Σε θρίλερ για γερά νεύρα εξελίχθηκε η χθεσινή Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες, όπου μετά από παρέμβαση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Σαρλ Μισέλ άλλαξε η ατζέντα με αποτέλεσμα να ανέβει ψηλά στην ατζέντα το θέμα των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία.
Όπως φάνηκε πάντως από την έκβαση των γεγονότων, η επίτευξη μιας ομόφωνης συμφωνίας απ’ όλους τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν κάτι ιδιαίτερα δύσκολο έως αδύνατο.
Παρ’ όλα αυτά, στη διάρκεια της Συνόδου, η Ελλάδα διαπίστωσε πως έχει ισχυρούς «συμμάχους» οι οποίοι και είναι αποφασισμένοι να σταθούν στο πλευρό της.
Χαρακτηριστική είναι η στήριξη του προέδρου της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος εισερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής υποστήριξε ότι «η αλληλεγγύη απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο, και εδώ θέλω να είμαι απόλυτα ξεκάθαρος, δεν είναι διαπραγματεύσιμη».
Ο Γάλλος πρόεδρος τόνισε επίσης ότι «όταν ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δέχεται επίθεση ή απειλή, όταν τα χωρικά ύδατα του δεν γίνονται σεβαστά, αποτελεί χρέος των Ευρωπαίων να δείξουν αλληλεγγύη. Και θα επαναδιατυπώσουμε την υποστήριξή μας προς την Ελλάδα και την Κύπρο».
Στο ίδιο μήκος κύματος και στην ίδια γραμμή πλεύσης βρέθηκε και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.
«Είμαι σίγουρη ότι το Συμβούλιο θα επαναβεβαιώσει την πλήρη αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο» ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ αναφορικά με τις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας υποστήριξε ότι υπάρχουν δύο πιθανότητες: ή θα υπάρξει αύξηση των εντάσεων κάτι το οποίο δεν επιθυμούμε ή θα υπάρξει αποκλιμάκωση και κινούμαστε προς εποικοδομητική σχέση. Αυτό είναι που θέλουμε.
Αλλά όπως και να έχει υπάρχει μια εργαλειοθήκη στη διάθεση της ΕΕ. Θέλουμε αποκλιμάκωση. Επιθυμούμε μία θετική ατζέντα».
«Διαφορετικές επιλογές είναι στο τραπέζι» ανέφερε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ προσερχόμενος στη σύνοδο. Ο Σαρλ Μισέλ επίσης, τόνισε «την πλήρη αλληλεγγύη με την Ελλάδα και την Κύπρο».
«Είναι σημαντικό για εμάς να δεσμευτούμε ώστε να προστατευτούν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα» είπε και σημείωσε ότι «επιθυμούμε περισσότερη προβλεψιμότητα, περισσότερη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο».
Και ο Καγκελάριος της Αυστρίας όμως, Σεμπάστιαν Κουρτς τάχθηκε υπέρ των κυρώσεων προς την Τουρκία από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο καγκελάριος δήλωσε προσερχόμενος στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται να δώσει μία κάθαρη απάντηση στις ενέργειες της Τουρκίας, περιλαμβανομένων των κυρώσεων.
«Είναι ανυπόφορος ο τρόπος με τον οποίο η Τουρκία αντιμετωπίζει δημοσιογράφους, αντιφρονούντες και πολιτικούς της αντιπολίτευσης» ανέφερε ο Αυστριακός καγκελάριος.
Κατηγόρησε επίσης τη χώρα ότι χρησιμοποίησε τους μετανάστες ως «όπλο» κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διεξήγαγε γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες «παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο».
Παρά όμως τις δηλώσεις καλής θέλησης και την προσπάθεια που γίνεται για υποστήριξη της Ελλάδας, στο αρχικό προσχέδιο των συμπερασμάτων σύμφωνα με το Reuters δεν φαίνονταν να υπήρχε κάποια παράγραφος που να αφορά σε κυρώσεις προς την Τουρκία.
Περιλάμβανε ωστόσο περιοριστικά μέτρα κατά της Λευκορωσίας, αναφορά σε άμεση κατάπαυση του πυρός στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ανεξάρτητη έρευνα για τη χρήση χημικών όπλων κατά του Ναβάλνι και ζητήματα που αφορούν τη σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης – Κίνας.
Διαπιστώνοντας τις αρχικές προθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κυπριακή πλευρά φρόντισε να μεταφέρει σε όλους τους τόνους ότι θα προχωρούσε σε άσκηση του βέτο για την λήψη απόφασης κυρώσεων εναντίον της Λευκωσίας, εάν δεν υπάρξει αυστηρότητα και κυρώσεις έναντι της Άγκυρας.
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στη συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, λέγοντας πως «έχει έρθει η ώρα η Ευρώπη να συζητήσει με θάρρος και με ειλικρίνεια τι είδους σχέση θέλει πραγματικά να έχει με την Τουρκία. Ένα είναι βέβαιο.
Η τουρκική προκλητικότητα, είτε αυτή εκδηλώνεται μέσα από μονομερείς ενέργειες είτε εκδηλώνεται μέσα από μία ακραία ρητορική δεν μπορεί να γίνει άλλο ανεκτή. Κι αυτό όχι μόνο γιατί η τουρκική συμπεριφορά παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα δύο κρατών-μελών της ΕΕ, της Ελλάδος και της Κύπρου αλλά και γιατί αυτή η τουρκική συμπεριφορά θίγει σημαντικά γεωπολιτικά συμφέροντα ολόκληρης της Ευρώπης στη Μεσόγειο».
«Δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας, ο ένας είναι ο δρόμος του διαλόγου της διπλωματίας, ένας διάλογος ο οποίος πρέπει να στηρίζεται στο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, στην αποφυγή μονομερών ενεργειών και στους κανόνες καλής γειτονίας.
Ο άλλος δρόμος είναι η κλιμακούμενη ένταση, η οποία αναπόφευκτα αργά η γρήγορα θα οδηγήσει στη λήψη μέτρων από την Ευρώπη εις βάρος της Τουρκίας. Η Ελλάδα έχει αποδείξει έμπρακτα ότι θέλει να ακολουθήσει τον πρώτο δρόμο. Εναπόκειται στην Τουρκία να πράξει και αυτή το ίδιο αλλά θα πρέπει να το κάνει με συνέπεια και με σταθερότητα» πρόσθεσε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Παρά τις εκκλήσεις όμως και τις δηλώσεις στήριξης προς Ελλάδα και Κύπρο, ενόψει μάλιστα της έναρξης διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, φάνηκε πως αρκετά κράτη – μέλη αρνούνται να συναινέσουν στο αίτημα της Κύπρου για ενίσχυση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στην Άγκυρα για τις παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
Η Λευκωσία από την πλευρά της υπενθυμίζει ότι τον Αύγουστο είχε ληφθεί από τους Υπουργούς Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πολιτική απόφαση για ενίσχυση των κυρώσεων και συνεπώς πρέπει τώρα να υλοποιηθεί.