Αντιμέτωπη με τα καταιγιστικά πυρά των δημάρχων της Κρήτης βρέθηκε η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, στο πλαίσιο ενημερωτικής συνάντησης που είχε χθες μαζί τους, στη διάρκεια της οποίας έγινε αποδέκτης των έντονων πολιτικών αντιδράσεων που πυροδοτεί το ενεργειακό πρόγραμμα «Απόλλων», που μονοπωλείται από ιδιώτες και εκτοπίζονται οι Δήμοι που διεκδικούν ενεργειακό χώρο και για τα δρομολογούμενα και για τα κατασκευασμένα έργα.
Η κάθοδος της υφυπουργού στάθηκε αφορμή να ξεκαθαριστούν αρκετά «θολά» σημεία του προγράμματος και παράλληλα να δοθούν πολιτικές δεσμεύσεις όπως για παράδειγμα τη μείωση του ενεργειακού κόστους στους Δήμους κατά 50%.
Πριν από το σύσκεψη των δημάρχων προηγήθηκε επίσκεψη της υφυπουργού στην Περιφέρεια Κρήτης και ενημερωτική συνάντηση με τον περιφερειάρχη, τον αντιπεριφερειάρχη Χανίων Νίκο Καλογερή, αρμόδιο για τα ενεργειακά θέματα, τον αντιπεριφερειάρχη Ηρακλείου Νίκο Συριγωνάκη και στελέχη του Υπουργείου Ενέργειας.
Μετά το τέλος της σύσκεψης ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης τόνισε μεταξύ άλλων ότι «η Περιφέρεια Κρήτης σε συνεργασία με τους φορείς, τους Δήμους της Κρήτης και το αρμόδιο Υπουργείο, θέλει να έχει το καλύτερο αποτέλεσμα στο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού «Απόλλων» με γνώμονα το όφελος των πολιτών της Κρήτης».
Σφοδρές αντιδράσεις των δημάρχων
Κρίσιμα και ουσιαστικά ερωτήματα έθεσε ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός στην τοποθέτησή του, σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι με το πρόγραμμα «ΑΠΟΛΛΩΝ» οι Δήμοι ουσιαστικά εγκλωβίζονται και αδυνατούν να παραγάγουν οι ίδιοι ηλεκτρική ενέργεια, καθώς η διαχείριση και η διάθεση της παραχωρείται αποκλειστικά σε ιδιώτες παρόχους:
«Το πρόγραμμα «ΑΠΟΛΛΩΝ» είναι ένα πρόγραμμα πράσινης ενέργειας από ηλιακές πηγές το οποίο προορίζεται από Δήμους οι οποίοι θα οργανωθούν σε κοινότητες ανά περιφέρεια.
Αυτή τη στιγμή όσα γνωρίζουμε μας κάνουν αρκετά σκεπτικούς απέναντι στο πρόγραμμα», σημείωσε ο δήμαρχος Ηρακλείου και τόνισε ότι «το κυριότερο, το οποίο νομίζω ότι πρέπει να διευκρινιστεί επιτέλους ως προς τη βάση στην οποία τίθεται είναι το εξής:
Οι Δήμοι με το πρόγραμμα ορίζονται ως καταναλωτές ενέργειας. Αλλά οι ενεργειακές κοινότητες έχουν ως συστατικό στοιχείο το στοιχείο του αυτοπαραγωγού. Ωστόσο, οι Δήμοι στερούνται αυτό το χαρακτηριστικό το οποίο εκχωρείται κατά αποκλειστικότητα σε ιδιώτες.
Οι ιδιώτες κατασκευάζουν, οι ιδιώτες διαχειρίζονται και διαθέτουν την ενέργεια έχοντας μάλιστα δεσμευμένο υπέρ αυτών και το σύνολο του ενεργειακού χώρου.
Αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο πρέπει να εξηγηθεί. Πρέπει να εξηγηθεί για ποιο λόγο όλος ο ενεργειακός χώρος εκχωρείται σε ιδιώτες και στη συνέχεια ένα μέρος του μπορεί να περάσει στους Δήμους, οι οποίοι όμως δεν μπορούν να αυτενεργήσουν, δεν μπορούν να παραγάγουν οι ίδιοι.
