Το έργο πρόκειται να κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες στη Γερμανία, λίγους μήνες από τον θάνατο του τέως υπουργού. Αποσπάσματα προδημοσιεύονται το Σάββατο στη FAZ. Περιέχει σειρά παρασκηνιακών αναφορών όχι μόνο για τα γεγονότα της ελληνικής κρίσης, αλλά και για το εσωτερικό της Γερμανίας, με κρίσεις για την Άνγκελα Μέρκελ και άλλους πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής της χώρας του.
«Ήμουν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του σπιτιού μου με υψηλό πυρετό το πρώτο Σαββατοκύριακο του Μαΐου, όταν η καγκελάριος μου τηλεφώνησε από τη Μόσχα», αρχίζει η εξιστόρηση του υπουργού.
Συνεχίζει λέγοντας ότι «την Κυριακή θα ταξίδευα στις Βρυξέλλες, όπου συνεδρίαζε το Eurogroup, για να εγκρίνουν το πρόγραμμα βοήθειας ύψους 110 δισεκατομμυρίων για την Ελλάδα. Η Μπούντεσταγκ είχε μόλις δώσει το πράσινο φως γι’ αυτό»
Ωστόσο η καγκελάριος Μέρκελ του μετέφερε την ανησυχία των ομολόγων της ότι η κρίση δεν θα σταματήσει στην Ελλάδα και ότι θα μπορούσε να επεκταθεί σε ολόκληρη την ευρωζώνη. «Τους το λένε από όλες τις πλευρές, ακόμη και οι Κινέζοι ότι η βοήθεια που μόλις διατέθηκε δεν είναι καθόλου αρκετή», γράφει.
«Δεν πρόκειται πλέον μόνο για την Ελλάδα, αλλά η σταθερότητα του ευρώ στο σύνολό της τίθεται υπό αμφισβήτηση και απειλεί να γίνει πρόβλημα για τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές και την παγκόσμια οικονομία», εξηγεί.
Η στιγμή ήταν, λοιπόν, κρίσιμη για την Ευρώπη και απαιτούσε και από τον ίδιο να είναι παρών σε όσα συνέβησαν. Ωστόσο, οι συνθήκες του ταξιδιού στην ειδική συνεδρίαση του Eurogroup ήταν περιπετειώδεις.
Ο Σόιμπλε γράφει ότι τον μετέφερε η γερμανική Πολεμική Αεροπορία στις Βρυξέλλες «ενάντια σε κάθε ιατρική λογική».
«Η σύζυγός μου με συνόδευσε προληπτικά. Μόλις έφτασα, είπα στον Γερμανό πρέσβη που με παρέλαβε από το αεροδρόμιο ότι έπρεπε πρώτα να πάω σε ιατρικό κέντρο. Το κυκλοφορικό μου σύστημα κινδύνευε να καταρρεύσει και ήμουν πραγματικά σε άθλια κατάσταση.
Παρά ταύτα η κατάστασή του δεν ήταν καθόλου καλή και χρειάστηκε η μεταφορά του στα επείγοντα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου των Βρυξελλών.
Ορισμένα από τα αποσπάσματα που αφορούν στις επαφές του με Έλληνες πολιτικούς την περίοδο της κρίσης:
Για τον Ευάγγελο Βενιζέλο – «Περήφανος για να εκχωρήσει εθνική κυριαρχία»
«Τον κάλεσα στο Βερολίνο, σε ένα βραβευμένο εστιατόριο για να του εκθέσω τις αμφιβολίες μου. Αυτό που του είπα φάνηκε να του κόβει την όρεξη. Δεν έφαγε σχεδόν τίποτα όταν του εξήγησα τη στάση μου σε αμφότερες τις εναλλακτικές σκέψεις.
Τον ρώτησα ωμά αν θα είχε νόημα να ανατεθεί η εφαρμογή ενός μεταρρυθμιστικού προγράμματος στην Κομισιόν στις Βρυξέλλες, ώστε να μην απαιτούνται κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες για την υλοποίηση των μέτρων.
Ήταν μία πρόταση που ήξερα ότι θα είχε βαθιές συνέπειες στην κυριαρχία της Ελλάδας και την οποία απέρριψε κατηγορηματικά ο Βενιζέλος, ο οποίος μάλλον θα ήθελε ο ίδιος να γίνει πρωθυπουργός.
