Του Κώστα Φασουλά
Ο δίσκος Ρεμπέτικο, γράφτηκε με αφορμή την ομώνυμη κινηματογραφική ταινία του Κώστα Φερρη, διαγράφοντας μια εντυπωσιακή πορεία στο τοπίο της ελληνικής μουσικής στα 41 χρόνια ζωής του.
Τα τραγούδια ερμηνεύουν ο Τάκης Μπίνης, ο Νίκος Δημητράτος, ο Κώστας Τσίγκος, ο Κώστας Ματζόπουλος, ο Νίκος Μαραγκόπουλος, ο ίδιος ο Σταύρος Ξαρχάκος και η πρωτοεμφανιζόμενη Σωτηρία Λεονάρδου. Βασικό ρόλο στο έργο αυτό έχουν παίξει οι καταβολές και τα ακούσματα από τα παιδικά του χρόνια μέχρι σήμερα, τονίζει ο Σταύρος Ξαρχάκος, αναφερόμενος στη σύνθεση του Ρεμπέτικου.
«Από τα παιδικά μου χρόνια στο σπίτι μας στα Εξάρχεια, στη Θεμιστοκλέους 43, είχα μια ποικιλία από μουσικά ακούσματα. Αναφέρει ο συνθέτης. Απέναντί μας υπήρχε μια ταβέρνα, «Το
Μαρκόπουλο& όπου τα Σαββατοκύριακα έπαιζε ένα τρίο από πλανόδιους μουσικούς. Ο ένας έπαιζε κιθάρα, ο άλλος μπουζούκι και μια κοπέλα ακορντεόν. Τραγουδούσαν υπέροχα τα ρεμπέτικα και τα λαϊκά. Με άγγιζε πολύ αυτή η μουσική. Οι ίδιοι έπαιζαν και στις παράγκες του Πολυγώνου. Ήμουν τότε 8 χρόνων. Με τους ήχους των ρεμπέτικων πήγαινα στο σπίτι μου, όπου η γιαγιά μου (μητέρα της
μάνας μου, που καταγόταν από τη Ζάκυνθο) τραγουδούσε υπέροχα καντάδες και επτανησιακά τραγούδια. Υπήρχε όμως και κάτι άλλο πιο σημαντικό για μένα. Το βυζαντινό στοιχείο που κυριάρχησε μέσα μου από μικρό παιδί. Όταν πήγαινα στην εκκλησία, στη Ζωοδόχο Πηγή τής οδού Ακαδημίας. Εκεί ντυνόμουν παπαδάκι και ήμουν ψάλτης. Ήξερα
όλα τα τροπάρια. Όλες αυτές οι μουσικές καταβολές και κάποιες άλλες αργότερα με έκαναν να διαμορφώσω έναν δικό μου μουσικό κόσμο, που σε συνδυασμό με τις μελέτες και άλλες εμπειρίες με όπλισαν με γνώση, ώστε να μπορώ να ανταποκρίνομαι σ’αυτό που χάραξα και υπηρετώ».
Το 1983 χρονιά που κυκλοφορεί ο δίσκος Ρεμπέτικο, μουσική εργασία του Σταύρου Ξαρχάκου σε στίχους Νίκου Γκάτσου, η Ελλάδα αναλαμβάνει για πρώτη φορά την προεδρία του Συμβουλίου
Υπουργών της ΕΟΚ για έξι μήνες, ενώ στη Κύπρο επανεκλέγεται πρόεδρος ο Σπύρος Κυπριανού με μεγάλη πλειοψηφία 57, 7%. Τον ίδιο χρόνο, τίθεται σε ισχύ το πενθήμερο και οι 40 ώρες εργασίας για τους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα, ενώ το οικογενειακό δίκαιο αλλάζει όψη και στην αναμόρφωσή του, αναγνωρίζει στις γυναίκες ίσα δικαιώματα με αυτά των ανδρών. Το 1983 η ελληνική δραχμή θα υποτιμηθεί κατά 15% έναντι των νομισμάτων των δυτικών χωρών, το μήνα Μάρτιο ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γεράσιμος Αρσένης, δήλωνε ότι η κυβέρνηση μελετά την έκδοση χαρτονομίσματος των 5000 δραχμών, καθότι πιέζεται από τον εμπορικό κόσμο δεδομένου ότι το χιλιόδραχμο δεν εξυπηρετεί τις συναλλαγές, ενώ σύμφωνα με ανταπόκριση της εφημερίδας τα ΝΕΑ από τις Βρυξέλες, στις 8 Ιανουαρίου του 83 « Η Ελλαδα είναι η μοναδική χώρα – μέλος της ΕΟΚ, της οποίας ο πληθυσμός πιστεύει ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας βελτιώθηκε, μετά ένα χρόνο σοσιαλιστικής διακυβέρνησης.
Οι Έλληνες εξ άλλου, φοβούνται λιγότερο από τους άλλους εταίρους τους στην Κοινότητα, το ενδεχόμενο ενός πολέμου, μέσα στην επόμενη δεκαετία. Επισημαίνει ο ανταποκριτής.
Τα στοιχεία αυτά, προσθέτει, αναφέρονται σε σφυγμομέτρηση της κοινής γνώμης στο σύνολο των 10 χωρών – μελών της ΕΟΚ, τα αποτελέσματα της οποίας δόθηκαν, χθες στη δημοσιότητα.
Κατά τη σφυγμομέτρηση, το 38% των Ευρωπαίων πιστεύουν ότι τώρα βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση απ΄ ό,τι πριν ένα χρόνο και το 62%
ότι η γενική οικονομική κατάσταση στη χώρα τους επιδεινώθηκε. Οι Έλληνες, στο τέλος του πρώτου έτους σοσιαλιστικής διακυβέρνησης, αποτελούν τη μοναδική εξαίρεση και το 48% του πληθυσμού πιστεύει ότι η κατάσταση βελτιώθηκε κατά τους 12 τελευταίους μήνες
Τον Μάρτιο του 1983 διορίζεται στο πρωτοδικείο του Πειραιά η Αργυρώ Χουδεστανάκη και γίνεται η πρώτη Ελληνίδα εισαγγελέας, ενώ
ταυτόχρονα εφαρμόζεται υποχρεωτικά αγορανομική διάταξη με βάση την οποία προβλέπεται η αναγραφή της τιμής των συσκευασμένων προϊόντων, ανά μονάδα βάρους ή όγκου.
Τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου, η επιτροπή περιβάλλοντος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, μετά από διήμερες συζητήσεις για τη μόλυνση
των πόλεων, με τη συμμετοχή ειδικών εμπειρογνωμόνων από όλο τον κόσμο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Αθήνα είναι η πιο μολυσμένη πόλη της Ευρώπης. Την ελληνική πρωτεύουσα ακολουθούν στη μόλυνση του περιβάλλοντος με τη σειρά το Μιλάνο, η Νίκαια, η Βαρκελώνη και η Μαδρίτη. Ο πρόεδρος της επιτροπής Βρετανός Κόλινς, τόνισε ότι οι πνευμονικές λειτουργίες των κατοίκων των πόλεων αυτών, και εννοείται ιδιαίτερα της Αθήνας, έχουν μειωθεί κατά μέσο όρο σε δυο χρόνια, όπως επίσης και η προοπτική ζωής, ενώ το επόμενο ακριβώς μήνα , η Νομαρχία Αττικής αποφαίνεται ότι οι περισσότερες ακτές του Σαρωνικού είναι ακατάλληλες για τους κολυμβητές, λόγω της υψηλής μόλυνσης, και με απόφασή της απαγορεύει σε μια σειρά από αυτές τα θαλάσσια λουτρά
Τον Μάρτιο του 1983, ο Αμερικανός πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν σε λόγο του που εκφώνησε στη Φλόριντα, θα καταγγείλει τον Σοβιετικό Κομουνισμό ως την αιτία κάθε κακού που συμβαίνει στο σύγχρονο κόσμο, όμως οι Σοβιετικοί δεν θα αφήσουν αναπάντητη την διαπίστωση αυτή του Αμερικανού Προέδρου και θα δηλώσουν με την σειρά τους, ότι διακατέχεται από παθολογικό μίσος κατά του Σοσιαλισμού
Το 1983 πολλές από τις Βρετανικές εφημερίδες, γράφουν ότι η υπογεννητικότητα απειλεί τους Άγγλους ευγενείς. Το αριστοκρατικό γένος στην Βρετανία κινδυνεύει να εξαφανιστεί, κι αν δεν ενδιαφερθεί η επιστήμη και δεν βελτιώσει την γονιμότητα των ευγενών, το 2200 δεν θα υπάρχει αριστοκράτης, έγραφαν σε τόνο ανήσυχο οι εφημερίδες της
εποχής. Σύμφωνα μάλιστα με υπολογισμούς που έκανε ο Βρετανός συγγραφέας Ρόμπερτ Λέισυ, με βάσεις τις τάσεις που κυριαρχούν στο φαινόμενο, οι 800 Άγγλοι που σήμερα διαθέτουν κάποιο αριστοκρατικό τίτλο, θα εξαφανιστούν ολοσχερώς τα επόμενα 300 χρόνια. Πρότεινε μάλιστα, οι ειδικοί να εξετάσουν τις δυνατότητες ζευγαρώματος για τους δούκες και τους κόμμητες, όπως κάνουν τώρα με τα απειλούμενα προς εξαφάνιση Παντας. Τον ιδιο χρονο, οι Πράσινοι εισέρχονται για πρώτη φορά στην Γερμανική Βουλή, ενω ο ηγέτης της Σενεγάλης Λεοπόλντ Σενγκόρ, γίνεται ο πρώτος μαύρος που εκλέγεται μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας.
