Tο ανατριχιαστικό περιεχόμενο ανώνυμης επιστολής που περιείχε ξόρκια ήταν αρκετό για να τρομοκρατήσει μία γυναίκα στο Ηράκλειο, εν έτη 2022. Είχε τόσο «θορυβηθεί» που σκέφτηκε να ζητήσει τη βοήθεια του δικαστικού γραφολόγου δρ. Μιχάλη Περτσινάκη, μήπως και βρεθεί η άκρη για την ταυτότητα του ανώνυμου συντάκτη. Και βρέθηκε! Κατά την εργαστηριακή εξέταση της επιστολής προέκυψε ένα εκπληκτικό και συνάμα απλό εύρημα που οδήγησε, όπως θα διαβάσετε, στη λύση του μυστηρίου. Και μη σας μπαίνουν ιδέες…
Η συνέντευξη με τον κ. Περτσινάκη ήταν… αποκάλυψη και άκρως ενδιαφέρουσα όσο ενδιαφέρουσα είναι και η εγκληματολογική επιστήμη της δικαστικής γραφολογίας. Φυσικά στο γραφείο του δεν υπάρχουν μόνο Ποινικοί Κώδικες και μεγεθυντικοί φακοί. Σπουδαίο ρόλο στην έρευνα των εγγράφων διαδραματίζουν οι εργαστηριακές εξετάσεις με χρήση υπέρυθρης και υπεριώδους ακτινοβολίας, η εξέταση με την ηλεκτροστατική συσκευή ανίχνευσης και η χρήση στερεοσκοπικού μικροσκοπίου, τα ευρήματα των οποίων αποτελούν αυτοτελείς αποδείξεις.
Όπως τονίζει, ο ατομικός γραφικός χαρακτήρας είναι τόσο ξεχωριστός όσο το δακτυλικό αποτύπωμα ή η ίριδα του ματιού. Και μη νομίζετε ότι οι δικαστικοί γραφολόγοι κινδυνεύουν να μείνουν… άνεργοι στην εποχή της ψηφιακής υπογραφής. Υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό αφού η ψηφιακή υπογραφή δεν είναι κάτι… άψυχο. Η χρήση του στυλογράφου στο τάμπλετ στην πραγματικότητα συλλέγει τα βιομετρικά χαρακτηριστικά της υπογραφικής κίνησης και δυναμικής.
Μας αποκαλύπτει ακόμα ότι στην Κρήτη οι πλαστές διαθήκες παραπέμπουν σε πανδημία και μας εξιστορεί μία φοβερή περίπτωση ανατροπής όπου ο πλαστογράφος με μία σχεδόν αριστοτεχνική δουλειά, παρ’ ολίγον να καρπωθεί περιουσία εκατομμυρίων.
Συζητάμε ακόμα για τις περιπτώσεις αυτοκτονιών και των ιδιόχειρων σημειωμάτων. Τον συναντήσαμε με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του βιβλίου του «Εισαγωγή στη Δικαστική Γραφολογία», από τον εκδοτικό οίκο Α. Σάκκουλα, το οποίο μας «μυεί» στον συναρπαστικό κόσμο της δικαστικής γραφολογίας και των προκλήσεων, γιατί το να «σπας» τους κώδικες γραφής είναι πρόκληση.
Οι ανώνυμες επιστολές, οι απειλές και τα ξόρκια
Οι ανώνυμες επιστολές είναι…μόδα, όπως λέει ο κ. Περτσινάκης, ο οποίος μας εξιστόρησε μία περίεργη υπόθεση που χειρίστηκε μέσα στο 2022 και αφορούσε σε ανώνυμη επιστολή με ξόρκια για την καταστροφή της παραλήπτριας.
«Όταν έχεις μία ανώνυμη επιστολή, δεν ξέρεις τον συντάκτη, άρα δεν έχεις συγκριτικό υλικό. Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις ξεκινάμε από το κοντινό περιβάλλον και επεκτεινόμαστε. Στατιστικά αυτό επιβεβαιώνεται. Υπάρχει ένα μηχάνημα που λέγεται ηλεκτροστατική συσκευή αναζήτησης. Όταν γράφουμε σε ένα χαρτί, η πίεση που ασκούμε αποτυπώνεται ακόμα και στις πιο πέρα σελίδες… Το μηχάνημα έχει τεχνικά την ικανότητα να «δει» πολλές σελίδες πιο κάτω. Η πίεση στο χαρτί δε φαίνεται δια γυμνού οφθαλμού. Όμως η γραφή είναι ένα τρισδιάστατο φαινόμενο, έχει μήκος, πλάτος αλλά και πίεση.
Όταν έκανα αυτή την εξέταση στο κρινόμενο έγγραφο, βρήκα ότι υπήρχε μια λίστα για χρήματα διατροφής που είχε γραφτεί πολλές σελίδες παρά πάνω.
