Ο Μίνωας είναι ένα γλυκύτατο φωκάκι, μόλις 20 ημερών, που έχασε τη μητέρα του και βρήκε καταφύγιο στη MOm/Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας.
Χρωστάει, θα έλεγε κανείς, τη ζωή του στους εθελοντές της Ομάδας Προστασίας Θαλάσσιας Χελώνας Σητείας αλλά και τους ανθρώπους του Λιμεναρχείου Σητείας που το εντόπισαν, το περισυνέλεξαν και το έστειλαν με καράβι στην Αθήνα.
Αναλυτικά, έπειτα από αναφορές ντόπιων και τουριστών, εντοπίστηκε χωρίς τη μητέρα του στην παραλία Κουρεμένου στο Παλαίκαστρο Λασιθίου και σε πολύ μεγάλη απόσταση από κάθε καταγεγραμμένη σπηλιά αναπαραγωγής. Εθελοντές περισυνέλεξαν το φωκάκι, το οποίο με όχημα του Λιμεναρχείου μεταφέρθηκε στη Σητεία, όπου και του χορηγήθηκε ισοτονικό υγρό για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο λιμάνι του Ηρακλείου απ’ όπου ταξίδεψε με το Blue Horizon στον Πειραιά, όπου και παρελήφθη από την Ομάδα Διάσωσης της MOm για να μεταφερθεί στο Κέντρο Περίθαλψης της οργάνωσης που φιλοξενείται στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο στα Σπάτα.
Η ομάδα της MOm αναφέρει πως «το δύσκολο έργο της περίθαλψης έχει ξεκινήσει ήδη και ελπίζουμε ότι σε μερικούς μήνες ο μικρός Μίνωας θα είναι έτοιμος να επιστρέψει στις θάλασσες, όπου ανήκει!».
Ο ωκεανογράφος, μέλος της Ερευνητικής Ομάδας της MOm, κ. Οδυσσέας Παξινός, αναφέρει στην «Π» πως είναι η πρώτη φορά που δέχονται ένα μικρό φωκάκι από την Κρήτη. Αυτή τη στιγμή, φιλοξενείται ακόμα ένα στο Αττικό Πάρκο και είναι σε καραντίνα, σε ξεχωριστούς χώρους. Έρχονται σε επαφή μονάχα με τα άτομα που τα φροντίζουν.
Όπως εξηγεί, από το 2016 έχει παρατηρηθεί μία αύξηση του πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας, μέχρι πρότινος συγκαταλεγόταν στην κόκκινη λίστα του IUCN (International Union for Conservation of Nature) με τα πιο απειλούμενα είδη ως «κρισίμως κινδυνεύον», πλέον είναι στην κατηγορία «κινδυνεύον».
Ο Μίνωας είναι το πρώτο φωκάκι που εντοπίστηκε μόνο του στην Κρήτη, εκτιμάται πως είναι 18 με 20 ημερών ενώ τα νεογέννητα φωκάκια πρέπει να μένουν με τη μητέρα τους ως τεσσάρων μηνών, να τρέφονται και να μαθαίνουν να κυνηγούν, ρόλο που πλέον αναλαμβάνουν οι άνθρωποι της MΟm. Εικάζεται πως κάτι ενόχλησε τη μητέρα του και το εγκατέλειψε. Οι μεσογειακές φώκιες γεννάνε σε θαλάσσια σπήλαια/ καταφύγια που βρίσκονται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Αν μείνουν μόνα τους τα νεογέννητα κινδυνεύουν, δεν μπορούν να επιβιώσουν. Αρχικά, έχουν τρίχωμα, το οποίο σταδιακά αποβάλλουν, αποκτούν το λίπος και τη μορφή που όλοι γνωρίζουμε.
Το καλό στην περίπτωση του Μίνωα είναι πως οι εθελοντές αντέδρασαν αμέσως, δε χάθηκε πολύτιμος χρόνος και κρίθηκε σκόπιμη η μεταφορά του για να σωθεί η ζωή του. Έφτασε στον Πειραιά χθες το πρωί και παραλήφθηκε από τους ανθρώπους της ΜΟm. Το φροντίζει, εκτός των άλλων, η καθηγήτρια Κτηνιατρικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αναστασία Κομνηνού. Υποβάλλεται σε εξετάσεις και φαρμακευτική αγωγή και όλοι είναι αισιόδοξοι ότι θα τα καταφέρει, αν και ήταν ήδη αρκετά ταλαιπωρημένο.
Όσο αφορά στον πληθυσμό της μεσογειακής φώκιας, ο κ. Παξινός αναφέρει πως υπάρχουν 750 με 800 άτομα, κυρίως σε Ελλάδα, τις ακτές της Τουρκίας και την Κύπρο, έχουν εντοπιστεί ακόμα σε Μαυριτανία και Μαδέιρα.
Απειλούμενο θηλαστικό
Η μεσογειακή φώκια Monachus monachus είναι το πιο σπάνιο από τα 33 είδη φώκιας που υπάρχουν στον κόσμο. Αποτελεί το υπ’αριθμόν 1 απειλούμενο θαλάσσιο θηλαστικό της Ευρώπης και συγκαταλέγεται στα πλέον απειλούμενα είδη του πλανήτη. Από τα 600 περίπου άτομα που έχουν απομείνει παγκοσμίως τα μισά ζουν και αναπαράγονται στη χώρα μας.
Η μελέτη της κατανομής της μεσογειακής φώκιας στην Ελλάδα έχει γίνει από τη MOm μέσω της χαρτογράφησης των εμφανίσεων – παρατηρήσεων φωκών του Εθνικού Δικτύου Διάσωσης και Συλλογής Πληροφοριών (RINT) και μέσω των ερευνητικών δράσεων παρακολούθησης τοπικών πληθυσμών φώκιας.
Το γεγονός ότι στην Ελλάδα ζει και αναπαράγεται ο μισός από τον εναπομείναντα πληθυσμό σε παγκόσμιο επίπεδο της μεσογειακής φώκιας, επιβάλλει την επικέντρωση των προσπαθειών για τη διάσωση του είδους στον ελλαδικό χώρο. Για να διασφαλιστεί η επιβίωση της μεσογειακής φώκιας στη χώρα μας πρέπει να διερευνηθούν και να αξιολογηθούν οι απειλές που αντιμετωπίζει το είδος. Οι κύριες απειλές για τη μεσογειακή φώκια στην Ελλάδα σχετίζονται κυρίως με τις ανθρώπινες δραστηριότητες και είναι οι εξής:
- Η ηθελημένη θανάτωση
- Η τυχαία παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία
- Η υπεραλίευση
- Η καταστροφή και υποβάθμιση των βιοτόπων της μεσογειακής φώκιας
- Η ρύπανση
- Φυσικά γεγονότα
Μπορεί να υιοθετήσει κανείς συμβολικά μια μεσογειακή φώκια στο https://www.mom.gr/yiothesia-fokias.