Του Κώστα Φασουλά*
Με την Πολιτεία, ο Μίκης Θεοδωράκης φανερώνει την βαθιά ελληνικότητα της μουσικής του, δισκογραφική κατάθεση με την οποία ο συνθέτης αναδεικνύει μελωδικά στοιχεία και ρυθμούς της ζωντανής μουσικής παράδοσης δίνοντας της μια τιμητική θέση στο έργο.
Τους στίχους στον δίσκο Πολιτεία Α υπογράφουν ο Τάσος Λειβαδίτης και ο Δημήτρης Χριστοδούλου. Τα τραγουδια ερμηνευουν ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Στέλιος Καζαντζίδης η Μαρινέλλα και η Μαίρη Λίντα
«Όπως κάθε χώρα έτσι και η δική μας», θα πει ο συνθέτης στην εφημερίδα Εμπρός με αφορμή την έκδοση του δίσκου, «και ίσως περισσότερο από κάθε άλλη η δική μας, έχει τη δική λαϊκή μουσική που μάλιστα είναι εξαιρετικά πλούσια. Έχει τις ρίζες της μέσα στον ίδιο τον λαό μας, την ψυχή του, την νοοτροπία, τις πίκρες του. Αυτή η μουσική, δηλαδή η μουσική των δημοτικών και νησιώτικων τραγουδιών μας, είναι πλασμένη κατ΄εικόνα και ομοιώσει του λαού μας. Όπως το δημοτικό τραγούδι, καταλήγει ο συνθέτης, έτσι και η λαϊκή μουσική είναι μια αστείρευτη πηγή εμπνεύσεως και δημιουργίας. ¨Όταν στηριχτούμε επάνω της θα κατορθώσουμε να δώσουμε μουσική βαθιά ελληνική
Το 1961 χρονιά που κυκλοφορεί ο δίσκος πολιτεία Α ο πληθυσμός της Ελλάδας ανέρχεται σε 8.357.0000 κατοίκους, ενώ παρατηρείται αύξηση πληθυσμού στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη και μείωση σε έντεκα νομούς. Η εγκατάλειψη της επαρχίας συζητείται στη βουλή, την ίδια στιγμή που η μετανάστευση Ελλήνων στο εξωτερικό προσλαμβάνει ανησυχητική έκταση.
Τον ίδιο χρόνο , ο Γεώργιος Παπανδρέου ιδρύει την «Ένωση Κέντρου», η Κύπρος γίνεται μέλος της Βρετανικής κοινοπολιτείας, ενώ η ελληνική βουλή κάνει δεκτό το δικαίωμα ψήφου των στρατιωτικών στις εκλογές του μηνός Οκτωβρίου.
Το 1961 η Αμερικανική απόβαση κατά του Κάστρο στον Κόλπο των χοίρων συνοδεύεται με απόλυτη αποτυχία, στην Τουρκία καταργούνται τα πολιτικά κόμματα, ο τέταρτος πυρηνικός πειραματισμός της Γαλλίας θα λάβει χώρα αυτή τη φορά στη Σαχάρα με την έκρηξη μιας ακόμα πυρηνικής βόμβας, ενώ στην Ανατολική Γερμανία, τοποθετείται ένα διχαστικό τείχος, που η ευρηματική εκδικητικότητα της ιστορία θα το βαφτίσει «το τείχος του Αίσχους»
Τον Ιανουάριο του 1961 η Εντίθ Πιάφ το σπουργίτι του Παρισιού, που ο Ζαν Κοκτώ την παρομοίασε κάποτε με ένα αγριόχορτο που φυτρώνει συνεχώς όσο και να το κόβει κανείς, εμφανίζεται σε θέατρο του
Παρισιού, αρχίζοντας και πάλι από το μηδέν όπως αναφέρει ένα από τα τραγούδια της.
Μέσα σε τρία χρόνια η Πιάφ έφτασε κατ΄επανάληψη στο κατώφλι του Θανάτου, όμως κατάφερε να σταθεί όρθια και να ξανατραγουδήσει την πικρή της μοίρα. Το ίδιο μήνα η Έλλη Λαμπέτη επιστρέφει στη Ελλάδα προκειμένου να εμφανιστεί ξανά στο Αθηναϊκό κοινό. «Όσο ικανός, όσο καταρτισμένος και μεγάλος κι αν είναι ο ηθοποιός, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί, να χαρεί, να ζήσει ένα ρόλο, παρά
στην γλώσσα του. Δεν μπορούσα να στερηθώ άλλο το κοινό μου, το ελληνικό κοινό, θα πει η ηθοποιός κατά την άφιξή της στην Αθήνα.
