Έναν πρωτότυπο εκπαιδευτικό διαγωνισμό διοργάνωσε την τρέχουσα σχολική χρονιά το Πρότυπο Λύκειο Ηρακλείου. Πρόκειται για ένα διαγωνισμό λόγιων φράσεων της ελληνικής γλώσσας, φράσεων δηλαδή που προέρχονται από την αρχαία και βυζαντινή μας παράδοση αλλά χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα στη γλώσσα μας, όπως «αμισθί», «τηρουμένων των αναλογιών», «ο μη γένοιτο», «μήλον της Έριδος» κ.ά.
«Πρόκειται για φράσεις που χρησιμοποιούνται αυθόρμητα και φυσικά στον καθημερινό λόγο, προφορικό και γραπτό, όχι μόνο στις συζητήσεις ανθρώπων κάποιου μορφωτικού επιπέδου αλλά και στις συνομιλίες απλών ανθρώπων. Προέρχονται είτε απευθείας από την αρχαία ελληνική γλώσσα (π.χ. μέτρον άριστον) είτε από την Αγία Γραφή (π.χ. Κρανίου τόπος) είτε είναι κατάλοιπα της καθαρεύουσας (π.χ. εν λευκώ, επ’ αυτοφώρω).
Τέτοιες φράσεις αποτελούν γλωσσικό πλούτο και κάνουν εύγλωττο και σφριγηλό τον καθημερινό μας λόγο», αναφέρουν οι φιλόλογοι του σχολείου. Η ιδέα του διαγωνισμού ανήκει στους φιλόλογους εκπαιδευτικούς του Λυκείου, οι οποίοι σε μια προσπάθεια να βελτιώσουν το γλωσσικό επίπεδο των μαθητών τους μοίρασαν στους τελευταίους μικρό οδηγό δέκα σελίδων με 400 περίπου τέτοιες λόγιες φράσεις και… εγένετο διαγωνισμός!
Πώς; Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές κάθε τμήματος μελετούσαν κάθε βδομάδα δύο σελίδες του οδηγού, έχοντας προηγουμένως λάβει τις απαραίτητες διευκρινίσεις (επεξήγηση φράσεων και ασκήσεις). Στη συνέχεια διαγωνίζονταν σε ένα δεκαπεντάλεπτο τεστ με θέματα από τις συγκεκριμένες σελίδες επί πέντε εβδομάδες. Κάθε μαθητής βαθμολογούνταν ατομικά αλλά στη συνέχεια υπολογιζόταν και ο μέσος όρος κάθε τμήματος.
Ο λόγος; Το δέλεαρ για τα παιδιά ήταν η διοργάνωση μιας εκπαιδευτικής επίσκεψης. Με μια προϋπόθεση: την εξασφάλιση ενός συγκεκριμένου μέσου όρου για κάθε τμήμα. Όποιο τμήμα δηλαδή κατάφερνε να «πιάσει» το μέσο όρο του 15, θα συμμετείχε στην εκπαιδευτική αυτή ξενάγηση. Ένα κίνητρο για να προσελκύσει το ενδιαφέρον και των πιο αδιάφορων μαθητών. Έπιασε; Μάλλον, αν κρίνουμε εκ του αποτελέσματος…
Κάθε βδομάδα ανακοινωνόταν η βαθμολογία (σε μέσο όρο πάντα) τόσο σε ατομικό επίπεδο (το top 13 των καλύτερων επιδόσεων) όσο και σε επίπεδο τμημάτων. Στο τέλος του μικρού αυτού μαραθωνίου βραβεύτηκαν οι καλύτεροι μαθητές και τα καλύτερα σε μέσο όρο τμήματα. Ο διαγωνισμός διοργανώθηκε για πρώτη χρονιά στο Πρότυπο Λύκειο και κατάφερε να κερδίσει τις εντυπώσεις, αφού η ανταπόκριση των παιδιών ήταν πολύ θετική.
Ο συνδυασμός γνώσης και παιχνιδιού και η διαδικασία του συναγωνισμού των τμημάτων κινητοποίησε τους περισσότερους μαθητές. Ο λόγος στους τελευταίους.
