Τη Δευτέρα το βράδυ, 31 Αυγούστου 1942, ένα συμμαχικό βομβαρδιστικό αεροσκάφος κατέπεσε φλεγόμενο στην περιοχή Κεφάλα – Ατσιπαράς μεταξύ των χωριών Αμαριανού και Διαβαϊδέ. Το ιστορικό αυτό γεγονός, το έχω καταγράψει με κείμενα και εικόνες στα παρακάτω βιβλία, άρθρα και περιοδικά ως εξής:
- Στο βιβλίο «Ρομπέρτο Λέμπολντ, φωτογραφικό λεύκωμα Καστελλίου 1941-1945», Ηράκλειο 2006, στις σελίδες 41-43.
- Στο βιβλίο «Διαβαϊδέ – Ιστορική περιήγησις», Ηράκλειο 2014, στις σελίδες 237 ως 244.
- Σε ολοσέλιδο άρθρο της εφημερίδας ΠΑΤΡΙΣ Ηρακλείου, τη Δευτέρα 15 Απριλίου 2019 με τίτλο «Βομβαρδισμός Δευτέραν εσπέρας όχι ικανοποιητικώς», στη σελίδα 9.
- Σε ολοσέλιδο άρθρο της εφημερίδας ΠΑΤΡΙΣ Ηρακλείου, τη Δευτέρα 4 Απριλίου 2022 με τίτλο «ΚΡΗΤΗ 1941-44. Πτώσεις πολεμικών αεροπλάνων», στη σελίδα 9.
- Στο βιβλίο «ΚΡΗΤΗ 1940-1945, Ιστορικές σελίδες από το Καστέλλι και το πολεμικό του αεροδρόμιο», Ηράκλειο 2022, στις σελίδες 93 ως 101.
- Στο περιοδικό ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, τεύχος 139, Δεκέμβριος 2023, άρθρο με τίτλο «Πολεμικό αεροδρόμιο Καστελλίου 1941-1944», στις σελίδες 156 ως 179.
Για το παραπάνω γεγονός της πτώσης του συμμαχικού αεροσκάφους στην περιοχή Κεφάλα – Ατσιπαράς, διαχέεται από κύκλους και γράφεται ότι το αεροπλάνο δεν χτυπήθηκε από τα γερμανικά αντιαεροπορικά πάνω από το αεροδρόμιο Ηρακλείου, αλλά πάνω από τα Λασιθιώτικα βουνά. Όλα τα άρθρα και οι ιστορικές προσεγγίσεις μου για ιστορικά γεγονότα, στηρίζονται σε δεκάδες τεκμήρια και φυσικά δεν μπορούν να χωρέσουν στην έκταση μιας σελίδας της εφημερίδας ΠΑΤΡΙΣ Ηρακλείου. Έτσι κάνω τη δική μου επιλογή στα τεκμήρια – έγγραφα – φωτογραφίες – αφηγήσεις κ.ά. που τα συνοδεύουν. Για να μη δίνουμε λοιπόν αφορμές για αλλοιώσεις και αναθεωρήσεις ιστορικών γεγονότων, συμπληρώνουμε το παραπάνω περιστατικό της πτώσης του συμμαχικού αεροπλάνου με νέα στοιχεία που δεν τα είχαμε δημοσιεύσει στα δύο άρθρα μας στις 15 Απριλίου 2019 και 4 Απριλίου 2022, απαντώντας σε πέντε ερωτήσεις:
Α. Ποιο ήταν το αεροπλάνο, ποιο το πλήρωμα και ποια η αποστολή του, όταν συντρίφτηκε στην περιοχή Κεφάλα-Ατσιπαράς μεταξύ των χωριών Διαβαϊδέ και Αμαριανού Πεδιάδος;
Το δειλινό της Δευτέρας 31 Αυγούστου του 1942, οκτώ (8) αεροπλάνα σε σχηματισμό τύπου Handley Page Hallifax II της 227 Μοίρας της RAF, προερχόμενα από τη Μέση Ανατολή ανέλαβαν τον βομβαρδισμό του αεροδρομίου Ηρακλείου (που τότε αποτελούσε βάση της επίφοβης LG 1 εξοπλισμένης με JU 88 ). Το υπ. αριθμόν κατασκευής (serial number) W 7679, με κωδικό κλήσης ZA-C, Hallifax, που αποτελούσε το «αρχηγό» αεροσκάφος του σχηματισμού συγκέντρωσε τα πυκνά αντιαεροπορικά πυρά με αποτέλεσμα να πληγεί στη δεξιά πτέρυγα, να παρουσιάσει διαρροή καυσίμου και σύντομα πυρκαγιά. Για να μην επεκταθούν οι φλόγες στην άτρακτο ο έμπειρος πιλότος και αρχηγός της Μοίρας Egbert Allan Hacking έδωσε ελαφρά αριστερή κλίση στο βομβαρδιστικό, στρέφοντας δύσκολα προς νότο.
Γρήγορα έγινε φανερό πως το αεροπλάνο δεν επρόκειτο να διασωθεί και ο Hacking διέταξε την εγκατάλειψη του. Τρεις πρόλαβαν να το εγκαταλείψουν. Σύμφωνα με μαρτυρία του διασωθέντα ραδιοτηλεγραφητή Bradley, παρά τις εκκλήσεις του, ο κυβερνήτης αρνήθηκε να βάλει αυτόματο πιλότο και να επιχειρήσει εγκατάλειψη, λέγοντας πως θα φύγει αφού «φύγουν όλοι». Δευτερόλεπτα μετά την εγκατάλειψη του Bradley, η φλεγόμενη πτέρυγα αποκόπηκε, το αεροπλάνο μπήκε σε περιδίνηση και συνετρίβη κοντά στο Καστέλλι.
Το αξιοπρόσεκτο είναι πως από τους τρεις που εγκατέλειψαν μόνο ένας πιάστηκε αιχμάλωτος. Οι άλλοι, παρότι η περιοχή της Πεδιάδας λόγω του αεροδρομίου έβριθε Γερμανών, περισυνελλέγησαν από την Αντίσταση και φυγαδεύτηκαν!!!
Ιδού η λίστα του πληρώματος:
EGBERT ALLAN HACKING Αρχηγός Μοίρας-Φονευθείς.
JOHN WILLIAM MacFARLANE, Σμηνίας Ιπτ. Μηχ/κός – Διασωθείς φυγαδεύτηκε.
NEWT TURNER, Ανθυποσμηναγός, βομβαρδιστής-αιχμαλωτίστηκε.
JOSEPH DEED BRADLEY, Αρχισμηνίας, ραδιοτηλεγραφητής-Διασωθείς φυγαδεύτηκε.
ALLAN EDWIN CARSON, Σμηνίας πολυβολητής-Φονευθείς.
JEREMIAH PORRITT, Σμηνίας, ουραίος πολυβολητής-Φονευθείς.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: “Τα οστά των τριών βρίσκονται σε τάφους στο συμμαχικό κοιμητήριο της Σούδας (όχι στην πατρίδα τους όπως λανθασμένα – αλλά καλοπροαίρετα είχα πληροφορηθεί). Επίσης, το πλήρωμα ήταν ιδιαίτερα έμπειρο. Είχε λάβει μέρος στον βομβαρδισμό των «Σάρνχορστ» και «Γκναϊζενάου» στη Νορβηγία, αποστολές στη Γερμανία, είχε επιβιώσει από μία προσθαλάσσωση και τρεις αναγκαστικές. Ο Porritt είχε τιμηθεί με DFC για την κατάρριψη δύο Me 109 και δύο πιθανές”.
