ΚΡΗΤΗ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

Α. Αρχιμανδρίτης Φώτιος Θεοδοσάκης, Ευάγγελος Λουλακάκης, Γεώργιος Τσικαλούδης

Ο Αρχιμανδρίτης Φώτιος Θεοδοσάκης, ένας φωτισμένος υπηρέτης του Θεού με σπουδές και υψηλό πατριωτικό λόγο, πήρε μέρος από την πρώτη ημέρα στη Μάχη της Κρήτης με δική του ομάδα, πολεμώντας αρχικά στην Καινούρια Πόρτα και στη συνέχεια στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία στα Σπήλια. Στις μάχες αυτές συνελήφθηκαν αιχμάλωτοι δέκα αλεξιπτωτιστές. Ο Φώτιος Θεοδοσάκης ανέλαβε να τους οδηγήσει στο Ελληνικό Στρατηγείο της περιοχής, μαζί με άλλους μαχητές. Στη διαδρομή, ένας από τους αλεξιπτωτιστές επιχείρησε να δραπετεύσει.

Οι σύντροφοι του Αρχιμανδρίτη αποφάσισαν να τον σκοτώσουν, αλλά ο Φώτιος δεν το επέτρεψε.  Μετά τη Μάχη της Κρήτης, όλοι οι αιχμάλωτοι αλεξιπτωτιστές αφέθηκαν ελεύθεροι. Ο ευεργετούμενος από τον Αρχιμανδρίτη γερμανός, κατέδωσε στους ανωτέρους του τον Φώτιο ότι συμμετείχε στη μάχη της Κρήτης και ότι βασανίστηκε απ’αυτόν. Ανέφερε ακόμη ότι ιερουργούσε στο Σκαλάνι. Στις 4 Ιουνίου 1941, αλεξιπτωτιστές έφτασαν στο Σκαλάνι και κατευθύνθηκαν στην εκκλησία του χωριού.

Ο Φώτιος Θεοδοσάκης κήδευε μία θεία του. Αμέσως διέκοψαν την τελετή και τον συνέλαβαν μαζί με τον Ευάγγελο Λουλακάκη, τον Γεώργιο Τσικαλούδη του Δράκου και τον Κωνσταντίνο Τζανάκη.

Την Πέμπτη 5 Ιουνίου 1941, επέστρεψαν οι γερμανοί στο Σκαλάνι και κατευθύνθηκαν στο νεκροταφείο του χωριού. Μαζί τους είχαν τον Αρχιμανδρίτη Φώτιο Θεοδοσάκη, τον Ευάγγελο Λουλακάκη τον Γεώργιο Τσικαλούδη και τον Κωνσταντίνο Τζανάκη. Τους επέβαλαν να βγάλουν τα πανωφόρια τους και με τσάπες να ανοίξουν έναν μεγάλο, λάκκο. Στη συνέχεια οδήγησαν τους κατοίκους του χωριού  στο νεκροταφείο, για να παρακολουθήσουν την εκτέλεση.

Οι κάτοικοι στήθηκαν περιμετρικά του νεκροταφείου. Βλέπουν τους αλεξιπτωτιστές να ετοιμάζουν τα όπλα τους. Οι τέσσερις άνδρες στήνονται στην άκρη του λάκκου που είχαν σκάψει οι ίδιοι. Πριν το παράγγελμα της εκτέλεσης, οι γερμανοί για άγνωστο λόγο διώχνουν τον Κωνσταντίνο Τζανάκη. Κατόπιν ηχούν οι πυροβολισμοί. Ο Φώτιος Θεοδοσάκης, ο Ευάγγελος  Λουλακάκης και ο Γεώργιος Τσικαλούδης πέφτουν χάμω, χτυπημένοι από τις δολοφονικές σφαίρες των δημίων τους.

Σε τρία φύλλα της εφημερίδας του Ηρακλείου ΝΙΚΗ, (στις 5, 7 και 8 Νοεμβρίου 1944), ο Θεολόγος Νικόλαος Ε. Ζευγαδάκης παρουσιάζει την ομιλία που έκανε για τον Αρχιμανδρίτη Φώτιο Θεοδοσάκη στην ανακομιδή των λειψάνων του, μετά την απελευθέρωση του Ηρακλείου (11 Οκτωβρίου 1944). Ο Νικόλαος Ζευγαδάκης είπε:

«Ευλαβές μνημόσυνον επιτελεί σήμερον εν βαθεία συγκινήσει η ημετέρα Εκκλησία. Το ιερόν μνημόσυνον του αειμνήστου Εθνομάρτυρος αρχιμανδρίτου Φωτίου Θεοδοσάκη. Του μεγάλου τούτου της Κρήτης τέκνου και ηρωικού κληρικού, ούτινος η προς τον Σωτήρα πίστις υπήρξεν η θερμογόνος εκείνη εστία η οποία ενεψύχωσε και εγιγάντωσε την αγνήν και υπό ανωτέρω παλμών δονουμένην ψυχήν του εις τον υπέρ του Έθνους ευγενή και ιερόν αγώνα…

Ο Αρχιμανδρίτης Φώτιος Θεοδοσάκης

…ο  αείμνηστος Φώτιος, Γεώργιος κατά κόσμον καλούμενος, εγεννήθη τω 1897εν Λατσίδα Μεραμβέλλου. Διήκουσε μαθήματα εν Νεαπόλει και Ηρακλείω, οπόθεν εις ηλικίαν 14 ετών μετέβη εις Άγιον Όρος παιδιόθεν διαπνεόμενος υπό της κλίσεως προς τα θεία. Αυτόθι, καρείς μοναχός και λαβών το όνομα Γρηγόριος, εμόνασεν επί έτη εν τη ιερά Μονή Κουτλουμουσίου, επιδοθείς συνάμα εις την εκμάθησιν της ζωγραφικής και βυζαντινής μουσικής.

Κατά τα έτη 1914-16 υπηρέτησεν την Πατρίδα ως στρατιώτης εν Μακεδονία.

Κατελθών ακολούθως εις Κρήτην εχειροτονήθη υπό του αοιδίμου επισκόπου Πέτρας Τίτου διάκονος, μετονομασθείς εις Φώτιον. Ενεγράφη τότε εις το μοναχολόγιον της Μονής Αρετίου, προσελήφθη δε εις την υπηρεσίαν του επισκόπου Πέτρας. Μετά ολιγοετή παραμονήν εν Νεαπόλει και κατόπιν εν τη ιερά Μονή Αγκαράθου μετέβη εις Κωνσταντινούπολιν, ένθα εξηκολούθησε τας σπουδάς του ασκών συγχρόνως το έργον του διδασκάλου εις το Πέραν.

Παραμείνας επί τετραετίαν εν Κων/πόλει μετέβη κατόπιν εις Ρώμην, ένθα διέτριψεν επί διετίαν. Επανελθών εις Κων/πολιν κατόρθωσε κατά την εκείθεν αποχώρησιν των Ελλήνων όπως παραμείνη επί τινας μήνας, ηναγκάσθη όμως έπειτα να αναχωρήση εσπευσμένως διότι διέτρεχε κίνδυνον ζωής λόγω των εθνικών αυτού φρονημάτων και εκδηλώσεων, άτινα αισθήματα ενέβαλλε και εις τους μαθητάς του.  Κατελθών τότε εις Αθήνας ετοποθετήθη εις τον ιερόν ναόν του Αγ. Γεωργίου Καρίτσι.

Χειροτονηθείς εις πρεσβύτερον τω 1937 υπό του αοιδ.αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου, ετοποθετήθη ως εφημέριος εν τω ιερώ ναώ της Αγίας Γλυκερίας εις Γαλάτσι.

Εκ της θέσεώς του ταύτης εκλήθη εις Ηράκλειον υπό του Μητροπολίτου Κρήτης, ένθα κατελθών κατά Νοέμβριον του αυτού έτους και προχειρισθείς εις Αρχιμανδρίτην ετοποθετήθη ως εφημέριος του Μητροπολιτικού ναού. Εν Ηρακλείω διετέλεσεν ωσαύτως κατηχητής εν τω προαστείω Πόρου, εφημέριος των φυλακών κλπ…

…υπό ακραιφνών εθνικών αισθημάτων διαπνεόμενος, όταν τον Μάιον του 1941 ενέσκηψεν επί της ημετέρας νήσου ο βάρβαρος και απαίσιος κατακτητής, διακινδυνεύων την ζωήν αυτού ως αληθής ποιμήν υπέρ των λογικών προβάτων περιεβλήθη συν τη πανοπλία του Σταυρού και την πανοπλίαν των πολεμικών όπλων, μιμούμενος τα ουχί σπάνια παρόμοια παραδείγματα εν τη ιστορία του Έθνους, και, ηγηθείς σώματος ανδρών, ώρθωσεν απέναντι του βαναύσου επιδρομέως το ανάστημά του, ανάστημα γίγαντος, ως είναι το ανάστημα του ήρωος όστις τον ηρωισμόν αυτού αντλεί όχι τόσον εκ των όπλων και της σωματικής ρώμης όσον εκ της ψυχής την οποίαν πλημμυρούν και εμπνέουν τα ιερά αισθήματα της πίστεως και της πατρίδος.

Όσοι αντίκρυσαν κατά τας ιστορικάς εκείνας στιγμάς την ηρωικήν μορφήν του αοιδίμου κληρικού αντελήφθησαν ιδίοις όμμασι την δύναμιν και το ψυχικόν μεγαλείον που παρέχουν εις τον ασθενή άνθρωπον τα ανώτερα της φυλής ιδεώδη όταν ταύτα δεν αποτελούν επίχρισμα επιφανειακόν αλλά το περιεχόμενον και την κατευθυντήριον δύναμιν της ψυχής του.

Ο Ιωάννης Τσατσαρωνάκης
Ο Ιωάννης Τσατσαρωνάκης, (δεξιά με τα γυαλιά) συνομιλεί με τον August Schwend.

Κινούμενος και δρων όλως απτοήτως ο ηρωικός κληρικός κατόρθωσε κατά την εκκαθάρισιν των παρά την πόλιν αλεξιπτωτιστών να διαδραματίση πρωτεύοντα αληθώς ρόλον, ολόκληρον περιοχήν εκ της Καινούριας Πόρτας και εντεύθεν  εκκαθαρίσας.

Ταυτοχρόνως ησχολήθη ούτος εις το να προτρέπη και εμψυχώνη τους μαχητάς του ιερού αγώνος και να τους κρατή συγκεντρωμένους εις τα ενδεικνυόμενα σημεία δια την αποτελεσματικήν άμυναν.

Ο αγών, γνωρίζωμεν, ότι τότε δεν έσχεν επιτυχίαν Αι διατιθέμεναι υφ’ημών δυνάμεις, μικραί και ασθενείς απέναντι των δυνάμεων του εχθρού εκάμφθησαν μετά εννεαήμερον ηρωικήν άμυναν και επί της πόλεως υψώθη κατά την καταστάσαν εκ νέου αποφράδαν ημέραν της 29ης Μαΐου η ερυθρά Χιτλερική σημαία σύμβολον των θηριωδών προθέσεων του αιμοδιψούς τυράννου και του ποταμού των αιμάτων, άτινα θα έρρεον υπό το παγερόν της ανέμισμα κατά την ασέληνον νύκτα μιας φοβεράς και αφορήτου δουλείας.

Η ιστορική όμως της Κρήτης αντίστασις, ήτις τόσον εστοίχισεν εις τον εχθρόν, υπήρξεν αληθής εποποιία προκαλέσασα ζωηρόν τον θαυμασμόν των ξένων, εκλεκτάς δε σελίδας της ιστορίας του Έθνους καταλαβούσα.

Και εις αυτήν την πρωτεύουσαν κατέλαβε θέσιν η ηρωική μορφή του ενδόξου κληρικού αρχιμανδρίτου Φωτίου.  Δεν έπεσεν ούτος εις τον γιγάντιον αγώνα, στήθος προς στήθος αγωνιζόμενος κατά του εχθρού.

Έπεσε μικρόν μετά την άλωσιν της πόλεως, την 5ην του μηνός Ιουνίου, εις το χωρίον Σκαλάνι, υπό το δολοφονικό πυρ του ανοσίου και ανάνδρου αντιπάλου, όστις, μόνον τας πολυσυνθέτους του ολέθρου μηχανάς γνωρίζων δεν ήτο δυνατόν να διακρίνη μέσα εις το σκότος της εσβεσμένης πνευματικής του λυχνίας τα ανώτερα του Έλληνος αισθήματα, άτινα τον αναδεικνύουν εις Ώρας κινδύνου της Πατρίδος ατρόμητον ήρωα και προασπιστήν της ελευθερίας.

Υπό του απανθρώπου κατακτητού δεν επετράπη όπως πλησιάση τις τον ιερόν τύμβον του ηρωικού κληρικού και αναπέμψη συγχωρητικάς ευχάς και προσφέρη θυμίαμα υπέρ της ψυχής αυτού. Η υπό του πόθου όμως προς την ελευθερίαν διακαιομένη ελληνική ψυχή δεν ελησμόνησεν ποτέ την ηρωικήν θυσίαν του ενδόξου της ελευθερίας προασπιστού.

Και σήμερον, ότε τα ιερά λείψανα του Εθνομάρτυρος σεμνοπρεπώς και εν ευλαβεία ανακομισθέντα δέχονται ως άρωμα θείον τας ευχάς της εκκλησιάς εν τω ιερώ τούτω χώρω, ένθα ο αοίδιμος λευίτης λαμπρώς ιεράτευσε και μελωδικώς τη ζωοποιώ Τριάδι τον Τρισάγιον ύμνον ανέμελψεν, η ημετέρα κοινωνία ζωηρότερον υπό των αισθημάτων της ευλαβείας προς την ιεράν αυτού μνήμην κατεχομένη απονέμει αυτώ εν βαθεία συγκινήσει τον οφειλόμενον εις τους μεγάλους του έθνους ήρωας φόρον τιμής και ευγνωμοσύνης.

Η ηρωική θυσία του αειμνήστου Φωτίου, θυσία πρωτομάρτυρος της ελευθερίας μεταξύ των κληρικών της εν Κρήτη εκκλησίας, υπήρξεν η απαρχή των μεγάλων αυτής θυσιών, τας οποίας εν συνεχεία τόσων άλλων υπό άλλους τυραννικούς κατακτητάς προσέφερεν εις τον βωμόν της ελευθερίας.

Όπισθεν αυτού ηκολούθησαν μιμούμενοι το υπέροχον παράδειγμά του, άλλοι εκλεκτά συναδελφικά αυτού, οι Δωρόθεοι, οι Γεώργιοι, οι Καλλίνικοι και λοιποί αοίδιμοι εθνομάρτυρες κληρικοί της νήσου των οποίων τα ονόματα, γραφέντα εν βίβλω ζωής, καταγράφονται σήμερον και εις τας δέλτους της εθνικής ημών ιστορίας εις αιωνίαν μνήμην και ίνα προβάλλωνται ως παράδειγμα άριστον εις τας επερχομένας γενεάς…

…επιτελούντες εν  βαθεία ευλαβεία το πρώτον υπέρ της μακαρίας αυτού ψυχής επίσημον μνημόσυνον ευχόμεθα εις τον αναδείξαντα τούτον κλεινόν της Πατρίδος μάρτυρα επουράνιον Θεόν, όπως δια των προς Αυτόν πρεσβειών αυτού και των λοιπών του έθνους ενδόξων μαρτύρων, σκέπη ούτος και φρουρή την απελευθερουμένην πλέον εξ ολοκλήρου ημετέραν χώραν, χορηγών εις αυτήν την πολύτιμον εσωτερικήν ειρήνην και ενότητα ίνα δια της αδελφικής πάντων συνεργασίας ανορθωθούν τα ποικίλα ερείπια και καταστή αύτη πολλώ μάλλον ή πρότερον ευτυχής, ου μόνον εκ της απόψεως της εφημέρου ύλης αλλά και προπαντός εκ της πνευματικής τοιαύτης δια της βαθυτέρας καλλιεργείας και προαγωγής των αθανάτων της Φυλής ιδεωδών της ευσεβείας και φιλοπατρίας.

Του αειμνήστου Εθνομάρτυρος αρχιμανδρίτου Φωτίου Θεοδοσάκη η μνήμη είη μακαρία και αιωνία!».

Β. Πεπονάκης Γεώργιος του Εμμανουήλ, (Γούβες), Τρυπάκης ή Μαραγκονάκης Γεώργιος, (Κόξαρη), Μιχάλης Σαμπροβαλάκης του Χαράλαμπου (Γούβες), Παπαδάκης Κωνσταντίνος του Αντωνίου (Ξυδάς) και Τσατσαρωνάκης Ιωάννης. 

Ο Γεώργιος Τρυπάκης ή Μαραγκονάκης από το χωριό Κόξαρη Πεδιάδος. Εκτελέστηκε από τους γερμανούς αλεξιπτωτιστές στη θέση «Λιοφυτάκια» στον Καρτερό Ηρακλείου στις 6 Αυγούστου 1941, (αρχείο Βαγγέλη Μπαριτάκη)

Την Τετάρτη 6 Αυγούστου 1941, στη θέση «Λιοφυτάκια Καρτερού», μετά από σύντομες διαδικασίες εκτελούνται οι παραπάνω πέντε πατριώτες που έδρασαν στη Μάχη της Κρήτης.