Αποσαφήνισε ότι η Ελλάδα θέλει να παραμείνει πάση θυσία στην ευρωζώνη. Έχει όμως την περηφάνια της και γι’ αυτό δεν θα ήθελε ποτέ να εκχωρήσει κομμάτια της εθνικής της κυριαρχίας σε ένα ευρωπαϊκό θεσμό. Αφού αρνήθηκε και την προσωρινή έξοδο από τη νομισματική ένωση, δηλαδή το τάιμ άουτ που πρότεινα, στη διάρκεια του οποίου θα υποστηρίζονταν γενναιόδωρα από την ΕΕ, έμεινε ο δύσκολος δρόμος των μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο των προγραμμάτων βοήθειας».
Για τον Γιώργο Παπανδρέου και τις Κάννες – «Έχασα το στοίχημα για το δημοψήφισμα»
«‘Όταν ενημέρωσα τους ευρωπαίους ομολόγους μου για την πρόθεση του Παπανδρέου να κάνει δημοψήφισμα, αλλά και τις πιέσεις από τους ηγέτες (Ομπάμα, Μέρκαλ, Σαρκοζί κ.α.) να του υπαγορεύσουν το κείμενο με το ερώτημα, η Ισπανίδα υπουργός Οικονομικών Έλενα Σαλγκάδο εμφανίστηκε βέβαιη ότι το δημοψήφισμα δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί. Της απάντησα ότι ήμουν παρών και πως αυτό συμφωνήθηκε, εκείνη όμως μας πρότεινε να βάλουμε στοίχημα. Ο Βενιζέλος, τον οποίο γνώριζε καλά, θα το απέτρεπε επειδή ήταν εσωκομματικός αντίπαλος του Παπανδρέου. Είχε δίκιο για το δημοψήφισμα. Το δημοψήφισμα ματαιώθηκε και ο Παπανδρέου παραιτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου του 2011.
Πλήρωσα φυσικά το χρέος μου για το στοίχημα στη Σαλγκάδο, ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί. Ωστόσο ο Βενιζέλος δεν έγινε πρωθυπουργός. Η πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από τη νομισματική ένωση ουδέποτε συζητήθηκε με τόση σαφήνεια όσο κατά τις δραματικές ώρες των Καννών».
Για τον Αλέξη Τσίπρα – «Αδίστακτος, προωθούσε μία στάση αδύναμη»
«Τον Τσίπρα τον είχα γνωρίσει ήδη από το 2013 ως ηγέτη της αντιπολίτευσης… Τον κάλεσα στο υπουργείο Οικονομικών για να ανταλλάξουμε απόψεις. Επιχείρησε να μου αναλύσει πως η πολιτική λιτότητας ήταν λάθος, μου εξήγησε με αφοπλιστική αμεσότητα ότι θα υποσχεθεί στη διάρκεια της επικείμενης προεκλογικής εκστρατείας πως θα κρατήσει τη χώρα στο ευρώ πάση θυσία, χωρίς όμως, όταν γίνει πρωθυπουργός να αποδέχεται την αιρεσιμότητα, δηλαδή οποιοδήποτε πρόγραμμα.
Του απάντησα με την ίδια αμεσότητα πως του εύχομαι να μην κερδίσει τις εκλογές για το καλό του, επειδή η υπόσχεση που θα του εξασφαλίσει εκλογική επιτυχία δεν μπορεί να τηρηθεί με κανένα τρόπο. Η Ελλάδα δεν μπορούσε να παραμείνει μέλος της ευρωζώνης χωρίς τις απαραίτητες υποχρεώσεις. Αυτό το ήξερε ο Τσίπρας. Η απάντησή μου όμως δεν τον εντυπωσίασε. Από αυτή τη συζήτηση μου εντυπώθηκε όμως η αδίστακτη πρόθεσή του να προωθήσει μία στάση, όσο αδύναμη κι αν ήταν…
…Κατάλαβα ότι η κρίση θα επέστρεφε ως φάρσα».
Για τον Γιάνη Βαρουφάκη – «Έβρισκα σαχλά τα όσα έκανε»
«Ο Γιάνης Βαρουφάκης ήταν οικονομολόγος γνωστός για την ειδίκευσή του στον τομέα της θεωρίας των παιγνίων, ωστόσο τους όρους του παιχνιδιού δεν τους καταλάβαινε ή τους αγνοούσε συνειδητά. Η πρώτη του εμφάνιση στο Eurogroup, κατά την οποία εν είδει πανεπιστημιακής διάλεξης μας εξήγησε πόσο ανίδεοι είμαστε όλοι, διέλυσε εξαρχής οποιαδήποτε καλή διάθεση και αποδείχθηκε καταστροφική για την περαιτέρω συνεργασία. Οι προκλητικές απόψεις και οι εσκεμμένα αντισυμβατικοί του τρόποι πήγαιναν χέρι χέρι στην περίπτωση του Βαρουφάκη. Αποκήρυξε την προηγούμενη πολιτική ως ένα συνδυασμό ‘‘τοξικών λαθών’’ και της είχε ήδη δείξει το μεσαίο του δάχτυλο δημοσίως – ένας υπουργός με αέρα ποπ σταρ που με άφηνε παγερά αδιάφορο. Τα έβρισκα όλα αυτά σαχλά, σε μεγάλη απόσταση από τη σοβαρότητα του κύκλου των υπουργών Οικονομικών και την ένταση που απαιτούσαν οι περιστάσεις.
