Ένα έργο ορόσημο για το Ηράκλειο και ειδικότερα για την περιοχή της Μεσσαράς, παραδίδεται μέχρι το τέλος του μήνα και αναμένεται να αποτελέσει ασπίδα προστασίας στις δραματικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τον εφιάλτη της λειψυδρίας που ταλανίζει ολόκληρη την ανατολική Κρήτη.
Το φράγμα της Πλακιώτισσας, ένα έργο ιστορικής σημασίας, καθώς αποτελεί πάνδημο αίτημα της τοπικής κοινωνίας από τη μακρινή δεκαετία του ΄50, παραδίδεται έτοιμο τέλος του Μάρτη, με κεντροβαρή στόχο να ενισχύσει την αναπτυξιακή προοπτική του τόπου. Επόμενο βήμα του σχεδιασμού της Περιφέρειας Κρήτης, η κατασκευή του αρδευτικού δικτύου για την αξιοποίηση των υδάτων του φράγματος Πλακιώτισσας και η κατασκευή παραλίμνιας οδού που τροχοδρομούνται. Η ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου ανοίγει τον δρόμο για την άρδευση περίπου 37.000 στρεμμάτων καλλιεργειών στους Δήμους Αραχνών – Αστερουσίων και Γόρτυνας.
Δεν κρύβει την ικανοποίησή του για την εξέλιξη του έργου ο αντιπεριφερειάρχης Τεχνικών Έργων Νίκος Σκουλάς, ο οποίος με δηλώσεις του στην «Π» σημειώνει μεταξύ άλλων: «Η διεύθυνση τεχνικών έργων της Περιφέρειας Κρήτης ως διευθύνουσα υπηρεσία διεκπεραίωσε ένα δύσκολο και απαιτητικό έργο, το οποίο είχε απόλυτη ανάγκη η Κρήτη, το Ηράκλειο και η Μεσσαρά. Η χρηματοδότηση του έργου ήδη από το στάδιο των απαλλοτριώσεων μέχρι και τις συμπληρωματικές συμβάσεις και την αναζήτηση κεφαλαίων για την κατασκευή της παραλίμνιας οδού και τα δίκτυα του φράγματος φέρουν την προσωπική σφραγίδα του Περιφερειάρχη κ. Σταύρου Αρναουτάκη από την περίοδο της θητείας του στο Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας. Η Περιφέρεια Κρήτης αντιμετωπίζει τα θέματα της κλιματικής αλλαγής και υποστηρίζει τον πρωτογενή τομέα με δύναμη και συστηματικότητα. Επόμενο στοίχημα μας είναι κατασκευή της παραλίμνιας οδού και των δικτύων διανομής νερού από το φράγμα σε μια έκταση 37 χιλιάδων στρεμμάτων».
Το ιστορικό του έργου
Όπως είναι γνωστό, στις 30-10-2007 δημοπρατήθηκε το έργο στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είναι ο Κύριος του έργου και η Προϊσταμένη Αρχή με ανάδοχο κατασκευής του έργου την εργολήπτρια εταιρεία. Το Τμήμα Δομών Περιβάλλοντος της Δ/νσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Κρήτης είναι η Δ/νουσα Υπηρεσία αρμόδια για την κατασκευή του έργου. Από το 2018 ανατέθηκε με σύμβαση η εκπόνηση της μελέτης «Αρδευτικό Δίκτυο Φράγματος Πλακιώτισσας Ηρακλείου Κρήτης» σε μελετητικό σχήμα. Η μελέτη του έργου που σκοπό έχει την αξιοποίηση του έργου «Φράγμα Πλακιώτισσας Μεσσαράς Ηρακλείου Κρήτης» βρίσκεται σε τελικό στάδιο. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου εγκρίθηκε ήδη. Αντικείμενο της μελέτης είναι η κατασκευή του αρδευτικού δικτύου για την αξιοποίηση των υδάτων του φράγματος Πλακιώτισσας, συμπεριλαμβανομένης και της κατασκευής των απαιτούμενων έργων προσαγωγής του δικτύου, των δεξαμενών και των αντλιοστασίων, καθώς και της νέας αγροτικής οδοποιίας και της αποχέτευσής – αποστράγγισής αυτής. Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου, εντός των διοικητικών ορίων των Δήμων Γόρτυνας και Αρχανών – Αστερουσίων. Στο μεταξύ εγκρίθηκε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης η εκπόνηση μελέτης για την κατασκευή παραλίμνιας οδού. Μέσω του αναδόχου ανατέθηκε σε μελετητές με τις αντίστοιχες τάξεις πτυχίων η εκπόνηση σχετικών μελετών. Οι μελέτες έχουν εγκριθεί στο μεγαλύτερο σύνολο τους και αναμένεται η Α.Ε.Π.Ο. και εν συνεχεία η εκπόνηση κτηματολογικής μελέτης. Εν συνεχεία θα αναζητηθεί ο προσφορότερος τρόπος χρηματοδότησης και υλοποίησης.
