Μετά από περισσότερο από ένα χρόνο αδυσώπητου πολέμου και καταστροφής στη Γάζα της Παλαιστίνης, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα γίνονται μάρτυρες του τρόπου με τον οποίο οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης, οι επιθέσεις σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, η περιορισμένη πρόσβαση σε τρόφιμα και οι επαναλαμβανόμενοι εκτοπισμοί οδηγούν σε σοβαρά προβλήματα υγείας των παιδιών, των νεογέννητων και των μητέρων τους.
«Βλέπουμε βρέφη που έχουν μολυσματικές ασθένειες, αναπνευστικές ασθένειες και δερματικές παθήσεις», αναφέρει ο Δρ. Mohammad Abu Tayyem, παιδίατρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που εργάζεται στο νοσοκομείο Nasser στη νότια Γάζα, όπου καθημερινά φροντίζουμε πάνω από 300 παιδιά. «Φυσικά, το βλέπαμε αυτό και πριν από τον πόλεμο, αλλά σήμερα το βλέπουμε πολύ περισσότερο και οι αριθμοί συνεχίζουν να αυξάνονται. Καταγράφουμε υπερπληθυσμό στο τμήμα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών με οξεία πνευμονία».
Οι ομάδες των Γιατροί Χωρίς Σύνορα ήρθαν αντιμέτωποι με ένα συντριπτικό αριθμό ασθενών. Μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου 2024, 3.421 μωρά και παιδιά κάτω των πέντε ετών έλαβαν θεραπεία από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στον παιδιατρικό θάλαμο του νοσοκομείου Nasser, με σχεδόν το ένα τέταρτο (22%) να αφορά διάρροια και το 8,9% μηνιγγίτιδα.
Από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο του 2024, το νοσοκομείο Nasser δέχτηκε:
3,421
μωρά και παιδιά κάτω των πέντε ετών για ενδονοσοκομειακή παιδιατρική περίθαλψη:
22 %
από αυτά αφορούσαν ασθένεια που σχετίζεται με διάρροια:
8.9 %
από αυτά αφορούσαν μηνιγγίτιδα
Κατά την ίδια περίοδο, 168 νεογέννητα μωρά ηλικίας κάτω του 1 μήνα και περισσότερα από 10.800 παιδιά ηλικίας ενός έως πέντε ετών έλαβαν περίθαλψη στο τμήμα επειγόντων περιστατικών του Nasser για λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Επιπλέον, περίπου 1.294 παιδιά ηλικίας μεταξύ ενός και πέντε ετών εισήχθησαν στο Nasser για λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, ενώ περίπου 459 ήταν περιπτώσεις πνευμονίας.
Ένας χρόνος πολέμου έχει αποδεκατίσει το σύστημα υγείας και την πρόσβαση στην περίθαλψη
Στην λεγόμενη «ανθρωπιστική ζώνη», όπου οι εκτοπισμένοι άνθρωποι είναι στριμωγμένοι, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν νεογνική, μαιευτική και παιδιατρική περίθαλψη σε τρεις κλινικές υγειονομικής περίθαλψης και στο νοσοκομείο Nasser, το οποίο διαθέτει ένα από τα μοναδικά λειτουργικά μαιευτήρια στα νότια της Γάζας. Από τα 36 νοσοκομεία στη Γάζα, μόνο 17 παραμένουν εν μέρει λειτουργικά από τις 19 Νοεμβρίου.
Οι μητέρες στη Γάζα αναλαμβάνουν κινδύνους όταν φέρνουν τα νεογέννητα και τα παιδιά τους στα λιγοστά νοσοκομεία και κέντρα υγείας που είναι ακόμη διαθέσιμα. Αναγκάζονται να διανύουν μεγάλες αποστάσεις σε μη ασφαλείς διαδρομές με τα πόδια ή με κάρα ζώων, σε σκονισμένες και πυκνοκατοικημένες περιοχές, για να φτάσουν στις ιατρικές δομές. Το ταξίδι αυτό εκθέτει τα παιδιά και τα νεογέννητα στον κίνδυνο να δεχτούν επίθεση και ενέχει υψηλό κίνδυνο επιπλοκών για την υγείας τους. Ακόμη και μετά τη λήψη θεραπείας, τα νεογέννητα και τα παιδιά επιστρέφουν σε ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης, γεγονός που με τη σειρά του οδηγεί σε επιδείνωση της κατάστασης της υγείας τους και της ικανότητάς τους να θεραπευτούν σωστά.
