Οι ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν νέες πρωτοβουλίες χρηματοδότησης στον τομέα της άμυνας, συμπεριλαμβανομένων νέων δανείων ύψους 150 δισ. ευρώ που υποστηρίζονται από τον κοινό προϋπολογισμό της περιοχής και χαλάρωσης των κανόνων της ένωσης που διέπουν τα χρέη και τα ελλείμματα για να επιτρέψουν στις χώρες να δαπανήσουν περισσότερα για την άμυνα.
Οι 27 ηγέτες κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει λεπτομερείς προτάσεις για τις δύο πρωτοβουλίες, οι οποίες στη συνέχεια θα χρειαστούν επίσημη έγκριση από τις κυβερνήσεις.
Βέτο του Όρμπαν για την Ουκρανία
Η Ουγγαρία ασκεί βέτο στη δήλωση των ηγετών της ΕΕ για τον επανεξοπλισμό της Ουκρανίας.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν αρνήθηκε να υπογράψει τα συμπεράσματα της ΕΕ σχετικά με την αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία.
Αυτό σήμαινε ότι 26 από τους 27 ηγέτες ενέκριναν το κείμενο, αποκαλύπτοντας τεράστια διχόνοια σε επίπεδο ΕΕ.
Η Μελόνι δεν δηλώνει οπαδός του “ReArm”
Κεκλεισμένων των θυρών, η Ιταλίδα πρωθυπουργός κατέστησε σαφές ότι δεν της αρέσει το όνομα που έδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο σχέδιό της – με δάνεια έως και 150 δισεκατομμυρίων ευρώ στις κυβερνήσεις για να τις βοηθήσει να ενισχύσουν τις στρατιωτικές δαπάνες και με τίτλο «Επανεξοπλίστε την Ευρώπη»(ReArm).
Η Μελόνι τόνισε την ανάγκη να έχουμε κατά νου την αντίληψη του κοινού, καθώς η ασφάλεια δεν είναι μόνο τα όπλα, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ που έχει γνώση της συζήτησης.
Η πρωθυπουργός της Ιταλίας εξέφρασε επίσης ανησυχία για τον αντίκτυπο που θα μπορούσαν να έχουν τα δάνεια στην αντίληψη των αγορών για το χρέος των 3 τρισεκατομμυρίων ευρώ της Ιταλίας και ζήτησε να τεθούν σε εφαρμογή άλλα εργαλεία. Στην επόμενη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζιανκάρλο Τζορτζέτι θα υποβάλει πρόταση για κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων, πρόσθεσε.
Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ευρωπαϊκή άμυνα
Ι.Ευρωπαϊκή Άμυνα
1. Υπενθυμίζοντας τη Διακήρυξη των Βερσαλλιών του Μαρτίου 2022 και τη Στρατηγική Πυξίδα για την Ασφάλεια και την Άμυνα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι η Ευρώπη πρέπει να γίνει πιο κυρίαρχη, πιο υπεύθυνη για τη δική της άμυνα και καλύτερα εξοπλισμένη για να ενεργεί και να αντιμετωπίζει αυτόνομα τις άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις και απειλές με προσέγγιση 360°. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και οι επιπτώσεις του για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον συνιστούν μια υπαρξιακή πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
2. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιταχύνει την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και χρηματοδότησης προκειμένου να ενισχυθεί η ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η προστασία των πολιτών μας. Με τον τρόπο αυτό, η Ένωση θα ενισχύσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα, θα μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά δυνατοτήτων της και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση ανάλογα σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις ποσότητες και με τον επιταχυνόμενο ρυθμό που απαιτείται. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας.
3. Με βάση τα προηγούμενα συμπεράσματά του και σύμφωνα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητες που απονέμονται από τις Συνθήκες, και υπό το φως της πρόσφατης επιστολής του Προέδρου της Επιτροπής, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης και:
α) χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει στο Συμβούλιο την ενεργοποίηση, με συντονισμένο τρόπο, της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως άμεσο μέτρο και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Συμβουλίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη.
β) καλεί την Επιτροπή να προτείνει πρόσθετες πηγές χρηματοδότησης για την άμυνα σε επίπεδο ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω πρόσθετων δυνατοτήτων και κινήτρων που προσφέρονται σε όλα τα κράτη μέλη, βάσει των αρχών της αντικειμενικότητας, της μη διάκρισης και της ίσης μεταχείρισης των κρατών μελών, κατά τη χρήση των τρεχουσών κονδυλίων τους στο πλαίσιο των σχετικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ, και να υποβάλει ταχέως σχετικές προτάσεις.
