ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ ΣΤΟ ΕΛΚΕΘΕ: Το Discovery ήρθε… Κρήτη

Γυρίσματα στο ΕΛΚΕΘΕ πραγματοποίησε την περασμένη βδομάδα το Discovery Channel!

Εκδήλωσε ενδιαφέρον για να γυρίσει ένα επεισόδιο ντοκιμαντέρ στα πλαίσια της σειράς «Unearthed – Series 6» στις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (Ι.ΘΑ.Β.Β.ΥΚ.) και του Ενυδρείου Κρήτης. Στην διαδικασία συμμετείχαν η Δρ Εύα Χατζηνικολάου και ο Δρ Παναγιώτης Γρηγορίου, οι οποίοι εργάζονται αντίστοιχα στο Ι.ΘΑ.Β.Β.ΥΚ. και στο Ενυδρείο.  Το αντικείμενο του ντοκιμαντέρ αφορά το γαστερόποδο Πορφύρα με το λατινικό όνομα Hexaplex trunculus. Πρόκειται για ένα κοσμοπολίτικο είδος θαλάσσιου σαλιγκαριού που συναντάμε συχνά στην παράκτια ζώνη αλλά και σε μεγαλύτερα βάθη.

Τρέφεται με νεκρά ζώα αλλά είναι και δεινός θηρευτής. Το είδος αυτό χρησιμοποιείτο στην αρχαιότητα για την παραγωγή μιας ειδικής και πολύτιμης βαθυκόκκινης βαφής. Η χρωστική αυτή εξάγεται από τον υποβραγχιακό αδένα του θαλάσσιου σαλιγκαριού και χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα για την βαφή των βασιλικών ενδυμάτων. Περίπου 10-12.000 άτομα χρειάζονταν για την παραγωγή ενός μόλις γραμμαρίου χρωστικής και ως εκ τούτου η τιμή της ήταν εξαιρετικά υψηλή. Πίστευαν ότι αυτό το πορφυρό βαθύ μωβ χρώμα έδινε σε όποιον το φορούσε μια αύρα δύναμης και ιερότητας.

Κάποιοι πιθανολογούν ότι οι αρχαίοι Μινωίτες ήταν οι πρώτοι που ανακάλυψαν αυτήν την χρωστική κατά τον 18ο αιώνα π.Χ. Στις μέρες μας δεν γίνεται πλέον η παραγωγή αυτής της χρωστικής καθώς θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο. Το συγκεκριμένο είδος θαλάσσιου σαλιγκαριού εξακολουθεί να είναι εμπορικό και καταναλώνεται ως τροφή σε διάφορες χώρες, όπως  η Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Τυνησία αλλά και στην Ελλάδα σε μικρότερη κλίμακα.

Η Δρ. Εύα Χατζηνικολάου αναφέρει πως «μας έχει δοθεί αρκετές φορές η ευκαιρία να παρουσιάσουμε τις δράσεις μας και το επιστημονικό μας αντικείμενο μέσα από αντίστοιχες δραστηριότητες όπου μας έχουν επισκεφθεί διεθνή τηλεοπτικά μέσα για συνεντεύξεις ή γυρίσματα στους χώρους μας».

Όπως λέει, «η προβολή που λαμβάνει το ΕΛΚΕΘΕ μέσα από τέτοιες δράσεις είναι πολύ σημαντική καθώς μας δίνεται η δυνατότητα να προσεγγίσουμε το ευρύ κοινό και να το ενημερώσουμε τόσο για διάφορα θέματα που σχετίζονται με το θαλάσσιο περιβάλλον, όσο και για τις επιστημονικές μας δραστηριότητες και τον ρόλο που μπορεί να έχει ένα ερευνητικό κέντρο με διεθνή δράση.»

Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε στην Κρήτη  καθώς όπως αναφέρθηκε οι Μινωίτες ήταν από τους πρώτους πολιτισμούς στην αρχαιότητα που ασχολήθηκαν με την παραγωγή αυτής της χρωστικής. Οπότε υπάρχουν σε όλο το νησί διάσπαρτες περιοχές με αρχαιολογικά ευρήματα που σχετίζονται με τις δραστηριότητες της συλλογής των οργανισμών, της διατήρησής τους μέχρι της εξαγωγή της χρωστικής και εν τέλει της εξαγωγής, επεξεργασίας και χρήσης της χρωστικής. «Το ΕΛΚΕΘΕ κλήθηκε να συμμετέχει στο ντοκιμαντέρ αυτό καθώς ο συγκεκριμένος θαλάσσιος οργανισμός αποτελεί μέρος της ερευνητικής μας δραστηριότητας και γνωρίζουμε πολλά πράγματα για την βιολογία και την οικολογία του.

Επί του παρόντος πραγματοποιούμε πειράματα με το είδος αυτό ώστε να διαπιστώσουμε την επίπτωση της κλιματικής αλλαγής στο κέλυφός του, στην ανάπτυξη, την αναπαραγωγή και την συμπεριφορά του. Επίσης το συγκεκριμένο είδος έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς ως βιολογικός δείκτης για την ρύπανση του θαλάσσιου περιβάλλοντος από υφαλοχρώματα πλοίων και υποβρύχιων κατασκευών (ενώσεις τριβουτυλοκασσιτέρου)», εξηγεί.