Εκδήλωση αναγνώρισης του Στέφανου Λ. Τραχανά για την επί τέσσερις δεκαετίες εθελοντική, αδιάλειπτη, και ιδιαίτερα ποιοτική διδασκαλία μαθημάτων προχωρημένης φυσικής σε πολλές γενιές φοιτητών του Τμήματος Φυσικής, οργανώνει το Τμήμα Φυσικής την Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2022, στις 3 το μεσημέρι στο Αμφιθέατρο Β’, κτήριο Φυσικής.
Η εκδήλωση θα μεταδοθεί και διαδικτυακά:
Το πρόγραμμα έχει ως εξής:
– Χαιρετισμός από τον Γεώργιο Κοντάκη, Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης
– Χαιρετισμός από τον Αλέξανδρο Γεωργακίλα, Πρόεδρο του Τμήματος Φυσικής – Χαιρετισμός από τον Βασίλη Χαρμανδάρη, Πρόεδρο της Επιτροπής Σπουδών του Τμήματος Φυσικής
– Απονομή Τιμητικού Διπλώματος και Ονοματοδοσία Αμφιθεάτρου
– Ομιλία Στέφανου Τραχανά «Παίζει ακόμη ζάρια με τον κόσμο ο Θεός;»
Βιογραφικό Στέφανου Τραχανά
Ο Στέφανος Τραχανάς γεννήθηκε το 1943 στο Καβούσι Λασιθίου Κρήτης, από το δημοτικό σχολείο του οποίου και αποφοίτησε. Έκανε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Γυμνάσιο Ιεραπέτρας και το νυχτερινό Γυμνάσιο Αγίου Αρτεμίου Αθηνών απ’ όπου και πήρε το απολυτήριό του. Σπούδασε στη Σχολή Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών για όλα τα έτη των σπουδών του.
Όμως το ενδιαφέρον του στράφηκε από πολύ νωρίς στη θεωρητική φυσική την οποία και σπούδασε σε μεταπτυχιακό επίπεδο, αρχικά στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών «Δημόκριτος» –με υποτροφία της Εθνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας– και αμέσως μετά (1971) στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Harvard με υποτροφία του πανεπιστημίου.
Εν τούτοις –παρότι είχε περάσει με υψηλή διάκριση τις εξετάσεις του υποψήφιου διδάκτορα– απέτυχε να προσαρμοστεί στο πανεπιστημιακό περιβάλλον το οποίο τελικά εγκατέλειψε το 1973 αφήνοντας ανολοκλήρωτη τη διατριβή του.
Αναζητώντας μια νέα σχέση με τη φυσική – έξω από το πανεπιστημιακό πλαίσιο αυτή τη φορά– αφιέρωσε τα επόμενα δέκα χρόνια της ζωής του (1973-1983) στη συγγραφή ενός βιβλίου κβαντομηχανικής αρχικά, κι ενός βιβλίου διαφορικών εξισώσεων λίγο αργότερα, κυρίως για να απαντήσει δικά του εκκρεμή ερωτήματα παρά να διδάξει κάποιους άλλους.
Καλλιέργησε έτσι μια ενδοστρεφή παιδαγωγική που επικεντρώνεται πρωτίστως στην ατελή κατανόηση του αντικειμένου από τον ίδιο το δάσκαλο παρά στις δυσκολίες της πρόσληψής του από το φοιτητή.
Επιστρέφει σε πανεπιστημιακό περιβάλλον –και στην «ομαλή» ζωή– το 1983 όταν, μετά την έκδοση του πρώτου του βιβλίου, μια ομάδα ανθρώπων από το νεοσύστατο τότε Πανεπιστήμιο Κρήτης –με πρωτεργάτη τον Λευτέρη Οικονόμου– έκρινε ότι το Τμήμα Φυσικής θα είχε κάτι να κερδίσει από την ανορθόδοξη εμπειρία του. Το πείραμα κρίθηκε μάλλον επιτυχές, και ως αποτέλεσμα αυτού συνεχίζει έκτοτε να διδάσκει στο Τμήμα Φυσικής, εκ περιτροπής όλα σχεδόν τα βασικά του μαθήματα.
Με έμφαση στην κβαντική θεωρία και τις διαφορικές εξισώσεις. Εν τούτοις η σχέση του με το Τμήμα θα παραμείνει άτυπη, χωρίς συμβατικές δεσμεύσεις και οικονομικό περιεχόμενο, το οποίο του επιτρέπει την ανεκτίμητη πολυτέλεια να εκτελεί το διδακτικό του έργο ως μια απόλυτα εθελοντική επιλογή. Η οργανική του θέση όλα αυτά τα χρόνια είναι στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ).
Είναι Ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της εκδοτικής επιτροπής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, ενώ διετέλεσε Διευθυντής του οργανισμού από το 1984 έως το 2013. Το 2002 ανακηρύχθηκε σε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Από το Νοέμβριο του 2015 είναι Διευθυντής του Κέντρου Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων Mathesis, το οποίο αποτελεί ιδιαίτερο τμήμα των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης (ΠΕΚ) για τη δημιουργία και δωρεάν διάθεση Διαδικτυακών μαθημάτων σε όλους τους Έλληνες.
Σε αναγνώριση της διδακτικής προσφοράς του στο Τμήμα Φυσικής, το Πανεπιστήμιο Κρήτης τον αναγόρευσε το 2002 σε επίτιμο διδάκτορά του. Το 2012 του απονεμήθηκε το Εθνικό βραβείο εξαίρετης πανεπιστημιακής διδασκαλίας Ξανθόπουλου – Πνευματικού. Για το σύνολο της προσφοράς του τιμήθηκε το 2015 με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας.