναν σημαντικό πυλώνα πλούτου, όπως ο τουρισμός.
Παρόλα αυτά, εκτιμάται ότι εφόσον η ελληνική πλευρά υιοθετήσει τις κατάλληλες λύσεις, εφαρμόσει το πλαίσιο του νόμου και λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας που χρειάζονται, η περίπτωση των κινδύνων ελαχιστοποιείται. Όπως αναφέρεται παράλληλα, ταυτόχρονα με τους κινδύνους θα πρέπει να συνυπολογιστούν και τα οφέλη από μια τέτοια επένδυση, τα οποία κρίνεται πως είναι ιδιαιτέρως σημαντικά.
«Η εκμετάλλευση των εγχώριων αποθεμάτων υδρογονανθράκων αποτελεί προτεραιότητα για τη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα, ενώ η ολοκλήρωση των μελετών για την έρευνα και εκμετάλλευσή τους σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές της ελληνικής επικράτειας αναμένεται να δώσουν τα απαραίτητα στοιχεία για τις δυνατότητες κάλυψης των ενεργειακών αναγκών από εγχώρια αποθέματα» αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο της εισήγησης.
Κίνδυνοι
Σε καμία περίπτωση πάντως δεν παραγνωρίζονται οι κίνδυνοι ή τα προβλήματα. Την ίδια στιγμή, στο πλαίσιο της εισήγησης για έκφραση γνώμης, μπαίνουν εκτός όλων των άλλων προβληματισμών και θέματα από την αύξηση του πληθυσμού στις περιοχές της Κρήτης, κοντά στις περιοχές εξόρυξης, κάτι που δεν θεωρείται απόλυτα και απαραίτητα θετικό.
«Οι επιπτώσεις στο οικοσύστημα δεν θα εμφανιστούν αμέσως, αλλά μετά από μήνες ή και χρόνια» αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο της εισήγησης όπου και προστίθεται:
«Στις επιπτώσεις του προγράμματος πρωταρχική θέση έχει και η ατυχηματική ρύπανση με επιπτώσεις στα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα και στην ποιότητα των θαλάσσιων υδάτων. Οι επιπτώσεις διαφέρουν αναλόγως με το επίπεδο των κηλίδων. Υφίσταται υψηλός κίνδυνος για κηλίδες επιπέδου ΙΙΙ με μακροχρόνιες επιπτώσεις στη θαλάσσια και παράκτια βιοποικιλότητα και στην ποιότητα του θαλασσινού νερού… Η προκληθείσα ζημιά μπορεί να έχει μακροχρόνια επίδραση κατά μήκος της πληγείσας ακτογραμμής και η ανάκαμψη των οικοσυστημάτων αναμένεται να είναι αργή. Σε ορισμένες περιπτώσεις η ζημιά αυτή μπορεί να μην επιτρέψει την ανάκαμψη των οικοσυστημάτων σε συνθήκες προ του ατυχήματος».
Παρόλα αυτά τονίζεται ότι είναι σαφής η αναγκαιότητα της, μερικής έστω, απεξάρτησης από την εισαγωγή υδρογονανθράκων από γεωστρατηγικής απόψεως και ενεργειακής αυτονομίας. Όμως, σύμφωνα με την εισήγηση θα ήταν ενδιαφέρον, μετά τον εντοπισμό και την εκτίμηση εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων, να γίνει και μία ανάλυση συνολικού περιβαλλοντικού κόστους όλων των σταδίων έρευνας και εκμετάλλευσης, ώστε να εδραιωθούν πλήρως η αναγκαιότητα, η σκοπιμότητα και η επιτυχία του προγράμματος.
Αντιδράσεις
Οι κίνδυνοι σε αντιπαραβολή με την αναγκαιότητα του εγχειρήματος, έχουν προκαλέσει ένα «κύμα» σκεπτικισμού, το οποίο σχετίζεται με τους φόβους και τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από τις εξορύξεις, οι οποίες και δεν μπορούν να διαφανούν άμεσα.
Ήδη το Παγκρήτιο Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων “ΟΙΚΟΚΡΗΤΗ” έχει εκφράσει εγγράφως σοβαρότατο σκεπτικισμό για το θέμα, αλλά και για το πόσο χρειάζεται η χώρα τέτοιου είδους επενδύσεις.
«Δεν έχουμε όμως ακόμα καταλάβει το μέγεθος της απειλής» αναφέρεται χαρακτηριστικά για να προστεθεί μεταξύ άλλων:
«Όπως επισημαίνουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, η οικονομία της χώρας μας που στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα του τουρισμού και της αλιείας απειλείται ευθέως από το ενδεχόμενο μιας ή περισσότερων πετρελαιοκηλίδων αλλά και από τις πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου από το Ιόνιο μέχρι το Λιβυκό Πέλαγος. Οι εξορύξεις αυτές σχεδιάζεται να γίνουν σε πρωτόγνωρα βάθη χιλιάδων μέτρων με άγνωστες συνέπειες καθώς δεν υπάρχει ακόμα η κατάλληλη τεχνολογία. Ήδη από το στάδιο των σεισμικών ερευνών η ζωή στις θάλασσές μας, τα δελφίνια, οι φάλαινες φυσητήρες αλλά και οι θαλάσσιες χελώνες κινδυνεύουν θανάσιμα».