*Του Κώστα Φασουλά
Πρόκειται για κύκλο τραγουδιών σε ποίηση Νίκου Γκάτσου, Οδυσσέα Ελύτη, Γιάννη Θεοδωράκη, Δημήτρη Χριστοδούλου , Πάνου Κοκκινόπουλου και Μίκη Θεοδωράκη με ερμηνυετες τη Μαιρη Λίντα και τον Γρηγορη Μπιθικώτση
Πρώτο τραγούδι η Μυρτιά. Ο Μίκης Θεοδωράκης διηγείται: Μια μέρα που περνούσαμε με το αυτοκίνητο στην πλατεία Κολωνακίου με την Μυρτώ, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Νικος Γκάτσος και ο τότε Γενικός Διευθυντής της ΕΙΡ Σπυρομίλιος, μας κάλεσαν να καθίσουμε στο τραπέζι τους που ήταν στο πεζοδρόμιο. Κατεβήκαμε και μείναμε για λίγο μαζί τους. Την άλλη μέρα, στου Φλόκα, ο Νίκος μου δίνει ένα χαρτάκι και μου λέει: Το¨γραψα χθες για την Μυρτώ…
Το ΅Αρχιπέλαγος΅ του Μίκη Θεοδωράκη κυκλοφορεί σε μια εποχή ταυτισμένη με τη γενιά του 114, με την ίδρυση του κόμματος της ΈνωσηςΚέντρου απο τον Γεώργιο Παπανδρέου και βέβαια με την δυσπιστία του πολιτικού κόσμου, για την εγκυρότητα των εκλογών της ίδιας χρονιάς. Το 1961 αποτυγχάνει η Αμερικανικής εμπνεύσεως επιχείρηση του κόλπου
των χοίρων, με σκοπό την ανατροπή του Φιντελ Κάστρο, ενω στην Ανατολική Γερμανία η έμπνευση δεν έχει τελειωμό και στην κορύφωση της αποφασίζει, να τοποθετήσει ένα τεράστιο τείχος, που η ευρηματική εκδικητικότατα της ιστορίας θα το βαφτίζει το ΅τείχος του αίσχους΅΅
Το ΅Αρχιπέλαγος΅ του Μίκη Θεοδωράκη έρχεται στο ελληνικο τραγούδι σχεδόν ταυτόχρονα με την δημοσίευση επιστολής μιας ομάδας 83 νέων, φίλων της μουσικής του συνθέτη οι οποίοι διαμαρτύρονται, ΅δια την άδικον και αντιπνευματικήν στασιν των ραδιοφωνικών μας σταθμών, έναντι των τραγουδιών του, δια του αποκλεισμού απο τα εκπομπάς των΅΅
Το 1961 το απεργιακό ημερολόγιο μιλάει για 135 απεργίες, ενώ η ελληνική βουλή απορρίπτει την πρόταση δυσπιστίας προς την κυβέρνηση. Η πρώτη υψικάμινος της Χαλυβουργικής στη Ελευσίνα είναι γεγονος, όπως ακριβώς και η Κινέζικη σημαία, που υψώνεται για πρώτη φορά στον ΟΗΕ.
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ξεκινά τις γνωστές ΅Διαδρομές της Ελευθερίας΅, που βάζουν τέλος στην άνιση μεταχείριση των μαύρων στα ταξίδια τους στο εσωτερικό των ΗΠΑ, την ίδια χρονική στιγμή που ο Αμερικάνος πρόεδρος Αιζενχάουερ απευθύνεται για τελευταία φορά στον Αμερικανικό λαό, μέσα απο τηλεοπτική ομιλία του.
Ο Νικήτα Χρουστσόφ, προβλέπει οτι η οικονομία της Σοβιετικής ένωσης θα ξεπεράσει πολύ σύντομα αυτή της Αμερικής, ενω σε διαφορετικούς τόνους, ο Τσε Γκεβάρα, εκφωνεί μια ιστορική ομιλία στη Σάντα Κλάρα.
Ο δίσκος Αρχιπέλαγος του Μίκη Θεοδωράκη, έρχεται το ελληνικότραγούδι, την ίδια στιγμή που η Μαρία Κάλλας εμφανίζεται στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου ερμηνεύοντας τη Μήδεια, ενώ ο Λουτσιάνο Παβαρότι κερδίζει τον διαγωνισμό Ρετζο Εμίλια, διάκριση που ανοίγει το δρόμο της καλλιτεχνικής του πορείας.
Η Εντιθ Πιαφ καταρρέει κατά την διάρκεια προβών στο Παρίσι, αντίθετα με την Μέριλιν Μονρόε που εμφανίζεται να πειθαρχεί στις επιθυμίες της, και χωρίς να το πολυσκεφτεί χωρίζει με τον τρίτο της σύζυγο, συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ.
Αντιθετα, ο Πάμπλο Πικάσο, σε καλύτερη συναισθηματική μοίρα από τον Μίλερ, σε ηλικία 79 ετών παντρεύεται την κατά 42 χρόνια νεότερη του Jacguline Rogue. Το 1961 Ο Μάνος Χατζιδάκις παίρνει το Όσκαρ για τη μουσική του στην ταινία του Ζιλ Ντασέν ΅Ποτε την Κυριακή΅ Όσκαρ, με το οποίο ο συνθέτης δεν θα συμφιλιωθεί ποτέ, ενώ η Μελίνα Μερκούρη χάνει από την Ελίζαμπεθ Τέιλορ το βραβείο του πρώτου γυναικείου ρόλου.
Το 1961, ιδρύεται η Ιονική Λαϊκή τράπεζα , στην κορυφή της Πάρνηθας εγκαινιάζεται το Μον Παρνες, ενώ λίγο πιο κάτω στα ενδότερα της Αττικής, θεμελιώνεται το Κέντρο πυρηνικών ερευνών ο Δημόκριτος. Την ιδία στιγμή, η κυβέρνηση σε μια φιλολαϊκή της κίνηση, ιδρύει το οργανισμό γεωργικών ασφαλίσεων, σε μια χώρα που
ο πληθυσμός της είναι 8.5000.000 κάτοικοι.
Το 1961 ανακηρύσσεται άγιος , ο μοναχός της μονής της Αγίας Τριάδας στην Αίγινα Νεκτάριος, την ίδια στιγμή που οι μεταναστευτικοί αριθμοί μιλούν για 43.000 Έλληνες εργάτες που απασχολούνται σε γερμανικές βιομηχανίες.
Το Αρχιπέλαγος του Μικη Θεοδωρακη, κυκλοφορεί την ίδια εποχή που ο Γιούρι Γκαγκάριν ανηφορίζει για το διάστημα, με την ιστορία να τον καταγράφει ως τον πρώτο άνθρωπο που ταξίδεψε στα βάθη των ουρανών. Λίγο πιο κάτω, μια επίγεια σύσκεψη, αποφασίζει να καθιερώσει την διεθνή ημέρα ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, ενώ ο Βρετανός δικηγόρος Πίτερ Μπένενσον ιδρύει την Διεθνή Αμνηστία.
Το 1961 ανασκαφές στο Ισραήλ φέρνουν στην επιφάνεια ανάγλυφη πλάκα με το όνομα του Πόντιου Πιλάτου, σοβαρή ένδειξη για τηνύπαρξη του ιστορικού αυτού προσώπου, ενώ στην Ισπανία, δυο πολύτιμα πετράδια, , αποτελούν τους αρραβώνες της πριγκίπισσάς Σοφίας με τον πρίγκιπα Χουάν Κάρλος.
Το 1961 ο Ρώσος χορευτής Νουρέγιεφ, ζητά άσυλο από τη Γαλλία, ενώ βρίσκεται στο Παρίσι με τα μπαλέτα Κίροφ, χρονιά που το μουσείο του Λούβρου φιλοξενεί έργα ενός δικού μας λαϊκού χορευτή της παλέτας αυτή τη φορά, Θεόφιλου.
Ο κινηματογραφικός κόσμος της εποχής, υποδέχεται ταινίες όπως Ο Μικρός στρατιώτης του Ζαν Λικ Κονταρ, ΅Βαριδιάνα΅ του Λουις Μπονιουέλ, ΅Ζιλ και Τζιμ΅ του Τριφω και το ¨Περυσι στο Μαριεν μπαντ΅ του Αλεν Ρενε ταινία που κερδίζει το Χρυσό λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας.
Στην Ελλάδα ο Γιώργος Τζαβέλας μεταφέρει στον κινηματογράφο την ΅Αντιγόνη΅ ταινία βασισμένη στην ομότιτλη τραγωδία του Σοφοκλή, ο Αλέξης Δαμιανός ολοκληρώνει την ταινία του ¨Μέχρι το πλοίο΅, ενώ η Μελίνα Μερκούρη συμπρωταγωνιστεί με τον Άντονι Πέρκινς στην ταινία Φαίδρα του Ζίλ Ντασεν, την μουσική της οποίας υπογράφει ο Μίκης Θεοδωράκης.
Στα αθλητικά δρώμενα του 1961 ξεχωρίζει το παγκόσμιο ρεκόρ του Ρώσου Αθλητή του άλματος σε ύψος Βαλερί Μπρούμελ, ο οποίος ξεπέρασε τα 2,23 μέτρα σε αγώνες που έγιναν στη Μόσχα, ενώ ο Αιθίοπας Αμπέμπε Μπικίλα μέσα σε μεγάλη ζέστη κερδίζει τον μαραθώνιο στην Ρώμη.
Στα ελληνικά ποδοσφαιρικά γήπεδα, η ΑΕΚ σημειώνει την μεγαλύτερη εντος έδρας νίκη της στο ελληνικό πρωτάθλημα επι του Αιγάλεω με 8-0, ο Ολυμπιακός πανηγυρίζει ακόμα τη νίκη του επι της βραζιλιάνικης Σαντος με 2-0 στο Γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, αγώνας που προκάλεσε τις έντονες διαμαρτυρίες των φιλάθλων, καθότι, η τιμή του εισιτηρίου, ορίστηκε στις 35 δραχμές, τιμή σχεδόν τριπλάσια των 10 δραχμών που κόστιζε εκείνη την εποχή.
Η ήττα της Σάντος πίκρανε ιδιαίτερα τον μεγάλο της άσσο Πελέ, ο οποίος σε προηγούμενο ματς της ομάδας του με την αντίπαλο την Φλουμινένσε , πέτυχε ένα από τα εντυπωσιακά τέρματα της καριέρας του, αφού σκόραρε μετά από μια θεαματική κούρσα, περνώντας όλους τους παίκτες της αντίπαλης ομάδας.
- Ο Κώστας Φασουλάς είναι στιχουργός και ραδιοφωνικός παραγωγός