Γεύσεις, παράδοση και μνήμες: Ιστορίες ντόπιων από τα ορεινά της Κρήτης
Νίκος Μαλιάκος

Η Κρήτη των γεύσεων και των αναμνήσεων, η Κρήτη των πολύτιμών υλών και συνταγών, η Κρήτη των κοινοτήτων και των εξαίσιων προσωπικοτήτων που καθημερινά διαφυλάσσουν και ανανεώνουν πολύτιμα κομμάτια της συλλογικής κουλτούρας και του γαστρονομικού πολιτισμού.

Το τρέχον τεύχος της «Ελληνικής Κουζίνας» της εφημερίδας «Το Βήμα» εξερευνά την ορεινή ανθρωπογεωγραφία της νησιού μέσα από τις ιστορίες ντόπιων, γεμάτες γεύσεις, αρώματα και μνήμες.

Ακολουθούν επιλεγμένα αποσπάσματα από το αφιέρωμα

Τα κορίτσια της Εργάνης

MALIAKOS_NIKOS

Η Επισκοπή είναι ένα από τα όμορφα κεφαλοχώρια και ανήκει στο Δήμο Χερσονήσου. Ο πολιτιστικός της σύλλογος είχε πάντα μεγάλη δυναμική αλλά το 2001 άρχισαν όλα να γίνονται ακόμα πιο ενδιαφέροντα αφού στο παιχνίδι μπήκαν οι γυναίκες του χωριού με μεγάλη διάθεση για δημιουργία και ακόμα μεγαλύτερη για επιμόρφωση σε παλιές παραδοσιακές τεχνικές, όπως ο αργαλειός, το κέντημα και το κοπανέλι.

Ο σύλλογος γυναικών που ονομάστηκε Εργάνη μετρά περισσότερα από 250 μέλη και συμμετέχει σε πολλές και ενδιαφέρουσες δράσεις σε όλη την Ελλάδα. Εμείς, συναντήσαμε την πρόεδρό του, Σεβαστή Κρασανάκη-Μακρογιαννάκη, μαζί με άλλες τέσσερις υπέροχες κυρίες στο πρωτοποριακό κτίριο που έχει δημιουργηθεί στο χωριό, με επιδοτήσεις του προγράμματος Leader και τη συνδρομή του πολιτιστικού συλλόγου. Εκεί πρόκειται να φιλοξενηθεί ένα μουσείο αφιερωμένο στα παλιά επαγγέλματα της Κρήτης, εκθέτοντας φορεσιές αλλά και διάφορα συναφή αντικείμενα. Με μια γκαζιέρα και πολλά γέλια, μάθαμε πώς φτιάχνονται τα ξεροτήγανα και είδαμε πόση τέχνη χρειάζεται για να γυρίσουν αριστοτεχνικά στο λάδι και να αποκτήσουν το υπέροχο σχήμα τους.

Ο σύλλογος είχε ετοιμάσει για εμάς, ακόμα, ένα όμορφο τραπέζι με πατάτες οφτές αλλά και καπρικό, για να πάρουμε δύναμη και να συνεχίσουμε το δρόμο μας. Οι άξιες γυναίκες του δεν σταματούν λεπτό να σχεδιάζουν το μέλλον τους και να οργανώνουν όμορφες δράσεις. Στο Δ.Σ. του συλλόγου αντιπρόεδρος είναι η Ελένη Φουρναράκη, γραμματέας η Ευθυμία Ροδιτάκη, ταμίας η Κατερίνα Ταμπακάκη και στις Δημόσιες Σχέσεις βρίσκεται η Χρυσούλα Βασιλάκη.

Οι Κρουσανιώτισσες

Νίκος Μαλιάκος

Το ξομπλιαστό κουλούρι δεν είναι ένα απλό ψωμάκι αλλά ένα κομμάτι του κρητικού πολιτισμού και οι κυρίες του Αγροτικού Συνεταιρισμού Κρουσώνα έχουν την τέχνη και το μεράκι του. Στολισμένο με λουλούδια, φρούτα, κομπολόγια, σταυρούς, πουλιά και ένα σωρό άλλα σύμβολα, μεταφέρει ευχές και αγάπη.

Προσφέρεται στον αρραβώνα και στο γάμο, στη γέννηση και στη βάφτιση και είναι δώρο πολύτιμο αλλά και κομμάτι της ιστορίας του τόπου.

Στο σπίτι της Mαρίας και του Χάρη

MALIAKOS_NIKOS

Στο Καστέλλι Πεδιάδος, σε ένα πανέμορφο σπίτι που είχε ανακαινιστεί τιμώντας την παράδοση, η Μαρία Καρουζάκη και ο Χάρης Σμαριανάκης μας υποδέχτηκαν με ζεστασιά και έστησαν μια όμορφη γιορτή με τους αγαπημένους τους για χάρη μας. Η αδερφή της Μαρίας, Πελαγία, μαγείρεψε το πιο λαχταριστό κατσικάκι με ασκολύμπρους, ενώ στην γκαζιέρα έγιναν οι πιο νόστιμες τηγανητές κυδωνάτες πατάτες.

Ο Χάρης καθάρισε αγκινάρες, οι ελιές βγήκαν στο τραπέζι αλλά και τηγανίστηκαν, το φρέσκο τυροζούλι συνόδευε κάθε μπουκιά. Με μαντινάδες, ατέλειωτες ιστορίες και κρητικά τραγούδια, ζήσαμε ένα από τα πιο όμορφα βράδια του ταξιδιού, από εκείνα που σε κάνουν να θέλεις να γυρνάς ξανά και ξανά στον τόπο, να δένεσαι με τους ανθρώπους του.

Κείμενο: Δώρα Μάστορα – Φωτογραφίες: Νίκος Μαλιάκος και Βασίλης Πολυχρονάκης

Πηγή: tovima.gr