Το 1983 σε γκάλοπ που έγινε μεταξύ Αμερικανών γερουσιαστών, αξιωματούχων του Πενταγώνου, καθώς και Ακαδημαϊκών δημοσιογράφων και ξένων διπλωματών με το ερώτημα, ποιοι είναι οι χειρότεροι ηγέτες του κόσμου, πρώτος ήρθε ο Αγιατολάχ Χομεϊνί και τη δεύτερη θέση κατέλαβαν ο ηγέτης της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι και ο Μομπούτου Σέσε Σέκο του Ζαΐρ. Ο Μεναχέμ Μπέγκιν κατέλαβε την 5 η θέση, ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ την 6 η και ο Φιντέλ Κάστρο την 16 η θέση.
Το Νοέμβριο του 1983 η Ένωση καταναλωτών της Αγγλίας, σε μια στατιστική ερεύνα που κάλυπτε όλες τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, κατέτασσε τους Έλληνες στην κορυφή των τηλεορασόπληκτων μετά τους Άγγλους. Η έρευνα της ένωσης καταναλωτών, διήρκησε 2 χρόνια και υπήρξε λίαν αποκαλυπτική για τα γούστα του κοινού. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το τηλεοπτικό κοινό της Δυτική Ευρώπης, θα ήθελε να βλέπει λιγότερα σπορ, και λιγότερα εισαγόμενα αμερικανικά προγράμματα, λιγότερη βία στην μικρή οθόνη, ενώ πάνω από 10% θα επιθυμούσε πιο πολλά θεατρικά έργα, και μορφωτικές εκπομπές
Στις 5 Φεβρουαρίου του 1983 σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Τα Νέα, μετα από έγκριση της Κοινότητας περιορίζονται οι εισαγωγές στη χώρα μας οινοπνευματωδών ποτών κατά 90% περίπου.
Έτσι, οι Έλληνες που πέρυσι ήπιαν 86.000 τόνους οινοπνευματώδη ποτά από χώρες της ΕΟΚ θα πιούν φέτος με το «σταγονόμετρο» μόνο 8.000 τόνους ουίσκι, τζιν, βότκα και λικέρ. Επιστροφή, λοιπόν, στο ουζάκι και το ελληνικό «κονιάκ»
Αλλά και η κομψότητά μας θα περιοριστεί στα ελληνικά ρούχα, επισημαίνει το δημοσίευμα, , καθώς θα περιοριστούν οι εισαγωγές των ξένων όπως και των παπουτσιών και των αξεσουάρ.
Η «καμπάνα» χτυπά κυρίως για τις γυναίκες που δεν θα βρίσκουν εύκολα στην αγορά τα ευρωπαϊκά «καλσόν» που αγοράζουν αφού οι εισαγωγές τους θα περιοριστούν σε 1.600.000 κομμάτια από 2.500.000 κομμάτια πέρυσι.
Λιγότερα θα είναι και τα γνωστά επώνυμα πουλόβερ και άλλα μάλλινα που θα περιοριστούν σε 200.000 κομμάτια από 220.000 το 1982.
Τέλος, ούτε ένα ανδρικό κοστούμι παραπάνω από όσα μπήκαν πέρυσι θα εισαχθεί φέτος.
Τα αθλητικά παπούτσια περιορίζονται σε 615.000 ζευγάρια από 800.000 ζευγάρια που εισήχθησαν πέρυσι.
Ακόμα θα σπανίσουν και τα τσιγάρα ξενικής προέλευσης, των οποίων οι εισαγωγές καθηλώνονται φέτος στους 750 τόνους
Το Μάρτιο του 1983 το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, ανεβάζει το έργο «Μπρεχτ- Χίτλερ», μια πρωτότυπη σύνθεση κειμένων του Μπρεχτ και του Χίτλερ από τον Μάριο Πλωρίτη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Ρεμούνδου και τη μουσική του Θάνου Μικρούτσικου. Ένα μήνα πριν στο διεθνές Φεστιβάλ νέας μουσικής του Ανατολικού Βερολίνου, ο Μίκης Θεοδωράκης παρουσιάζει το «Κατά Σαδδουκαίων πάθη» σε ποίηση Μιχάλη Κατσαρού. «Είναι το πιο σπουδαίο έργο που έχω γράψει». Θα πει ο συνθέτης λίγο πριν από αυτή την παράσταση. «Είμαι πολύ ευτυχισμένος, όχι για το οποιοδήποτε μουσικό αποτέλεσμα, αλλά γιατί έπειτα από αρκετά χρόνια προσπάθειας, κατάφερα να βάλω μουσική στο πιο απαιτητικό ποιητικό έργο της γενιάς μου».
Ο Κώστας Φασουλάς είναι στιχουργός και ραδιοφωνικός παραγωγός