Όταν ήταν 10 χρόνων ήταν καθολικός, τον έλεγαν Μάουρο, ζούσε στα ελληνόφωνα χωριά της Καλαβρίας και προσπαθούσε να μάθει ελληνικά από το ραδιόφωνο.
Σήμερα είναι Ορθόδοξος, τον λένε Κωνσταντίνο και διανύοντας μια μακρά πορεία από Λατινιστής σε δύο πάππες και καθηγητής στο Βατικανό, είναι πλέον μέλος στη μοναδική στο είδος της Ακαδημία Vivarium Novum που διδάσκει δύο «νεκρές» γλώσσες, Λατινικά και Αρχαία Ελληνικά.
Ο Κωνσταντίνος Αγκόστο, Ιταλός καθηγητής και παθιασμένος αρχαιοελληνιστής, πρωτοψάλτης στην Ορθόδοξη Εκκλησίας της Νάπολης, έχει άμεση σχέση με την Κρήτη, καθώς έχει παντρευτεί τη Μαρία Φραγκιαδάκη από τις Άνω Ασίτες. Έχουν τρία παιδιά την Κατερίνα 17 ετών, τον Μύρο 15 και τον μόλις δύο ετών Χρύσανθο.
Μέσω της Μαρίας ο Κωνσταντίνος λάτρεψε την Κρήτη και έρχονται όσο πιο συχνά μπορούν και σε κάθε ευκαιρία αφού ζουν μόνιμα στη Νάπολη.
Στα τέλη Αυγούστου βρέθηκαν ξανά στην Ελλάδα για το συνέδριο «Ελληνίζοντες μανθάνομεν» που έγινε στην Αθήνα και οργανώθηκε από την Ελληνική Αγωγή και φυσικά η επίσκεψη στην Κρήτη για να δουν τους συγγενείς και να βαφτίσουν τον βενιαμίν της οικογένειας, τον Χρύσανθο, ο οποίος πήρε το όνομα της αείμνηστης Κρητικιάς γιαγιάς του, Χρυσάνθης.
Η ιστορία του Κωνσταντίνου είναι περιπετειώδης και σίγουρα ενδιαφέρουσα ενώ η συνάντησή του με τη Μαρία και η δημιουργία της οικογένειάς τους μοιάζει λίγο με παραμύθι, αφού η νεαρή Κρητικιά που βρέθηκε όπως χιλιάδες άλλα παιδιά από τον τόπο μας για σπουδές στην Ιταλία αλλά εκεί μαζί με τις σπουδές βρήκε και τον έρωτα στο πρόσωπο του Κωνσταντίνου.
Έναν έρωτα που έγινε βαθιά αγάπη και οδήγησε στη δημιουργία οικογένειας, που ζει στην Ιταλία αλλά λατρεύει και την Ελλάδα.
Ξεκίνημα από τα χωριά της Κάτω Ιταλίας
Μιλώντας ο Κωνσταντίνος στην «Π» για πώς ξεκίνησε η σχέση του με την Ελλάδα στα παιδικά του χρόνια, μια πικρή ανάμνηση ξεπροβάλλει.
Όταν στα 9 του χρόνια έχασε τη μητέρα του, ο πατέρας του παντρεύτηκε ξανά στην Καλαβρία και έτσι όλη η οικογένεια μετακόμισε στη νότια Ιταλία, από το Τορίνο όπου έμενε ως τότε.
Εκεί ένας νέος ορίζοντας ανοίχθηκε μπροστά του, αφού όπως λέει, σε άψογα πλέον νέα ελληνικά: «Άκουγα να μιλούν τη γρεκάνικη διάλεκτο, που προσομοιάζει στα Αρχαία Ελληνικά, στα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Καλαβρίας και ένιωθα πως αυτό ήταν για μένα.