(Γιώργος Παπαδάκης, δημοσιογράφος και ιστορικός ερευνητής, με άριστη γνώση των γερμανικών αεροσκαφών και της δράσης της γερμανικής αεροπορίας Luftwaffe την περίοδο 1941-1945, ιδίως στην επικράτεια της Κρήτης).
Β. Πώς διασώθηκαν τα τρία μέλη του πληρώματος και τι αφηγείται ο Σμηνίας-ιπτάμενος μηχανικός John William MacFarlane που φυγαδεύτηκε από άντρες της Αντίστασης;
Για να μην μείνει καμιά αμφιβολία για την αποστολή και την πτώση του συμμαχικού αεροπλάνου στην Κεφάλα, δημοσιεύουμε μέρος της αφήγησης του διασωθέντα John William MacFarlane, (Σμηνία, Ιπτάμενου μηχανικού, που διασώθηκε και παρέμεινε στην Κρήτη κοντά στους άντρες της SOE από τον Σεπτέμβρη του 1942 ως το τέλος του 1943). Αφηγείται ο MacFarlane:
«…είπα στον Άλλαν (Allan Egbert Hacking – κυβερνήτης) ότι ήταν χαμένη υπόθεση και αυτός διέταξε “εγκαταλείψτε το αεροσκάφος”. Ο Νιουτ Τέρνερ (Newt Turner-παρατηρητής, βομβαρδιστής), πήρε το αλεξίπτωτο του Άλλαν και πήδηξε. Εν τω μεταξύ, οι δύο πυροβολητές Κιλ Κάρσον (Allan Edwin Carson – σμηνίας πολυβολητής) και Μάγκι Πόριτ, (Geremiah Porrit-σμηνίας ουραίος πολυβολητής) αποφάσισαν να προβούν σε ενέργειες για να εγκαταλείψουν το αεροπλάνο.
Έπειτα ο χειριστής του ασύρματου, Τζο Μπράντλει, (Joseph Deed Bradley – αρχισμηνίας ραδιοτηλεγραφητής) εγκατέλειψε το αεροσκάφος το οποίο είχε τυλιχτεί στις φλόγες μέχρι τότε και εγώ ζήτησα από τον πιλότο, Άλαν, να θέσει σε λειτουργία τον αυτόματο, πιλότο και να πηδήξει μαζί μου. Μου έδωσε χειραψία, λέγοντας πως δεν θα έφευγε μέχρι οι άλλοι δύο να φύγουν πρώτοι και μου είπε εγώ να αποχωρήσω. Λίγο αφού πήδηξα, το δεξιό φτερό έπεσε. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον πιλότο να στέκεται εκεί ήρεμος, σαν να ήταν μια ακόμη ευχάριστη πτήση αυτό που ζούσε. Ο Άλαν θα μπορούσε κάλλιστα να έχει σώσει τη δική του ζωή, χωρίς να τον επηρεάζει η μοίρα που θα είχαν οι άλλοι δυο. Αντί γι’αυτό, επέλεξε να περιμένει και να παραμείνει μαζί τους μέχρι το τέλος.
Και οι τρεις τους θάφτηκαν με όλες τις τιμές του στρατού που άρμοζαν, σε ένα μικρό χωριό της Κρήτης ονόματι Καστέλλι Πεδιάδος, κοντά σε ένα γερμανικό αεροδρόμιο. Οι Γερμανοί απέδωσαν φόρο τιμής με αεροπορική συνοδεία και 30 ένοπλους πιλότους της πολεμικής αεροπορίας οι οποίοι έριξαν τρεις βολές, όπως είθισται στις πολεμικές στρατιωτικές κηδείες. Η ταφή έγινε από Έλληνες ιερείς και η πομπή ακολούθησε τα φέρετρα, παρόλο που κάποιοι από τους φίλους των ανθρώπων αυτών είχαν σκοτωθεί από τις δικές μας βόμβες. Περίπου 500 άνθρωποι βρέθηκαν εκεί συνολικά…».
