Σε δυσχερή θέση έχουν περιέλθει τον τελευταίο χρόνο χιλιάδες δανειολήπτες, οι οποίοι καλούνται – και, μάλιστα, σε ένα πληθωριστικό περιβάλλον – να αποπληρώσουν με… καπέλο τον δανεισμό τους από τις τράπεζες, ως απόρροια της απόφασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να προχωρήσει σε διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων.
Με τα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου που είχαν εκταμιευθεί μέχρι 31/12/2022 να είναι προστατευμένα από την αύξηση των επιτοκίων μετά τον Μάιο και μέχρι τον προσεχή Απριλιο μετά την απόφαση των τραπεζών να «σταθεροποιήσουν» τα επιτόκια στο ύψος του Μαρτίου 2023, η νέα αύξηση κατά 25 μ.β επιτείνει τον πονοκέφαλο για τις επιχειρήσεις, με εξαίρεση εκείνες που διαθέτουν ρευστότητα και προχωρούν σε έκτακτες αποπληρωμές ώστε να προστατευθούν από την αύξηση των επιτοκίων.
Για τις μικρές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες που δεν διαθέτουν ρευστότητα αλλά και ισχυρά διαπραγματευτικά μέσα ώστε να «παζαρέψουν» το επιτόκιο τους, αλλά και για εκείνους που έχουν καταναλωτικά δάνεια η νέα επιβάρυνση έρχεται, ενώ σαρώνει το κύμα ακρίβειας.
Πόσο αυξάνεται η δόση για τα μικρά δάνεια
Ακόμα και για ένα μικρό δάνειο ύψους 20.000 ευρώ διάρκειας 7 ετών που με επιτόκιο 4% τον Ιούλιο του 2022 όταν το euribor ήταν μηδενικό και δόση περί τα 274 ευρώ η επιβάρυνση δεν είναι αμελητέα, μέσα σε περιβάλλον ακρίβειας και πληθωρισμού καθώς με τα νέα δεδομένα η δόση διαμορφώνεται σε περίπου 313 ευρώ καθώς το euribor 3 μηνών στις 13 Σεπτεμβρίου βρέθηκε στο 3,845% και βαίνει προς το 4%.
Για τις τράπεζες οι δέκα διαδοχικές αυξήσεις μπορεί να οδήγησαν σε αύξηση των εσόδων από την άλλη πλευρά ωστόσο βάζουν «φρένο» την πιστωτική επέκταση και αυξάνουν τον κίνδυνο να δημιουργηθούν αρρυθμίες στην εξυπηρέτηση των υφιστάμενων δανείων.
Αρρυθμίες που δεν παρουσιάστηκαν στα στεγαστικά χαρτοφυλάκια αποδεικνύοντας ότι το «πάγωμα» των κυμαινόμενων επιτοκίων αποτέλεσε ισχυρό ανάχωμα στην προσπάθεια να μη δημιουργηθούν νέα κόκκινα δάνεια.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των υφιστάμενων δανείων τον Ιούλιο του 2022 ήταν 3,55% και ένα χρόνο μετά «σκαρφάλωσε» στο 6,24%.
Ειδικότερα: Για ιδιώτες και μη κερδοσκοπικά ιδρύματα το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των υφιστάμενων δανείων διαμορφώθηκε τον Ιούλιο του 2023 στο 6,06% έναντι 4,04% ένα χρόνο πριν.
Για ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες, και ατομικές επιχειρήσεις στο 7,30% από το 4,86% για τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο διαμορφώθηκε τον Ιούλιο του 2023 στο 6,27% από 3,16% τον Ιούλιο του 2022.
Την ίδια στιγμή οι αυξήσεις στα επιτόκια των καταθέσεων δίνονται με το σταγονόμετρο με αποτέλεσμα η διαφορά μέσου επιτοκίου δανείων και καταθέσεων να έχει εκτιναχθεί σε διάστημα ενός έτους από το 3,52% στο 5,83% (Ιούλιος 2022- Ιούλιος 2023).
Σε ό,τι αφορά τα νέα δάνεια, οι τράπεζες έχουν απορροφήσει σε σημαντικό βαθμό τις αυξήσεις της ΕΚΤ στα δάνεια σταθερού επιτοκίου σε μια προσπάθεια θα διατηρήσουν ζωντανή την πιστωτική επέκταση. Στα νέα στεγαστικά δάνεια με σταθερό επιτόκιο για 5-10 έτη το επιτόκιο διαμορφώθηκε τον περασμένο Ιούλιο στο 4,47% έναντι 2,98% έναν χρόνο πριν.