Ένα παιδί μπορεί να… μετράει τα άστρα, αλλά πόσα, στα αλήθεια, γνωρίζει για αυτά; Τα… κενά γνώσης επιχειρεί να καλύψει το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, μέσα από σειρά δράσεων.
Ένας άγνωστος, θαυμαστός κόσμος!
Η Αστρονομία είναι μία μελέτη από την αρχαιότητα, η οποία ξεκίνησε παρατηρώντας τον ουρανό με γυμνό μάτι.
Τον 19ο αιώνα αναπτύχθηκε η Αστροφυσική, όπου αρχίσαμε να μελετάμε τη φυσική των ουρανίων σωμάτων και πώς εξελίσσονται.
Σήμερα, η Αστρονομία μελετάει τη δυναμική εξέλιξη διαφόρων συστημάτων όπως είναι ένα οποιοδήποτε αστρικό σύστημα ή ένας γαλαξίας.
Η Διαστημική Φυσική μελετάει τον χώρο του διαστήματος, ο οποίος ορίζεται ως ο χώρος όπου έχουμε στείλει διαστημοσυσκευές και λαμβάνουμε επιτόπιες μετρήσεις, σε αντιπαραβολή με το υπόλοιπο σύμπαν για το οποίο λαμβάνουμε παρατηρήσεις από μακριά με τηλεσκόπια.
Ο υπεύθυνος Διάχυσης Αστρονομίας του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, κ. Παναγιώτης Ευαγγελόπουλος αναφέρει πως η απουσία του μαθήματος της Αστρονομίας στο σχολείο αποτελεί μειονέκτημα, διότι θα μπορούσε να προσφέρει πολλά ερεθίσματα. Πρόκειται για έναν κλάδο της επιστήμης με μεγάλο εύρος εφαρμογών, εφόσον υπάρχει και το καθαρά πρακτικό κομμάτι, που αφορά, παραδείγματος χάριν, στη διαστημική τεχνολογία με τους δορυφόρους, από τους οποίους εξαρτιόμαστε πλέον άμεσα. Μέσω δορυφόρων, εκτός των άλλων, λειτουργούν οι εφαρμογές GPS στα κινητά μας, καθίστανται δυνατές οι τηλεπικοινωνίες και η πρόγνωση του καιρού. «Αν οι δορυφόροι σταματήσουν να λειτουργούν, θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα στην οικονομία και κατ’ επέκταση στην ανάπτυξη της κοινωνίας», σχολιάζει ο επιστήμονας του ΙΑ-ΙΤΕ.
Το να είσαι αστροφυσικός δεν είναι κάτι πολύ μακρινό ή αδιανόητα δύσκολο. Είναι κρίσιμο, λοιπόν, να διευρυνθούν οι ορίζοντες των μαθητών για την Αστρονομία. Άλλωστε, είναι διαφορετικό να έχουν ένα μικρό πεδίο μελλοντικών επαγγελματικών επιλογών και διαφορετικό, ένα ολοκληρωμένο φάσμα που δεν είχαν καν φανταστεί.
Πιο κοντά στα σχολεία
Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας προσπαθεί να καλύψει τυχόν ελλείψεις που υπάρχουν στα προγράμματα σπουδών στα σχολεία. Δράσεις, όπως το σχολείο Αστροφυσικής, έχουν ήδη «αγκαλιαστεί» από μαθητές, που έρχονται σε άμεση επαφή με την επιστήμη της Αστρονομίας εν γένει. Το ΙΑ-ΙΤΕ, στο πλαίσιο της συνεισφοράς του στην εκπαίδευση σε θέματα Αστρονομίας, συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus+ με τίτλο LaScil (Large Scientific Infrastructures enriching online and digital Learning) και διοργανώνει μια δωρεάν εκδήλωση ενημέρωσης εκπαιδευτικών.
Η εκδήλωση θα λάβει χώρα την Τετάρτη 13 Απριλίου, στις 4 το απόγευμα, στην αίθουσα σεμιναρίων (3ος όροφος) του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Η εκδήλωση απευθύνεται προς κάθε ενδιαφερόμενο/η εκπαιδευτικό της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Κρήτη, ο/η οποίος/α επιθυμεί να ενημερωθεί για τις τελευταίες εξελίξεις που αφορούν σε μεθόδους ένταξης βιωματικών δράσεων και πειραμάτων Αστρονομίας στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Ο αριθμός θέσεων είναι περιορισμένος και θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης.
Η καταληκτική ημερομηνία αιτήσεων είναι η Παρασκευή 8 Απριλίου.
Ο κ. Ευαγγελόπουλος αναφέρει πως σκοπός των δράσεων είναι να έρθει η Αστρονομία πιο κοντά στα σχολεία.
Στόχος της δράσης του ΙΑ-ΙΤΕ είναι να γίνει μία απόπειρα εισαγωγής της Αστρονομίας στα σχολεία, στο ήδη υπάρχον και εν δυνάμει νέο αναλυτικό πρόγραμμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Γεωμετρία, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μετρήσουμε διάφορα δεδομένα, και την οποία αξιοποιούσε ο άνθρωπος, παραδείγματος χάριν, για να μετρήσει αιώνες πριν την απόσταση της Γης από τον Ήλιο. Σήμερα, για να τη μάθουμε, απλώς την αναζητούμε στο διαδίκτυο! Είναι, όμως, μια πρόκληση να κληθούν οι ίδιοι οι μαθητές να μάθουν… πώς μαθαίνουμε.
Αναφορικά με το LaScil, συνάδει με ένα ελληνικό πρόγραμμα που «τρέχει» και στο οποίο συμμετέχουν έξι σχολεία, το Παγκρήτιο Εκπαιδευτήριο, η Ελληνογερμανική Αγωγή, το Γυμνάσιο Σαπών στη Θράκη, το 1ο Γυμνάσιο Θέρμης, το 9ο Δημοτικό Κομοτηνής και το 7ο Νηπιαγωγείο Ιωαννίνων.
Οι μαθητές θα μπορούν να λαμβάνουν δεδομένα από τα τηλεσκόπια του Αστεροσκοπείου στον Σκίνακα, τα οποία χρησιμοποιούν το Ινστιτούτο Αστροφυσικής και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, και ανάλογα με τη βαθμίδα της εκπαίδευσης θα γίνονται και αντίστοιχες ασκήσεις.
Το τελευταίο διάστημα, εξάλλου, καταβάλλονται παγκοσμίως μεγάλες προσπάθειες για τη διάχυση της επιστήμης, την οποία προωθούν τα ερευνητικά ιδρύματα, και, μάλιστα, είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ο ρόλος που παίζει η εκπαίδευση στην επίτευξη αυτού του σκοπού.