Μετά το ισχυρό πλήγμα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που επέφερε η ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ ότι θα αποσύρει για δεύτερη φορά τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, οι υπόλοιπες χώρες υπογραμμίζουν τη δέσμευσή τους σε αυτή, με πρώτη την Κίνα.
Καθώς σχεδόν το σύνολο των χωρών του κόσμου (με εξαίρεση κάποιες χώρες ανάμεσα στις οποίες το Ιράν, η Λιβύη και η Υεμένη) θα συνεχίσουν να την τηρούν, η συμφωνία που υιοθετήθηκε το 2015 στο Παρίσι θα επιβιώσει, εκτιμούν διπλωμάτες και ειδικοί, οι οποίοι υπενθυμίζουν ότι εδώ και δέκα χρόνια οι δεσμεύσεις των χωρών έχουν βελτιώσει τις προβλέψεις για την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Πρόκειται για «μια συμφωνία που ξεπερνά τις ΗΠΑ», υπογράμμισε η Φράνσις Κολόν του Center for American Progress, ένα think tank που πρόσκειται στους Δημοκρατικούς.
Η Βραζιλία είναι μια από τις χώρες που επιθυμεί να ηγηθεί των προσπαθειών για το κλίμα: τον Νοέμβριο θα φιλοξενήσει την ετήσια διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, την COP30, στον Αμαζόνιο.
Ο πρόεδρός της Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, αν και τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης της εκμετάλλευσης του πετρελαίου, θεωρείται σημαντικός υπέρμαχος της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και μετά την ορκωμοσία του η αποψίλωση του Αμαζόνιου έχει περιοριστεί.
Η Βραζιλία προεδρεύει εξάλλου των BRICS, της ομάδας των αναπτυσσόμενων οικονομιών, που επιδιώκει να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια τάξη και στην οποία συμμετέχουν η Κίνα και η Ινδία.
«Φέτος ενδέχεται να είναι μια χρονιά που ο παγκόσμιος νότος θα επιδείξει τις ηγετικές του ικανότητες», εκτίμησε ο Τιμ Σαχάι, συνδιευθυντής του Net Zero Industrial Policy Lab του πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς.
Η Ινδία επίσης δείχνει έτοιμη να αναλάβει ηγετική θέση στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, με τον πρωθυπουργό της Ναρέντρα Μόντι να εξαίρει τη θέση της χώρας του στην παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Η Κίνα δήλωσε σήμερα ότι «ανησυχεί» από τη νέα αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα.
«Η κλιματική αλλαγή αποτελεί κοινή πρόκληση την οποία αντιμετωπίζει όλη η ανθρωπότητα και καμία χώρα δεν μπορεί να παραμένει απαθής ή να λύσει το πρόβλημα μόνη της», υπογράμμισε ο Γκούο Τζιακούν, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών.
Παράλληλα το Πεκίνο θα στηρίξει ένθερμα την πολυπολικότητα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ, πρόσθεσε ο Λι Σούο του Asia Society Policy Institute που έχει γνώση της υπόθεσης.
Στη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ η Κίνα παρέμεινε δεσμευμένη στη Συμφωνία του Παρισιού και δεν άλλαξε τους μακροπρόθεσμους στόχους της.
Η Κίνα παράγει σήμερα περισσότερα από τα μισά ηλεκτρικά οχήματα παγκοσμίως, το 70% των αιολικών και το 80% των ηλιακών πάνελ, γεγονός που της επέτρεψε να μειώσει σημαντικά το κόστος τους.
Η απόδοση της Κίνας στη χρήση πράσινων τεχνολογιών ενδέχεται «να αποδειχθεί σωτήρια», εκτίμησε ο Λι Σούο.
Στις COP το Πεκίνο αποτελεί απαραίτητο διαπραγματευτή και ηγείται ατύπως μιας ομάδας αναπτυσσόμενων χωρών στις συνομιλίες με τις πιο πλούσιες χώρες.
Αλλά χωρίς τις ΗΠΑ, η Κίνα, η χώρα που εκλύει τα περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου παγκοσμίως, ενδέχεται να προσπαθήσει να μειώσει τους ρυθμούς της μετάβασής της προς την πράσινη ενέργεια.
Η ΕΕ έχει μεγάλη παράδοση ηγετικής θέσης στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα και μείωσε τις εκπομπές της κατά 7,5% από το 2022 ως το 2023, πολύ περισσότερο από άλλες μεγάλες πλούσιες χώρες. Επίσης είναι η μεγαλύτερη χρηματοδότης της μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής.
Κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ η ΕΕ και η Κίνα είχαν ξεκινήσει έναν διάλογο για το κλίμα με τον Καναδά, αναμένοντας την επιστροφή των Αμερικανών στη Συμφωνία του Παρισιού.
Θα χρειαστεί μια αντίστοιχη προσπάθεια τους επόμενους μήνες, εκτίμησε ο Άλεξ Σκοτ του ιταλικού think tank για το Κλίμα ECCO.
Όμως η ΕΕ είναι αντιμέτωπη με δημοσιονομικές δυσκολίες και κάποιες χώρες της υιοθετούν πολιτικές εχθρικές προς την αιολική ενέργεια και τα ηλεκτρικά οχήματα. Την ίδια στιγμή, το Πεκίνο βρίσκεται σε εμπορική αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες εξαιτίας των δασμών στις εκπομπές άνθρακα που έχουν επιβάλει στις εισαγωγές.
Άλλες χώρες δηλώνουν ότι θέλουν να συνεχίσουν τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, παρά τους αντίθετους ανέμους.
Στη Βρετανία ο υπουργός Ενέργειας Εντ Μίλιμπαντ δήλωσε ότι θέλει να αναγάγει το Λονδίνο «σε νέο ηγέτη υπέρ του κλίματος». Εξάλλου η χώρα μείωσε το 2024 όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν το ποσοστό άνθρακα που ελκυόταν για την παραγωγή κάθε κιλοβατώρας ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα νησιά Μπαρμπέιντος και η Κένυα έχουν αναλάβει ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια χρηματοοικονομική μεταρρύθμιση με στόχο να βοηθήσουν τις πιο φτωχές χώρες.
Άλλο παράδειγμα: η Κολομβία που δεσμεύθηκε να πάψει να εξορύσσει ορυκτά καύσιμα – βασική πηγή των εσόδων της από τις εξαγωγές– και υπέγραψε παγκόσμια συμφωνία για τη σταδιακή απομάκρυνση από το πετρέλαιο, τον άνθρακα και το φυσικό αέριο.
Με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