Οι τρεις διαμελισμένοι βρετανοί πιλότοι περισυλλέγησαν από τους Γερμανούς την Τρίτη 1 Σεπτεμβρίου και τάφηκαν στο νεκροταφείο του Καστελλίου, (στην Παναγία Μανταριώτισσα), την Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 1942. Για τη διάσωση των δύο εκ των τριών μελών του πληρώματος που έπεσαν με τα αλεξίπτωτά τους στην περιοχή Τζενεράιλδο του χωριού Ξυδά, (χρησιμοποιώ το τοπωνύμιο όπως το προφέρουν οι κάτοικοι της περιοχής και δεν χρησιμοποιώ την επιστημονική του ονομασία που είναι των Τζενεράληδων), στο αρχείο μου υπάρχουν δύο μαγνητοφωνημένες αφηγήσεις. Η πρώτη είναι του +Ιωάννη Μακρογαμβράκη από το χωριό Ξυδάς. Οι δύο Βρετανοί, Μακ Φάρλαν και Μπράντλεϋ, ανέβηκαν στο χωριό αφού άφησαν το ένα από τα δύο αλεξίπτωτα στο σημείο της πτώσης και χτύπησαν την πόρτα του σπιτιού του Μανόλη Μακρογαμβράκη, πατέρα του Γιάννη. Ο νεαρός Γιάννης Μακρογαμβράκης τους είδε και η μαρτυρία του είναι συγκλονιστική. Πού τους πήγαν και πώς διασώθηκαν τα εξηγεί με λεπτομέρειες. Οι Βρετανοί, για να ευχαριστήσουν τον ιδιοκτήτη του σπιτιού, άφησαν το δεύτερο αλεξίπτωτο στο σπίτι του. Όταν το 2003 συνομιλήσαμε με τον Γιάννη Μακρογαμβράκη, το έβγαλε από ένα μπαούλο και μου το έδειξε. Τη διήγηση του Γιάννη Μακρογαμβράκη και τη φωτογραφία του αλεξίπτωτου, θα την εντάξω σε ένα μελλοντικό άρθρο που θα αναφέρεται στην την πορεία των Μακ Φάρλαν και Μπράντλεϋ στην Κρήτη, μετά τη διάσωσή τους.
Η δεύτερη μαρτυρία είναι του +Γεωργίου Ζουραράκη, πρώην προέδρου του χωριού Ξυδά, που πήγε ως νεαρός στον τόπο της συντριβής και εντόπισε από μια στιγμιαία λάμψη σε έναν πρίνο το ρολόι ενός από τους τρεις ήρωες Βρετανούς. Τη συγκλονιστική μαρτυρία του Γεωργίου Ζουραράκη και τη φωτογραφία του ρολογιού με το όνομα του ιδιοκτήτη πιλότου σκαλισμένο στο πίσω μέρος του, θα τα εντάξω κι αυτά στο μελλοντικό άρθρο για τους Μακ Φάρλαν και Μπράντλεϋ. Για το τρίτο μέλος του πληρώματος που διασώθηκε, τον Τέρνερ, έμαθα γι’αυτόν τον Ιανουάριο του 2024. Από τότε αναζητώ τα ίχνη του, σε ποιο σημείο του Καστελλίου έπεσε με το αλεξίπτωτο και πώς αιχμαλωτίστηκε. Η έρευνα βρίσκεται σε καλό δρόμο, αφού υπάρχει υπέργηρος Καστελλιανός της διασποράς και γνωρίζει το γεγονός. Μόλις επισκεφτεί το Καστέλλι θα μας διηγηθεί όλες τις λεπτομέρειες.
