Θλίψη σκόρπισε στον καλλιτεχνικό κόσμο του Ηρακλείου και όχι μόνο η είδηση του θανάτου του καταξιωμένου ζωγράφου Δημήτρη Τζάνη που έφυγε σε ηλικία μόλις 68 ετών, μάλιστα λίγο μετά τα γενέθλια του.
Φίλοι και συγγενείς θα πουν το τελευταίο αντίο στον γνωστό εικαστικό σήμερα στις 4 μετά το μεσημέρι, από τον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου (Παναγίτσα), στον Μασταμπά όπου θα ψαλεί η νεκρώσιμος ακολουθία. Ο Δημήτρης Τζάνης, γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1953.
Παρουσίασε το εικαστικό του έργο σε 19 ατομικές εκθέσεις με πιο πρόσφατη παρουσίαση «Τα Ψυχανθή» (Art Athina,) το 2019.
Συμμετείχε σε περισσότερες από 70 ομαδικές εκθέσεις, σε Ελλάδα και Ιταλία. Στην έκθεση Touch 2006, τιμήθηκε με το Γ’ βραβείο για το έργο «Αναζήτηση» και το 2009 με το Β’ βραβείο για το έργο «Ρυθμοί».
Έργα του υπάρχουν σε συλλογές σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Συνεργάστηκε με εφημερίδες και περιοδικά δημοσιεύοντας άρθρα και εικονογραφήσεις ενώ σχεδίαζε και είχε την επιμέλεια σε εξώφυλλα βιβλίων εκδοτικών οίκων.
Ακόμα έκανε εκπομπές λόγου στο ραδιόφωνο. Συνεργάστηκε ως γραφίστας με τις Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης, το Εργαστήρίο Πολυμέσων του Πανεπιστημίου Κρήτης, το Ινστιτούτο Πληροφορικής-ITE καθώς και το Ιατρικό τμήμα του Πανεπιστημίου στην προβολή του για τα 25 χρόνια από την ίδρυσή του και τη “Bικελαία Bιβλιοθήκη στην έκδοση βιβλίων. Ήταν μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και του “Δίκτυου Eικαστικών”. Επίσης για χρόνια διατηρούσε στο Ηράκλειο το βιβλιοπωλείο “Πράξις”.
“Η τέχνη είναι κάτι σαν ψυχανάλυση’’
Ο Τζάνης είναι η τυπική περίπτωση του καλλιτέχνη, που πιστεύει ότι τα έργα του πρέπει να περιέχουν κατάθεση ψυχής, για να είναι ολοκληρωμένα. Και επιτυγχάνει, γιατί αυτό πράγματι κάνει με συνέπεια.
‘’Η τέχνη για μένα ήταν ένα χάρισμα Θεού μέσα στη μελαγχολία της επαρχιακής μου ζωής. Πιστεύω ότι η τέχνη είναι ένα κλειδί για να βρίσκει κάποιος τον εαυτό του, την ζωή του, να βρίσκει το μέσα του, την ψυχή του.Είναι κάτι σαν την ψυχανάλυση’’ έλεγε στην ξενάγηση στο Κελί του Τζάνη Δημήτρη που υλοποιήθηκε από την Αντιδημαρχία Πολιτισμού του δήμου Ηρακλείου. Μάλιστα η αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ.Αριστέα Πλεύρη τον αποχαιρέτησε με λίγα συγκινητικά λόγια ‘’Καλό δρόμο φίλε μου! Στα χρώματα, στο φως, στους ανοιχτούς ορίζοντες. Καλό δρόμο !’’
