Μέσα στον Απρίλιο αναμένεται να βγει στον αέρα από τη Λότζια η δημοπράτηση του εμβληματικού έργου της ανάπλασης του μεγαλύτερου οχυρωματικού έργου της Μεσογείου, που περιλαμβάνει όλο το ευθύγραμμο τμήμα των ενετικών τειχών από τον Προμαχώνα του Αγ. Ανδρέα μέχρι την πύλη Βιτούρι. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που υπάρχουν το Φθινόπωρο είναι εφικτό να ξεκινήσουν οι εργασίες της μεγάλης παρέμβασης συνολικού ύψους 4.173.905,60 ευρώ, που εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτη 2014-2020, στο πλαίσιο της Στρατηγικής Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης του Δήμου Ηρακλείου με τη συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ).
Με δηλώσεις του στην «Π» ο δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός τόνισε μεταξύ άλλων ότι “προχωράμε στην υλοποίηση του σχεδιασμού μας για την συντήρηση και την ανάδειξη των Ενετικών Τειχών. Μετά από πέντε χρόνια μεθοδικής δουλειάς, μπαίνουμε πια στην τελική ευθεία ενός εξαιρετικά σημαντικού έργου, που θα αλλάξει την σχέση των Ηρακλειωτών με το μνημείο, θα το βάλει στην καθημερινότητά τους και ταυτόχρονα θα ενισχύσει την προσπάθειά μας να προσελκύσουμε επισκέπτες, με όπλο την πλούσια ιστορία και τον πολιτισμό της πόλης μας”. Την ίδια στιγμή ο αρμόδιος αντιδήμαρχος κ. Γιάννης Αναστασάκης τονίζει ότι αισθάνεται πολύ περήφανος για την τεχνική υπηρεσία και το τμήμα παλιάς πόλης «που με πολύ μεράκι ζήλο και μια ιδιαίτερα επίπονη προσπάθεια δρομολόγησαν όλα τα απαραίτητα έργα στερέωσης αλλά και ανάδειξης των ενετικών τειχών τα οποία τώρα υλοποιούνται. Έτσι οι Ηρακλειώτες θα γνωρίσουν τα τείχη από την αρχή». Ο ίδιος εξηγεί ότι η τεχνική υπηρεσία της οποίας προΐσταται πολιτικά, μέσα στο επόμενο 15νθήμερο θα καταθέσει τα τεύχη δημοπράτησης στην αρχαιολογία ώστε να γίνει η δημοπράτηση του έργου μέσα στον Απρίλιο.
Τι προβλέπει η μελέτη
Μέσα από την μεγάλη παρέμβαση που δρομολογεί ο Δήμος Ηρακλείου, σχεδιάζει μια ενιαία και ολοκληρωμένη ανάπλαση, που θα αλλάξει δραστικά τη σχέση της πόλης με το μεγαλύτερο οχυρωματικό έργο της Μεσογείου.
Αυτό το οποίο περιγράφεται στη μελέτη είναι ότι η διαδρομή από το ύψους του Προμαχώνα του Αγ. Ανδρέα μέχρι την πύλη Βιτούρι, θα λειτουργήσει σαν ένας γραμμικός συμβολικός κήπος “σπαρμένος” με γεγονότα, σύμβολα και αντικείμενα που ανακαλούν αισθήσεις και μνήμες από την ιστορία της πόλης και την φύση του κρητικού τοπίου. Ο κήπος αυτός θα αρθρώνεται κατά μήκος της γραμμικής ανάπτυξης των τειχών, θα διασχίζεται από μια σαφώς οργανωμένη πεζοπορική και ποδηλατική διαδρομή, η οποία θα γίνεται το «μέσον» ανάγνωσης και κατανόησης του φυσικού και ιστορικού περιβάλλοντος της πόλης μέσα από την αίσθηση του εφήμερου που χαρακτηρίζει τον κύκλο της βλάστησης.
