Ποιες είναι οι υπηρεσίες που χωλαίνουν και ποια τα τμήματα που δουλεύουν μ’ έναν εργαζόμενο!
Η τελευταία δεκαετία της οικονομικής κρίσης και των μνημονιακών συμπληγάδων σηματοδοτούν μια νέα εποχή για την αυτοδιοίκηση, που εκτός από τη δραματική περικοπή των οικονομικών πόρων της σε ποσοστό 60%, υπέστη βαρύ πλήγμα και από την οδυνηρή απώλεια του ανθρώπινου δυναμικού της, το οποίο δεν αντικαταστάθηκε ποτέ.
Αν δει κανείς τα δεδομένα στον Δήμο Ηρακλείου -την πιο ισχυρή διοικητική μονάδα στο νομό- θα διαπιστώσει ότι έχει χάσει τουλάχιστο το 1/3 του ανθρώπινου δυναμικού τους, το οποίο δεν αναπληρώθηκε, και οι σοβαρές ανάγκες που υπάρχουν για την κάλυψη θέσεων εργασίας αντιμετωπίζονται με προσωπικό που ανακυκλώνεται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.
Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής, είναι σήμερα στη Λότζια να υπάρχουν τμήματα αποδεκατισμένα, τα οποία λειτουργούν με έναν υπάλληλο, όπως για παράδειγμα το Τμήμα Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων. Αντίστοιχα, Τμήματα της Τεχνικής Υπηρεσίας λειτουργούν με ένα ή δύο άτομα.
Η νέα πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί έχει διπλή ανάγνωση, καθώς από τη μια πλευρά αποτυπώνει την οδυνηρή αποψίλωση της αυτοδιοίκησης σε ανθρώπινο δυναμικό με αποτέλεσμα να μην μπορούν οι υπηρεσίες να είναι λειτουργικά ευέλικτες ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του γιγαντωμένου πια Δήμου Ηρακλείου.
Την ίδια στιγμή όμως δεν μπορεί κανείς να μη δει πόσοι νέοι άνθρωποι με πτυχία, δεξιότητες και ανταγωνιστικά βιογραφικά βρίσκονται εγκλωβισμένα στην επετηρίδα της ανεργίας, και ενώ θα μπορούσαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην αυτοδιοίκηση, αναγκάζονται να φύγουν στο εξωτερικό ή να αλλάξουν επαγγελματικό αντικείμενο θυσιάζοντας τα όνειρά τους στον βωμό των αναγκών της επιβίωσης.
Η πραγματικότητα με αριθμούς
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της αντιδημάρχου Οικονομικών και υπεύθυνης αντιδημάρχου για το προσωπικό του Δήμου Ηρακλείου, κ. Μαρία Καναβάκη, η σημερινή κατάσταση σε ό,τι αφορά τους εργαζόμενους είναι ότι αριθμούν 1.278 άτομα.
Από αυτούς μόνιμοι είναι 760 άτομα, αορίστου 169, οι οκτάμηνοι συμβασιούχοι 84. Επίσης οι παρατασιούχοι με προσωρινή διαταγή είναι 72, οι εργαζόμενοι από τον ΟΑΕΔ με παράταση και προσωρινές διαταγές 176, ενώ σε αυτή τη φάση εξελίσσονται 17 χρηματοδοτούμενα προγράμματα.
Σύμφωνα με την κ. Καναβάκη, από τον Δήμο αποχώρησαν με μετατάξεις – συντάξεις – παραιτήσεις από 1/1/2009 έως σήμερα 404 μόνιμοι υπάλληλοι και 149 ΙΔΑΧ (Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου). Όπως μάλιστα προκύπτει, «για φέτος λόγω συμπλήρωσης ηλικιακού ορίου των μονίμων υπαλλήλων και υποχρεωτική απόλυση θα γίνει έως 31/12/2020 μόνο για 1 άτομο.
Από συζητήσεις με υπαλλήλους που συμπληρώνουν προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση οι παραιτήσεις για συνταξιοδότηση θα είναι αρκετές όμως τώρα ακόμη το Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού δεν μπορεί να γνωρίζει ή να προβλέψει με ακρίβεια το νούμερο».
Οι ανάγκες που υπάρχουν
Η Τεχνική Υπηρεσία είναι η διεύθυνση που όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Δήμου «αιμορραγεί» σε ανθρώπινο δυναμικό και απαιτείται η ενίσχυσή της, προκειμένου να στελεχωθούν οι υπηρεσίες της.
Όπως τονίζει η αντιδήμαρχος, «υπάρχει αναγκαιότητα σε διάφορες ειδικότητες, θεωρώ όμως ότι αυτοί που κυρίως λείπουν και χρειαζόμαστε είναι τεχνικής φύσεως (πχ αρχιτέκτονες, μηχανολόγοι μηχανικοί, πολιτικοί μηχανικοί), οικονομολόγοι, υπάλληλοι διοικητικοί και φυσικά εργατικό προσωπικό και τεχνίτες».