Η μαθήτρια Κωνσταντίνα Αδαμάκη αναφέρει: «Αρχικά θεωρούσα τις φράσεις περιττή γνώση, αλλά σύντομα άλλαξα γνώμη, όταν διαπίστωσα την ευρεία τους χρήση στην καθημερινή γλώσσα, ακόμα και στις συνομιλίες μεταξύ των γονιών μου».
Τη βοήθεια και τη χρησιμότητα των λόγιων φράσεων στο γράψιμο εκθέσεων και την κατανόηση δοκιμιακών κειμένων επισημαίνει η μαθήτρια Ελευθερία Κεφαλογιάννη, που συμπληρώνει : «Παρακινώ και άλλους μαθητές να τις χρησιμοποιούν περισσότερο». Η μαθήτρια Μόνικα Αναγνώστου λέει: «Πολλές λόγιες φράσεις έχουν γίνει πλέον μέρος του καθημερινού μου λεξιλογίου και νιώθω χαρούμενη που συμμετείχα στη διαδικασία του διαγωνισμού».
Η μαθήτρια Εύα Ηλιάδη κάνει μάλιστα μια ιδιαίτερη επισήμανση : «Καταλαβαίνω περισσότερα πλέον από τις ειδήσεις του Τύπου και της τηλεόρασης, καθώς τέτοιες φράσεις είναι άφθονες στη γλώσσα της ειδησεογραφίας».
Ο μαθητής Δημήτρης Δαδής, από τους πρώτους διακριθέντες, παρατηρεί : «Ο διαγωνισμός βοήθησε τα παιδιά να γίνουν πιο ανταγωνιστικά και να αποκτήσουν γνώσεις μέσα από μια παιγνιώδη διαδικασία».
Περήφανος τόσο για την προσωπική του επίδοση όσο και αυτή των συμμαθητών στο τμήμα Α2, που τερμάτισε πρώτο, δηλώνει ο μαθητής Αλέξανδρος Γρεβετζάκης. «Το τερπνόν μετά του ωφελίμου, διεύρυνση πνευματικών οριζόντων και μια ωραία εκδρομή μαζί, τι άλλο να ζητήσουμε από το σχολείο;» δηλώνει με αφοπλιστική ειλικρίνεια.
Ο μαθητής Γιώργος Παραβολιδάκης παραδέχεται : «Οι λόγιες φράσεις θα με βοηθήσουν να κατανοήσω καλύτερα και τα Αρχαία Ελληνικά, μάθημα που με ενδιαφέρει λόγω της κατεύθυνσης που θα ακολουθήσω». Η μαθήτρια Γεωργία Λαγουδάκη αναφέρει : «Βρήκα το διαγωνισμό ενδιαφέρουσα εμπειρία, που με βοήθησε να βελτιώσω την ορθογραφία μου και να εμπλουτίσω το λεξιλόγιό μου».
Στον ρόλο που έπαιξε ο διαγωνισμός στις σχέσεις των παιδιών στάθηκε κυρίως η μαθήτρια Περσεφόνη –Μαρία Βενέρη, 3η νικήτρια του διαγωνισμού και αναφέρει: «Ενισχύθηκε το πνεύμα της ομαδικότητας στο τμήμα μας, διότι όλοι “μαχόμασταν” για έναν κοινό σκοπό, το μέσο όρο του 15».
Ο ένας εκ των δύο νικητών του διαγωνισμού, ο μαθητής Γεώργιος Καγιαμπάκης, βρήκε την όλη διαδικασία διαφωτιστική και συνάμα ευχάριστη. «Τέτοιες φράσεις» δηλώνει «ακούμε ή χρησιμοποιούμε καθημερινά και μέσω του διαγωνισμού μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε τη σημασία και την προέλευσή τους».
Ενώ η έτερη νικήτρια του διαγωνισμού, η μαθήτρια Μαρία Βαρδάκη, παρόλο που στην αρχή είχε επιφυλάξεις για τη χρησιμότητα της όλης διαδικασίας, θεωρεί πως τελικά άξιζε, αφού, όπως δηλώνει «οι φράσεις αυτές έχουν πράγματι ενδιαφέρον και η χρήση τους είναι ευρεία. Ήταν μια εμπειρία από την οποία όλοι κερδίσαμε κάτι».