Η οδός Πανεπιστημίου είναι ένας από τους σημαντικότερους και ιστορικότερους δρόμους της Αθήνας.
Ο δρόμος συνδέει την πλατεία Ομονοίας με την πλατεία Συντάγματος, αποτελώντας έναν από τους κεντρικούς άξονες της Αθήνας.
Η ιστορία της είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη νεότερη Ελλάδα και την πολεοδομική εξέλιξη της Αθήνας.
Η οδός Πανεπιστημίου σχεδιάστηκε κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα, μετά την Ελληνική Επανάσταση ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και την ανεξαρτησία της χώρας, στο πλαίσιο της πολεοδομικής ανασυγκρότησης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους από τους αρχιτέκτονες Σταμάτη Κλεάνθη και Έντουαρντ Σάουμπερτ.
Αρχικά, ονομάστηκε ως οδός Βουλεβαρδίου ή Βουλεβαρίου, που προέρχεται από τη γαλλική λέξη «boulevard» και σημαίνει μεγάλος δεντροφυτεμένος δρόμος για περίπατο. Παράλληλα, ο δρόμος ήταν γνωστός ως η «λεωφόρος με τις γαζίες», καθώς μοσχοβολούσε από τις λεπτόφυλλες γαζίες που ήταν φυτεμένες στις δύο πλευρές των πεζοδρομίων.
Όμως, αργότερα πήρε την ονομασία της από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το οποίο δεσπόζει στη διαδρομή της.
Η οδός Πανεπιστημίου φιλοξενεί μερικά από τα πιο εμβληματικά κτίρια της Αθήνας, τα οποία ανήκουν στην περίφημη «Αθηναϊκή Τριλογία» της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής και είναι έργα των Δανών αδελφών Χάνσεν: Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), το οποίο συνήθως αναφέρεται απλώς και ως Πανεπιστήμιο Αθηνών, που θεμελιώθηκε το 1839 και αποτελεί ένα από τα παλαιότερα πανεπιστήμια της Ευρώπης σχεδιάστηκε απο τον Κρίστιαν Χάνσεν (1803-1883).
Από την άλλη πλευρά, ο αδελφός του Θεόφιλος (1813-1891) είναι ο αρχιτέκτονας της Ακαδημίας και της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Η Ακαδημία Αθηνών θεωρείται ένα από τα ωραιότερα νεοκλασικά κτίρια της Ευρώπης. Η Εθνική Βιβλιοθήκη (Βαλλιάνειο Μέγαρο), η οποία φιλοξενούσε για χρόνια έναν τεράστιο πλούτο ελληνικών και ξένων βιβλίων έχει μεταφερθεί, πλέον, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, η οδός Πανεπιστημίου εξελίχθηκε σε κεντρική αρτηρία της πόλης, φιλοξενώντας τράπεζες, επιχειρήσεις και εμπορικά καταστήματα.
Ωστόσο, η οδός Πανεπιστημίου δεν ονομάζεται επισήμως Πανεπιστημίου, αν και στον περισσότερο κόσμο είναι γνωστή μ’ αυτή την ονομασία. Στις 7 Σεπτεμβρίου 1945, η οδός μετονομάστηκε σε «Ελευθερίου Βενιζέλου» με επίσημη τελετή προς τιμήν του σπουδαίου πολιτικού που διετέλεσε επτά φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας. Επί της ουσίας, πρόκειται για ένα λάθος που γίνεται εδώ και 80 χρόνια.
Σήμερα, η οδός Πανεπιστημίου παραμένει ένας από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους της Αθήνας, με σχέδια ανάπλασης που στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στο κέντρο της πόλης.