Εκείνη την περίοδο ο καθολικός νονός μου στο χρίσμα των 10 ετών, ο Αρχιμανδρίτης Ευρυγένιος Βαλεντίνος, με δίδαξε τα πρώτα Αρχαία Ελληνικά. Λίγο αργότερα ο πατέρας μου μου έκανε δώρο ένα ραδιόφωνο και έπιανα στα μεσαία κύματα την Ελληνική Ραδιοφωνία από τη γειτονική Κέρκυρα.
Άκουγα λέξεις, σημείωνα και προσπαθούσα να συνδέσω τα αρχαία που μάθαινα με τα νέα ελληνικά που άκουγα στο ραδιόφωνο. Ο νονός μου προσπαθούσε να με αποθαρρύνει, αλλά εμένα μου άρεσε και συνέχιζα».
Και ο μικρός Μάουρο, όπως τον έλεγαν τότε ως καθολικό, συνέχιζε σε δύο κατευθύνσεις να μαθαίνει γλώσσες και να βρίσκεται κοντά στην εκκλησία, κάτι που συνέβαινε από πολύ νωρίς στη ζωή του.
Οι «νεκρές γλώσσες» τον πήγαν… μακριά
Προφανώς και έπαιξαν ρόλο αυτές οι παιδικές εμπειρίες στη ζωή, αλλά κυρίως στις μετέπειτα επιλογές του μικρού Μάουρο. Επειδή οι καθολικές εκκλησίες στην Καλαβρία ακολουθούσαν το ελληνόρρυθμο, το βυζαντινό τυπικά μέσα από μια σειρά διεργασιών στα 18 του αποφάσισε να γίνει ορθόδοξος.
‘Ετσι βαφτίστηκε λαμβάνοντας το όνομα που ως σήμερα έχει, Κωνσταντίνος. Παράλληλα σπούδασε Λατινικά και Αρχαία Ελληνικά, διδάσκοντας στα Πανεπιστήμια του Βατικανού αρχικά και σήμερα της Ρώμης Λατινική Γραμματεία.
Ωστόσο και η αξιοποίηση των Αρχαίων Ελληνικών ήταν σημαντικά, αφού σήμερα ο Κωνσταντίνος Αγκόστο κατά το ορθόδοξο τυπικό και Μαούρο Αγκόστο κατά το καθολικό και τους νόμους του ιταλικού κράτους, είναι μέλος στην Ακαδημία Vivarium Novum, το μοναδικό εκπαιδευτικό ίδρυμα έξω από τη Ρώμη που διδάσκει τα Λατινικά και τα Αρχαία Ελληνικά σε εν δυνάμει φιλόλογους και γλωσσολόγους από όλο των κόσμο.
Ο Κωνσταντίνος είναι ενθουσιασμένος γι’ αυτό, αφού όπως θα πει στην «Π»: «Για μας εκεί αυτές οι δύο γλώσσες που χαρακτηρίζονται ως «νεκρές», επειδή δεν αποτελούν πλέον επίσημες γλώσσες κανενός έθνους, δεν είναι απλώς γλώσσες.
Είναι μια φιλοσοφία, ένας πολιτισμός και μια κοσμοαντίληψη διαφορετική, αφού μέσα από αυτές περνά ένας διαφορετικός τρόπος ζωής και εξύψωσης της ανθρώπινης φύσης».
Η ακαδημία δέχεται από 40 ως 50 φοιτητές ετησίως, οι οποίοι εκπαιδεύονται όχι μόνο κατά τη διδασκαλία των μαθημάτων στις δύο γλώσσες αλλά και στη χρήση τους, ακόμα και στη καθημερινότητά τους, αφού οι γλώσσες αυτές είναι οι μοναδικές που ομιλούνται κατά την παραμονή των σπουδαστών εκεί.
«Θησαυρός η αρχαία Ελλάδα»
Ο Κωνσταντίνος Αγκόστο είναι παθιασμένος αρχαιοελληνιστής. Όταν μιλά για την εποχή εκείνη αλλά και τη γλώσσα με την οποία μοχθεί καθημερινά ο ίδιος και άλλοι επιστήμονες από όλο τον κόσμο να την πάνε ένα βήμα παρακάτω, το πρόσωπό του φωτίζεται και τα μάτια του λάμπουν.
Χαρακτηριστικά αναφέρει: «Είναι πραγματικά εντυπωσιακό οι νέοι που έρχονται στην Ακαδημία, από την Ιαπωνία ως την Αμερική, μετά από 6-8 μήνες που φιλοξενούνται στη σχολή να μελετούν τους διαλόγους του Πλάτωνα ή άλλα σημαντικά αρχαία κείμενα από το πρωτότυπο.
Η αρχαία Ελλάδα γίνεται η ελπίδα μας για έναν νέο, καλύτερο κόσμο, με συνοδοιπόρους τα κείμενα των αρχαίων φιλοσόφων και τραγωδών, που αποτελούν πραγματικούς θησαυρούς».
Ένα κριτήριο για το πόσο σημαντικά φώτα έδωσε η Ελλάδα στην ανθρωπότητα κατά τον Ιταλό καθηγητή είναι αυτό που έλεγε ο σπουδαίος Νίτσε για τα κριτήρια που κάθε χώρα βάζει για να θεωρήσει κάποιους ανθρώπους σημαντικούς, τονίζοντας πως οι αρχαίοι Έλληνες ήταν ο μοναδικός λαός που καυχιόνταν για τους φιλοσόφους του και τους πνευματικούς του ανθρώπους.
Μέσα στη σχολή, όπως τονίζει, οι φοιτητές δεν διδάσκονται μόνο γλώσσες αλλά και ήθος, αφού ακόμα και στις περιπτώσεις που δύο φοιτητές προέρχονται από περιοχές που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, στη σχολή αυτό δεν τους εμποδίζει να έχουν καλές σχέσεις, να κάθονται δίπλα – δίπλα και να τρώνε στο ίδιο τραπέζι.
Διεθνής κοινότητα 5.000 ανθρώπων
Σύμφωνα με τον κ. Κωνσαντίνο Αγκόστο, υπολογίζεται σήμερα ότι σε όλο τον κόσμο υπάρχουν 5.000 άνθρωποι που μιλούν μεταξύ τους την Αρχαία Ελληνική, ενώ αρκετοί είναι αυτοί που εκφράζουν την επιθυμία να μάθουν τη γλώσσα.
Αρκετοί από αυτούς τους ανθρώπους βρέθηκαν στην Αθήνα στο συνέδριο της Ελληνικής Αγωγής και έθεσαν πολλά ζητήματα και προβληματισμούς σε σχέση με τη γλώσσα αλλά και γενικότερα τη φιλοσοφία της αρχαίας Ελλάδας.
Πότε όμως ο παθιασμένος αρχαιοελληνιστής θα ήταν ευχαριστημένος από την διάδοση των αρχαίων ελληνικών; Αυτή ήταν η ερώτηση που υπεβλήθη κατά τη διάρκεια της συνέντευξης.
Η απάντηση ήταν αποστομωτική αλλά και μάλλον στη σφαίρα της φαντασίας: «Όταν θα καταλαβαίνουν όλοι οι άνθρωποι στη γη αρχαία ελληνικά και τα μιλούν τουλάχιστον οι μισοί!»
Μια ζωή σαν παραμύθι και γάμος τρεις φορές με την ίδια γυναίκα!
Η ιστορία του Κωνσταντίνου και της Μαρίας θα μπορούσε και να είναι ένα παραμύθι. Είναι όμως από κείνες τις όμορφες ιστορίες που γράφει η ζωή, με ανθρώπους που έχουν διαφορετικές καταβολές και κατευθύνσεις και διαγράφουν διαφορετικές πορείες, ώσπου μια μέρα η ζωή και μια κοινή αγάπη έρχεται να τους ενώσει για να αποδείξει ότι ο έρωτας νικά όλα τα εμπόδια.
Ο Κωνσταντίνος ήταν καθολικός που επέλεξε να γίνει ορθόδοξος. Η Μαρία Φραγκιαδάκη, η σύζυγος, ξεκίνησε από τις Κάτω Ασίτες νεαρό κορίτσι και πήγε στην Ιταλία για σπουδές, όπως άλλωστε συνηθιζόταν από πολλά Κρητικόπουλα εκείνα τα χρόνια.
Η Μαρία ήταν ορθόδοξη και μάλιστα ιδιαιτέρως θρησκευόμενη, αφού κάθε Κυριακή εκκλησιαζόταν στον Ορθόδοξο ναό της πόλης. Εκεί βρισκόταν ένας νεαρός που εκτελούσε χρέη ψάλτη.
Δεν επρόκειτο για άλλον από τον καθηγητή Λατινικής και Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας Κωνσταντίνο Αγκόστο. Έτσι, η αγάπη τους για τη θρησκεία τούς ένωσε, αφού η ενορία κάθε Κυριακή μετά τη Λειτουργία προσέφερε καφέ.
Ο Κωνσταντίνος έτσι βρήκε την ευκαιρία να πλησιάσει τη Μαρία πηγαίνοντας κάθε Κυριακή μια θέση πιο κοντά. Κάποια στιγμή κάθισαν δίπλα. Από κει ξεκίνησε ένας μεγάλος έρωτας. Όταν τους πιέζουμε να θυμηθούν εκείνο το σκηνικό της γνωριμίας, τους μιλούν με απίστευτες λεπτομέρειες, θυμούνται τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα. Αυτή η σχέση ξεκίνησε και συνεχίστηκε ως σήμερα σαν παραμύθι.
Προκειμένου να δεθούν για πάντα ο Κωνσταντίνος και η Μαρία παντρεύτηκαν τρεις φορές. Την πρώτη φορά με πολιτικό γάμο, τη δεύτερη με καθολικό, αφού ζούσαν στην Ιταλία και ήταν σχεδόν υποχρεωτικό, και την τρίτη με ορθόδοξο, αφού και οι δύο είναι ορθόδοξοι χριστιανοί.
Σήμερα έχουν περάσει τουλάχιστον είκοσι χρόνια και σε αυτά τα χρόνια έγιναν οικογένεια και όχι μόνο γιατί απέκτησαν τρία παιδιά αλλά με την ουσιαστική έννοια του όρου, όπως λένε. Εξακολουθούν να ζουν στη Νάπολη, όπου η Μαρία εργάζεται ως επιμελήτρια ανηλίκων και ασχολείται με τον εθελοντισμό, ενώ ο Κώστας σχεδόν καθημερινά πηγαίνει στη Ρώμη για τα δικά του μαθήματα.
Τα παιδιά τους είναι η Κατερίνα που σήμερα είναι 17 ετών, ο Μύρος που είναι 15 και ο μικρός Χρύσανθος που είναι δύο. Όλοι τους πιστεύουν πως έχουν δύο πατρίδες και ιδιαίτερα ο Κωνσταντίνος που στην Κρήτη βρήκε μια μεγάλη αγκαλιά και νιώθει εξαιρετικά άνετα με την οικογένεια της Μαρίας, τους φίλους και τους συγγενείς.
Ο Κωνσταντίνος εξακολουθεί να είναι ψάλτης στην εκκλησία της Νάπολης και η οικογένεια εξακολουθεί να έχει στενή σχέση με τη θρησκεία. Θυμούνται πολλά περιστατικά από τη ζωή τους και έχουν απίστευτο χιούμορ.
Μάλιστα ο Κωνσταντίνος θυμάται ένα τελευταίο περιστατικό όταν πήγε να ζητήσει ένα πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης και τον ρώτησαν από ποιον γάμο είναι.
Μια Ακαδημία στη Ρώμη για Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά
Η Ακαδημία Vivarium Novum είναι ένα μοναδικό εκπαιδευτικό ίδρυμα που εστιάζει στη μελέτη και τη διδασκαλία της λατινικής και της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας. Ιδρύθηκε το 2009 στη Ρώμη από τον Luigi Miraglia και στοχεύει στην προώθηση της κλασικής παιδείας και της ζωντανής χρήσης των αρχαίων γλωσσών.