Στις 9 Αυγούστου του 1961 η Μαρία Κάλλας αποθεώνεται ως Μήδεια από 17.000 θεατές στο θέατρο της Επιδαύρου, ενώ στην Αθήνα και πιο συγκεκριμένα στο κινηματοθέατρο Ράδιο Σίτυ , η αστυνομία θα εκκενώσει με τρόπο βίαιο την αίθουσα, λίγο πριν την προβολή της ταινίας «Συνοικία το όνειρο».
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Ελευθερία, « Η ταινία τελικώς εματαιώθη μολότι υπήρχαν κανονικαί προς τούτο άδειαι. Κατ΄αρχάς η Αστυνομία είχε απαγορεύσει την είσοδον του κοινού. Κατόπιν την επέτρεψε, αλλά μόλις άρχισε η προβολή, την διέκωψεν , εκένωσε βιαίως την αίθουσα, και πρόεβην σε συλλήψεις προσώπων τα οποία αφέθησαν τελικώς ελεύθερα. Η ταινία, συνεχίζει η εφημερίδα είχε προβληθεί εις το υπουργείον προεδρίας ενώπιον του υφυπουργού κ. Τριανταφυλάκου. Ήρεσεν εις τον κ. Τριανταφυλάκον η ταινίαν αυτή κατά την ιδιαιτέραν αυτήν προβολήν, όμως παρατήρησεν ότι όλο φτώχεια δείχνει.
Το Ιανουάριο του 1961 δημοσίευμα της Εφημερίδα το Βήμα αναφέρεται στον αλκοολισμό των ελλήνων, επ΄ευκαιρία της λήξεως της Εβδομάδος αντιαλκοολικής Σταυροφορίας που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Κατά το διάστημα της τελευταίας τετραετίας γράφει το Βήμα η κατανάλωσις οινοπνευματωδών ποτών έχει διπλασιαστεί ως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία που συνέλεξεν η χωροφυλακή. Κυρίως έχει αυξηθεί η κατανάλωσης των εκ του εξωτερικού οινοπνευματωδών ποτών, ως είναι το ουίσκι το τζίν καθώς και ορισμένα άλλα ηδύποτα.
Στην ίδια εφημερίδα διαβάζουμε ότι «Οι Ξένοι διπλωμάτες μαθαίνουν χασάπικο» κι ακόμα ότι Τα παιδιά του Πειραιά το έκαμαν περιζήτητο στα σαλόνια. Σε ιδιωτικούς χορούς που δίνουν στα σπίτια τους ανώτεροι και ανώτατοι διπλωματικοί υπάλληλοι που υπηρετούν στην Αθήνα, σε φιλανθρωπικές χοροεσπερίδες σε χορευτικές συγκεντρώσεις πολλών αριστοκρατικών οικογενειών, ακόμη και σε όλα σχεδόν τα πάρτι των νεαρών βλαστών της αθηναϊκής κοινωνίας, είναι πολύ της μόδας οι διασκεδάζοντες μετά το τσάρλεστον, να φτάνουν στο αποκορύφωμα του κεφιού με ένα έξαλλο χασάπικο που το χορεύουν αλά Μελίνα και Γιώργο Φούντα, στο Ποτέ την Κυριακή. Γεγονότα όλα αυτά, συνεχίζει το ΒΗΜΑ
διαπιστωμένα και αναμφισβήτητα, μια και σε ορισμένα σοβαρά και εχέμυθα χοροδιδασκαλία της Αθήνας , εμφανίζονται κάθε τόσο διάφορα διακεκριμένα πρόσωπα, που ζητούν να μυηθούν στα μυστικά του χασάπικου και να μάθουν όσο το δυνατόν καλύτερα τα βήματα και τις φιγούρες του
Tον Φεβρουάριο του 1961 ανταπόκριση της εφημερίδας Ελευθερία από την Μόσχα αναφέρει μεταξύ άλλων, ότι Ο Όμηρος θεωρείται αντιπολεμικός ποιητής εις Ρωσίαν. Εις την Σοβιετική Ένωση γράφει η
εφημερίδα επανεκδίδονται τακτικά τα Ομηρικά ποιήματα Ιλιάδα και Οδύσσεια, πράγμα που δείχνει το μεγάλον ενδιαφέρον των σοβιετικών αναγνωστών για το αρχαίο ελληνικό έπος. Τα βιβλία που γράφτηκαν στην
Σοβιετική ένωση για τον Όμηρο είναι πολλά. Πρόσφατα εξεδόθη στη Μόσχα το βιβλίο του καθηγητή Λόσεφ «Ο Όμηρος». Το έργο του Λόσεφ αποτελείται από τρία μέρη. Το πρώτο φέρει τον τίτλο «Ο Όμηρος και η εποχή του» και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο Όμηρος, ήταν έκφραση της ιστορίας του ελληνικού λαού, υπογραμμίζεται η λαϊκότητα του έργου του Ομήρου, η αντιπολεμική, η αντιαριστοκρατική και άλλες προοδευτικές τάσεις, που εκδηλώθηκαν στα ποιήματα του. Το δεύτερο
μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στην καλλιτεχνική αξία των Ομηρικών επών , και στο τρίτο μέρος αναλύονται οι εκφραστικοί τρόποι του Ομήρου. Εδώ εξετάζονται με ιστορικο-καλλιτεχνική άποψη και οι Ομηρικοί ήρωες.
Τον Απρίλιο του 1961, χρονιά που κυκλοφορεί ο δίσκος Πολιτεία Α η Σοβιετική Ένωση κερδίζει τον αγώνα ταχύτητας για την αποστολή του πρώτου ανθρώπου στο διάστημα, στέλνοντας τον 27χρονο ταγματάρχη της πολεμικής Αεροπορίας Γιούρι Γκαγκάριν σε τροχιά γύρω από τη Γή.
Τον ίδιο μήνα δημοσίευμα της εφημερίδας Μακεδονία με τίτλο «Λίαν δημοφιλής οι ομαδικοί γάμοι στην Κούβα», αναφέρει μεταξύ άλλων ότι το καθεστώς του Φιντέλ Κάστρο έχει υιοθετήσει από καιρού, μια
επαναστατικήν συνήθεια. Τους ομαδικούς γάμους. Εις τα γραφεία της Ενώσεως γυναικών της Κούβας εις την πόλιν Σαντιάγκο, προσήλθαν προσφάτως περι τα 80 νεαρά ζεύγη, δια να τελέσουν τον πολιτικόν
των γάμον. Οι νεαροί Κουβανοί συνεχίζει η εφημερίδα, εγκαταλείπουν ολοένα και περισσότερο τας θρησκευτικάς γαμήλιους τελετάς, με τα νυφικά και τα πέπλα, στρεφόμενοι πλέον οριστικόςπρος τον σοσιαλιστικόν πολιτικόν και κυρίως ομαδικόν γάμον.
Τον ιδιο χρόνο, στη Γενεύη ο Νικήτα Χουρτζώφ συναντιέται με τον Τζον Κένεντι, με την ατζέντα τους γεμάτη από σοβαρά θέματα, όμως αυτό που κερδίζει τις εντυπώσεις, είναι η απόφαση των δυο
προέδρων, να τρέξουν για λίγο σε ένα μικρό πολιτικό μαραθώνιο .Πρώτος ήρθε ο Αμερικανός και δεύτερος ο Σοβιετικός πρόεδρος. Με περισσή δόση υπερηφάνειας τα αμερικανικά μέσα μετέδωσαν την επόμενη μέρα: Σε αγώνα δρόμου στον οποίο συμμετείχαν ο Τζον Κένεντι κι ο κομουνιστής ηγέτης, ο πρόεδρος μας ήρθε πρώτος και ο Χρουτσώφ δεύτερος.
Αντίθετα οι Σοβιετικοί θα έπρεπε να διαχειριστούν με τρόπο διπλωματικό την ήττα του προέδρους τους και χωρίς να το πολυσκεφτούν μετέδωσαν την είδηση ως εξής: Σε αγώνα δρόμου, στον οποίο συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας του κόμματος και ο Αμερικανός πρόεδρος, ο σύντροφος Χρουτσώφ ήρθε δεύτερος και ο Τζον Κένεντι προτελευταίος
- Ο Κώστας Φασουλάς είναι στιχουργός και ραδιοφωνικός παραγωγός