Οι φυλακές της Νορβηγίας έχουν αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και ενδιαφέροντος σε παγκόσμιο επίπεδο. Χαρακτηρίζονται ως οι πιο «ανθρώπινες» φυλακές στον κόσμο, με πολλές ανέσεις και προγράμματα που στοχεύουν στην αποκατάσταση των κρατουμένων.
«Για παράδειγμα, όπως αναφέρει σε ένα άρθρο του το CNN, η αρχιτεκτονική της φυλακής-πρότυπο Halden έχει σχεδιαστεί για να ελαχιστοποιεί το αίσθημα εγκλεισμού των κρατούμενων, να μειώνει το ψυχολογικό στρες και να τους φέρει σε αρμονία με τη φύση.
Η φυλακή, η κατασκευή της οποίας κόστισε 138 εκατομμύρια λίρες, έχει κερδίσει πολλά βραβεία σχεδιασμού για την μινιμαλιστική κομψότητά της.
Μέσα σε όμορφα δάση με βατομουριές και με μαγευτικές ασημένιες σημύδες και πεύκα, τα διώροφα τετράγωνα καταλύματα και τα ξύλινα κτίρια σε στιλ σαλέ δίνουν στον χώρο τον αέρα μιας μοντέρνας πανεπιστημιούπολης και όχι μιας φυλακής.
«Φυσικά φροντίζουμε ένας κρατούμενος να εκτίσει την ποινή του, λένε ο διευθυντής και οι φύλακες, αλλά βοηθάμε επίσης να γίνει καλύτερος άνθρωπος. Είμαστε πρότυπα, προπονητές και μέντορες. Και μετά τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις μας, η υποτροπή στη Νορβηγία έχει πέσει σε μόνο 20% μετά από δύο χρόνια και περίπου 25% μετά από πέντε χρόνια.»
Βιβλιοθήκες, σπορ, εκπαιδευτικά προγράμματα
Οι κρατούμενοι στις νορβηγικές φυλακές διαθέτουν ιδιωτικά κελιά με μπάνιο, τηλεόραση, ακόμη και κουζίνα σε ορισμένες περιπτώσεις. Υπάρχουν επίσης αίθουσες γυμναστηρίου, βιβλιοθήκες και άλλες εγκαταστάσεις αναψυχής.
Οι κρατούμενοι έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν μαθήματα, να αποκτήσουν επαγγελματικά προσόντα και να συμμετάσχουν σε διάφορα προγράμματα εκπαίδευσης.
Οι επισκέψεις των οικογενειών είναι συχνές και ενθαρρύνονται. Υπάρχουν επίσης ειδικά προγράμματα για τα παιδιά των κρατουμένων.
Οι νορβηγικές φυλακές δίνουν μεγάλη έμφαση στην προετοιμασία των κρατουμένων για την επιστροφή τους στην κοινωνία. Παρέχουν συμβουλευτική, ψυχολογική υποστήριξη και βοήθεια στην εύρεση εργασίας.
Τα οφέλη του συστήματος
Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό υποτροπής των κρατουμένων που έχουν εκτίσει την ποινή τους στις νορβηγικές φυλακές είναι πολύ χαμηλότερο σε σύγκριση με άλλες χώρες.
Οι ανθρωπιστικές συνθήκες κράτησης συμβάλλουν στη βελτίωση της ψυχικής υγείας των κρατουμένων και στην αποφυγή βίαιων επεισοδίων εντός των φυλακών.
Το νορβηγικό μοντέλο φυλακών έχει κερδίσει την αποδοχή της κοινής γνώμης, καθώς θεωρείται ότι συμβάλλει στην αποκατάσταση των εγκληματιών και στην προστασία της κοινωνίας.
Τα επιχειρήματα των επικριτών
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι οι νορβηγικές φυλακές είναι πολύ «άνετες» και ότι οι κρατούμενοι δεν αντιμετωπίζουν τις συνέπειες των εγκλημάτων τους.
Η λειτουργία των νορβηγικών φυλακών είναι πολύ δαπανηρή και αποτελεί επιπλέον βάρος για τους φορολογούμενους.
Ωστόσο τα ποσοστά της υποτροπής των κρατούμενων μετά την αποφυλάκισή τους, είναι από τα μικρότερα στον κόσμο και έτσι τα διεθνή ΜΜΕ δικαίως γράφουν ότι “οι Νορβηγικές φυλακές μετατρέπουν τον εγκληματία στον καλό σας γείτονα..”