Ποτέ πια μόνος… Θα μπορούσε να είναι και το σλόγκαν για την ψηφιακή λύση BONVITA, που στέκεται στο πλευρό των ατόμων τρίτης ηλικίας και ενώνει τις δυνάμεις όσων τους προσέχουν: την οικογένειά τους, τους φροντιστές τους, τους επαγγελματίες υγείας και τους επαγγελματίες κοινωνικής φροντίδας.
Αναλυτικά, το Κέντρο Εφαρμογών και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, σε κοινοπραξία με την εταιρεία Uni Systems, πέρασαν στη δεύτερη φάση υλοποίησης της Προεμπορικής Δημόσιας Σύμβασης (Pre-Commercial Procurement-PCP) του έργου eCARE με την ψηφιακή λύση BONVITA, η οποία αναπτύχθηκε για την αντιμετώπιση των συνθηκών διαχείρισης της ευπάθειας σε ηλικιωμένους.
Η λύση, μεταξύ των οκτώ υποψηφίων που επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 19 προτάσεις, αξιολογήθηκε επιτυχώς κατά την πρώτη φάση της διαδικασίας που πραγματοποιήθηκε στο τέλος του 2021, γεγονός που οδήγησε τους προμηθευτές του eCare στην επιλογή της BONVITA ως μία από τις τέσσερις επικρατέστερες λύσεις που συνεχίζουν με την ανάπτυξη πρωτοτύπου. Στη συνέχεια, τα πρωτότυπα θα αξιολογηθούν εκ νέου και οι δύο καλύτερες προτάσεις θα προσκληθούν στην τρίτη φάση, όπου η απόδοσή τους θα αξιολογηθεί σε πραγματικές συνθήκες.
Η BONVITA, λύση τεχνολογίας αιχμής, παρέχει μια ολιστική τεχνολογική πλατφόρμα που ενσωματώνει όλα τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για τον αποτελεσματικό έλεγχο, την πρόληψη και τη διαχείριση της ευπάθειας των ηλικιωμένων. Υποστηρίζει την ανταλλαγή γνώσης και προγραμμάτων φροντίδας που αφορούν τους επαγγελματίες φροντίδας, φροντιστές και ηλικιωμένους. Η λύση είναι προσβάσιμη μέσω διαδικτύου, τηλεόρασης, φορητών και επιτραπέζιων υπολογιστών, επιτρέποντας την διαλειτουργικότητα με αισθητήρες και φορητές συσκευές, ενώ η λειτουργικότητά της είναι διαθέσιμη και μέσω φωνητικών εντολών με τη χρήση έξυπνου εικονικού φροντιστή.
Η ψηφιακή αυτή λύση, που προορίζεται για την παγκόσμια αγορά, έχει στόχο να υποστηρίξει αποτελεσματικά την ανεξάρτητη διαβίωση και την ευημερία των ηλικιωμένων. Ταυτόχρονα, συμβάλει στην ολοκληρωμένη διαχείριση της υγείας τους μέσω της ανάπτυξης κοινών σχεδίων φροντίδας με τη συμμετοχή διαφορετικών φορέων και ειδικοτήτων. Με αυτό τον τρόπο η BONVITA συνεισφέρει στον περιορισμό του προϋπολογισμού των δαπανών των υπηρεσιών υγείας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων.
Η ψηφιακή πλατφόρμα BONVITA αναπτύσσεται στο πλαίσιο Δημόσιας Προεμπορικής Σύμβασης, που έχει λάβει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Έρευνας και Καινοτομίας Horizon 2020. Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην ανάπτυξη πρωτοποριακών ψηφιακών λύσεων για την πρόληψη και την ολοκληρωμένη διαχείριση της ευπάθειας στους ηλικιωμένους με τον εντοπισμό και την πρόληψη της απομόνωσης και την υιοθέτηση υγιών συνηθειών.
Ο επικεφαλής της κοινοπραξίας, κ. Δημήτρης Κατεχάκης, εξηγεί πως προκειμένου να αναπτυχθεί η καινοτομία στην Ε.Ε. έχει εισαχθεί πρόσφατα η έννοια των προεμπορικών συμβάσεων. Πρόκειται για δημόσιους διαγωνισμούς που αφορούν στην ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών και εργαλείων που σήμερα δεν υφίστανται στην αγορά. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου δημόσιου διαγωνισμού, μία ομάδα αγοραστών από τρεις ευρωπαϊκές χώρες, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Άαχεν στη Γερμανία, η υγειονομική αρχή του Μπενεβέντο στην Ιταλία, μία δημόσια υπηρεσία ολοκληρωμένης φροντίδας υγείας και κοινωνικής πρόνοιας στη Βαρκελώνη της Καταλονίας και το δημοτικό συμβούλιο στο Σανταντέρ στην Ισπανία.
Επειδή ακριβώς ο συντονισμός των υπηρεσιών μεταξύ του τομέα της κοινωνικής πρόνοιας και της φροντίδας υγείας δε γίνεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, οι τέσσερις φορείς αποφάσισαν να προκηρύξουν διαγωνισμό ώστε να προσεγγίσουν με ολιστικό τρόπο καινοτόμες λύσεις αντιμετώπισης της ευπάθειας των ηλικιωμένων που να μπορούν να εφαρμοστούν σε παγκόσμια κλίμακα.
«Η ιδέα είναι να μπορεί να παρακολουθείται ο πληθυσμός των ηλικιωμένων, ώστε να υπάρξει άμεση διασύνδεση με υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και παροχής υπηρεσιών υγείας των κοινοτήτων για την καλύτερη διαχείριση της ευπάθειας του πληθυσμού», εξηγεί.
Το ΙΤΕ δημιούργησε μία διεθνή κοινοπραξία και συμμετείχε στον διαγωνισμό, πέρασε στην α΄ φάση όπου ολοκλήρωσε με επιτυχία την ανάπτυξη της ζητούμενης μελέτης σκοπιμότητας και κατέκτησε την πρώτη θέση στη σχετική αξιολόγηση, μεταξύ των τεσσάρων καλύτερων λύσεων.
Τα έργα δίνουν έμφαση όχι μόνο στο να παραχθεί ένα προϊόν αλλά να δημιουργηθεί και η αγορά. «Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι που καταφέραμε να προτείνουμε μια λύση τεχνικά άρτια και άριστη, και να προσφέρουμε επιχειρηματικό πλάνο ώστε να διασφαλίσει στους αγοραστές ότι θα υπάρχει προϊόν διαθέσιμο στην αγορά όταν θα έρθουν να ζητήσουν λύση για τη συγκεκριμένη ανάγκη», τονίζει.
Η επιστημονικά υπεύθυνη του έργου, δρ. Αγγελίνα Κουρούμπαλη, αναφέρει πως η γήρανση του πληθυσμού έχει οδηγήσει στην αύξηση των συνδρόμων που συνδέονται με το γήρας. Ένα από αυτά είναι το σύνδρομο της ευπάθειας το οποίο χαρακτηρίζεται από μειωμένη φυσική δραστηριότητα, δύναμη, αντοχή και ισορροπία. Επίσης, η έννοια της ευπάθειας επιβαρύνει τους ηλικιωμένους με αύξηση της πιθανότητας πτώσεων, νοσηλειών, αλλά και θνησιμότητας. Η ευπάθεια ως σύνδρομο είναι πολυδιάστατο και εντοπίζεται όχι μόνο στο ιατρικό προφίλ των ηλικιωμένων αλλά και στο ψυχοκοινωνικό προφίλ τους.
Υπάρχει πολλή μοναξιά, έλλειψη κοινωνικοποίησης, καθημερινής άσκησης και σιγά -σιγά αυτό δρα αθροιστικά και μειώνει τη δυνατότητα των ηλικιωμένων να είναι λειτουργικοί και να παραμένουν στο σπίτι αυτόνομοι. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, λοιπόν, αυτό μπορεί να αντιστραφεί.
Η BONVITA δημιουργήθηκε ως μία έξυπνη ψηφιακή πλατφόρμα που συνδέει τους επαγγελματίες υγείας, τους επαγγελματίες κοινωνικής φροντίδας και πρόνοιας, καθώς και τους φροντιστές των ηλικιωμένων, σε μία ομάδα πρόληψης και φροντίδας με επίκεντρο τους ηλικιωμένους.
Μέσα από την πλατφόρμα, συνεργάζονται ώστε να δημιουργήσουν από κοινού ένα πλάνο φροντίδας με συγκεκριμένους στόχους και να έχουν ανά πάσα στιγμή πρόσβαση στην πληροφορία των ηλικιωμένων ως ομάδα, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη των ηλικιωμένων αλλά και συμμόρφωση με τους κανόνες για τα προσωπικά δεδομένα.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τον πολυπαραγοντικό και ταυτόχρονα δυναμικό χαρακτήρα του συνδρόμου της ευπάθειας, η αξιολόγηση και η διαχείριση των ηλικιωμένων βασίζεται στο πρότυπο της διεξοδικής γηριατρικής αξιολόγησης (Comprehensive Geriatric Αssessment, CGA) η οποία εμπλέκει διάφορες ειδικότητες όπως επαγγελματίες υγείας, ψυχολόγους, φυσικοθεραπευτές και άτομα κοινωνικής πρόνοιας. Ένας έξυπνος αλγόριθμος αναγνωρίζει το επίπεδο ευπάθειας των ηλικιωμένων και προτείνει στοχευμένες παρεμβάσεις όπως δίαιτα ή άσκηση.
Παρακολουθούνται μία σειρά από ζωτικές παραμέτρους όπως το βάρος, η πίεση κα. Ένα έξυπνο ρολόι καταγράφει την ποιότητα του ύπνου των ηλικιωμένων καθώς και το πώς εξελίσσεται η καθημερινότητά τους με βάση της δραστηριότητές τους. Στόχος της πλατφόρμας είναι να εισάγει την υιοθέτηση ενός περισσότερο δραστήριου τρόπου ζωής, με ιδιαίτερη έμφαση στην άσκηση αλλά και σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες που προάγουν την κίνηση.
Η πλατφόρμα δίνει την δυνατότητα στους ηλικιωμένους να έχουν πρόσβαση σε μια σειρά δραστηριοτήτων όπως φυσική και νοητική άσκηση καθώς και σε ένα έξυπνο ημερολόγιο που υπενθυμίζει γενέθλια, κοινωνικές εκδηλώσεις αλλά και πότε πρέπει να λαμβάνουν τα φάρμακά τους.
«Η ηλικιωμένη και ο ηλικιωμένος τίθενται στο επίκεντρο και αποκτούν πρόσβαση σε μία απλή τεχνολογία που τους δίνει την δυνατότητα να δημιουργήσουν ένα ατομικό πλάνο υγείας και ευεξίας σύμφωνα με τις ανάγκες τους και τις επιλογές τους πάντα σε συνεργασία με την ομάδα επαγγελματιών υγείας, κοινωνικής πρόνοιας και φροντιστών», σημειώνει η επιστήμονας.