Του Κώστα Φασουλά
«Το Περιβόλι του τρελού» θα πει ο Διονύσης Σαββόπουλος σε συνέντευξη του στο περιοδικό Ταχυδρόμος το Καλοκαίρι του 75, το έγραψα στην Ιταλία 68 με 69. Το στοιχείο που κυβερνά αυτό το δίσκο, είναι η νοσταλγία. Νοσταλγία όμως για πιο πράγμα; Έτσι γενικά, νοσταλγία. Όπως όταν είμαστε άρρωστοι πολύ, και νοσταλγούμε, όχι βέβαια την ζωή που ήμασταν γεροί και άλλο που ρουτίνα δεν ξέραμε, αλλά τη ζωή γενικά, την πιο καθαρή και ευγενική της έννοια.
Το 1969 χρονιά που κυκλοφορεί ο δίσκος «Το περιβόλι του τρελού» με διάταγμα που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της κυβερνήσεως, καθορίζονται τα δικαιώματα και τα καθήκοντα των σπουδαστών της
ανωτάτης παιδείας. «Όλοι όσοι δεν συμμορφώσε το πνεύμα των, προς το πολιτικόν και κοινωνικόν του εφισταμένου καθεστώτος, δεν έχουν θέσιν εις τα πανεπιστήμια. Πρέπει να αποκλεισθούν επίσης, συνέχιζε το διάταγμα, όσοι επιδιώκουν την εφαρμογήν ιδεών, αποσκοπουσών εμφανώς εις την ανατροπήν του κοινωνικού συστήματος, καθώς και όσοι την διαδίδουν»
Κι ενώ το Χουντικό καθεστώς στην Ελλάδα, ανακοινώνει τα καθήκοντα των σπουδαστών ανώτατης παιδείας, ο παγκόσμιος τύπος εξακολουθεί να σχολιάζει την πτώση του Ντε Γκολ από την προεδρεία της Γαλλικής Δημοκρατίας, το Βατικανό κατηγορεί την Σοφία Λόρεν ως αμαρτωλή, επειδή παντρεύτηκε παράνομα, απαγορεύοντας την να βαφτίζει, να εξομολογείται και να μεταλαμβάνει, ενώ ο Χάνς Ντήτριχ Ρες, αξιωματικός του Γερμανικού Υπουργείου Υγιεινής, υποστηρίζει στο νέο του βιβλίο, ότι ο Χίτλερ ήταν ένας κοινός φρενοβλαβής, σε όλα τα 3 τελευταία χρόνια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου
Τον Ιούνιο του 1969, στις δικαστικές φυλακές Θεσσαλονίκης, κοινοποιήθηκε εγκύκλιος με την οποία, απαγορεύεται στο γυναικείο προσωπικό να εμφανίζεται κατά τις ώρες υπηρεσίας με μίνι φορέματα, την ίδια στιγμή που ο σύλλογος καθηγητών Γυμνασίων θηλέων
Κομοτηνής, προτρέπει τις μαθήτριες να αποστρέφονται τις φωτογραφίες που αναρτώνται έξω από τους κινηματογράφους της πόλης.
Το 1969 απαγορεύεται δια νόμου το σπάσιμο των πιάτων στα νυχτερινά κέντρα, ή άλλων προσιτών εις το κοινόν, τόπων διασκεδάσεως, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε το υπ΄αριθμόν 74 νομοθετικό διάταγμα, ενώ στο
χωριό Μονοκκλησιά Σερρών, θα λάβει και πάλι χώρα το πατροπαράδοτο έθιμο της γυναικοκρατίας, όπου οι άνδρες αντικατέστησαν για 24 ώρες της γυναίκες στο νοικοκυριό και οι γυναίκες τους άνδρες στα καφενεία και τις ταβέρνες
Η έκδοση του δίσκου «Το περιβόλι του τρελού» συμπίπτει χρονικά με την πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση της Μαρίας Κάλλας στην Μήδεια του Παζολίνι, εγχείρημα που δεν θα έχει επιτυχία, ενώ δεν θα πραγματοποιηθεί η συνεργασία της Ελληνίδας ερμηνεύτριας με τον Βισκόντι, για μια νέα Τραβιάτα στο Παρίσι.
Το 1969 ο αντιπρόεδρος της Αμερικής Σπύρο Άγκνιου, δηλώνει ότι είναι Μωραΐτης, γνήσιος Έλληνας κι αυτό δεν πρόκειται να το αρνηθεί ποτέ, την ίδια στιγμή που ο Γιώργος Σεφέρης φανερώνει σε δήλωση του την έντονη ανησυχία του για τα πολιτικά δρώμενα στην Ελλάδα.