Η Ακαδημία προσφέρει ένα εντατικό πρόγραμμα στο οποίο οι μαθητές και καθηγητές ζουν και διδάσκονται σε ένα κοινόβιο, μιλώντας αποκλειστικά στα Λατινικά και Ελληνικά.
Αυτό επιτρέπει στους φοιτητές να βιώσουν τις αρχαίες γλώσσες ως ζωντανά εργαλεία επικοινωνίας και όχι απλώς ως αντικείμενα γραπτής μελέτης. Το πρόγραμμα του Vivarium Novum δεν επικεντρώνεται μόνο στη γλωσσομάθεια αλλά και στη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και τις κλασικές τέχνες.
Οι φοιτητές μελετούν αρχαία κείμενα, αναπτύσσοντας την ικανότητά τους να σκέφτονται και να εκφράζονται με βάση τα κλασικά πρότυπα.
Ποιοι σπουδάζουν
Στην Ακαδημία Vivarium Novum σπουδάζουν φοιτητές από όλο τον κόσμο που ενδιαφέρονται για τη βαθιά μελέτη της λατινικής και της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, καθώς και για την κλασική λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τις τέχνες.
Ωστόσο, οι σπουδαστές προέρχονται από διάφορα πολιτιστικά και ακαδημαϊκά υπόβαθρα. Η Ακαδημία έχει φιλοξενήσει σπουδαστές από την Ευρώπη (Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ελλάδα), τη Βόρεια και Νότια Αμερική (ΗΠΑ, Καναδάς, Βραζιλία, Αργεντινή), την Ασία (Κίνα, Ιαπωνία, Κορέα) και άλλες περιοχές.
Οι φοιτητές της Ακαδημίας είναι συνήθως άτομα που ενδιαφέρονται να εμβαθύνουν σε κλασικές σπουδές και να μάθουν να χρησιμοποιούν τις αρχαίες γλώσσες όχι μόνο ως αντικείμενο ακαδημαϊκής μελέτης αλλά και ως μέσο ζωντανής επικοινωνίας.
Πολλοί από αυτούς μπορεί να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε τομείς όπως η φιλολογία, η κλασική φιλοσοφία, η ιστορία, η θεολογία ή οι ανθρωπιστικές επιστήμες.
Οι διδάσκοντες
Στην Ακαδημία Vivarium Novum διδάσκουν κυρίως ακαδημαϊκοί και εκπαιδευτές με εξειδίκευση στη λατινική και αρχαία ελληνική γλώσσα, καθώς και στη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία της κλασικής εποχής.
Ο ιδρυτής της Ακαδημίας, Luigi Miraglia, είναι ένας από τους βασικούς διδάσκοντες και θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες στην αναβίωση της διδασκαλίας των αρχαίων γλωσσών με ζωντανό τρόπο.
Εκτός από τον Miraglia, η Ακαδημία συνεργάζεται με έναν κύκλο από μελετητές και δασκάλους από διάφορες χώρες, οι οποίοι έχουν σημαντική εμπειρία και γνώση στις κλασικές γλώσσες και στην κλασική παιδεία.
Αυτοί οι εκπαιδευτές χρησιμοποιούν τη μέθοδο της ενεργής χρήσης της Λατινικής και Ελληνικής, επιτρέποντας στους μαθητές να αναπτύξουν την ικανότητα να επικοινωνούν σε αυτές τις γλώσσες.
Οι διδάσκοντες συνήθως έχουν εμπειρία όχι μόνο στη διδασκαλία αλλά και στη συγγραφή και μελέτη κλασικών κειμένων.
Επίσης, πολλοί από αυτούς συμμετέχουν σε διεθνή προγράμματα και εκδηλώσεις που προωθούν τη διάδοση της κλασικής παιδείας σε παγκόσμιο επίπεδο.