Η Βουλή της Αυστραλίας ενέκρινε έναν πρωτοποριακό νόμο που απαγορεύει τη χρήση των social media από παιδιά κάτω των 16 ετών, θέτοντας τις τεχνολογικές εταιρείες υπό αυστηρή επιτήρηση για να ενισχύσουν τα μέτρα ασφαλείας πριν από την προθεσμία που ακόμη δεν έχει οριστεί.
Η Γερουσία ενέκρινε την απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης την Πέμπτη, την τελευταία ημέρα συνεδριάσεων για το έτος, μετά από μήνες έντονου δημόσιου διαλόγου και μια βιαστική κοινοβουλευτική διαδικασία, κατά την οποία το νομοσχέδιο εισήχθη, συζητήθηκε και εγκρίθηκε μέσα σε μία εβδομάδα.
Σύμφωνα με τον νέο νόμο, οι τεχνολογικές εταιρείες πρέπει να λάβουν μέτρα για να αποτρέψουν την πρόσβαση ανηλίκων στις υπηρεσίες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, διαφορετικά κινδυνεύουν με πρόστιμα που φτάνουν τα 50 εκατομμύρια αυστραλιανά δολάρια (32 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ).
Αυτό είναι το αυστηρότερο μέτρο που έχει ληφθεί σε ολόκληρο τον κόσμο μέχρι στιγμής για τον περιορισμό της χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης από ανηλίκους. Άλλες χώρες έχουν προχωρήσει στην επιβολή περιορισμών, χωρίς ωστόσο να καθιστούν τις εταιρείες υπεύθυνες για τις παραβιάσεις. Η απαγόρευση αναμένεται να ισχύσει για το Snapchat, το TikTok, το Facebook, το Instagram, το Reddit και το X, ενώ υπάρχει η πιθανότητα να επεκταθεί σε περισσότερες πλατφόρμες.
Ο Πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζι δήλωσε ότι «κάθε σοβαρή κυβέρνηση» ασχολείται με τις επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στους νέους και ότι οι ηγέτες με τους οποίους συζήτησε το θέμα επαίνεσαν την πρωτοβουλία της Αυστραλίας.
«Ξέρουμε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποτελέσουν όπλο για τους εκφοβιστές, πλατφόρμα πίεσης από συνομηλίκους, αιτία άγχους, εργαλείο απατεώνων και, το χειρότερο, μέσο για online εγκλήματα», δήλωσε στο Κοινοβούλιο τη Δευτέρα.
Υπερασπιζόμενος το όριο ηλικίας των 16 ετών, ανέφερε ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία είναι καλύτερα προετοιμασμένα να εντοπίσουν «τις απάτες και τους κινδύνους».
Πόσο εύκολα μπορεί να εφαρμοστεί το μέτρο για τα social media;
Εταιρείες τεχνολογίας εξέφρασαν προβληματισμούς για το νόμο, επικαλούμενες κινδύνους για την ιδιωτικότητα αλλά και για τα παιδιά που θα παρακάμψουν την απαγόρευση. Παρά τις αντιρρήσεις, έρευνες δείχνουν ότι οι Αυστραλοί υποστηρίζουν τον νόμο, με δημοσκόπηση της YouGov να δείχνει ότι το 77% των πολιτών είναι υπέρ της απαγόρευσης για άτομα κάτω των 16 ετών.
Με την ψήφιση του νόμου, αναμένεται διαβούλευση πριν καθοριστεί η ημερομηνία εφαρμογής. Αφού οριστεί, όλοι οι λογαριασμοί παιδιών κάτω των 16 ετών στις σχετικές πλατφόρμες θα απενεργοποιηθούν. Ωστόσο, γονείς και παιδιά δεν θα τιμωρούνται για παραβίαση της απαγόρευσης, ενώ οι εταιρείες θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι έχουν λάβει τα κατάλληλα μέτρα.
Ο 17χρονος Λίο Πουγλίσι, ο οποίος διευθύνει έναν ιστότοπο ειδήσεων, εξέφρασε την πεποίθησή του ότι ο 14χρονος αδελφός του θα βρει εύκολα τρόπο να παρακάμψει τους περιορισμούς. Όπως δήλωσε, τα social media αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ζωής των νέων, οι οποίοι τα χρησιμοποιούν για να βρουν κοινότητες με παρόμοια ενδιαφέροντα.
Από την άλλη πλευρά, γονείς όπως ο Ντάνι Ελάτσι, συνιδρυτής του Heads Up Alliance, βλέπουν τον νόμο ως ευκαιρία να αλλάξει η νοοτροπία γύρω από τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, υποστηρίζοντας ότι αν όλα τα παιδιά χάσουν την πρόσβαση, τότε κανένα δεν θα νιώσει αποκλεισμένο.
Η ανεξάρτητη βουλευτής Κάιλια Τινκ χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «ωμό εργαλείο» που δεν καθιστά τις εταιρείες υπεύθυνες για την ασφάλεια των προϊόντων τους. Ο Στίβεν Μπέιτς, μέλος του Κόμματος των Πρασίνων, δήλωσε ότι η απαγόρευση δεν αντιμετωπίζει τις ρίζες των προβλημάτων, σημειώνοντας πως οι νέοι συχνά βρίσκουν τρόπους να παρακάμπτουν περιορισμούς.
Οι εταιρείες social media έχουν 12 μήνες για να συμμορφωθούν με τον νέο νόμο. Η αρμοδιότητα για την εφαρμογή του ανήκει στην Τζούλι Ίνμαν Γκραντ, Επίτροπο eSafety της Αυστραλίας, η οποία δήλωσε ότι οι τεχνολογίες επαλήθευσης ηλικίας προοδεύουν γρήγορα και είναι βέβαιη ότι οι τεχνολογικοί κολοσσοί θα βρουν τρόπο να συμμορφωθούν.