Έτσι ρώτησα την εντολέα μου ποιος συγγενής είχε πάρει διαζύγιο. Βρήκαμε ποιος είναι ο συγγενής, ζητήσαμε συγκριτικό υλικό και αυτός ήταν! Το υλικό βρέθηκε με έμμεσο τρόπο».
Πανδημία οι πλαστές διαθήκες στην Κρήτη
Στην Κρήτη έχουμε το συνήθειο να μην γράφουμε διαθήκες γιατί το θεωρούμε γρουσουζιά και έτσι γίνεται… πάρτι από πλαστές διαθήκες, είτε κατόπιν συμφωνίας ανάμεσα στους κληρονόμους είτε όμως και κακόβουλα.
Περιγράφει μία φοβερή ιστορία πλαστής διαθήκης σε Ειρηνοδικείο εκτός Κρήτης όπου ήταν πολλά τα… λεφτά και τα ακίνητα-φιλέτα.
«Όταν μου έστειλαν το έγγραφο, έμοιαζε πάρα πολύ φυσική γραφή. Μετά μου έφεραν συγκριτικό υλικό του φερόμενου διαθέτη, είχε φοβερή ομοιότητα. Ταξίδεψα με μισή καρδιά στο Ειρηνοδικείο αυτό επειδή ήταν μακριά.
Με το που έπιασα το πρωτότυπο έγγραφο, αισθάνθηκα αμέσως ότι κάτι δεν πάει καλά. Το βάζω στο μικροσκόπιο, σε μεγάλη μεγέθυνση και παθαίνω πλάκα. Ήταν εκτύπωση από επαγγελματικό εκτυπωτή.
Ο επιχειρηματίας είχε μικροσκόπιο και έτσι όπως ήταν τα γράμματα, τα οποία έφτιαξε μέσω εκτυπωτή, πήρε ένα πενάκι χωρίς μύτη, και έκανε τις πιέσεις γράμμα-γράμμα. Βρήκε το υλικό επειδή είχε αλληλογραφία με τον αντίδικο. Πήρε γράμμα-γράμμα μέσω photoshop και έφτιαξε μια ολόκληρη διαθήκη».
Και αφού ήταν τόσο αριστοτεχνική η πλαστογραφία, πού την πάτησε; ρωτάμε.
«Τον «έφαγε» ότι ήταν μεγάλο το κείμενο. Από ένα σημείο και μετά, προς το τέλος, κουράστηκε με αποτέλεσμα να του ξεφεύγει η πίεση».
Ο κ. Περτσινάκης υπογραμμίζει ότι είναι πολύ σημαντικό για τη διερεύνηση της γνησιότητας ενός εγγράφου να είναι διαθέσιμο προς εξέταση το πρωτότυπο έγγραφο. Διαφορετικά υπάρχουν πάντα επιφυλάξεις.
Ο ατομικός γραφικός χαρακτήρας είναι DNA
Ο άνθρωπος μεγαλώνει, αλλάζει, ωριμάζει… Η γραφή μας;
Σύμφωνα με τον κ. Περτσινάκη, η γραφή φυσικά και αλλάζει. Δεν μένουμε σε αυτή που μας δίδαξαν στο δημοτικό σχολείο. Καταρχήν αλλάζει γενετικά: άλλα χέρια, άλλοι μύες, άλλος εγκέφαλος. Αλλάζει και για λόγους μίμησης.
Όπως υπογραμμίζει «ο ατομικός γραφικός χαρακτήρας είναι τόσο ξεχωριστός όσο το δακτυλικό αποτύπωμα ή η ίριδα του ματιού. Είναι DNA. Βασικό αξίωμα της γραφολογίας είναι ότι:- 1ον δύο άτομα δεν έχουν ίδια γραφή, ακόμα και να μοιάζει σε κάποια σημεία, η γραφή είναι διαφορετική
-2ο αξίωμα είναι πως όσες φορές και αν βάλεις την υπογραφή σου, δεν θα είναι ποτέ ίδια. Αν δεις δύο δείγματα γραφής ακριβώς ίδια, τουλάχιστον το ένα από τα δύο είναι πλαστό.
Αυτοκτονίες και ιδιόχειρα σημειώματα
Ο κ. Περτσινάκης έχει κληθεί να χειριστεί και περιπτώσεις ιδιόχειρων σημειωμάτων σε αυτοκτονίες, η γνησιότητα των οποίων αμφισβητείται καθώς πιστεύεται ότι κάτι άλλο υπάρχει από πίσω.
«Η μεθοδολογία είναι ίδια. Αναζητούμε συγκριτικό υλικό γραφής και προβαίνουμε σε μία σύγκριση για να δούμε αν το σύνολο της κρινόμενης γραφής συντάσσεται με το σύνολο του συγκριτικού υλικού.
