Σαν σήμερα πριν από 83 χρόνια ο γερμανικός εισβολέας έμπαινε στην Κρήτη από αέρος. Οι πρώτοι αλεξιπτωτιστές της Βρέχματ, από το 3ο Τάγμα του 1ου Αερομεταφερόμενου Συντάγματος έπεφταν νοτιοανατολικά του Μάλεμε. Η «Π» γυρίζει τον χρόνο πίσω και μέσα από το βιβλίο του Κώστα Ξυλούρη «Η μάχη των αμάχων: Το μεγαλείο της κρητικής ψυχής» ξεφυλλίζει τις σελίδες του ματωμένου Μάη του 1941. Ολόκληρη η ανθρωπότητα παρακολουθεί με δέος και θαυμασμό τον αγώνα των Κρητικών με τα ελάχιστα και πολλές φορές… απαρχαιωμένα μέσα. Η αντίσταση των Κρητικών ήταν πλήγμα για τη ναζιστική Γερμανία, η οποία σε κανένα μέρος που πάτησε το πόδι της σε Ευρώπη και Αφρική δεν συνάντησε τέτοια αντίσταση από αμάχους. Αντίσταση που συνεχίστηκε και μετά την ολοκληρωτική κατάληψη του νησιού… Ο Κώστας Ξυλούρης γράφει στην έκδοση που επιμελήθηκε για το ματωμένο Μάη του 1941:
«Η Μάχη της Κρήτης αποτελεί ένα από τα πιο συγκλονιστικά κεφάλαια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σε αυτή παίζεται η τελευταία πράξη του γερμανοελληνικού πολέμου. Επειδή πιστεύεται πως η κατάληψη της Κρήτης αποτελεί δύσκολο στρατιωτικό εγχείρημα, δεν πραγματοποιείται καμιά ουσιαστική αμυντική προστασία. Ο ίδιος ο Χίτλερ δεν βλέπει τη σκοπιμότητα της επιχείρησης και διστάζει να αναλάβει μια αεροπορική εισβολή στο νησί, που είναι η μόνη δυνατή για την κατάκτησή του. Ο αντιπτέραρχος, όμως, των δυνάμεων αλεξιπτωτιστών Κουρτ Στούντεντ κατορθώνει και τον μεταπείθει, όταν μάλιστα το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής ηγεσίας της Γερμανίας έχει ταχθεί με την άποψη ότι πρέπει να επιτεθούν κατά της Μάλτας και όχι της Κρήτης.
Το επιχείρημα που επικαλείται ο Στούντεντ είναι ότι η κατάληψη της Κρήτης αποτελεί εύκολη και λαμπρή επιχείρηση, που σταθεροποιεί τη γερμανική αεροπορική κυριαρχία στη Μεσόγειο και εξασφαλίζει παράλληλα και άλλες ωφέλειες. Έτσι, αρχίζει η εφαρμογή του σχεδίου «Ερμής» (Merkur) από το πρωί της 20ής του Μάη 1941, και συντελείται η μεγαλύτερη επιχείρηση αερομεταφοράς στρατιωτικών δυνάμεων στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το αεροδρόμιο του Μάλεμε, που αποτελεί τον κυριότερο στόχο των εισβολέων, δέχεται από τις πρωινές κιόλας ώρες έναν σκληρό και ανελέητο βομβαρδισμό. Οι πύλες του κρητικού ουρανού ανοίγουν, αφήνοντας να πέσουν χιλιάδες επιδρομείς, που ανήκουν στο επίλεκτο σώμα των Γερμανών αλεξιπτωτιστών.
Οι επιδρομείς αυτοί πέφτουν τις απογευματινές ώρες της ίδιας μέρας στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, με αντικειμενικό βασικό στόχο την κατάληψη των αεροδρομίων και των λιμανιών των πόλεων αυτών. Από ελληνικής πλευράς, η εμπειροπόλεμη 5η Μεραρχία βρίσκεται αποκλεισμένη στην άλλη Ελλάδα και οι δυνάμεις που αναλαμβάνουν την άμυνα του νησιού είναι στρατεύματα της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, καθώς και οκτώ τάγματα νεοσύλλεκτων Ελλήνων στρατιωτών που μεταφέρονται από το Ναύπλιο και την Τρίπολη, χωρίς όμως εκπαίδευση και οπλισμό. Η πιο αξιόμαχη δύναμη από ελληνικής πλευράς είναι η δύναμη της Σχολής Χωροφυλακής, με την πρώτη τάξη της Σχολής Ευελπίδων, που διαθέτει επίσης παλιό και ανεπαρκή οπλισμό.