Κατά μήκος της διαδρομής σε κομβικά σημεία του τείχους, θα γίνουν ήπιες παρεμβάσεις και διαμορφώσεις θα συγκροτούν θεματικές στάσεις-πλατώματα στα οποία θα αναδεικνύεται κάθε φορά συμβολικά ένα ή περισσότερα κυρίαρχα στοιχεία. Η κάθε ενότητα – στάση θα σχετίζεται χωρικά με τον κάθε ένα προμαχώνα των ενετικών τειχών.
Με τον τρόπο αυτό, μεταξύ άλλων, τα τείχη θα συγκροτούν ένα «ανοικτό σχολείο», ένα εκπαιδευτικό χώρο – εργαλείο, μόνιμα διασυνδεδεμένο και με τα σχολεία της πόλης στα πλαίσια ενός συνεχώς ανανεωνόμενου προγράμματος δράσεων μάθησης. Μια εντελώς καινοτόμα εμπειρία που θα προσφέρει η πόλη στους μελλοντικούς πολίτες της πάνω στην οποία θα στηρίζεται η οικοδόμηση μιας αμφίδρομης δημιουργικής σχέσης του δημότη με τους διαρκώς εμπλουτιζόμενους συμμετοχικούς θεσμούς της πόλης.
Το έργο συνοπτικά θα περιλαμβάνει τη διαμόρφωση της διαδρομής και των πλατωμάτων, τα οποία θα επιστρωθούν στην τελική τους στρώση με το χυτό σταθεροποιημένο δάπεδο, ίδιου τύπου με αυτό που έχει εφαρμοστεί στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού στη διαδρομή από το ανάκτορο προς το “Καραβάν Σεραϊ”. Επίσης θα γίνουν νέες φυτεύσεις, καθώς και συντήρηση των υφιστάμενων, στο σύνολο του ισόπεδου τμήματος των ενετικών τειχών από τον προμαχώνα του Αγ. Ανδρέα έως τον προμαχώνα Βιτούρι και των πρανών από το Κομμένο Μπεντένι μέχρι τον προμαχώνα Βιτούρι συνολικής έκτασης περίπου 37,5 στρ.
Επίσης στον προμαχώνα Παντοκράτορα, θα επαναλειτουργήσει το υφιστάμενο αναψυκτήριο και στον προμαχώνα Ιησού θα κατασκευαστεί ένα νέο. Προβλέπεται η αντικατάσταση όλων των φωτιστικών σωμάτων κατά μήκος της διαδρομής με νέα φωτιστικά σώματα τεχνολογίας LED. Θα τοποθετηθούν πυροσβεστικοί κρουνοί και σύστημα βινεοεπιτήρησης με χρήση θερμικών καμερών για την προστασία του μνημείου από βανδαλισμούς και την πρόληψη από τυχόν πυρκαγιές. Σε όλη την περιοχή του ισόπεδου τμήματος προβλέπεται η ελεγχόμενη είσοδος τροχοφόρων οχημάτων μέσω ηλεκτρονικών βυθιζόμενων κολωνακίων.
Η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος σήμανσης – προβολής του ισόπεδου τμήματος θα συμβάλει καθοριστικά στην ανάδειξη του μνημείου καθώς και στη σχέση του με τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη της πόλης. Για το λόγο αυτό θα τοποθετηθούν πληροφοριακές πινακίδες στους προμαχώνες και κατά μήκος της διαδρομής και θα αναπτυχθούν καινοτόμες ψηφιακές εφαρμογές για την ανάδειξη των Ενετικών τειχών του Ηρακλείου. Επίσης προβλέπεται η χάραξη χάρτη στο ισόπεδο διαμορφωμένο τμήμα πάνω από την πύλη Ιησού, ο οποίος θα απεικονίζει την παλιά πόλη με το πολεοδομικό ιστό της ενετικής περιόδου. Τέλος λόγω της σπουδαιότητας, του όγκου του μνημείου και τη διάρκεια των επεμβάσεων δημιουργήθηκε αρχαιολογικό υποέργο, το οποίο θα εποπτεύει η ΕΦΑΗ, και θα αφορά την παρακολούθηση των σημειακών αποχωματώσεων – εκσκαφών και λοιπών διαμορφώσεων καθώς και τη συγγραφή των πληροφοριακών κειμένων.