Και στο μέτρο που το επιχειρούν βρίσκουν το φραγμό του απόλυτου περιορισμού στον ενεργειακό χώρο. Έχουμε λοιπόν μια σειρά δομικών ζητημάτων που πρέπει να τεθούν και ελπίζω ότι σήμερα θα κάνουμε ένα βήμα προς την διευκρίνισή τους».
Κομβική ήταν και η παρέμβαση του δημάρχου Μαλεβιζίου Μενέλαου Μποκέα, ο οποίος τόνισε με νόημα ότι Δήμος Μαλεβιζίου που έχει καθοριστική συνεισφορά στην υπόθεση του ενεργειακού στην Κρήτη δεν μπορεί να μην έχει διασφαλίσει ένα ειδικό καθεστώς στον ενεργειακό χώρο.
«Δε γίνεται στον Δήμο το δικό μας να μας ζητάτε να γνωμοδοτούμε θετικά για έργα ΑΠΕ, ενώ ο Δήμος Μαλεβιζίου σηκώνει το βάρος της ενεργειακής διασύνδεσης», είπε χαρακτηριστικά υπογραμμίζοντας με νόημα ότι το Μαλεβίζι εδώ και 50 χρόνια σηκώνει το ενεργειακό βάρος του νησιού.
Έντονα επικριτικός ήταν ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης εκφράζοντας τη δυσφορία του για το ότι οι δήμοι καλούνται να γίνουν καταναλωτές των ιδιωτικών έργων και ουσιαστικά να εξυπηρετήσουν την υλοποίηση των ιδιωτικών ήδη αδειοδοτημένων έργων.
Ο ίδιος δεν έκρυψε την αγωνία του διότι όπως είπε, «ως Τοπική Αυτοδιοίκηση διεκδικούμε ρόλο και λόγο σε ένα ζήτημα που κλειδώνει σήμερα και περιγράφει το προφίλ κατανάλωσης για τα επόμενα 20 χρόνια! Είναι οξύμωρο το ότι είμαστε εδώ για να μάθουμε τους όρους με τους οποίους κληθήκαμε να συμμετάσχουμε πριν από καιρό.
Κάναμε αίτηση να συμμετάσχουμε στην Ενεργειακή Κοινότητα της Περιφέρειας Κρήτης και ήρθαμε εδώ σαν… μαθητούδια να μάθουμε τους όρους για αυτό που αιτηθήκαμε».
Αντίστοιχα, ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης και δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «Δεν δόθηκε καμία δυνατότητα στην Αυτοδιοίκηση να αποδείξει την ικανότητα να υλοποιήσει τα έργα», σημειώνοντας ότι υπάρχει ήδη μια Ενεργειακή Κοινότητα (Μινώα Ενεργειακή) που είναι αποκλεισμένη και αναγκάζεται να επενδύει σε άλλα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας.
Ο δήμαρχος Χερσονήσου Ζαχαρίας Δοξαστάκης ζήτησε την δέσμευση ενεργειακού χώρου για Δήμους και Ενεργειακές Κοινότητες, καθώς και την εναρμόνιση της Ενεργειακής και της Κοινωνικής Πολιτικής, υπογραμμίζοντας ότι οι πολίτες πρέπει να νιώσουν ότι κάποιος τους νοιάζεται.
Από την πλευρά του ο δήμαρχος Μινώα Πεδιάδος, Βασίλης Κεγκέρογλου απηύθυνε κάλεσμα να δοθεί ενεργειακός χώρος από τον ήδη υπάρχοντα στους δήμους, τους συλλογικούς φορείς και τις ενεργειακές κοινότητες ευρείας βάσεις – τις πραγματικές ενεργειακές κοινότητες.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, «θα μετέχουμε στο πρόγραμμα γιατί είμαστε εξαρτημένοι, αλλά αυτό δεν είναι Αυτοδιοίκηση. Και 2 λεπτά να κερδίσουμε θα τα πάρουμε κι ας κερδίζουν άλλοι πολλά».