Τον Ιανουάριο του 1969 ο Αιγύπτιος ιστοριοδίφης Μωχάμεντ Αλάμπ, υποστηρίζει ότι γνωρίζει στοιχεία για τον τόπο που είναι κρυμμένοι οι θησαυροί του Αλή Πασά. Κατά τον Αιγύπτιο ιστοριοδίφη, οι θησαυροί του Αλη, βρίσκονται πλησίον της λίμνης κι ακόμα ότι ένα Σύριος απόγονος σωματοφύλακα του Πασά των Ιωαννίνων, διαθέτει σχεδιάγραμμα το οποίο αποτελεί πολύτιμο οικογενειακό κειμήλιο. Ο Αλάμπ, περιγράφει τους θησαυρούς, ότι αποτελούνται κυρίως από πολύτιμους λίθους και καταλήγει με την πληροφορία πως την προσεχή Άνοιξη θα οργανωθεί μια σχετική διερευνητική αποστολή, αφού προηγουμένως ζητηθεί άδεια από την ελληνική κυβέρνηση.
Το 1969 η εκκλησία της Ελλάδος, αντιτίθεται στις προοδευτικές ιδέες του Πατριάρχη Νικολάου, για την κατάργηση του ράσου, ο Μητροπολίτης Πειραιώς Χρυσόστομος κατηγορεί τον Ιερώνυμο ότι αφήρπασε τον θρόνο της αρχιεπισκοπής Αθηνών, ενώ τον Νοέμβριο γίνονται λιτανείες για να βρέξει, καθότι η στάθμη της λίμνης του υδροηλεκτρικού φράγματος του Λάδωνος είχε κατέλθει από το κανονικό, κατά 16 μέτρα, λόγω της ανομβρίας Το 1969 στο βιβλίο της Ιστορίας της Τετάρτης Γυμνασίου, υπάρχει απόσπασμα το οποίο επικρίνει πράξη του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. «Ο πρόεδρος Μακάριος» γράφει το έν λόγω βιβλίο, «μετέβει εις Κάιρον και μετέσχε της δευτέρας διασκέψεως των αδεσμεύτων χωρών, υπογραμίζων την πρόθεσιν του, όπως αποφύγει σύνδεσιν με το ΝΑΤΟ.
Τα τέλη Νοεμβρίου, εκάλεσεν εις Κύπρον επισήμως τον Ανδρέα Παπανδρέου, εκτός της κυβερνήσεως ευρισκομένου. Δια τας ενέργειας αυτής, ηθέλησεν να επηρεάσει τας εσωτερικάς εις Ελλάδα εξελίξεις και ευχαριστήσει τον υιόν του πρωθυπουργού, διότι δια συνεντέυξεως του, προς Γαλλικήν Εφημερίδα, υιοθέτησε τους εξωτερικούς προσανατολισμούς του Αρχιεπισκόπου».
Το 1969 κλείνουν 25 χρόνια από το θάνατο του Κωστή Παλαμά, το Εθνικό θέατρο ανεβάζει το θεατρικό έργο του ποιητή «Τρισεύγενη», στο Κρατικό θέατρο Βορείου Ελλάδος παίζεται «Βασιλιάς Ληρ» σε σκηνοθεσία του Θάνου Κωτσόπουλου, ενώ στο Θέατρο Τέχνης ο Κάρολος Κουν σκηνοθετεί την τραγωδία του Σοφοκλή «Οιδίπους τύραννος».
Τον ιδιο χρονο δημιουργούνται ανά τον κόσμο σύλλογοι, ενώσεις, σωματεία, που μαρτυρούν το που μπορεί να φτάσει το παράλογο της ανθρώπινης φύσης. Για παράδειγμα στην Ιαπωνία ιδρύεται ο σύλλογος των ελαφρών σαν τον αέρα υιών του ουρανού. Για να γίνει κανείς μέρος του συλλόγου, θα έπρεπε να είναι 25 τουλάχιστον χρόνων και να μην ζυγίζει περισσότερο από 40 κιλά.
Ένα άλλος περίεργος σύλλογος που αντιπαθεί την χειραψία δραστηριοποιείται στην Πορτογαλία. Το διάταγμα εναντίον της χειραψίας ανέφερε, ότι σε κάθε τετραγωνικό εκατοστόμετρο της επιφάνειας του ανθρωπίνου σώματος, βρίσκονται 80 χιλιάδες μικρόβια παντός είδους. Ο αριθμός τους είναι μεγαλύτερος στο χέρι και συνεπώς η χειραψία είναι κίνδυνος θάνατος. Στη Βοστόνη τέλος θα λειτουργήσει ο σύλλογος των εχθρών των φιλιών κατά μήκος των τοίχων. Οι οπαδοί του αναγνώριζαν το φιλί, ως μια φυσική εκδήλωσημστοργής, αλλά το απαγόρευαν, για λόγους σεμνότητας, στους δρόμους ή για την ακρίβεια στα μέρη όπου βρίσκονται σπίτια. Πράγμα του σημαίνει, ότι αν υπήρχε ένα κενό μεταξύ δυο σπιτιών, η σχετική απαγόρευση του φιλιού δεν ίσχυε..
Τον Φεβρουάριο του 1969 ο Τζειμς Φάρμερ γίνεται ο πρώτος Νέγρος πολιτικός που αναλαμβάνει κυβερνητικό αξίωμα στην Αμερική, η Σαουδική βουλή ψηφίζει νόμο, που παρέχει στις έγγαμες γυναίκες το
δικαίωμα μιας δεκαήμερης άδειας κάθε χρόνο, ενώ στις 6 Ιανουαρίου θα συνέλθει για πρώτη φορά «Δικαστήριο κριτικών κινηματογράφου», το οποίο θα κρίνει και θα αποφανθεί, τι ακριβώς υπονοεί, τολμηρό στιγμιότυπο της ταινίας « Όλοι οι ήρωες είναι νεκροί», μια σκηνή όπου η Κλαούντια Καρντινάλε και ο Ροντ Τέιλορ φιλιούνται αγκαλιασμένοι
δίπλα στην θάλασσα….
Τον ίδιο χρόνο η Οικονομική επιτροπή της Αμερικανικής Γερουσίας, αποφάσισε να φορολογήσει τα κέρδη των επιχειρήσεων οι οποίες ανήκαν σε εκκλησίες, η αυτοκινητοβιομηχανία Φιατ απολύει 20.000 εργάτες της, ενώ η μπανιέρα για δυο κάνει την εμφάνισή της στην Γερμανική αγορά.
Τον Ιουλιο του 1969 ο Χρήστος Γεωργιάδης, καταρρίπτει παγκόσμιο ρεκόρ στο άθλημα της σχοινοβασίας, περνώντας με δεμένα τα μάτια πάνω από τον Ισθμό της Κορίνθου, σε τεντωμένο συρματόσχοινο, 90 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, την ίδια στιγμή που ένα άλλο άθλημα αυτό της ποδηλασίας διώκεται στο Ναύπλιο, καθότι η διεύθυνση του Γυμνασίου θηλέων της πόλης, άγνωστο γιατί, απαγόρευσε στις μαθήτριες να οδηγούν ποδήλατο.
Τον Αύγουστο του 1969 στο χωριό Άγιος Χαράλαμπος Λαγκαδά, οι κάτοικοι με επικεφαλής τον πρόεδρο του χωριού, θα ξενυχτήσουν για αρκετά βράδια σε χωράφι της περιοχής, όπου σύμφωνα με πληροφορίες
υπήρχαν θαμμένες χιλιάδες χρυσές λίρες από την περίοδο της Γερμανικής κατοχής, εγχείρημα που θα έχει άδοξο τέλος, με την αστυνομία να συλλαμβάνει αρκετούς από τους χωρικούς με την κατηγορία της αρχαιοκαπηλίας.
Τον ίδιο μήνα πραγματοποιείται στα καταστήματα Μινιον η κλήρωση των δώρων του διαγωνισμού Ιδανικό ανδρόγυνο, η διεθνής αντικαπνιστική εταιρεία ξεκινά στη χώρα μας εντατική προπαγάνδα κατά του καπνίσματος, ενώ το μουστάκι γίνεται και πάλι της μόδας.
Τον Ιούνιο του 69 ο Σαρλο γιορτάζει τους γάμους της κόρης του με τον Έλληνα Νίκο Σιστοβάρη, η 20χρονη Ιρλανδή με το παράξενο όνομα Βερναρδέτη Ντεβλίν, φοιτήτρια της ψυχολογίας, γίνεται η νεότερη βουλευτίνα του κόσμου, ο Σάμιουελ Μπέκετ κερδίζει το Νόμπελ
Λογοτεχνίας, την ίδια στιγμή που ο Γιάννης Μαρκόπουλος εκδίδει τον δίσκο «Ήλιος ο πρώτος» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη
Η έκδοση του δίσκου «Το περιβόλι του τρελού», θα αποτελέσει εστία δικαστικής διαμάχης με αφορμή το τραγούδι «Ντιρλαντά» την πατρότητα του οποίου διεκδίκησε με φανατισμό ο Καλύμνιος μουσικός Παντελής Γκίνης. «Εγώ το «ντιρλαντα», θα πει χρόνια αργότερα ο
Διονύσης Σαββόπουλος, το θεώρησα δημοτικό άσμα, αρκέστηκα μάλιστα στην γνωμάτευση της Ακαδημίας Αθηνών, που συμφωνούσε με την άποψή μου, κι έτσι δεν κυνήγησα την υπόθεση.
Ο αντίδικος όμως, ήταν πολύ πειστικός, με κείνο το ναυτικό καπελάκι του κι οι διάδρομοι του δικαστηρίου είχαν γεμίσει από νησιώτικα πλήθη που φώναζαν εναντίον μου, σε κάθε ερώτηση και εν τέλι το δικαστήριο με αθώωσε μεν, αλλά αποφάσισε ότι το επίμαχο άσμα, είναι της αποκλειστικής και πρωτοτύπου εμπνεύσεως του μηνυτού. Ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του δίσκου «Το Περιβόλι του τρελού», δηλαδή το 1970 , η Δαλιδά θα ερμηνεύσει το επίμαχο «Ντιρλαντά» κάνοντας το διεθνή επιτυχία.
Ο Κώστας Φασουλάς είναι στιχουργός και μουσικός παραγωγός