Τι περιλαμβάνει το έργο του φράγματος της Πλακιώτισσας
Το εμβληματικό έργο του φράγματος της Πλακιώτισσας, έχει ολοκληρωθεί κατά 99% εκκρεμούν μετρήσεις των οργάνων παρακολούθησης και λοιπές λεπτομέρειες στο έργο εκκένωσης – υδροληψίας και τον εξοπλισμό του οικίσκου ελέγχου που θα ολοκληρωθούν ως το τέλος του Μαρτίου. Το φράγμα γίνεται στο χείμαρρο Πλακιώτισσας, παραπόταμο του Αναποδάρη ανάντι του υπάρχοντος μικρού φράγματος και σε απόσταση 500μ. περίπου απ’ αυτό. Το έργο αποτελείται από:
α) Το πρόφραγμα και το κυρίως σώμα του φράγματος.
β) Τον μετωπικό υπερχειλιστή
γ) Το σήραγγα εκτροπής με τον πύργο υδροληψίας
δ) Το έργο εκκένωσης – υδροληψίας εντός της σήραγγας εκτροπής
ε) Έργα οδοποιίας – Όργανα παρακολούθησης του φράγματος
στ) Τον οικίσκο ελέγχου
Το σώμα του Φράγματος είναι χωμάτινο πολυζωνικό με κεντρικό αργιλικό πυρήνα, φίλτρα και στραγγιστήρια εκατέρωθεν του πυρήνα και διαβαθμισμένα αδρανή υλικά για τα κελύφη. Περιλαμβάνει διάφραγμα στεγανοποίησης κάτω από την θεμελίωση του σώματος του φράγματος με κατασκευή τάπητα τσιμεντενέσεων και κουρτίνα τσιμεντενέσεων στον άξονα του σώματος του φράγματος και στα πρανή του άξονα αυτού.
Τα οφέλη του φράγματος
Η περιοχή που θα αρδευτεί είναι περίπου 37.000 στρέμματα. Περιλαμβάνει περιοχές της Κοινότητας Πλακιώτισσα, Βελούλι, Σοκαράς, Αποινί, Πρωτόρια και συνορεύει Ανατολικά με Τοπική Κοινότητα Λιγόρτυνος, Κεφάλαδος, Νότια με Τοπική Κοινότητα Αγίας Άννας, Ροτάσι, Πύργος, Δωράκι, Χάρακας, Αγία Φωτιά, Δυτικά με Τοπική Κοινότητα Ασήμι, Μοριά, Καστέλλι και Βόρεια με Τ.Κ. Βοριάς και Τεφέλι. Η επιφάνεια αρδευτικού δικτύου είναι 36,7 τετρ. χλμ. μικτή αρδευόμενη έκταση ή 30,19 τετραγ. χλμ καθαρή αρδευόμενη έκταση. Για την διέλευση των αγωγών προσαγωγής και την πρόσβαση στις νέες δεξαμενές προβλέπεται η διάνοιξη αγροτικού δικτύου.