Γ. Γιατί στα βιβλία μου «Ρομπέρτο Λέμπολντ φωτογραφικό λεύκωμα Καστελλίου» και «Διαβαϊδέ-Ιστορική περιήγησις» αναφέρω ως ημερομηνία ταφής των τριών Βρετανών αεροπόρων την Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου και στα επόμενα άρθρα μου την Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 1942;
Στο φωτογραφικό Λεύκωμα του Καστελλίου και στις σελίδες 41 ως 43 αποτυπώνονται πέντε φωτογραφίες από την ταφή των τριών μελών του συμμαχικού πληρώματος του αεροπλάνου που κατέπεσε στην περιοχή Κεφάλα-Ατσιπαράς. Ο Ρομπέρτο Λέμπολντ, όταν μας απέστειλε το υλικό που εμπεριέχει το Λεύκωμα, στην πίσω πλευρά σε όλες τις φωτογραφίες είχε τις δικές του υποσημειώσεις. Έτσι, για την ταφή, καταγράφει την ημερομηνία 3.9.1942. Στο Φωτογραφικό Λεύκωμα του Καστελλίου και στο βιβλίο για το χωριό μου Διαβαϊδέ, αναφέρω ως ημερομηνία ταφής την Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου 1942, όπως και ο Ρομπέρτο Λέμπολντ. Όταν όμως περιήλθε στα χέρια μου επιστολή του Καστελλιανού Αντιστασιακού Μανόλη Μετζογιαννάκη και τη μελέτησα, διαπίστωσα ότι ο σοβαρός αυτός πατριώτης καταγράφει ως ημερομηνία ταφής την Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου. Έκτοτε, σε όλες μου τις αναφορές του γεγονότος, στα άρθρα στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ Ηρακλείου, στο βιβλίο μου «ΚΡΗΤΗ 1940-1945, Ιστορικές σελίδες από το Καστέλλι και το πολεμικό του αεροδρόμιο» και στο περιοδικό ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, χρησιμοποιώ ως ημερομηνία ταφής των τριών μελών του συμμαχικού αεροσκάφους την Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 1942.
Δ. Υπάρχουν σήμερα κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής του Καστελλίου που βρίσκονται στη ζωή και βίωσαν αυτό το τραγικό γεγονός της πτώσης;
Για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, παρουσιάζω δύο πρόσφατες αφηγήσεις συγχωριανών μου Διαβαδιανών, για το γεγονός της συντριβής του αεροπλάνου. Η πρώτη διήγηση είναι του Δημητρίου Σμαριαννάκη, 96 ετών σήμερα. Ο Δημήτριος Νικολάου Σμαριαννάκης το 1942 ήταν 13 χρονών και ζούσε με τους γονείς και τα αδέλφια του στο Διαβαϊδέ. Τη βραδιά της πτώσης είχε τα ζώα της οικογένειας στην περιοχή Μαχαιρά του Διαβαϊδέ, πολύ κοντά στο σημείο της συντριβής. Συνήθιζαν τότε οι γονείς, εκεί που διανυκτέρευαν τα ζώα τους καλοκαιρινούς μήνες, να υπάρχει κάποιο μέλος της οικογενείας τους ως φύλακας. Το αεροπλάνο πέρασε πάνω από την τοποθεσία Μαχαιρά, πάνω δηλαδή από τον Δημήτριο Σμαριαννάκη, που διηγείται: «…ήμουνε στη Μαχαιρά με τα οζά μας. Είδα το αεροπλάνο να περνά χαμηλά. Το’χε τυλίξει φωθιά. Αυτό ήρχουντανε με φωθιά από το Ηράκλειο. Επέρασε από πάνω από τη Μαχαιρά και ήπεσε στη Κεφάλα. Είχε τσι βόμβες γιατί εκούστηκε μια μεγάλη έκρηξη. Κι έπιασε ο τόπος φωθιά. Μόλις εξημέρωσε και εμετάδεσα τα οζά, επήρα απάνω να πάω στη Κεφάλα. Στο δρόμο έβρισκα σοκολάτες, μπισκότα. Τ’αφήνανε οι αεροπόροι φαίνεται από τ’αεροπλάνο προτού να πέσει. Όταν ήφταξα στη Κεφάλα είχανε πάει οι Γερμανοί. Είχανε φτάξει κι άλλοι. Και μας εδιώξανε. Φύγετε ! μας ελέγανε στη δική ντως γλώσσα. Ράους, ράους! εφωνιάζανε. Ύστερα εθάψανε τσι αεροπόρους που εβρήκανε στη Κεφάλα στη Μανταριώτισσα. Είχενε ο Κουτσάφτης, (σημ.: ο Διοικητής του αεροδρομίου Τροστ) και στρατιώτες κι επαίξανε μπαλωθιές όντε στι θάβανε. Στο πλάι τση εκκλησίας ήτανε πέντε-έξε κυπαρίσσα. Εκεί από κάτω τσι θάψανε…».