Στις δυνάμεις αυτές πρέπει να προστεθεί και ο άοπλος λαός, που αντιστέκεται με πείσμα και πολεμά με κάθε μέσο τους νέους επιδρομείς. Για την κατάσταση που επικρατεί στην Κρήτη, ο υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης Τσουδερού, Στέφανος Δημητρακάκης, γράφει τα ακόλουθα: «Στην Κρήτη, παρόλο που είχαν φτάσει από το Νοέμβριο 1940 οι Βρετανοί, δεν είχαν γίνει σχεδόν τίποτα αξιόλογα αμυντικά έργα. Οι Βρετανοί στρατιωτικοί διοικηταί αλλάζουν συχνά. Σοβαρές βρετανικές δυνάμεις δεν υπήρχαν στη νήσο. Η κρητική νεολαία από την αρχή του πολέμου πολεμούσε στα Αλβανικά βουνά. Από τους κατοίκους της νήσου είχε ζητηθεί από την παλαιά κυβέρνηση ο αφοπλισμός.
Δεν ήταν άγνωστο πως κάθε Κρητικός έκρυβε πάντα στο σπίτι του και ένα τουφέκι. Είναι μια παλιά παράδοση του κρητικού λαού. Όταν τα μέτρα των κατακτητών εστένευαν, ο Κρητικός έκανε επανάσταση. Ήταν η ελπίδα των σχετικών ελεύθερων μέτρων που ο σκλάβος αυτός επέβαλε στον κατακτητή. Παράδοση που δεν έπαυσε να υφίσταται ποτέ. Αλλ’ όταν προεβλήθη η δικαιολογία ότι ο ελληνικός στρατός στερείται όπλων, έσπευσεν ο κρητικός λαός να τα στερηθεί για να εξοπλίσει τους πολεμιστές του. Έτσι η Κρήτη, την εποχή εκείνη, τον Απρίλιο του 1941, ήταν σχεδόν άοπλη. Τελευταία μονάχα είχαν σταλεί 8 τάγματα από την Πελοπόννησο, από νεοσύλλεκτα αγύμναστα Ελληνόπουλα, με όπλα, αλλά με πολύ λίγα πολεμοφόδια.
Βέβαια, μετά την κατάρρευση της Ελλάδος, συνέρρευσαν στην Κρήτη 27-28.000 Βρετανοί στρατιώτες, πολλοί όμως ήταν κυριολεκτικώς τσακισμένοι, ύστερα από την ηρωική αντίσταση που διεξήγαγαν στην Ελλάδα. Ατυχώς στο διάστημα τόσων περασμένων μηνών η προοπτική των Βρετανών και των Ελλήνων δεν είχε βάθος». Ο κρητικός αυτός λαός χρησιμοποιεί πολλές φορές όπλα σφραγισμένα μόνο με τη σφραγίδα της ιστορικής αξίας, με ανεπιτυχή δράση και αμφίβολη αποτελεσματικότητα. Κι εδώ δημιουργείται και μένει ακόμη μετέωρο ένα ερώτημα.
Γιατί να μην εξοπλιστεί ένα μέρος του άμαχου πληθυσμού και να δημιουργηθούν έτσι ομάδες πολιτοφυλακής, με δυνατότητα συμμετοχής τους στον αγώνα, με ουσιαστικότερη δράση και δυναμικότερη αντίσταση; Κι όλα βέβαια αυτά έρχονται σε αντίθεση με τις λανθασμένες πληροφορίες της γερμανικής κατασκοπείας ότι οι Κρητικοί θα αντιμετώπιζαν τους Γερμανούς αν όχι φιλικά, τουλάχιστον με μια ουδετερότητα. Ίσως αυτό αποτελούσε μια σκόπιμη παραπληροφόρηση, που έγινε από την πλευρά των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών. Οι πληροφορίες, βέβαια, αυτές αποδείχτηκαν ανακριβείς, και διαψεύστηκαν μάλιστα με τον πιο αιματηρό τρόπο.
Μάχη μοναδική, για τρεις λόγους Πρώτο. Γιατί είναι η πρώτη μάχη που κερδίζεται αποκλειστικά από αερομεταφερόμενες μονάδες. Δεύτερο, γιατί ο διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στρατηγός Φράιμπεργκ έχει στη διάθεσή του μια μοναδική και πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τον εχθρό. Η πηγή αυτή είναι το σύστημα «Ultra», με το οποίο έγινε δυνατή η αποκρυπτογράφηση των ασύρματων τηλεπικοινωνιακών σημάτων που αφορούσαν την Επιχείρηση «Ερμής». Τα γερμανικά τηλεγραφήματα κρυπτογραφούνται με μια συσκευή που ονομάζεται «Enigma». Ένα αντίγραφο της συσκευής αυτής δίδεται από τους Πολωνούς συμμάχους στους Βρετανούς.
Έτσι, από τις 6 του Μάη οι Βρετανοί γνωρίζουν όχι μόνο την ημερομηνία, αλλά ακόμη και την ώρα που θα γίνει η αερεπίθεση, καθώς και τα μέρη στα οποία θα πραγματοποιηθεί. Τρίτο. Σε κανένα άλλο μέρος του ευρωπαϊκού και αφρικανικού χώρου που μετέφεραν τον πόλεμο τα ναζιστικά στρατεύματα δεν συνάντησαν αντίσταση του άμαχου πληθυσμού, η οποία μάλιστα δεν σταμάτησε με την κατάκτηση της Κρήτης, αλλά συνεχίστηκε μέχρι την οριστική συντριβή των δυνάμεων του Άξονα. «Στην Κρήτη μόνο οι πέτρες δεν σηκώνονταν μονάχες τους να μας χτυπήσουν. Κάθε έμψυχο μας πολεμούσε και μας πολεμά μέχρι την ύστατη στιγμή, κάνοντας έτσι τη μάχη αυτή μία από τις πιο παράδοξες και ένδοξες μάχες της ιστορίας», θα γράψει αργότερα στις σημειώσεις του ένας Γερμανός αξιωματικός.
Ο Βρετανός ιστορικός Alan Clark, αναφερόμενος στην αντίσταση του κρητικού λαού σημειώνει: «Πόσο διαφορετικός θα ήταν πιθανόν ο ρους της ιστορίας αν ένα χρόνο πριν οι κάτοικοι της Δύσης είχαν δείξει το ίδιο σθένος, όταν τα χωριά τους δέχονταν την ίδια εισβολή από τους Γερμανούς». Στη Μάχη της Κρήτης, το φοβερό και αήττητο όπλο των Γερμανών αλεξιπτωτιστών, που αποτελεί την αιχμή της ναζιστικής λόγχης, παθαίνει πραγματική πανωλεθρία. Το μεγαλύτερο μέρος από τα πρώτα κύματα των αλεξιπτωτιστών σκοτώνεται λίγα λεπτά μετά το πήδημά τους από τα αεροπλάνα. Πολλά επίσης αεροπλάνα καταρρίπτονται ή χτυπημένα συντρίβονται στο έδαφος.
Με τις δυνάμεις αυτές που χάνονται στην Κρήτη θα μπορούσε να γίνει η κατάληψη της Κύπρου, του Ιράκ, της Συρίας και πιθανόν της Περσίας. Από το σκληρό και αναπάντεχο αυτό πλήγμα, το σώμα των αλεξιπτωτιστών δεν συνέρχεται πια. Αλλά και ως όπλο αιφνιδιασμού τέλος χάνει την ισχύ και την αποτελεσματικότητά του. Ακόμη και ο πρωτεργάτης και εμπνευστής αυτής της επιχείρησης, ο Φον Στούντεντ, αναγκάστηκε αργότερα να αποκαλύψει: «Ομολογώ ότι πλανήθηκα στους υπολογισμούς μου όταν συμβούλευα αυτή την επίθεση». Αλλά και η Κρήτη λυγίζει κάτω από το βάρος της σύγχρονης και τρομερής γερμανικής μηχανής. Έτσι, ξαρμάτωτη καθώς είναι, καταλαμβάνεται.
Με το τέλος των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων, στις 29 Μαΐου 1941, η σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό κυματίζει σε ολόκληρο το νησί. Ολόκληρη η ανθρωπότητα παρακολουθεί με δέος και θαυμασμό την άνιση αυτή αναμέτρηση. Τα γεγονότα της Κρήτης κρατούν αιχμάλωτη την παγκόσμια σκέψη και ο διεθνής τύπος αφιερώνει ολόκληρα άρθρα και μακροσκελή σχόλια γι’ αυτά. Η εφημερίδα Xρόvos του Τόκιο γράφει τον ίδιο μήνα χαρακτηριστικά: «Προτείνομε, ως ζήτημα υπέρτατου καθήκοντος τιμής, όπως δημιουργηθεί ένα έκτακτο Τάγμα των Ιπποτών της Κρήτης, διά να τιμηθεί με ειδικό παράσημο κάθε πολίτης και κάθε αξιωματικός που έλαβε μέρος εις την θρυλική αυτή μάχη.
Οι Κρήτες πρέπει να καταταγούν ονομαστί εις ένα ειδικόν τάγμα υπερανθρώπων»! Αλλά ας αφήσουμε να μιλήσει η γλώσσα των αριθμών και ας παρακολουθήσουμε τη «στατιστική του αίματος», που σημαδεύεται μάλιστα με πολυψήφιους αριθμούς».