“Η τέχνη είναι πρωτίστως ανάγκη, είναι καθημερινότητα’’
Μιλώντας στην “Π’ σε συνέντευξη του το 2007 στο ερώτημα αν η τέχνη αντιμετωπίζεται πλέον ως είδος πολυτέλειας απαντά:
Εξαρτάται από το τι θεωρούμε πολυτέλεια ή τι θεωρούμε ποιοτικό τρόπο ζωής ή αυτό που λέμε αναβάθμιση της καθημερινότητας, και αυτό έχει άμεση σχέση με την αποκαλούμενη “πολυτέλεια”. Ο πολιτισμός είναι το μοναδικό που μπορεί να προάγει το επίπεδο ζωής, την ποιότητα ζωής και να κάνει τους ανθρώπους καλύτερους, να τους κάνει ν’ αγαπάνε την πόλη τους. Όταν λέω για πολιτισμό δεν εννοώ εμπορική “κονσέρβα” που έρχεται έτοιμη.
Οι καλοκαιρινές εκδηλώσεις πλήν εξαιρέσεων δεν θεωρούνται εξαιρετικές πολιτιστικές προτάσεις μιάς και αξιολογούνται απο τους διοργανωτες από τα εισιτήρια και τον χρυσό κανόνα “αυτό πουλάει” άρα καλώς υπάρχει σε αντίθεση με άγνωστες αλλά όχι ασήμαντες προτάσεις που απορρίπτονται στο “βωμό” του budjet Ο ποιοτικός πολιτισμός είναι κάτι το οποίο πληρώνεται απο αρχαιοτάτων χρόνων, όπως πληρώνεται το κερί που ανάβεις στην εκκλησία. Το πληρώνεις γιατί μόνο έτσι μπορείς να το εκτιμήσεις και να το βάλεις μέσα σου.
Ο πολιτισμός βελτιώνει τη ζωή απαλύνοντας τις δυσκολίες της.
Θυμήθηκα ένα σχετικό ποίημα του Μάρκου Μέσκου: “είναι μια μικρή ευτυχία που ζώ· στα χέρια μου κρατάω το άσπρο ρίγος της ζωής στα χέρια μου κρατώ το μαύρο ρίγος του θανάτου”.
Στον αντίποδα βρίσκεται η τηλεόραση, που εκμαυλίζει την ανθρώπινη αισθητική. Φωτίζει τόσο το άσχημο μετατρέποντάς το σε όμορφο. Έτσι, τα κριτήρια συνεχώς καταρρέουν. Άσε που κάνει πολλούς ανθρώπους να είναι tv victims, εξαρτημένους ανθρώπους, θύματα της. Υπάρχουν άνθρωποι που λένε “βγήκα στην τηλεόραση, άρα υπάρχω”. Δε βγαίνω στην τηλεόραση, άρα δεν υπάρχω… Επομένως, βέβαια και είναι πολυτέλεια, -για να γυρίσουμε στο ερώτημα σας-, αλλά είναι πολυτέλεια γι’ αυτόν που το καταλαβαίνει έτσι, γιατί η τέχνη είναι πρωτίστως ανάγκη, είναι καθημερινότητα.
Συλλυπητήριο
Το γραφείο Τύπου της Νομαρχιακής Επιτροπής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία στο συλλυπητήριο του μήνυμα αναφέρει:
‘’Με βαθιά θλίψη πληροφορηθήκαμε την απώλεια του συντρόφου μας και διακεκριμένου καλλιτέχνη Δημήτρη Τζάνη. Ο Δημήτρης Τζάνης υπήρξε ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους εικαστικούς καλλιτέχνες της χώρας, με συνεχή παρουσία και πλήθος εκθέσεων στο ενεργητικό του, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό.
Η συμβολή του στην πολιτιστική ζωή του Ηρακλείου υπήρξε καθοριστική και το κενό που αφήνει πίσω του δυσαναπλήρωτο.
Υπήρξε παράλληλα ενεργός πολίτης, ενταγμένος από τα νεανικά του χρόνια στην Αριστερά και δραστήριο μέλος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Αποχαιρετούμε με πόνο τον σύντροφο Δημήτρη Τζάνη και εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στους οικείους του.
Η νεκρώσιμη ακολουθία θα τελεστεί αύριο στις 4 μετά το μεσημέρι, από τον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου (Παναγίτσα), στον Μασταμπά.’’