Στρίψατε επί…ακροδεξιά! Οι εθνικές εκλογές στην Πορτογαλία έδειξαν ένα νέο πολιτικό σκηνικό, όπου καμία από τις δύο παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις δεν έχει επαρκή δύναμη για να σχηματίσει βιώσιμη κυβέρνηση και το εθνικιστικό κόμμα Chega να αυξάνει εντυπωσιακά τα ποσοστά του και να αναδεικνύεται σε ρυθμιστή της κατάστασης.
Έτσι, πενήντα χρόνια μετά την Επανάσταση των Γαρυφάλλων, που οδήγησε στον τερματισμό της δικτατορίας του Νέου Κράτους, η ακροδεξιά στην Πορτογαλία αποκτά ουσιαστικό πολιτικό ρόλο. Το Chega, που εμφανίζεται ως αντισυστημικό κόμμα, έχει υιοθετήσει το βασικό σλόγκαν του Νέου Κράτους, δηλαδή του δικτατορικού καθεστώτος – «Θεός, πατρίδα, οικογένεια και δουλειά» και αύξησε τα ποσοστά του με συνθήματα κατά των αμβλώσεων, των μεταναστών, του Ισλάμ, των Ρομά.
Το αποτέλεσμα αυτό δεν πρέπει να αφήνει καθόλου ικανοποιημένη την κεντροδεξιά Δημοκρατική Συμμαχία, που έχει διαφορά μόλις μερικών χιλιάδων ψήφων από την κεντροαριστερά και ως εκ τούτου το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα δεν έχει κανένα λόγο να πανηγυρίζει.
Αντιθέτως, είναι πλέον εμφανές ότι η κεντροδεξιά, σε όλες τις εκφάνσεις της στην Ευρώπη δέχεται ισχυρότατες πιέσεις από την εθνικιστική, ρατσιστική, ξενοφοβική ακροδεξιά, κάτι που όλες οι δημοσκοπήσεις προϊδεάζουν ότι θα αποτυπωθεί και στις ευρωεκλογές.
It's been just under 50 years since the end of the Estado Novo dictatorship.
Now Portugal’s far right is once again set to play a decisive role in the country’s politics.https://t.co/XTAO015Xm2
— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) March 11, 2024
Γαλλικό κλειδί για την ευρωπαϊκή ακροδεξιά
Η πιο εύγλωττη εικόνα της ανόδου της ακροδεξιάς έρχεται από την Γαλλία. Η Μαρίν Λε Πεν είναι το πρόσωπο της γαλλικής ακροδεξιάς, δείχνει περισσότερο έτοιμη παρά ποτέ για την πρωτιά, αλλά την ίδια ώρα αναδύεται και το άστρο του 28χρονου Ζορντάν Μπαρντελά. Ο προστατευόμενος της Λε Πεν δείχνει να ακολουθεί τα χνάρια της και στην πρώτη προεκλογική συγκέντρωση στη Μασσαλία, το περασμένο Σαββατοκύριακο, διακήρυξε ότι «η Γαλλία επιστρέφει και η Ευρώπη ξαναγεννιέται». Η πλευρά Μακρόν προσπαθεί να ανακόψει την πορεία του Μπαρντελά παρουσιάζοντάς τον ως έναν φιλο-Ρώσο ακραίο πολιτικό, αλλά αυτή η στρατηγική δεν έχει αποφέρει αποτελέσματα.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν στην γαλλική ακροδεξιά ποσοστά κοντά στο 30% στις ευρωεκλογές, δέκα μονάδες μπροστά από το κόμμα του προέδρου Μακρόν. Το βέβαιο είναι πως η γαλλική ακροδεξιά στο σύνολό της αποδεικνύεται κινητήριος μοχλός για όλες τις αντίστοιχες πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη.
2024: Το έτος της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς
Το 2024 τα ακροδεξιά κόμματα εμφανίζονται ολοένα και πιο ισχυρά και σύμφωνα με το Politico εκτιμάται ότι μπορεί να καταλάβουν μέχρι και το ένα τέταρτο των εδρών στο νέο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Κι αυτό σημαίνει ότι θα έχουν δυνατότητα να επηρεάζουν άμεσα την πολιτική ατζέντα της Ευρώπης, αμφισβητώντας θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του δικαίου.
Jordan Bardella, the 28-year-old National Rally Party president, is gathering momentum as the European election ticks closer.
Pro-Macron officials are struggling to find an effective way to break it.
🔗 https://t.co/967wg16NsM pic.twitter.com/VYFbGHeJ8x
— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) March 11, 2024
«Θα δούμε μια πραγματικά σημαντική στροφή προς τα δεξιά», δήλωσε ο Σάιμον Χιξ, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο European University Institute, αναφερόμενος στην συμπεριφορά του εκλογικού σώματος στην ευρωκάλπη. Κατά την εκτίμηση του Σάιμον Χιξ η ακροδεξιά ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) μπορεί να κερδίσει 40 έδρες τον Ιούνιο, φθάνοντας ίσως και στις 98 έδρες για να γίνει η τρίτη σε δύναμη πολιτική παράταξη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στην παράταξη ID συμμετέχει η γερμανική ακροδεξιά Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) και ο Εθνικός Συναγερμός από την Γαλλία.
Η επίσης δεξιά ομάδα Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR), στην οποία συμμετέχουν το πολωνικό Κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης και οι Αδελφοί της Ιταλίας, της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, μπορεί να κερδίσουν 18 περισσότερες έδρες στην Ευρωβουλή, σύμφωνα με την εκτίμηση του Σάιμον Χιξ και να γίνουν η επόμενη ισχυρότερη ομάδα μετά την ID.
Κι αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι δύο όμορες ομάδες – ECR και ID – θα ελέγχουν το 25 % των εδρών στο επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως δείχνει η τελευταία έρευνα που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.
Μάλιστα ο υπουργός επικρατείας της Ουγγαρίας, Γκέργκελι Γκουλιάς εκτίμησε ότι «υπάρχει ρεαλιστική πιθανότητα οι δύο ομάδες (ECR και ID) να γίνουν μαζί η ισχυρότερη παράταξη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».