Εκεί το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει είναι σε άτομα ηλικιωμένα που δεν γράφουν πολύ. Υπάρχουν υποθέσεις που αφορούν για παράδειγμα σε έναν 80χρονο με προβλήματα υγείας και σου φέρνουν δείγματα γραφής προ 20ετίας. Εκεί έχεις πρόβλημα…».
Ο κ. Περτσινάκης αναφέρει ότι στη γραφή, σε ένα κείμενο, μπορεί να φανεί η λεγόμενη ανώτερη δύναμη. Μπορεί επίσης να αποτυπώνονται στη γραφή καταστάσεις όπως η χρήση ναρκωτικών ή το Αλτσχάιμερ. Όμως η συναισθηματική φόρτιση είναι πάρα πολύ γενικό φαινόμενο και δύσκολα εμφανίζεται.
«Για παράδειγμα, παράγεται ένα τρέμουλο στη γραφή. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να καταδείξουμε ότι αυτό το τρέμουλο είναι αποτέλεσμα συναισθηματικής φόρτισης και δεν οφείλεται σε κάτι άλλο…
Αν ανέβετε δύο-τρεις φορές τις σκάλες σε μία πολυκατοικία, θα τρέμει το χέρι σας. Θα τρέμει όμως και με ένα πιστόλι στον κρόταφο» τονίζει.
«Ευτυχώς ή δυστυχώς-σημειώνει- πρέπει να κινούμαστε μέσα στο πλαίσιο που μας βάζει η μεθοδολογία της επιστήμης. Μερικά πράγματα είναι υπέροχα αλλά δεν μπορούν να γίνουν. Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να βρούμε το φύλο του γραφέα, θα ήταν υπέροχο, θα έλυνε πολλές υποθέσεις αλλά η επιστήμη έχει καταδείξει ότι δεν μπορούμε να το προσδιορίσουμε με βεβαιότητα… Αντιστοίχως το θέμα δεξιόχειρα-αριστερόχειρα…».
Το εξελικτικό θαύμα της γραφής και η Εισαγωγή στη Δικαστική Γραφολογία
Εδώ και μερικές εβδομάδες έχει κυκλοφορήσει το βιβλίο του κ. Περτσινάκη «Εισαγωγή στη Δικαστική Γραφολογία».
Όπως είπε, στο διδακτορικό του βρήκε ενδιαφέρον υλικό, εκμεταλλεύτηκε με τον καλύτερο τρόπο το lock down της πανδημίας και έτσι πριν μερικές εβδομάδες κυκλοφόρησε το βιβλίο του, το οποίο θεωρεί πολύ χρήσιμο για δύο λόγους, όπως εξηγεί:
«Πέραν του ότι περιγράφει τη μεθοδολογία με έναν τρόπο που ένας νομικός ή μη νομικός μπορεί να δει, έχω κάνει δύο πράγματα για τα οποία είμαι αρκετά χαρούμενος.
Από τη μία δημιούργησα ένα λεξικό γραφολογικών ορισμών και από την άλλη ένα τσεκ λιστ που ένας δικαστής, ένας δικηγόρος μπορεί να δει αν η πραγματογνωμοσύνη πήγε σωστά ή υπάρχει κάποιο λάθος, ώστε να κάνει κάποια ανακοπή…
Για τον κ. Περτσινάκη, όπως παραδέχεται, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η έρευνα. «Είναι μία καινούργια επιστήμη και ναι μεν υπάρχει πια η μεθοδολογία, αλλά σε αυτό που κάνουμε και δουλεύουμε υπάρχει ένας βαθμός πρωτοπορίας. Σε μικρά πράγματα βέβαια αλλά δεν παύει να είναι πρωτοπορία, λ.χ. οι ψηφιακές υπογραφές».
«Η γραφή είναι ένα εξελικτικό θαύμα. Αυτό με εντυπωσιάζει.. Εμείς από συνήθεια δεν το σπουδαιολογούμε. Η γραφή είναι μία χορογραφία.
Η όλη συμφωνία του εγκεφάλου, που είναι ο μαέστρος και το χέρι ακολουθεί είναι κάτι το μεγαλειώδες…
Υπάρχει μία θεωρία ότι σε λίγα χρόνια η γραφή θα είναι ένα αρχαιολογικό εύρημα, ιδίως αν οι ψηφιακές επικρατήσουν και μάλλον θα επικρατήσουν και το ξέρουμε επειδή υπάρχουν μεγάλοι φορείς που κατασκευάζουν ψηφιακές ταμπλέτες.
Αυτό δε σημαίνει ότι οι γραφολόγοι θα βγούμε στην σύνταξη διότι όπως είδατε, θα υπάρχει πάντα κάτι αντίστοιχο της γραφής…».