Ένα τεράστιος αρχαιολογικός πλούτος του τόπου μας αναδύεται μέσα από την αρχαιολογική ανασκαφή που βρίσκεται σε εξέλιξη μέσα στον οικισμό των Αρχανών στην περιοχή της Τουρκογειτονιάς που έχει ήδη αποκαλύψει μινωικές τοιχογραφίες και αρχαία αγγεία. Οι ανασκαφές που έχουν ξεκινήσει εδώ και λίγο διάστημα, εξελίσσονται δίπλα από το Μινωικό Ανάκτορο το οποίο ανακάλυψε ο αείμνηστος αρχαιολόγος Ιωάννης Σακελλαράκης, υπό τη διεύθυνση της συζύγου του Έφη Σαπουνά – Σακελλαράκη.
Η ανασκαφή αναπτύσσεται σε μια έκταση 300 τ.μ. και σε αυτή τη φάση έχουν ήδη αποκαλυφθεί κτίσματα που αποτελούν συνέχεια του Μινωικού Ανακτόρου. Ειδικότερα έχει αποκαλυφθεί ο πρώτος όροφος του κτίσματος στο εσωτερικό του οποίου έχουν εντοπιστεί τοιχογραφίες και αγγεία, ενώ με εξαιρετικό ενδιαφέρον αναμένεται η συνέχεια της ανασκαφής στους ισόγειους χώρους.
Το μινωικό ανάκτορο των Αρχανών υπολογίζεται στο μέγεθος του ανακτόρου της Κνωσού και έχει αποκαλύψει, στο παρελθόν, σπουδαία ευρήματα που σήμερα κοσμούν το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.
Η κεντρική αυλή του ανακτόρου αποκαλύφθηκε στη νοτιοανατολική πλευρά του ανασκαμμένου τμήματος, όπου βρίσκεται η μια κεντρική, μνημειακή είσοδος καθώς και εξέδρα με βωμό. Στο βόρειο τμήμα αναπτύσσονται διάφορα δωμάτια, ένα μικρό κλιμακοστάσιο και ένας φωταγωγός.
Εκτιμάται ότι ένα από τα δωμάτια αυτά αποτελούσε ιερό χώρο, καθώς τα ιερά σκεύη (αγγεία, τράπεζα θυσιών) που βρέθηκαν εκεί και προέρχονται και από τον όροφο του κτηρίου, μαρτυρούν κάτι τέτοιο.
Ο όροφος του δυτικού τομέα πιθανόν δεν είχε βιοτεχνικό χαρακτήρα, αλλά διέθετε διαμερίσματα διαμονής σύμφωνα με τα ευρήματα. Στο σημείο αυτό βρέθηκαν και ερείπια Μυκηναϊκής Εποχής.
Βόρεια του κεντρικού πυρήνα του ανακτόρου αποκαλύφθηκε υπόγεια δεξαμενή, η οποία τροφοδοτούσε το ανάκτορο με νερό. Στα νοτιοανατολικά του ανασκαμμένου χώρου αποκαλύφθηκε ο θεατρικός χώρος του ανακτόρου, που ήταν πλακόστρωτος, διασχιζόταν από “πεζοδρόμια” και διέθετε βωμό και ιερά κέρατα.
Στα νοτιοδυτικά του κεντρικού πυρήνα ήρθε στο φως χώρος, όπου βρέθηκαν κεραμική και πινακίδες Γραμμικής Α γραφής. Πρόκειται για το αρχείο του ανακτόρου, το οποίο είναι ιδιαίτερα κατεστραμμένο από μυκηναϊκά και μεταγενέστερα στρώματα. Στον ίδιο χώρο βρέθηκαν ακατέργαστα κομμάτια ορείας κρυστάλλου, οψιανού και στεατίτη, επιβεβαιώνοντας ότι εκεί λειτουργούσε κάποιο εργαστήριο.
Οι ανασκαφικές εργασίες χρηματοδοτούνται από την Περιφέρεια Κρήτης σε συνεργασία με τον Δήμο Αρχανών Αστερουσίων που παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των εργασιών.
Με δηλώσεις του στην «Π» ο δήμαρχος Μανόλης Κοκοσάλης εκφράζει την ιδιαίτερη ικανοποίηση του για τη συνέχιση των εργασιών του Μινωικού Ανακτόρου των Αρχανών, σε μια έκταση 300 τ.μ. στην περιοχή της Τουρκογειτονιάς.
Όπως σημειώνει ο Δήμος από την πλευρά του βρίσκεται δίπλα στην κ. Εφη Σαπουνά – Σακελλαράκη, στηρίζοντας το έργο της και περιμένει με μεγάλη αγωνία να αποκαλυφθεί στο φως και να αναδειχτεί ένα ακόμα σπουδαίο κομμάτι της τεράστιας πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής.