Με «συμμαχία» των 26 Ευρωπαίων ηγετών ξεπεράστηκε –για ακόμη μία φορά– ο «σκόπελος» του βέτο του Ούγγρου πρωθυπουργού, που αρνούνταν πεισματικά πριν ακόμη ξεκινήσει το χθεσινό έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να συναινέσει στο κείμενο των συμπερασμάτων σχετικά με την Ουκρανία.
Βρέθηκε η λεκτική, ωστόσο, διατύπωση, που επέτρεψε στους υπόλοιπους ηγέτες να υπογραμμίσουν τη συνέχιση της «ακλόνητης» στήριξής τους για την «ανεξαρτησία και εδαφική κυριαρχία εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων» της Ουκρανίας.
σύνοδος-κορυφής-οι-26-από-τους-27-στηρίζου-563501839
Για άλλη μία φορά ο Βίκτορ Oρμπαν επέλεξε να τραβήξει διαφορετική «γραμμή» από τους υπόλοιπους ηγέτες σχετικά με την Ουκρανία. Το ίδιο συνέβη πρόσφατα και στην ψηφοφορία στα Ηνωμένα Eθνη, όπου συντάχθηκε με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία σε σχετικό ψήφισμα. «Προχωράμε ως 26 εδώ και καιρό.
Το μήνυμα και πάλι βγαίνει ισχυρό», τόνισε χθες Ευρωπαίος διπλωμάτης επιχειρώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που προκαλεί η έλλειψη ομοφωνίας εν μέσω κρίσιμης συγκυρίας και ενώ είχε προηγηθεί συζήτηση με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος βρέθηκε στις Βρυξέλλες.
«Ειρήνη μέσω ισχύος»
Το κείμενο των συμπερασμάτων σχετικά με την Ουκρανία αναφέρεται –ανάμεσα σε άλλα– στην «ειρήνη μέσω ισχύος», στη στρατιωτική στήριξη καθώς και σε εγγυήσεις ασφαλείας. Διόλου τυχαία, και ενδεχομένως αυτό να εξηγεί τη στάση του Oρμπαν, το τελευταίο ζήτημα είναι αρκετά αμφιλεγόμενο για τις ΗΠΑ, που αρνούνται έως τώρα να προσφέρουν εγγυήσεις προς το Κίεβο, ενώ «απειλούν» με συνολική παύση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία.
Παρ’ όλα αυτά, οι Ευρωπαίοι ηγέτες απέφυγαν να συμφωνήσουν σε συγκεκριμένο σχέδιο για νέα, βραχυπρόθεσμη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία για το 2025 στη βάση της σχετικής πρότασης της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας.
«Αρκετοί ήθελαν να αποφύγουν να μπει συγκεκριμένο ποσό στα συμπεράσματα», εξήγησε Ευρωπαίος διπλωμάτης, που εξέφρασε ωστόσο την προσδοκία ότι θα υπάρξουν αποφάσεις στο επόμενο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανάμεσα στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα και στην πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προσερχόμενοι στη Σύνοδο Κορυφής, στις Βρυξέλλες. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες υπογράμμισαν την «ακλόνητη» στήριξή τους για την «ανεξαρτησία και εδαφική κυριαρχία εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων» της Ουκρανίας. [A.P. Photo / Omar Havana]
Τα τρία σενάρια που ανέδειξε ο Μακρόν
Η βασική ιδέα σχετικά με τις «εγγυήσεις ασφαλείας» κατά τον Γάλλο πρόεδρο είναι να τεθούν οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας σε θέση ισχύος.
«Όλοι στηρίζουμε την ιδέα ενός ουκρανικού στρατού μεγέθους και φύσης ικανού να αντισταθεί στη ρωσική επιθετικότητα, με άλλα λόγια, ενός στρατού αρκετών εκατοντάδων χιλιάδων ανδρών με εξοπλισμό υψηλής ποιότητας» τόνισε σε δηλώσεις του μετά το ευρωπαϊκό συμβούλιο. «Μπορώ να πω ότι οι Σύμμαχοι είναι ομόφωνοι. Δεν έχω ακούσει κανέναν από τους ευρωπαίους ή μη ευρωπαίους συμμάχους μας να λέει: δεν πρόκειται να συμμετάσχουμε σε αυτές τις εγγυήσεις ασφάλειας».
Μια άλλη ιδέα, που ανήκει στην Τζόρτζια Μελόνι, είναι να δοθούν εγγυήσεις που να είναι περίπου σαν εκείνες του ΝΑΤΟ, αλλά χωρίς πλήρη ένταξη, ανέφερε ο Μακρόν αλλά όπως είπε «μέχρι στιγμής, οι ΗΠΑ έχουν αρνηθεί αυτούς τους μηχανισμούς».
Το τρίτο αφορά την ανάπτυξη ξένων στρατευμάτων στην Ουκρανία. Αυτό εξήγησε ο Μακρόν, θα γίνει σε «εθνική βάση» για να «εξασφαλίσει» αυτό που περιέγραψε ως «ήρεμες ζώνες» δηλαδή, μακριά από την «πρώτη γραμμή» και που θα αναπτύξει μια ντε φάκτο αλληλεγγύη μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ.
Αυτή είναι περίπου η ιδέα που έχουν επεξεργαστεί Παρίσι και Λονδίνο, όπως ανέφερε ενώ ήδη υπάρχουν αρκετοί ενδιαφερόμενοι με την προϋπόθεση όμως να υπάρξει σαφής αμερικανική στήριξη.
«Θα υπάρξουν αρχικές και διερευνητικές συζητήσεις για όλες αυτές τις ιδέες» τόνισε ο Γάλλος πρόεδρος, που συγκαλεί συνάντηση αρχηγών του στρατού των ενδιαφερόμενων χωρών, στις 11 Μαρτίου, στο Παρίσι.
Ομοφωνία για το «REARM Europe»
Νωρίτερα, πάντως, υιοθετήθηκαν ομόφωνα τα συμπεράσματα για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας στη βάση του φιλόδοξου σχεδίου των πέντε σημείων για τον «επανεξοπλισμό της Ευρώπης» (REARM Europe) της προέδρου της Κομισιόν.
Οι «27» αναγνωρίζουν την ανάγκη να ενισχύσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, ενώ δεσμεύονται «να επιταχύνουν την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και χρηματοδότησης προκειμένου να ενισχύσουν την ασφάλεια της Ε.Ε. και την προστασία των πολιτών μας».
Στο κείμενο υπογραμμίζεται ότι «η Ευρώπη θα πρέπει να γίνει πιο κυρίαρχη, πιο υπεύθυνη για τη δική της άμυνα» και να διαχειρίζεται «αυτόνομα τις άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις και απειλές».
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, παράλληλα, «καλούν την Κομισιόν να διερευνήσει περαιτέρω μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Συμβουλίου, ενώ θα διασφαλίσει «τη βιωσιμότητα του χρέους, θα διευκολύνει σημαντικές αμυντικές δαπάνες σε εθνικό επίπεδο για όλα τα κράτη-μέλη». Καλείται, εξάλλου, η Κομισιόν να «προτείνει επιπρόσθετες χρηματοδοτικές πηγές για την άμυνα» και «κίνητρα για όλα τα κράτη-μέλη».
Στα συμπεράσματα για την άμυνα έγινε, παράλληλα, αλλαγή διατύπωσης και ειδική αναφορά «στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά σύνορα» και όχι μόνο στα ανατολικά, που υπήρχε στο προσχέδιο, λόγω αυξημένων ανησυχιών που εξέφρασε σειρά κρατών από τη Νότια Ευρώπη, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ιταλία αλλά και η Ισπανία.
Η Ευρώπη έχασε αρκετό χρόνο, «αλλά σήμερα όλα πραγματικά αλλάζουν», τόνισε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ προσερχόμενος στο Συμβούλιο και αναφερόμενος στις προτάσεις της Κομισιόν.
«Η γενική αίσθηση είναι ότι η Ευρώπη έχει συνειδητοποιήσει πως πρέπει να προχωρήσει άμεσα με την ενίσχυση της άμυνάς της. Οι αποφάσεις μας θα ήταν αδιανόητες, μόνο λίγες ημέρες πριν», ανέφερε Ευρωπαίος διπλωμάτης, που έκανε παράλληλα ειδική αναφορά στη «στροφή» της Γερμανίας και στην απόφαση να μεταρρυθμιστεί άμεσα το λεγόμενο «φρένο χρέους» προκειμένου να διευκολυνθεί η αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας θα απασχολήσει και το τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο τέλος του μήνα, που θα συγκληθεί την επόμενη μάλιστα ημέρα της παρουσίασης εκ μέρους της Κομισιόν της πολυαναμενόμενης «λευκής βίβλου» για την άμυνα, στις 19 Μαρτίου.
«Συμμαχία προθύμων»
Την ίδια ώρα προχωρεί, όπως φαίνεται, μια άλλη «συμμαχία των προθύμων» με τη συμμετοχή μη κρατών-μελών της Ε.Ε., που εμφανίζονται έτοιμα να δώσουν συγκεκριμένες «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ουκρανία.
Γι’ αυτόν τον λόγο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η πρόεδρος της Κομισιόν διοργανώνουν το πρωί τηλεδιάσκεψη για τα αποτελέσματα των χθεσινών συζητήσεων, ειδικά ως προς το ζήτημα της «επόμενης μέρας» στην Ουκρανία, με τη συμμετοχή των πρωθυπουργών ευρωπαϊκών χωρών, μη κρατών-μελών, όπως της Βρετανίας, της Νορβηγίας, της Ισλανδίας και της Τουρκίας, παρουσία του Ουκρανού πρωθυπουργού. Στόχος είναι ο «συντονισμός» των σχετικών ενεργειών, όπως ανέφεραν αρμόδιες πηγές.