Μπαίνει το νερό στο αυλάκι για δύο σπουδαία έργα πολιτισμού στην πόλη, καθώς το ερχόμενο Σάββατο, που αναμένεται να βρίσκεται στο Ηράκλειο η υπουργός Πολιτισμού κ. Λ. Μενδώνη, πρόκειται να υπογράψει δύο σημαντικές προγραμματικές συμβάσεις για την αναστήλωση του ιστορικού κτηρίου Κοθρή, το οποίο σχεδιάζεται να φιλοξενήσει την Δημοτική Πινακοθήκη, και για την ανάπλαση της φάμπρικας Ανωγειανάκη με σκοπό να λειτουργήσει ως Μεσογειακό Μουσικό Κέντρο.
Όπως είναι γνωστό και τα δύο έργα είναι ενταγμένα στο ΕΣΠΑ και αναμένεται να υπογραφεί η ανάθεση των τευχών δημοπράτησης του συνόλου των μελετών που απαιτούνται ενώ από την ίδια χρηματοδοτική πηγή θα καλυφθεί και η αποκατάσταση των εμβληματικών κτηρίων. Με αφορμή την κάθοδο της υπουργού Πολιτισμού, η πλευρά του Δήμου αναμένεται να θέσει και το μεγάλο ζήτημα του παραλιακού μετώπου το οποίο είναι κομβικό να προχωρήσει.
Το μέγαρο Κοθρή
Όπως είναι γνωστό, το ιστορικό κτήριο Κοθρή έχει χαρακτηριστεί ως το πιο σπουδαίο νεοκλασικό κτήριο της πόλης, το οποίο δυστυχώς βρίσκεται σε μια πολύ κακή κατάσταση, με προβλήματα διάλυσης και με σοβαρές ετοιμορροπίες. Για την αποκατάστασή του θα χρειαστούν μεταξύ άλλων, μελέτη τοπογραφικής αποτύπωσης, αρχιτεκτονικές και στατικές μελέτες, ηλετρομηχανολογικές μελέτες, γεωλογικές, γεωφυσικές μελέτες και έρευνες και ασφαλώς μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτη. Οι μελέτες κοστίζουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ, το κτήριο απαιτεί πολυεπίπεδη παρέμβαση και ανάμεσα σε αυτές είναι και η συντήρηση του γλυπτού και ζωγραφικού διάκοσμου, που ενώ είχε αρχικά δεσμευτεί ότι θα έκανε η Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων, τελικά δεν έγινε.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το μέγαρο Λιοπυράκη αποτελεί αναμφισβήτητα το κορυφαίο δείγμα κτίσματος του αρχιτεκτονικού ρεύματος του εκλεκτικισμού, με πλήθος στοιχείων του ρομαντικού νεοκλασικισμού στο Ηράκλειο.
Το κτήριο χρονολογείται στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 20ού αι. και φέρει τη σφραγίδα του αρχιτέκτονα Δημήτρη Κυριακού. Πρόκειται για ένα από τα πιο μεγαλοπρεπή μέγαρα που κατασκευάστηκαν την εποχή εκείνη, στον σημαντικότερο οδικό άξονα της πόλης, τη λεωφόρο Μαρτύρων 25ης Αυγούστου, η οποία συνέδεε το λιμάνι με το κέντρο της πόλης.
Η κατασκευή των μεγάρων αυτών, τα οποία συνέθεσαν ένα γοητευτικό αρχιτεκτονικό σύνολο, προσέδωσε στον δρόμο μια νέα, ευρωπαϊκής υφής, μορφή διαμορφώνοντας την πρώτη εικόνα για όποιον έφτανε στην πόλη. Τα εν σειρά κατασκευασμένα μέγαρα έγιναν η αιτία να ονομαστεί σκωπτικά η ενετική Ruga Maistra, που ήταν γνωστή κατά την τουρκοκρατία με την ονομασία Βεζίρ Τσαρσί, «Λεωφόρος της Απάτης ή της «Πλάνης», επειδή έδινε εσφαλμένη εντύπωση στον επισκέπτη για την μορφή της πόλης πίσω από αυτή. Το μέγαρο πήρε την ονομασία του από την οικογένεια των γνωστών Ηρακλειωτών Λιοπυράκη, όπου έζησε αρχικά εκεί. Στη συνέχεια στο μέγαρο έζησε η οικογένεια των επίσης γνωστών επιχειρηματιών Τζωρτζάκη και του βουλευτή του νομού Λασιθίου Κοθρή.
Η φάμπρικα Ανωγειανάκη
Το δεύτερο μεγάλο έργο που τροχοδρομείται είναι αυτό που αφορά στην ανάδειξη της φάμπρικας Ανωγειανάκη ως Μεσογειακό Μουσικό Κέντρο και θα περιλαμβάνει και μια σπουδαία έκθεση μουσικών οργάνων σε συνεργασία με τον σημαντικό καλλιτέχνη Ross Daly. Το κτήριο αυτό είχε αγοραστεί από τον Δήμο Ηρακλείου για τον σκοπό αυτό, και η ανάδειξη του αποτελεί βασικό αίτημα της τοπικής κοινωνίας. Για την ακρίβεια πρόκειται για δύο κτήρια που βρίσκονται στη συμβολή των οδών Βαλέστρα και Σαββαθιανών τα οποία αποτελούν τη φάμπρικα Ανωγειανάκη. Τα κτήρια βρίσκονται σε οικόπεδο εμβαδού 377 τ.μ. του οποίου ένα τμήμα 278 τ.μ. ρυμοτομείται σύμφωνα με το σχέδιο του ΄36. Ο σχεδιασμός αυτός αλλάζει με τη θεσμοθέτηση της μελέτης ανάπλασης της Αγίας Τριάδας.
Επί τουρκοκρατίας δηλαδή από τα τέλη του 19ου αιώνα λειτουργούσαν στο συγκρότημα της φάμπρικας ελαιοτριβείο, σαπωνοποιείο, δύο βυρσοδεψεία, ενώ υπήρχαν και τέσσερα πηγάδια. Εκεί βρισκόταν και η οικία Ανωγειανάκη. Τα κτήρια ανήκαν σε Τούρκους που έφυγαν με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Αφού περιήλθαν στην Υπηρεσία Ανταλλάξιμων η διαχείριση τους δόθηκε στην Εθνική Τράπεζα από την οποία τα αγόρασε ο Γεώργιος Βογιατζάκης και από αυτόν ο Ανδρέας Ανωγειανάκης.
Η φάμπρικα Ανωγειανάκη ως τα μέσα της δεκαετίας του ‘70 έσφυζε από ζωή, καθώς τουλάχιστον 30 άτομα εργάζονταν εκεί όπου λειτουργούσε το μοναδικό ελαιοτριβείο μέσα στον πυρήνα της παλιάς πόλης.