Το φαινόμενο της Ακροδεξιάς και η ευρωπαϊκή δημοκρατία

Τον περασμένο Φεβρουάριο, στις αρχές του μήνα, οι πολιτικές έρευνες που διεξάγονταν εν μέσω της προεκλογικής περιόδου στην Γερμανία, εμφάνιζαν το κόμμα της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης CDU να κινείται περί του 28%, με απώλειες 5% από προηγούμενες έρευνες, με το ριζοσπαστικό, αντιευρωπαϊκό, λαϊκιστικό, ακροδεξιό κόμμα της Εναλλακτικής για την Γερμανία Afd να βρίσκεται στο 22%, με τους τότε κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες του SPD να βρίσκονται στην 3η θέση, 10 μονάδες πίσω.

Οι γερμανικές εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου, επιβεβαίωσαν κάτι που παρατηρείται τόσο στον πυρήνα της ΕΕ, όσο και στην περιφέρειά της, μια ραγδαία άνοδο κατά βάση λαϊκιστικών κομμάτων προερχόμενων από την ακροδεξιά.

Αυτό που αποτυπώθηκε στην γερμανική εθνική κάλπη, το έχουμε παρατηρήσει στην Αυστρία, στην Γαλλία, στην Ολλανδία, στην Βρετανία, αλλά και στην Ελλάδα. Στην Αυστρία, το ακροδεξιό κόμμα Ελευθερίας που στις εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου 2024 έλαβε ποσοστό 28,8%, τώρα συνεχίζει την μετεκλογική, ανοδική του πορεία κινούμενο γύρω από το 35%, ενώ υπάρχει το αποτύπωμα της προ μηνός δημιουργίας κυβέρνησης συνεργασίας από το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα, τους Σοσιαλδημοκράτες και το νέο εταίρο, το Φιλελεύθερο κόμμα Neos.

Το «σήμα κινδύνου» από την για πρώτη φορά εκλογική πρωτοκαθεδρία της ακροδεξιάς από το 1945 για την οποία έκανε λόγο η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Rundschau, αποτελεί ένα ακόμα καμπανάκι ως προς την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη.

Σε δυο άλλες χώρες εκ των ιδρυτικών κρατών-μελών της ΕΟΚ, στην Γαλλία το ακροδεξιό κόμμα της Λεπέν κατορθώνει να κερδίζει το 38% ενώ στην Ολλανδία το ακροδεξιό, εθνικιστικό Κόμμα για την Ελευθερία του Γκέρτ Βίλντερς μετέχει στην διακυβέρνηση της χώρας.

Στην δε Βρετανία, χώρα που αναπτύχθηκε ένας ακραία επιθετικός αντιευρωπαϊσμός από το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Nigel Farage την δεκαετία του 2010, εξέλιξη που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο να αυτοεγκλωβισθεί ο τότε πρωθυπουργός David Cameron και να προχωρήσει στην διεξαγωγή δημοψηφίσματος, το αποτέλεσμα του οποίου και οδήγησε την Βρετανία εκτός της ΕΕ.

Σήμερα στην Βρετανία, ο Nigel Farage ηγείται του ακροδεξιού, λαϊκιστικού κόμματος Reform, το οποίο οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις του δίνουν ποσοστό 25%, με τους κυβερνώντες Εργατικούς να λαμβάνουν 24%, ενώ οι Συντηρητικοί κινούνται στο 21%.

Το φαινόμενο της εκλογικής υποστήριξης και ενίσχυσης πολιτικών κινημάτων και δυνάμεων των οποίων οι αντιλήψεις εκφράζουν μια ξεκάθαρη επιθετική στάση προς τα φιλελεύθερα δυτικά πολιτικά πρότυπα. Κόμματα κατά κύριο λόγο ακροδεξιάς κατεύθυνσης με ξενοφοβική, εθνικιστική ρητορική, σφοδρά αντιευρωπαϊκές θέσεις, αλλά και την άνοδο εξίσου ακραίων αριστερών αντιευρωπαϊκών κομμάτων, δεν είναι μια εξέλιξη που παρατηρείται για πρώτη φορά.

Οι τάσεις αυτές παρουσιάζονται στην ήπειρό μας από τις αρχές της 10ετίας του ’90, με τις ιστορικές μεταβολές που ακολούθησαν την πτώση των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τα πρώην ανατολικογερμανικά κρατίδια, στα οποία μετά το τέλος της επί μισόν αιώνα μονοκρατορίας του υπαρκτού σοσιαλισμού, καταγράφονταν αυξητικά ποσοστά για ακραία δεξιά κόμματα.

Στο σημείο αυτό, που στο σημερινό ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό η Ακροδεξιά παρουσία φθάνει έως την συμμετοχή της σε κυβερνητικά σχήματα, η Ευρώπη και οι θεσμοί της, οι εθνικές και περιφερειακές αρχές, οφείλουν να αναπτύξουν και να δημιουργήσουν πολιτικές που θα επιδράσουν καταλυτικά στο να μπορέσουν οι κοινωνίες μας να περιορίσουν τις διαιρετικές και διαλυτικές προθέσεις που έχουν αυτά τα αντιευρωπαϊκά κόμματα, που υπονομεύουν το δημοκρατικό περιβάλλον, την περαιτέρω πορεία της ΕΕ.

Αυτή είναι η ευθύνη του δημοκρατικού, δυτικού περιβάλλοντός μας, σήμερα που ο αναθεωρητισμός επεκτείνεται από την εισβολή και τον πόλεμο που έχει προκαλέσει το καθεστώς Πούτιν στην Ουκρανία, αναθεωρητισμό από τον οποίο δεν έχει απεμπλακεί η Τουρκία, που συγκρούσεις μαίνονται στην Βόρειο Αφρική, στην Μέση Ανατολή, έως τον Καύκασο, που αναδύονται προσεγγίσεις που μεταβάλλουν την μεταπολεμική σταθερά που είχε οικοδομηθεί πάνω στις διεθνείς σχέσεις και στις συνθήκες που τις καθόριζαν, που αντιστρέφονται όρια και αρχές αυτών.

Την ώρα που η ενδυνάμωση διαφορετικών εκδοχών πολιτικών δυνάμεων κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση από τις μεταπολεμικές κατακτήσεις της δημοκρατικής ενωσιακής προσαρμογής, στην επιχειρούμενη υπονόμευση της Δημοκρατίας, μόνον η Δημοκρατία, ο Κοινοβουλευτισμός και όσα υπερασπίζονται μπορούν να απαντήσουν.

Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης.