Του Κώστα Φασουλά
«Τα τραγούδια του δρόμου» αναφέρει ο Μάνος Λοίζος σε σημείωμα του στον δίσκο, γράφτηκαν σε δυο εποχές. Το ακορντεόν, Ο Δρόμος, Ο Τρίτος παγκόσμιος και ο Στρατιώτης, το ΄64 με ΄΄65. Η ιστορία τους είναι συνυφασμένη με τις μπουάτ και τις συναυλίες εκείνης της εποχής, μια και η λογοκρισία είχε απαγορέψει την έκδοσή τους σε δίσκους. Τατραγούδια Ο Αρχηγός, ο Μέρμηγκας, Μη Με ρωτάς, Συρματοπλέγματα, Τσε, Θα Κλείσω το παράθυρο, γράφτηκαν στα σκοτεινά χρόνια της επταετίας. Τα τραγουδούσαμε σε φιλικό κύκλο και δεν ακούστηκαν ποτέ έξω από τους τέσσερις τοίχους μιας κάμαρας, γιατί η λογοκρισία είχε απαγορέψει τα περισσότερα από αυτά.
Τέλος συμπεριέλαβα στα Τραγούδια του Δρόμου, τα Δώδεκα Παιδιά, με τους κανονικούς στίχους τους και Το Τραγούδι του Δρόμου, το πρώτο μου τραγούδι που κυκλοφόρησε σε δίσκο το ¨62. Έτσι τώρα που παρουσιάζω σε μια ολοκληρωμένη μορφή Τα τραγούδια του Δρόμου, συνεχίζει ο Μάνος Λοίζος, θα ήθελα να σημειώσω σαν γεγονός σημαντικό για την πορεία του τραγουδιού μας, την ουσιαστική άρση της κάθε μορφής λογοκρισίας. Ελπίζω να συνεχιστεί αυτό, μέχρι την τελική κατάργηση του σχετικού κατοχικού νόμου΅
Ο δίσκος Τραγούδια του Δρόμου, κυκλοφορεί σε μια Ελλάδα που προσπαθεί να πάρει τις πρώτες βαθιές και ελεύθερες ανάσες της, όμως ο επιθανάτιος ρόγχος της χούντας, θα συνοδευτεί με την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Το 1974, θα κληθεί από το Παρίσι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ενώ στις 17 Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου, κερδίζει τις πρώτες δημοκρατικές εκλογές με την Νέα Δημοκρατία να λαμβάνει ποσοστό 54, 37% και 219 έδρες
Στις 3 Σεπτέμβρη του 1974 ο Ανδρέας Παπανδρέου, παρουσιάζει την ιδρυτική διακήρυξη της 3 η του Σεπτέμβρη, με τις ιδεολογικές αρχές και τους στόχους του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού κινήματος, ενώ λίγους μήνες πριν ένα άλλο κίνημα θα επαναφέρει την δημοκρατία στην Πορτογαλία μετά από 48 χρόνια, πράξη που θα μείνει στην ιστορία ως η Επανάσταση των Γαρυφάλλων.
Το 1974 παραιτείται ο Αμερικάνος πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον, εξαιτίας του σκανδάλου Γουότεργκεΐτ, παραίτηση που δεν θα του επιτρέψει να χαρεί την σύναψη των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της χώρας του και της Ανατολικής Γερμανίας. Τον ίδιο χρόνο, η Τυνησία και η Λιβύη ανακοινώνουν επίσημα, ότι ενώνονται και δημιουργούν την Ισλαμική Αραβική Δημοκρατία, απόφαση που δεν υλοποιήθηκε ποτέ, ενώ στη μακρινή Κίνα, ο Μάο κηρύττει νέα πολιτική επανάσταση.
Τα Τραγούδια του Δρόμου έρχονται στο δισκογραφικό τοπίο, σχεδόν ταυτόχρονα με την νομιμοποίηση του Κομουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, αλλά και με το πρώτο νόμιμο φύλλο της εφημερίδας Ριζοσπάστης. Το 1974 η διδασκαλία της δημοτικής γλώσσας, γίνεται υποχρεωτική στο δημοτικό σχολείο και ελεύθερη στο γυμνάσιο και τις ανώτατες σχολές, την ίδια στιγμή που ο Ερνε Ρούμπικ επινοεί ένα από τα μηχανικά του πάζλ, τον περίφημο κύβο του, μια πλαστική κατασκευή, αποτελούμενη από 26 πολύχρωμα κυβάκια, τα οποία περιστρέφονται γύρω από έναν άξονα. Κι ενώ ο Ρούμπικ υπερηφανευόταν για τον έξυπνο κύβο του, ο φυσικός Στίβεν Χόκινγκ υπολόγισε ότι οι μαύρες τρύπες δημιουργούν και εκπέμπουν υποατομικά σωματίδια, ωσότου εξαντλήσουν όλης τους την ενέργεια και εξατμιστούν.
Το 1974, το θερμόμετρο στην Ανταρκτική αγγίζει τους 15 βαθμούς Κελσίου, σπάζοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ, με την περιοχή να βιώνει έναν πρωτόγνωρο καύσωνα. Τον ίδιο χρόνο, σε ακόμα πιο θερμές συνθήκες, το Βατικανό δίνει στην δημοσιότητα έγγραφα που αποδεικνύουν, ότι οι συνεργάτες του Πάπα Πίου ΙΒ , πιθανόν και ο ίδιος ο Πάπας, να γνώριζαν τις αθρόες εκτελέσεις των Εβραίων από τους Ναζί.
Το 1974 ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Σεραφείμ εκλέγεται από της Ιερά σύνοδο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, την ίδια στιγμή που το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Τουρκίας έκρινε ότι τα θρησκευτικά ιδρύματα δεν δύνανται να αποκτήσουν ακίνητη περιουσία, εάν η δυνατότητα προσκτήσεως ακίνητης περιουσίας, δεν αναφέρεται ρητά στις δηλώσεις τις οποίες υποχρεώθηκαν να υποβάλλουν το 1936.
Τα Τραγούδια του δρόμου, του Μάνου Λοίζου, φτάνουν στις προθήκες των δισκοπωλείων, την ίδια στιγμή που οι κινηματογραφικές αίθουσες φιλοξενούν , την ταινία ΅Νονός ΙΙ΅ του Κόπολα, φιλμ που κέρδισε το πολυπόθητο αγαλματίδιο, ενώ ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο τιμήθηκε με το Όσκαρ δεύτερου ανδρικού ρόλου, ενσαρκώνοντας τον Ντον Κορλεόνε, ρόλο που κρατούσε στην πρώτη ταινία ο Μάρλον Μπράντο.Το 1974 ο Στίβι Γουόντερ σαρώνει τα Γκράμι κερδίζοντας 5 βραβεία με
το άλμπουμ ‘ Innervizions”, την ίδια περίπου στιγμή που ο γκαλερίστας και φωτογράφος Ρόμπερτ Όπελ αιφνιδιάζει τους πάντες διασχίζοντας ολόγυμνος την σκηνή του Dorothy Chandler Pavillion, την ώρα που ο Ντειβιντ Νίβεν παρουσίαζε ανυποψίαστος κάποιο βραβείο.
Το 1974 ξεκινά στην Αμερική η μέτρηση της τηλεθέασης, ασθένεια ανίατη, γνωστή για την μεταδοτικότητα της, όμως η είδηση που τον ίδιο χρόνο εκτόξευσε την τηλεθέαση στα ύψη, έχει να κάνει με έρευνα του Αμερικανικού κογκρέσου, που ανέφερε πως το 1974 έγιναν στη Αμερική 2.400000 άσκοπες εγχειρήσεις, που προκάλεσαν τον θάνατο 4.900
ατόμων. Τον ίδιο χρόνο δημοσιεύεται για πρώτη φορά η δημοφιλέστερη φωτογραφία του Τσε Γκεβάρα, έργο του Κουβανού φωτογράφου Αλμπέρτο Κόρντε , φωτογραφία που θεωρείται ως η πλέον διάσημη στον κόσμο
Το 1974 ο Γαλίλ Γκιμπράν εκδίδει το μυθιστόρημα του ο ΅Προφήτης΅, βιβλίο συνομήλικο με ΅Την χαμένη τιμή της Κατερίνας Μπλούμ΅ του Νομπελίστα συγγραφέα Χάινριχ Μπέλ, ενώ στο Λονδίνο έκθεση έργων του Σαλβαδόρ Νταλί σημειώνει ρεκόρ επισκεπτών.
Τον ίδιο χρόνο , ο ηγέτης της οργάνωσης για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης Γιασέρ Αραφάτ, σε ομιλία του στον ΟΗΕ τονίζει ότι σκοπός ντης οργάνωσης είναι η δημιουργία ενός Παλαιστινιακού κράτους, που θα περιλαμβάνει μουσουλμάνους και Εβραίους. Το 1974 εγκαινιάζεται το αεροδρόμιο Σάρλ Ντε Γκόλ του Παρισιού, ενώ στην απέναντι μεριά του χάρτη, τα αραβικά έθνη αποφασίζουν να λύσουν το εμπάργκο πετρελαίου που είχαν επιβάλει στην Αμερική, την ιδια στιγμή που η Πορτογαλία, γιορτάζει την πρώτη Πρωτομαγιά μετά από μισό αιώνα δικτατορίας
Το 1974 πραγματοποιούνται από τον ΟΤΕ έργα κατασκευής υποβρυχίων και ραδιοηλεκτρικών ζεύξεων, ενώ οι αρμοδιότητες για την υδροδότηση της Αθήνας, που είχε ως τότε η εταιρεία ΟΥΛΕΝ, μεταβιβάζονται εξολοκλήρου στην Ελληνική Εταιρεία Υδροδότησης, η οποία γίνεται αποκλειστικός πλέον φορέας διαχείρισης της ύδρευσης της πόλης. Τον ίδιο χρόνο, τα Κέντρα ανώτερης τεχνικής εκπαίδευσης με τη βραχυγραφία ΚΑΤΕ, αρχίζουν να παρέχουν εκπαίδευση, την ίδια περίπου στιγμή που ο Κορνήλιος Καστοριάδης, γίνεται επισήμως ψυχαναλυτής, και συμμετέχει στην Τέταρτη ομάδα, ένα κίνημα διαφωνούντων μέσα στην σχολή του Λακάν.
Τα Τραγούδια Του Δρόμου, του Μάνου Λοίζου, κυκλοφορούν σε δίσκο σε μια εποχή ταυτισμένη με την ίδρυση της Εταιρείας θεάτρου Κρήτης, με τον Αλέξη Μινωτή να σκηνοθετεί το πρώτο θεατρικό έργο της εταιρείας, την Θυσία Του Αβραάμ
Το 1974 δραπετεύει από τις φυλακές Κορυδαλλού, ο Θόδωρος Βενάρδος, γνωστός ως ο ληστής με τις γλαδιόλες, ενώ στα ανάκτορα του Μπάκιχαμ, πραγματοποιείται μια αποτυχημένη απόπειρα απαγωγής της πριγκίπισσας Άννας και του συζύγου της Λοχαγού Μαρκ Φίλιπς. Τον ίδιο χρόνο ο Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός, θα κλέψει 19 σπάνιους πίνακες ζωγραφικής, από το σπίτι του Σερ Αλφερντ Μπάιτ, εμπόρου χρυσού και πολύτιμων λίθων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες σημειώνεται η μεγαλύτερη επέλαση τυφώνων, καθώς μέσα σε 26 ώρες 148 τυφώνες χτύπησαν 13 Πολιτείες με αποτέλεσμα 315 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους και 5.000 να τραυματιστούν. Το 1974 εγκαινιάζεται ο πυρηνικός σταθμός του Κοζλοντούι, την ίδια στιγμή που το χωριό Κάλιο, πνίγεται μέσα στα νερά της τεχνικής λίμνης του Μόρνου, με του κατοίκους του να μετακινούνται σε γειτονικές περιοχές.
Το 1974 σε δημοψήφισμα που γίνεται στην Ιταλία, το 59% ψηφίζει υπερ της διατήρησης του νόμου που επιτρέπει το διαζύγιο, την ίδια στιγμή που οι Έλληνες δείχνουν να σέβονται το στεφάνι τους, αφού μόλις το 0,5% των γάμων που έγιναν το 1974 κατέληξε σε διαζύγιο.
Την ίδια χρονιά, η τιμή της βενζίνης σούπερ αξίζει τις 17 δραχμές, ο Αριστοτέλης Ωνάσης καταγγέλλει την σύμβαση της Ολυμπιακής Αεροπορίας με το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ το Φ-Β Κνωσός πραγματοποιεί το πρώτο του ταξίδι από τον Πειραιά στο Ηράκλειο.
- Ο Κώστας Φασουλάς είναι στιχουργός και ραδιοφωνικός παραγωγός