(Δημήτριος Νικολάου Σμαριαννάκης, Καστέλλι, 16 Ιανουαρίου 2025).
Η δεύτερη διήγηση είναι του Νικολάου Γεωργίου Παπαδάκη, 97 ετών σήμερα. Γεννήθηκε το έτος 1928 και ζει στο χωριό Διαβαϊδέ. Τη βραδιά της πτώσης του αεροπλάνου ήταν 14 χρονών, βρίσκονταν στον Ξυδά και θυμάται:
«Κάθ’αργά οι Καστελλιανοί, οι Διαβαδιανοί αλλά και άλλοι από τα γύρω χωριά, ανεβαίναμε στο Ξυδά για να γλιτώσωμε από τσι βόμβες των Εγγλέζων που τσι ρίχνανε στο αεροδρόμιο. Το δε άλλο πρωί εκατεβαίναμε και πάλι στο χωριό. Τη βραδιά που εβομβαρδίζανε οι Άγγλοι κι έπεσε το αεροπλάνο, με πήρε ο θείος μου ο Γιάννης ο Σγουροβασίλης από τη Πολυθέα κι ανεβήκαμε στου Ξυδά. Το πρωί με το θείο μου και τον Απολλόδωρο (σημ.: Φραγκιαδάκη) εκατεβαίναμε στο Καστέλλι από το στρατούλι που φέρνει στο Διαβαϊδέ. Όντεν επροβάλαμε και εφαίνουντονε ο Άη Γιώργης στο Τζενεράιλδο, είδαμε ένα πανί να κρέμεται σε ένα δεντρό. Λέει ο θείος μου ο Σγουροβασίλης να πάει να δει. Επήγε και ήρθε κι εκράθιε ένα σπαγούλι κι έδεσε το τσακάκι του, (σημ.: το μικρό καθημερινό μαχαιράκι). Μας είπε ότι είναι ένα αλεξίπτωτο και κρέμεται μια φόρμα στρατιωτική απάνω του. Και του λέει ο Απολλόδωρος, γιάντα δεν επήρες τη φόρμα μόνο ήκοψες το σπαγούλι; Εμιλούσανε οι δυο ντως στο δρόμο κι ελέγανε πως το αλεξίπτωτο ήτονε από το πιλότο που επρόλαβε κι επήδηξε από το αεροπλάνο που ήπεσε στη Κεφάλα. Γιατί το βράδυ, εβομβαρδίζανε οι Εγγλέζοι κι ένα αεροπλάνο ήρθε με φωθιά από το Ηράκλειο κι ήπεσε στη Κεφάλα. Μόλις ήφταξα στο Διαβαϊδέ, εμαζωχτήκαμε τα κοπέλια του χωριού κι επήγαμε στη Κεφάλα. Εβρήκαμε στι Γερμανούς με τα κασόνια να μαζώνουνε τα κομμάθια τω πιλότω. Εμάς μας εκάνανε πέρα, δε μας εφήσανε να είμαστε κοντά. Κι εβάλανε τσι αεροπόρους σε τρία κασόνια και την άλλη μέρα τσι θάψανε στη Μανταριώτισσα. Επήγα κι εγώ στη κηδεία. Είμαστε πολλά κοπέλια. Κι ήρθανε οι Γερμανοί με άγημα και μετά τη κηδεία εσταθήκανε προσοχή κι επαίξανε με τα όπλα ντως μπαλωθιές όλοι μαζί στον αέρα. Ήτανε κι ο Διοικητής εκειά, ο Κουτσάφτης…».
