Τις περισσότερες φορές η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι δυσκίνητη ως προς τη λήψη αποφάσεων, πολλώ δε μάλλον σε σχέση με την τροποποίηση αποφάσεων που έχει ήδη υιοθετήσει.
Στην περίπτωση των αγροτών ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση φάνηκε να κάνει μια εξαίρεση, διαπιστώνοντας πως οι κινητοποίησεις και το ποτήρι της οργής για τους αγρότες έχει ήδη ξεχειλίσει.
Γι’ αυτό άλλωστε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να επιτραπεί στους αγρότες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επωφεληθούν από τις παρεκκλίσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Ειδικότερα, η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, σε μια προσπάθεια να ρίξει τους τόνους και να βρεθούν σημεία σύγκλισης εκθείασε τον αγροτικό τομέα, κάνοντας λόγο για τη «ραχοκοκαλιά της επισιτιστικής ασφάλειας», αφήνοντας παράλληλα ανοιχτό το ενδεχόμενο παρεκκλίσεων από τους κανόνες της αγρανάπαυσης για το 2024.
Η πρόταση της Κομισιόν, που εστάλη χθες στα κράτη – μέλη παρέχει μια πρώτη συγκεκριμένη πολιτική απάντηση για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των αγροτών για το εισόδημα. Ακολουθεί επίσης αιτήματα που υποβλήθηκαν από πολλά κράτη – μέλη στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Γεωργίας.
Η Πρόεδρος της Κομισιόν σημειώνει ότι «οι αγρότες είναι η ραχοκοκαλιά της επισιτιστικής ασφάλειας της ΕΕ και η καρδιά των αγροτικών περιοχών μας. Η διαρκής δέσμευση της Επιτροπής εκπληρώνεται μέσω του προϋπολογισμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ύψους 386,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, ο οποίος βοηθά στη σταθεροποίηση του εισοδήματος των Ευρωπαίων αγροτών, επιβραβεύοντας παράλληλα τις προσπάθειές τους για το κλίμα και τη βιωσιμότητα. Το σημερινό μέτρο προσφέρει πρόσθετη ευελιξία στους αγρότες σε μια εποχή που αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους αγρότες μας για να διασφαλίσουμε ότι η ΚΑΠ επιτυγχάνει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της ανταπόκρισης στις ανάγκες τους, ενώ θα συνεχίσουμε να παρέχουμε δημόσια αγαθά για τους πολίτες μας».
Για να λάβουν τη στήριξη της ΚAΠ που δικαιούνται, οι αγρότες πρέπει να σέβονται ένα ενισχυμένο σύνολο εννέα προτύπων επωφελών για το περιβάλλον και το κλίμα. Αυτή η αρχή των όρων ισχύει για σχεδόν το 90% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης στην ΕΕ και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωση των πρακτικών βιώσιμης γεωργίας. Αυτό το σύνολο βασικών προτύπων αναφέρεται ως GAEC, που σημαίνει «καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες».
Το πρότυπο GAEC 8 απαιτεί, μεταξύ άλλων, την αφιέρωση ενός ελάχιστου μεριδίου καλλιεργήσιμης γης σε μη παραγωγικές περιοχές ή χαρακτηριστικά. Το τελευταίο αναφέρεται συνήθως σε αγρανάπαυση, αλλά και σε χαρακτηριστικά όπως φράκτες ή δέντρα. Οι εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από δέκα εκτάρια καλλιεργήσιμης γης συνήθως εξαιρούνται από την υποχρέωση αυτή. Σήμερα, η Επιτροπή παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους γεωργούς της ΕΕ να εξαιρεθούν από αυτήν την απαίτηση και να εξακολουθούν να είναι επιλέξιμοι για τη βασική άμεση ενίσχυση της ΚAΠ.
Αντί να διατηρούν τη γη σε αγρανάπαυση ή μη παραγωγική στο 4 % της αρόσιμης γης τους, οι γεωργοί της ΕΕ που καλλιεργούν καλλιέργειες αζωτοδέσμευσης (όπως φακές, μπιζέλια ή φάβα) ή/και δευτερεύουσες καλλιέργειες στο 7% της αρόσιμης γης τους θα θεωρούνται ότι πληρούν την απαίτηση. Οι δευτερεύουσες είναι φυτά που αναπτύσσονται ανάμεσα σε δύο κύριες καλλιέργειες. Αυτές οι καλλιέργειες μπορούν να χρησιμεύσουν ως ζωοτροφή για τα ζώα ή ως χλωρή κοπριά. Η χρήση καλλιεργειών που δεσμεύουν το άζωτο και δευτερευουσών καλλιεργειών αποφέρει μια σειρά περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων για την υγεία του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας του εδάφους. Οι καλλιέργειες πρέπει να καλλιεργούνται χωρίς φυτοπροστατευτικά προϊόντα για να διατηρηθεί η περιβαλλοντική φιλοδοξία της ΚΑΠ.
Η πρόταση της Επιτροπής είναι προσεκτικά βαθμονομημένη ώστε να παρέχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της παροχής κατάλληλης ανακούφισης στους αγρότες που αντιμετωπίζουν πολυάριθμες κρίσεις, αφενός, και της προστασίας της βιοποικιλότητας και της ποιότητας του εδάφους, αφετέρου, επισημαίνει η Κομισιόν.
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προσπαθεί να κατευνάσει την οργή των αγροτών καλώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να εντάξει σε κανόνες τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία και να χαλαρώσει τους κανονισμούς για τη γεωργία.
Ο Μακρόν, που έκανε τις δηλώσεις αυτές στη διάρκεια επίσκεψης στη Σουηδία, απέρριψε επίσης ένα προσχέδιο εμπορικής συμφωνίας με τον συνασπισμό χωρών της Νότιας Αμερικής Mercosur στην παρούσα μορφή του.