Η ίδια σημειώνει ακόμα ότι «πρόσφατα το Υπουργείο Εσωτερικών μάς ζήτησε και στείλαμε τον προγραμματισμό προσλήψεων για το 2020 και ενδεικτικά παραθέτω ειδικότητες που ζητήσαμε: μηχανικούς, τεχνίτες, εργάτες κλπ. Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι θα εγκριθούν, ελπίζουμε και ευχόμαστε να αξιολογηθεί το αίτημά μας το Υπουργείο να αντιληφθεί ότι είμαστε ο τέταρτος Δήμος της χώρας και να μας συμπεριλάβει στους φορείς που θα τους επιτραπεί να προχωρήσουν σε κάποιες προσλήψεις».
Υποστελεχωμένα τμήματα
Όπως εξηγεί η αντιδήμαρχος Μαρία Καναβάκη, «ο Δήμος Ηρακλείου συγκροτείται από 12 διευθύνσεις. Η κάθε διεύθυνση έχει ένα μεγάλο αριθμό τμημάτων και γραφείων. Ο αριθμός των στελεχών κάθε διεύθυνσης είναι σχετικός και έχει να κάνει με τις αρμοδιότητες.
Ποιος αμφισβητεί ότι επιβάλλεται να είναι ενισχυμένες και σωστά στελεχωμένες καίριες υπηρεσίες, όπως η Καθαριότητα, η Τεχνική Υπηρεσία, το Πράσινο ή η Οικονομική Υπηρεσία. Ένα παράδειγμα θα αναφέρω έχοντας την εμπειρία από τη θητεία μου στην Αντιδημαρχία Κοινωνικής Πολιτικής, και μάλιστα τα χρόνια της ισχυρής οικονομικής κρίσης, που ο τομέας αυτός ήταν νευραλγικός και στην πρώτη γραμμή προτεραιότητας της δημοτικής Αρχής: Είναι μια μεγάλη διεύθυνση, η οποία κλήθηκε όμως να διαχειριστεί ένα τεράστιο βάρος αναγκών, ακριβώς επειδή οι κοινωνικές συνθήκες ήταν τέτοιες που καθημερινά ήμασταν στις επάλξεις για να ανακουφίσουμε τον κόσμο από την κρίση και δίναμε αγώνα με το υπάρχον προσωπικό για να ανταπεξέλθουμε.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η συγκρότηση μιας υπηρεσίας πρέπει να κρίνεται και σε σχέση με τον όγκο της δουλειάς τον οποίο καλείται να διαχειριστεί.
Αυτό το λέω γιατί μπορεί κάποιες διευθύνσεις να φαίνονται και να είναι μεγάλες και να αναρωτιέται κανείς αν χρειάζονται ενίσχυση. Ναι, χρειάζονται. Για παράδειγμα, η Καθαριότητα, που πρόσφατα πήραμε 89 συμβασιούχους.
Μια πόλη σαν το Ηράκλειο που έχει επιλέξει πολιτικά τον δημόσιο χαρακτήρα της καθαριότητας, για να αντεπεξέλθει πρέπει να έχει κόσμο, χέρια. Και πάλι πάσχει παρά τις προσπάθειές μας, επειδή γενικά υπάρχει θέμα και με την παιδεία και τη νοοτροπία μας σε αυτό τον τομέα.
Να αναφέρω ένα τρίτο παράδειγμα που αφορά στη Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών, όπου ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι είναι ο κινητήριος μοχλός των πάντων στον Δήμο. Διαπιστώνω ότι στα περισσότερα τμήματα χρειάζεται ενίσχυση και μάλιστα εξειδικευμένου προσωπικού, όπως οικονομολόγους, λογιστές κλπ.
Επίσης υπάρχει μια παραδοξότητα Τμημάτων με ένα μόνο υπάλληλο. Πχ το Τμήμα Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων είχε ένα άτομο. Πρόσφατα έγινε μετακίνηση και δεύτερου. Αντίστοιχα υπάρχουν Τμήματα της Τεχνικής Υπηρεσίας με ένα ή δύο άτομα”.
Τα επόμενα βήματα
Όπως αποκαλύπτει η αντιδήμαρχος κ. Μ. Καναβάκη με δηλώσεις της στην «Π», το τελευταίο διάστημα έχει μπροστά της τη λίστα με όλα τα τμήματα και τις διευθύνσεις και όπως χαρακτηριστικά τονίζει, «σβήνει και γράφει. “Δεν είναι εύκολη η διαχείριση του προσωπικού αλλά ούτε η κατανομή του. Θέλει μελέτη, προσεκτικές, χειρουργικές και συντονισμένες κινήσεις.
Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν ή θα υπάρξουν αντιδράσεις ή δυσαρέσκεια. Και εκεί πρέπει να είσαι αποφασιστικός και κάθετος. Από τον Σεπτέμβρη, που έχω αναλάβει, με έχουν επισκεφτεί αρκετά στελέχη για να συζητήσουμε θέματα μετακινήσεών τους που είτε οι ίδιοι επιθυμούν είτε εγώ σκέφτομαι.
Σε κάθε περίπτωση, είμαι στη φάση σχεδιασμού μιας αρχικής ανακατανομής στην οποία θα προχωρήσω, με αντικειμενικότητα και μοναδικό γνώμονα την πιο εύρυθμη λειτουργία του Δήμου και των υπηρεσιών του και την αξιοποίηση όσο το δυνατόν καλύτερα του ανθρώπινου δυναμικού μας. Αυτό θα πρέπει να είναι το σκεπτικό μου και αυτό είναι».