Ο Βαρουφάκης εμφανίστηκε συνοδευόμενος από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο. Όταν ο Βαρουφάκης μου εξήγησε διεξοδικά ότι στην κυβέρνησή του, με εξαίρεση τον ίδιο, ήταν όλοι άσχετοι κι τόνισε μάλιστα πως ο ίδιος δεν ήταν μέλος του ΣΥΡΙΖΑ, παρενέβη ο Τσακαλώτος και είπε ‘‘εγώ ξέρω’’. Αυτό με έκανε να αντιδράσω, λέγοντας ότι προφανώς εκείνος είναι ο επιβλέπων…
… ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν αποκαλούσε τον Βαρουφάκη ‘‘παράξενο πουλί’’ γεμάτο ιδέες που δεν κατάφερε ποτέ να μετακινηθεί από τον φανταστικό χώρο της διανόησης στον αληθινό κόσμο, ένα κόσμο δράσης και αντιφάσεων… Καλώς ήρθες στην πραγματικότητα, σκέφτηκα σιωπηρά μέσα μου όταν παραπονέθηκε δημοσίως ο Βαρουφάκης ότι δεν του δόθηκε χρόνος για ενημέρωση, αλλά ότι με το πιστόλι στον κρόταφο έτρεχε από συνεδρίαση σε συνεδρίαση έπειτα από άγρυπνες νύχτες…
… Αν και ο Βαρουφάκης υπέθετε ότι θα μπορούσε έως το τέλος να μας πείσει με ατέρμονες διαλέξεις ότι δεν είχαμε άλλη επιλογή από να αποδεχθούμε ένα νέο κούρεμα, ακόμα και ο Σαπέν, ο οποίος ως Γάλλος ήταν παραδοσιακά εγγύτερος στους Έλληνες, εξάρτησε την αλληλεγγύη από μία υπεύθυνη συμπεριφορά…
Ουδέποτε διάβασε πιο εξοντωτική ετυμηγορία από αυτή που είπε ο Ντάισεμπλουμ για τον Βαρουφάκη: Ποτέ ένας υπουργός Οικονομικών δεν προκάλεσε τόσο μεγάλη ζημιά στη χώρα του σε τόσο σύντομο διάστημα».
Για τον Ευκλείδη Τσακαλώτο – «Τουλάχιστον δεν μας έκανε διαλέξεις»
«Ήταν σοβαρός και προσωπικά αξιόπιστος. Ακόμα κι αν από άποψη περιεχομένου δεν άλλαξαν πολλά, ο Τσακαλώτος απέφυγε πάντως να παραδώσει διαλέξεις σε όλο τον κόσμο».
Για τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου
«Το βιβλίο του Γιώργου Παπακωνσταντίνου ‘‘Game Over’’ αποτελεί μία αμείλικτη αυτοκριτική για τον τρόπο με τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση εξασφάλισε την ένταξη στο ευρώ».
Τι λέει για Μέρκελ και Φον ντερ Λάιεν
Με θετικά λόγια εκφράζεται για την Άνγκελα Μέρκελ στις κυβερνήσεις της οποίας πέρασε πάνω από μία δεκαετία.
Θεωρεί ότι ήταν η καλύτερη απόφαση της ζωής του να την προτείνει για την αρχηγία του CDU. «Ήταν έξυπνη και αρκετά φιλόδοξη για να πάρει τον δρόμο της», γράφει και προσθέτει ότι η σχέση τους είχε σεβασμό και εμπιστοσύνη. Ωστόσο, γράφει ακόμη ο Σόιμπλε, ποτέ δεν ήταν στον κύκλο των στενών συνεργατών της.
Ενδιαφέρουσες είναι οι κρίσεις του για την νυν επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Πίστευε ότι η Μέρκελ την προόριζε για διάδοχό της και για αυτό την τοποθέτησε στο υπουργείο Άμυνας. Ωστόσο, τα αποτελέσματα ήταν τα αντίθετα από αυτά που έλπιζε γιατί η Φον ντερ Λάιεν ενδιαφερόταν για την προβολή της παρά για να απαντήσει στην κριτική για της αποφάσεις σε ό,τι αφορά του στράτευμα.