Μέχρι και ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού, τα Ενετικά τείχη και τα νεώρια, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Παγκρήτιο Στάδιο, έχουν ενταχθεί στην περίφημη λίστα των ακινήτων, τα οποία εξουσιοδοτείται ο υπουργός Οικονομικών να μεταβιβάσει στην Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ. Α.Ε.) με σκοπό να τα προωθήσει στο ΤΑΙΠΕΔ.
Αυτό προκύπτει από τον έλεγχο στους κωδικούς των ακινήτων (Κ.Α.Ε.) με τους οποίους είναι εγγεγραμμένα στο κτηματολόγιο και περιλαμβάνονται στο ΦΕΚ που ανοίγει τη διαδικασία για τη μεταβίβαση των ακινήτων. Αν και χθες το βράδυ το Υπουργείο εμφανίστηκε καθησυχαστικό, η ανησυχία είναι έντονη στο Δήμο Ηρακλείου.
Ο εξονυχιστικός έλεγχος αυτός γίνεται με πυρετώδεις διαδικασίες από το τμήμα της Δημοτικής Περιουσίας του Δήμου Ηρακλείου που έχει βάλει στο μικροσκόπιο το θέμα που έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων σε ολόκληρη τη χώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο στην Κρήτη δρομολογείται η εκχώρηση 417 δημόσιων ακινήτων στο περίφημο Υπερταμείο όπου έχουν υποθηκευτεί για 99 χρόνια πάνω από 10.000 ακίνητα σε όλη τη χώρα στους δανειστές.
Ειδικότερα, όπως προκύπτει, καταγράφονται στο Ηράκλειο 177 ακίνητα, στα Χανιά 191, στο Ρέθυμνο 31, ενώ στο Λασίθι 18. Πιο συγκεκριμένα έλεγχος του τμήματος Δημοτικής Περιουσίας του Δήμου Ηρακλείου έδειξε ότι στην περίφημη λίστα περιλαμβάνονται η Κνωσός, τμήματα των ενετικών τειχών, τα Νεώρια, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Παγκρήτιο Στάδιο, το Δικαστικό Μέγαρο, η πύλη του Αγίου Γεωργίου και η Σαμπιονάρα, το κτήριο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και το παλιό κτήριο του Τελωνείου, το Χημείο και 65 στρέμματα στην περιοχή του Δρακουλιάρη.
Επίσης στη λίστα αναφέρονται εκτάσεις σε ρέματα και σε χαράδρες, ενώ εντοπίζονται και ακίνητα, τα οποία ενώ είναι δημοτικά, εμφανίζονται ως δημόσια, επειδή προφανώς υπάρχουν λάθος εγγραφές στο κτηματολόγιο. Ανάμεσα στα κτήρια αυτά θα πρέπει να σημειωθεί ότι είναι και το σπουδαίο νεοκλασικό κτήριο Κοθρή, η χρήση του οποίου έχει παραχωρηθεί για 30 χρόνια στον Δήμο με σκοπό να εγκαταστήσει εκεί δημοτική πινακοθήκη.
Πρόκειται για τεράστιο θέμα, όπως τονίζει με δηλώσεις της στην «Π» η αντιδήμαρχος Πολεοδομίας Στέλλα Καλογεράκη Αρχοντάκη, αυτή τη στιγμή στο μικροσκόπιο του τμήματος Δημοτικής Περιουσίας βρίσκονται τα 177 ακίνητα που έχουν εγγραφεί με τον αριθμό εγγραφής τους στο κτηματολόγιο (ΚΑΕΚ).
Η έρευνα αυτή έχει δείξει ότι εκτός από τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους της πόλης εντάσσονται δημόσια πάρκα, διάφορες εκτάσεις της πόλης ακόμα και ιδιωτικά ακίνητα, τα οποία έχουν περιέλθει μετά από πλειστηριασμό στην ιδιοκτησία του Δημοσίου.
Παρατηρείται ακόμα ότι υπάρχουν αρκετές επικαλύψεις. Δηλαδή ακίνητα δημοτικά εμφανίζονται ως ιδιοκτησία του Δημοσίου, ακριβώς επειδή έχουν γίνει λάθη στο κτηματολόγιο. Από την πλευρά του, ο Δήμος Ηρακλείου προχωρά στην αποκατάσταση των προβλημάτων αυτών και δρομολογεί τις αναγκαίες διορθώσεις καθώς έχει τίτλους ιδιοκτησίας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση ο Δήμος Ηρακλείου με κάθε τρόπο θα διασφαλίσει τη δημοτική περιουσία.
Σε κάθε περίπτωση όμως η όλη διαδικασία εγείρει μείζον πολιτικό θέμα και θα πρέπει οι αρμόδιοι να μας εξηγήσουν τι ακριβώς σκέφτονται να κάνουν με τα ιστορικά μας κτήρια διότι μιλάμε για την πολιτιστική κληρονομιά και τον ιστορικό πλούτο του τόπου μας. Βεβαίως εγείρονται ζητήματα και από τον νόμο που σαφώς ορίζει ότι τα μνημεία ανήκουν στο Δημόσιο και βρίσκονται εκτός κάθε συναλλαγής.
Όπως επίσης εγείρονται ζητήματα για τη σκοπιμότητα ένταξης στην περίφημη λίστα κτηρίων που φιλοξενούν δημόσιες υπηρεσίες. Στα ιδιοχρησιμοποιούμενα κτήρια του Δημοσίου οι υπηρεσίες που φιλοξενούνται εκεί αναγκάζονται να πληρώνουν ενοίκιο στους δανειστές; Πρόκειται για τεράστιο θέμα για το οποίο η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις της και τις στοχεύσεις της και στη βάση αυτή θα πρέπει να κινηθούν τόσο ο Δήμος όσο και η Περιφέρεια Κρήτης.
Καθησυχάζει
«Με αφορμή δημοσιεύματα, που αναφέρονται στο θέμα της δήθεν παραχώρησης μνημείων και ακινήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού προς την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου, το ΥΠΠΟΑ διευκρινίζει σε ανακοίνωσή του ότι η σχετική υπουργική απόφαση του υπουργού Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ 0004586 ΕΞ 2018-ΦΕΚ Β’ 2320/2018) και η παρ. 4 του άρθρου 196 του ν.4389/2016 διασφαλίζουν ότι τα ακίνητα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος δεν παραχωρούνται στην ΕΤΑΔ Α.Ε.», αναφέρει σε ανακοίνωση του το Υπουργείο Πολιτισμού.
«Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι για τα ακίνητα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος δεν τυγχάνει εφαρμογής η παράγραφος 5 του άρθρου 196 του ν.4389/2016 σχετικά με τη διατήρηση του καθεστώτος διαχείρισης από την ΕΤΑΔ, γιατί αυτή αφορά αποκλειστικά σε ακίνητα τα οποία ήδη διαχειριζόταν η ΕΤΑΔ πριν από την ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου.
Τα μνημεία, τα μουσεία, οι αρχαιολογικοί χώροι, οι ιστορικοί τόποι, η πολιτιστική κληρονομιά εν γένει δεν παραχωρούνται και δεν υπάγονται σε καθεστώς συναλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό, η διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί αποκλειστική και αδιαπραγμάτευτη αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού», καταλήγει το Υπουργείο στην ανακοίνωσή του.
Δεν είναι τόσο εύκολη η μεταβίβαση του ακινήτου
Η πραγματικότητα είναι αρκετά πιο σύνθετη. Καταρχάς όταν μιλάμε για τέτοιες αποφάσεις μεταβίβασης δεν μιλάμε για μια απλή γραφειοκρατική διαδικασία, αλλά για κανονική διαδικασία μεταγραφής ακινήτου.
Όντως οι αρμόδιες υπηρεσίες μπορούν να ζητήσουν να εξαιρεθούν συγκεκριμένα ακίνητα, καθώς η παρ. 4 του άρθρου 196 του ν. 4389/2016 εξαιρεί της μεταβίβασης: «α. Αιγιαλούς, παραλίες και παρόχθιες εκτάσεις, υδρότοπους, β. περιοχές Ramsar, γ. περιοχές Natura, δ. αρχαιολογικούς χώρους, ε. αμιγώς δασικές εκτάσεις, και λοιπά πράγματα εκτός συναλλαγής».
Δηλαδή, ξεκινάει κανονικά η διαδικασία μεταβίβασης και άρα η μεταγραφή του ακινήτου και πρέπει η αρμόδια υπηρεσία (π.χ. του Υπουργείου Πολιτισμού) να ζητήσει την εξαίρεση.
Η διαδικασία αυτή δεν είναι τόσο αυτόματη όπως την περιγράφουν οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ. Για παράδειγμα συχνά οι εκπρόσωποι της ΕΤΑΔ Α.Ε. διαφωνούν με τους εκπροσώπους του Δημοσίου ή έχουν δικές τους ερμηνείες π.χ. για το ποια είναι τα όρια των αρχαιολογικών χώρων και των ζωνών προστασίας τους και άρα ποια ακίνητα (ή ποια τμήματα ακινήτων) εξαιρούνται της μεταβίβασης.
Είναι προφανές ότι εάν κάποιοι χώροι όντως εξαιρούνται αυτόματα, τότε δεν θα υπήρχε λόγος πρώτα να συμπεριληφθούν σε ΦΕΚ που ορίζει τη μεταβίβασή τους και εν συνεχεία να πρέπει να γίνει η διαδικασία εξαίρεσης. Σε αυτή την περίπτωση απλώς θα εξαιρούνταν εξαρχής και δεν θα περιλαμβάνονταν στο ΦΕΚ. Άρα δεν μιλάμε για αυτόματη εξαίρεση, αλλά για διαδικασία διαπραγμάτευσης για το εάν και ποια ακίνητα εξαιρούνται.
Ακόμη, όμως, και εάν εξαιρεθούν της μεταβίβασης τέτοια ακίνητα και δεν γίνει η μεταγραφή, το Δημόσιο διατηρεί, ακόμη και για τα «προστατευόμενα» ακίνητα μόνο την κυριότητα αλλά δεν έχει τη νομή, που σημαίνει ότι θα μπορεί το Υπερταμείο να τα εκμεταλλευτεί.
“Sponsored links”
Όπως αναφέρει η ακριβώς επόμενη παράγραφος (αρ, 5) από αυτήν που επικαλείται ο κ. Σταθάκης: «H ΕΤΑΔ εξακολουθεί να διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία που εξαιρούνται από τη μεταβίβαση».
Είναι προφανές ότι στο όνομα των δεσμεύσεων έναντι των δανειστών, η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να υποθηκεύσει όχι απλώς την ακίνητη περιουσία τους Δημοσίου, αλλά και τα ίδια τα ιστορικά μνημεία.