γ) σημειώνει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση για ένα νέο μέσο της ΕΕ που θα παρέχει στα κράτη μέλη δάνεια που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους έως 150 δισεκατομμυρίων ευρώ και καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή επειγόντως·
δ) χαιρετίζει την πρόσφατη επιστολή του Προέδρου του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και τα σχέδια που περιέχει να ενισχύσει την υποστήριξή του για την ευρωπαϊκή βιομηχανία ασφάλειας και άμυνας, διαφυλάσσοντας παράλληλα τις λειτουργίες και την ικανότητα χρηματοδότησής της, και καλεί το Συμβούλιο των Διοικητών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να συνεχίσει επειγόντως να προσαρμόζει τις πρακτικές της ΕΤΕπ για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία. στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας·
ε) υπογραμμίζει τη σημασία της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης για την αμυντική βιομηχανία και καλεί την Επιτροπή να εξετάσει μέτρα σχετικά, μεταξύ άλλων με το να γνωστοποιήσει στους ιδιώτες επενδυτές τη σημασία της αμυντικής βιομηχανίας για την Ευρώπη γενικότερα·
στ) προσδιορίζει τον ακόλουθο πρώτο κατάλογο τομέων προτεραιότητας για δράση σε επίπεδο ΕΕ στον τομέα των δυνατοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με το έργο που έχει ήδη γίνει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας και σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ: αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα. συστήματα πυροβολικού, συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων κρούσης βαθιάς ακρίβειας· πυραύλους και πυρομαχικά· drones και συστήματα anti-drone· στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης, μεταξύ άλλων σε σχέση με την προστασία του διαστήματος και των υποδομών ζωτικής σημασίας· στρατιωτική κινητικότητα· cyber? τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος·
ζ) υπογραμμίζει ότι η άμυνα όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ συμβάλλει στην ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της, ιδίως όσον αφορά τα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές που θέτουν η Ρωσία και η Λευκορωσία·
η) επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές στα υπόλοιπα σύνορα της ΕΕ, τονίζει τη σημασία της άμυνάς τους·
i) τονίζει τη σημασία της συστηματικότερης συγκέντρωσης της ζήτησης, της εναρμόνισης των απαιτήσεων και των κοινών προμηθειών με στόχο τη μείωση του συνολικού κόστους, τη διασφάλιση της τυποποίησης και της διαλειτουργικότητας και την προσφορά μεγαλύτερης προβλεψιμότητας στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ και μεσαίας κεφαλαιοποίησης.
ι) καλεί τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας, μαζί με τον Ύπατο Εκπρόσωπο, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, να επανεξετάσουν ταχέως τις κατάλληλες διαδικασίες για τον σκοπό αυτό·
ια) καλεί τους συννομοθέτες να ολοκληρώσουν τις διαπραγματεύσεις για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP) το συντομότερο δυνατό·
ιβ) υπογραμμίζει τη σημασία της συνεχούς υποστήριξης για την έρευνα, την καινοτομία και την ανάπτυξη μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας·
ιγ) καλεί την Επιτροπή και τους συννομοθέτες να προχωρήσουν γρήγορα τις εργασίες για την απλούστευση του νομικού και διοικητικού πλαισίου, ιδίως για τις δημόσιες προμήθειες, τη βιομηχανική συνεργασία, τις απαιτήσεις αδειοδότησης και υποβολής εκθέσεων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν όλα τα εμπόδια και τα σημεία συμφόρησης που εμποδίζουν την ταχεία άνοδο της αμυντικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ και των μεσαίων επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα σε μια γενική απλούστευση ειδικά για την άμυνα.
4. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει επίσης ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας. Καλεί τα κράτη μέλη που είναι επίσης σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να συντονιστούν πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους εκτός ΕΕ.
5. Τα ανωτέρω δεν θίγουν τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες.
6. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσβλέπει στη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας, συμπεριλαμβανομένων περαιτέρω στοιχείων και επιλογών που αποσκοπούν στην ουσιαστική ενίσχυση της χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής άμυνας και στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης.
7. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα αυτό στις συνόδους του Μαρτίου και Ιουνίου.
Πηγή: Politico