Του Κώστα Φασουλά
Ο «Σταυρός του Νότου», έργο σε μουσική του Θάνου Μικρούτσικου βασισμένο στο ποιητικό λόγο του Νίκου Καββαδία, ξεκίνησε την δισκογραφική του πορεία, με την πυξίδα του να δείχνει αρχικά την αποτυχία, καθότι οι πρώτες ακροάσεις του ηχογραφήματος, μάλλον απογοήτευσαν τους μουσικοκριτικούς της εποχής, ακόμα και την εκδότρια εταιρεία του.
Λίγο πριν κλείσει τα 45 χρόνια του στην ελληνική μουσική πραγματικότητα, ο «Σταυρός του Νότου» μπορεί να υπερηφανεύεται για το κερδισμένο του στοίχημα με τον χρόνο και βέβαια για την ιδιαίτερα καλή εμπορική του τύχη, η οποία μεταφράζεται σε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα δίσκων
Ο Σταυρός του Νότου», κυκλοφορεί για πρώτη φορά σε δίσκο το 1979, σε μια Ελλάδα που γίνεται επίσημα πλέον, μέλος της Ευρωπαϊκής οικονομικής κοινότητας. Λίγο αργότερα ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, εγκαινιάζοντας την 44 η διεθνή έκθεση Θεσσαλονίκης, χαρακτήρισε ικανοποιητική την πορεία της ελληνικής οικονομίας, ανακοινώνοντας παράλληλα την επιβολή « περιορισμένης εκτάσεως φόρων, το μέγιστο μέρος των οποίων θα διατεθεί για τους σεισμόπληκτους της Θεσσαλονίκης».
Το 1979 ο Ανδρέας Παπανδρέου, προτρέπει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να προβεί σε αναγνώριση της Οργάνωσης για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης, κατά την επικείμενη επίσκεψη
του Γιασέρ Αραφάτ στην Αθήνα, την ίδια περίπου στιγμή που το ΠΑΣΟΚ καταθέτει πρόταση νόμου για την καθιέρωση του μονοτονικού συστήματος, όμως η κυβέρνηση επιμένει, πως η ψιλή και η δασεία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της γοητείας των λέξεων.
Τον ίδιο χρόνο , καθιερώνεται ενιαίος τύπος Εθνικής Σημαίας, η οποία φέρει 9 λευκές και μπλε λωρίδες, εναλλασσόμενες με τον σταυρό στο άνω αριστερό άκρο, στην βουλή ψηφίζεται νέο βαθμολόγιο για τους δημόσιους υπαλλήλους, ενώ 14 τον αριθμό υπουργεία στεγάζονται σε νέα κτήρια έξω από το κέντρο της Αθήνας.
Το 1979 η Αίγυπτος με το Ισραήλ υπογράφουν συμφωνία ειρήνευσης, ο Χομεϊνί επιστρέφει στην Περσία μετά το άδοξο τέλος του Σάχη, οι Μπρέζνιεφ και Κάρτερ συμφωνούν να περιορίσουν όσο η ευαισθησία τους αντέχει, τα πυρηνικά όπλα, την ίδια περίπου στιγμή που ο πρόεδρος της Λιβύης συνταγματάρχης Καντάφι, προτείνει σε όλους τους αρχηγούς κρατών, τους ηγέτες των εργατικών κομμάτων και εργατικών συνδικάτων σε ολόκληρο τον κόσμο, να καταργηθεί η πρωτομαγιά και να καθιερωθεί σαν παγκόσμια εργατική γιορτή, η πρώτη Σεπτεμβρίου.
Κι αυτό γιατί, την πρώτη Σεπτεμβρίου του 78 στην Λιβύη, σημειώθηκε μια ειρηνική επανάσταση, που οδήγησε τους εργάτες να αναλάβουν πλήρως τον έλεγχο των εργοστασίων, μετατρέποντας τους εργαζομένους σε συνεταίρους της παραγωγής. Τον ίδιο χρόνο, στην Τουρκία, η κυβέρνηση αποφασίζει την παράταση του στρατιωτικού νόμου σε 19 επαρχίες, οι Σαντινίστας ανατρέπουν το καθεστώς του Σομόζα στην Νικαράγουα, ενώ η Ισλαμική επανάσταση στο Ιράν, συγκεντρώνει την παγκόσμια προσοχή
Ο δίσκος «Σταυρός του νότου» έρχεται στο ελληνικό τραγούδι σε μια στιγμή που οι Αθηναϊκοί κεντρικοί δρόμοι, υποδέχονται με σκεπτικισμό τον κυκλοφοριακό δακτύλιο, αντίθετα με την Λεωφόρο Συγγρού που καμαρώνει για τη νέα της μορφή από το Πάντειο μέχρι το Φαληρικό Δέλτα.
Το 1979 η ελληνική κυβέρνηση αναλαμβάνει μεγάλη εκστρατεία κατά των ναρκωτικών, μέσα και έξω από τα σχολεία, όμως θα περιέλθει σε θέση δεινή, όταν λίγο μετά θα διαρρεύσουν τα θέματα των εξετάσεων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Τον Μάιο του 1979 αρχίζει στο πνευματικό κέντρο της Αθήνας, η λειτουργία του ελεύθερου Ανοικτού Πανεπιστημίου του Δήμου Αθηναίων, με πρώτη εισήγηση- συζήτηση του ιστορικού Κωστή Μοσκώφ, με θέμα «Η διαμόρφωση της Νεοελληνικής κοινωνίας», στην Ρόδο οργανώνεται το διεθνές συνέδριο πυρηνικής φυσικής με την συμμετοχή 160 επιστημόνων απο 25 χώρες, ενω μελετάται η προσθήκη οινοπνεύματος στη βενζίνη, με σκοπό να περιοριστεί, αφενός μεν η συναλλαγματική δαπάνη που απαιτείται για την εισαγωγή της, και αφετέρου η περιεκτικότητα της σε μόλυβδο.
Όπως μάλιστα δήλωσε ο τότε υπουργός Βιομηχανίας Μιλτιάδης Έβερτ, σχετική μελέτη καταρτίζεται απο το κρατικό διυλιστήριο Ασπροπύργου.
Τον Σεπτέμβριο του 79, πάνω απο 2000 ψυχαναλυτές συγκεντρώθηκαν στο 31ο Διεθνές συνέδριο τους, που έγινε για πρώτη φορά στην Αμερική, για να διαπιστώσουν, έξω απο τις προγραμματισμένες συζητήσεις οτι «το ψυχιατρικό ασυνείδητο είναι δομημένο σαν την Αγγλική γλώσσα», την ίδια στιγμή που ο Αμερικανός πρόεδρος Κάρτερ θα αποκαλύψει με δισταγμό οτι το 10-15% των Αμερικανών, δηλαδή 20- 32 εκατομμύρια άτομα έχουν ανάγκη ψυχιατρικής θεραπείας.
Στην Ελλάδα τον ίδιο χρόνο σύμφωνα με στοιχεία της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας, ένα εκατομμύριο σαράντα χιλιάδες Έλληνες είναι αναλφάβητοι, ενώ ανακοινώνεται ότι για την εγγραφή των παιδιών στα σχολεία, θα γίνεται στο εξής δεκτή, δήλωση κηδεμονίας και από άλλο μέλος της οικογενείας, σε περίπτωση που είναι αδύνατη η προσέλευση
του πατέρα, ενώ καταργείται το ιατρικό προγαμιαίο πιστοποιητικό.
Το 1979 η Έλλη Αγγελίδου θα μιλήσει για πρώτη φορά μέσα από την τηλεοπτική εκπομπή της «Σύγχρονη Εύα» για τις παρθενικές ρυπαντικές παραστάσεις του νέφους στην Αθηναϊκή ατμόσφαιρα, την ίδια περίπου στιγμή που το πετρελαιοφόρο «Μεσσηνιακή Φροντίς» θα …φροντίσει να μολύνει τη θάλασσα στους Καλούς Λιμένες της Κρήτης, με την διαρροή 12.000 τόνων πετρελαίου.
Τον ίδιο χρόνο, οι τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών στην Ελλάδα θα παγώσουν για λίγο σε μια προσπάθεια να συγκρατήσουν τον ξέφρενο πληθωρισμό, που καθώς φαίνεται
ζήλεψε τις περγαμηνές του αθλητή Πιέτρο Μενέα, ο οποίος θα καταρρίψει τη χρονιά αυτή το παγκόσμιο ρεκόρ στα 200μ σε μίτινγκ στίβου στο Μεξικό. Στην Γενεύη φιλοξενείται το πρώτο παγκόσμιο συνέδριο για τις κλιματικές αλλαγές και το περιβάλλον, όμως οι σύνεδροι αγνοούν, πως ένας ιστορικός ελληνικός ποταμός, ο Ασωπός, θα γίνει το 1979 επίσημα πλέον, αποδέκτης βιομηχανικών αποβλήτων.
Ο δίσκος «Σταυρός του Νότου» είναι συνομήλικος της ταινίας του Φράνσις Φορντ Κόπολα «Αποκάλυψη τώρα» φιλμ για το οποίο ο σκηνοθέτης θα κάνει μια περίεργη δήλωση στις Κάννες το 1979 αναφέροντας πως «ένα από τα πρότυπα έμπνευσης του για τον τύπο του Κούρτζ, ήταν ο Κορνήλιος Καστοριάδης. Όμως, όταν ο Έλληνας φιλόσοφος θα δεί λίγο αργότερα την ταινία θα πει πως ο Κόπολα είναι τρελός, καθότι ο Κούρτζ είναι άνθρωπος που αηδιασμένος από την βαρβαρότητα του πολιτισμού στον οποίο ανήκει, καταφεύγει στη ζούγκλα, το αντίθετο από ότι έκανα εγώ σε όλη μου τη ζωή.» Όμως η καλλιτεχνική αδιαθεσία του Κόπολα την χρονιά αυτή, δεν οφείλεται τόσο στην απάντηση Καστοριάδη, όσο στην Οσκαρική ήτα της ταινίας του, από την επέλαση του φίλμ «Κράμερ εναντίον Κράμερ» , κοινωνικό δράμα που απέσπασε το όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας.
Δεκέμβρης του 1979. Ο Οδυσσέας Ελύτης τιμάται με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, « για την ποίησή του, που με φόντο την
ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια, ζωντανεύει τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία».
Τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, ο γελοιογράφος Κώστας Μητρόπουλος, αθωώνεται από την κατηγορία περιυβρίσεως συμβόλου. Η γελοιογραφία του Μητρόπουλου, θα πουν οι μάρτυρες υπεράσπισης του κατηγορουμένου, με την φιγούρα του Σνούπυ στον ιστό της ελληνικής σημαίας, δεν σκόπευε να περιυβρίσει ή να χλευάσει το εθνικό μας σύμβολο, αλλά αντίθετα αποτελεί την διαμαρτυρία και την προβληματική του εκλεκτού σκιτσογράφου, για το φαινόμενο της εισβολής ξενόφερτων συμβόλων, που απειλούν με φθορά παραδεγμένες αξίες. Δυο μήνες μετά, οι αστυνομικοί του γραφείου τύπου και πληροφοριών της γενικής ασφάλειας, κατάσχεσαν το βιβλίο του Ηλία Πετρόπουλου «Εγχειρίδιο του καλού κλέφτη». Ο
εισαγγελέας, άσκησε εναντίον των υπευθύνων δίωξη, για καθύβριση του θρησκεύματος και για περιύβριση αρχής, εκκλησιαστικής, δικαστικής και αστυνομικής.
Τον Σεπτέμβριο του ’79 σύμφωνα με τροποποιητικές διατάξεις του άρθρου 235 του ποινικού κώδικα, η δωροληψία χαρακτηρίζεται ως κακούργημα, αντί για πλημμέλημα, όπως ίσχυε έως τότε, και θα
επισύρει ποινή κάθειρξης έως 10 χρόνια, ενώ το ΚοΔΗΣο, κόμμα του Γιάγκου Πεσματζόγλου, επαναλαμβάνει την βαθύτατη διαφωνία του, για την κυβερνητική απόφαση να εισαχθεί στην
Ελλάδα το σύστημα της έγχρωμης τηλεόρασης. «Αποτελεί πράξη προκλητική» ανέφεραν στελέχη του κόμματος, να διατίθενται τεράστια ποσά σε έργα βιτρίνας, την ώρα που οι αμοιβές των εργαζομένων έχουν καθηλωθεί και οι συντάξεις των λαϊκών στρωμάτων, διατηρούνται σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα Στην Ελλάδα τον ίδιο μήνα, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, ο Μεσανατολίτης πρίγκιπας Αλ Τούρκι, αδερφός του βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Χάλεντ, αναστατώνει την Αθηναϊκή νύχτα με τις πολυδάπανες εξόδους του, και αστρονομικά του φιλοδωρήματα που έφταναν μέχρι και 2000 δραχμές.
Την ίδια χρονιά, με απόφαση του υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών Σπύρου Δοξιάδη απαγορεύεται το κάπνισμα σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα και τις ιδιωτικές κλινικές της χώρας, από το ίδιο υπουργείο παραγγέλλονται οι δυο πρώτοι ολόσωμοι αξονικοί τομογράφοι που προορίζονται για το Γενικό νοσοκομείο Αθηνών και για το νοσοκομείο «Αγία Σοφία» της Θεσσαλονίκης, ο Δήμος της Ιθάκης είναι ο πρώτος Δήμος της χώρας που καθιερώνει το μονοτονικό σύστημα, ενώ πραγματοποιούνται τα πρώτα επιμορφωτικά σεμινάρια καθηγητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Δεκατρείς καθηγητές εστάλησαν σε χώρες του εξωτερικού, για να παρακολουθήσουν ειδικό πρόγραμμα, εξειδίκευσης στην Συμβουλευτική και τον Επαγγελματικό προσανατολισμό, διάρκειας 9 μηνών.
- Ο Κώστας Φασουλάς είναι ραδιοφωνικός παραγωγός και στιχουργός
*** Απαγορεύεται απολύτως η χωρίς έγγραφη άδεια, αντιγραφή, αναδημοσίευση, μετάδοση, αναμετάδοση, αναπαραγωγή (εκτός από τις περιπτώσεις που επιτρέπεται από τα εργαλεία κοινής χρήσης που διαθέτουμε), φόρτωση, αναφόρτωση, διανομή, έκδοση, πώληση, εκμίσθωση, παρουσίαση στο κοινό, δημόσια εκτέλεση, μετάφραση, τροποποίηση ή διασκευή του περιεχομένου.