(Νικόλαος Γεωργίου Παπαδάκης, Διαβαϊδέ, 7 Φεβρουαρίου 2025. Από τη διήγηση του Νικολάου Γ. Παπαδάκη, τεκμαίρεται και η ημέρα ταφής των τριών μελών του πληρώματος, που ήταν η Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 1942. Εκτός απ’ αυτές τις δύο πρόσφατες μαρτυρίες, στο αρχείο μου υπάρχουν άλλες τέσσερις γυναικών που βρίσκονται στη ζωή και μαρτυρούν ότι το αεροπλάνο ήρθε χτυπημένο από το Ηράκλειο. Οι μαρτυρίες ανθρώπων που διαθέτω και δεν υπάρχουν σήμερα στη ζωή που διηγούνται τη φλεγόμενη πορεία του Halllifax από το Ηράκλειο και την πτώση του, κατοίκων των χωριών Σμάρι, Καστέλλι, Πολυθέα, Διαβαϊδέ, Ξυδά, Λιλιανό, ανέρχονται στον αριθμό 48).
Ε. Ο ισχυρισμός ότι το αεροδρόμιο Καστελλίου βομβαρδίζονταν από συμμαχικά αεροσκάφη που κατέφθαναν πάντοτε από τα ανατολικά της Δίκτης, ευσταθεί;
Αυτός ο ισχυρισμός είναι παιδαριώδης. Ακολουθεί απόσπασμα εγγράφου του Γερμανού διοικητή νοτίου Ελλάδος προς τον διοικητή νοτιοανατολικής Ελλάδος με ημερομηνία 11 Ιουνίου 1942 και κωδικούς Γ.Α.Φ., CD5-ΦΑΚ. 3, RW 40-125. Πρόκειται για ημερήσια αναφορά και αναφέρει μεταξύ άλλων:
«…στις 10.06 1942 και ώρα 21.30 πραγματοποιήθηκε επίθεση με περίπου 15 εχθρικά αεροσκάφη από νοτιοδυτική προέλευση εναντίον του Καστελλίου και Ηρακλείου. Έγινε ρίψη βομβών. Από τις 22.35 έως τις 23.10 εντοπίστηκαν περίπου 8-10 εχθρικά αεροσκάφη πάνω από το Καστέλλι….».
Η σπουδαιότητα του παραπάνω εγγράφου δεν είναι μόνον η διαπίστωση των ταυτόχρονων βομβαρδισμών των αεροδρομίων Ηρακλείου και Καστελλίου, αλλά διαπιστώνουμε ότι οι επιδρομές στο αεροδρόμιο Καστελλίου γίνονταν, όχι μόνο από ανατολικά, αλλά και από νοτιοδυτικά, όπως καταγράφεται στο παραπάνω γερμανικό έγγραφο.
Αγαπητοί αναγνώστες, στο σημερινό μας άρθρο εμπλουτίσαμε το γεγονός της πτώσης του Hallifax με περισσότερα τεκμήρια και φωτογραφίες, έχοντας ακόμη στη διάθεσή μας αρκετό υλικό αδημοσίευτο.
Και το πράξαμε γιατί πιστεύουμε ότι η ιστορία δεν αλλοιώνεται και δεν πλαστογραφείται. Όταν ιστορικά γεγονότα διαστρεβλώνονται, οφείλουμε να τα επαναφέρουμε στη σωστή ιστορική τους βάση.
*Ο Γεώργιος Α. Καλογεράκης είναι δρ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και διευθυντής Δημοτικού Σχολείου Καστελλίου