Αντιμέτωπες με ανεπαρκείς συνθήκες διαβίωσης, ελλείψεις σε προϊόντα υγιεινής και τρόφιμα και υπό συνεχές άγχος, ένας σημαντικός αριθμός μητέρων – οι ίδιες υποσιτισμένες – γεννούν πρόωρα μωρά και έχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών μετά τον τοκετό. Η κρίση αυτή επιδεινώνεται περαιτέρω από την οξεία έλλειψη βασικών ιατρικών και μη ιατρικών προμηθειών στις δομές υγείας και στα νοσοκομεία.
Οι χαμηλές θερμοκρασίες φέρνουν νέους κινδύνους για την υγεία
Οι οικογένειες ζουν σε συνωστισμένες σκηνές ή κάτω από πλαστικές μεμβράνες και μικτά υφάσματα, χωρίς καθαρό νερό, υπηρεσίες αποχέτευσης, είδη υγιεινής, όπως σαπούνι, και άλλες βασικές ανάγκες. Οι συνθήκες επιδεινώνονται με τον επερχόμενο χειμώνα και την πτώση των θερμοκρασιών, αυξάνοντας τους κινδύνους ασθενειών όπως δερματικές και αναπνευστικές λοιμώξεις, ψώρα, οξεία διάρροια και ιογενείς λοιμώξεις, ιδίως μεταξύ των νεογέννητων και των παιδιών.
Επιπλέον, η άνοδος των τιμών λόγω της δραστικής μείωσης της βοήθειας που εισέρχεται στη Λωρίδα της Γάζας σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να αγοράσουν τρόφιμα, τα οποία ήδη δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες, οδηγώντας σε υποσιτισμό, ιδίως στα βρέφη και τα παιδιά. Η ανεμπόδιστη παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα είναι μια κρίσιμη λύση για την ανακούφιση των δεινών των ανθρώπων που είναι παγιδευμένοι στη Λωρίδα. Θα βελτιώσει τη διαθεσιμότητα βασικών σωτήριων ιατρικών και μη ιατρικών προμηθειών για τους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των νεογέννητων, των παιδιών και των μητέρων τους.
«Δεν έχω πάνες για τον γιο μου», λέει η Yasmin, μια μητέρα της οποίας ο γιος νοσηλεύεται στο νοσοκομείο Nasser. «Δεν έχω καν τα κατάλληλα ρούχα γι’ αυτόν- πρέπει να χρησιμοποιώ μια πλαστική σακούλα, και αυτό εκθέτει το δέρμα του σε περισσότερες μολύνσεις και εξανθήματα. Η διαβίωση σε μια σκηνή εκθέτει τα παιδιά μου σε ακραίες συνθήκες και κοιμούνται χωρίς καν ένα κατάλληλο κρεβάτι».
«Αυτή η περίοδος ήταν πολύ δύσκολη και μακρά. Έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος τώρα από την έναρξη του πολέμου και έχει επηρεάσει πολύ τους πάντες, ειδικά τα παιδιά που βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης», λέει ο Δρ. Abu Tayyem. «Αυτό οφείλεται στην έλλειψη τροφίμων και βασικών θρεπτικών συστατικών, γεγονός που έχει επηρεάσει την υγεία των νεογέννητων και των παιδιών και την οικοδόμηση ανοσίας, καθιστώντας τα πιο ευάλωτα σε μολυσματικές ασθένειες».
«Ο γιος μου βήχει συνέχεια», λέει η Yasmin. «Περνάω τον περισσότερο χρόνο μου στο νοσοκομείο. Ο γιος μου δεν γελάει, δεν παίζει, δεν πίνει γάλα. Κοιμάται όλη την ώρα. Ο γιατρός λέει ότι πρέπει να τον κρατάμε μακριά από τη φωτιά [για να αποφύγουμε τον βήχα], αλλά πώς θα μπορούσαμε; Τα πάντα μαγειρεύονται στη φωτιά».
Για να ανταποκριθούν στις ολοένα αυξανόμενες ιατρικές ανάγκες, στην Khan Younis, στη νότια Γάζα, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν το παιδιατρικό τμήμα του νοσοκομείου Nasser, συμπεριλαμβανομένων των επειγόντων περιστατικών, της παιδιατρικής μονάδας εντατικής θεραπείας εννέα κλινών και της μονάδας εντατικής θεραπείας νεογνών 23 κλινών.
Οι δραστηριότητες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στον τομέα της παιδιατρικής, νεογνικής και μαιευτικής περίθαλψης είναι μόνο μια σταγόνα στον ωκεανό των υψηλών ιατρικών αναγκών στη Γάζα. Μια άμεση και μόνιμη κατάπαυση του πυρός στη Γάζα είναι η μόνη λύση για να ανακουφιστούν τα βάσανα των κατοίκων της και να εξασφαλιστεί η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την ανθρωπιστική βοήθεια.