Ιωάννης Τσατσαρωνάκης, ίλαρχος και Νομάρχης Ηρακλείου. Καταγγέλθηκε στις γερμανικές αρχές ότι είχε πάρει μέρος στη Μάχη της Κρήτης και είχε τραυματιστεί στο χέρι. Κρατήθηκε από τους γερμανούς, διαπιστώθηκε το τραύμα του και εκτελέστηκε στις 6 Αυγούστου 1941 μαζί με άλλους τέσσερις πατριώτες στη θέση «Λιοφυτάκια Καρτερού». Η κατάδοσή του στις κατοχικές αρχές, αποδόθηκε στον Διοικητή Χωροφυλακής Ηρακλείου και γερμανόφιλο Ιωάννη Πωλιουδάκη.

Παπαδάκης Κωνσταντίνος (1888-1941). Γεννήθηκε στο χωριό Ξυδάς Πεδιάδος, το έτος 1888. Οι γονείς του ήταν ο Αντώνιος και η Ευαγγελία. Σε ηλικία 7 ετών, ο πατέρας του τον εμπιστεύεται στην οικογένεια Νιταδώρου και ο Κωνσταντίνος μετακομίζει στο Ηράκλειο. Σε ηλικία 12 ετών, η οικογένεια Νιταδώρου στέλνει τον Κωνσταντίνο Παπαδάκη στη Μασσαλία και σπουδάζει την τέχνη του βερελοποιού. Επιστρέφει στην Κρήτη σε ηλικία 22 ετών. Ανοίγει βιοτεχνία κατασκευής βαρελιών, δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου Ηρακλείου. Στη βιοτεχνία του εργάζονται 52 άτομα και ο Κωνσταντίνος γνωρίζει και μιλεί Γαλλικά και Ιταλικά.

Παντρεύεται την Ελένη Αρχοντάκη, από τον Μοχό, (ήταν ψυχοκόρη του Ξανθουδίδη)  και αποκτούν έξι παιδιά. Την Καλλιόπη, τον Αντώνη, την Ελευθερία, τον Μανόλη τη Φωτεινή και τη Μαρία.

Την Ελευθερία βάφτισε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, (ο ίδιος της έδωσε το όνομα Ελευθερία) και τη Φωτεινή ο Δήμαρχος Ηρακλείου Τίτος Γεωργιάδης.

Ο Κωνσταντίνος Παπαδάκης, απέκτησε μεγάλη ακίνητη περιουσία κα πλούτη. Η οικογένεια διέθετε δύο άμαξες με οδηγούς αμαξάδες.

Σ’αυτήν την κατάσταση τον βρίσκει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Πιστός στα ιδανικά της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας, στην αγάπη προς την Πατρίδα, Βενιζελικός στην πολιτική του τοποθέτηση, παίρνει μέρος στη Μάχη της Κρήτης με την ομάδα του Καπετάν Μανόλη Μπαντουβά. Πολεμά στους δρόμους και τα σοκάκια του Ηρακλείου.

Μετά τη μάχη, οι γερμανοί ανακαλύπτουν σε μια κρυψώνα στο αμπέλι του, στην περιοχή Μπεντεβή, αρκετά πολεμικά γερμανικά όπλα των αλεξιπτωτιστών που είχε πάρει και κρύψει ο Κωνσταντίνος Παπαδάκης.

Συλλαμβάνεται και βασανίζεται σκληρά. Μεταφέρεται στην περιοχή «Λιοφυτυάκια Καρτερού» και εκτελείται με άλλους τέσσερις πατριώτες στις 6 Αυγούστου 1941.

Η σύζυγός του Ελένη, πεθαίνει από τη στενοχώρια της ένα χρόνο αργότερα, το 1942. Τα έξι παιδιά τους μένουν ορφανά.

Πεπονάκης Γεώργιος, Τρυπάκης ή Μαραγκονάκης Γεώργιος, Σαμπροβαλάκης Μιχάλης.

Εκείνες τις μέρες που γίνονταν οι μάχες της Κρήτης, οι Γερμανοί είχαν αφήσει στις Γούβες, κοντά στον Άγιο Κωνσταντίνο, στο σπιτάκι του Κοξαριανού περβολάρη Γεωργίου Τρυπάκη ή Μαραγκονάκη έναν

Ο Ι. Τσατσαρωνάκης, Συνταγματάρχης Ιππικού και Νομάρχης Ηρακλείου, εκτελέστηκε από τους γερμανούς αλεξιπτωτιστές στις 6 Αυγούστου 1941, σε ομαδική εκτέλεση πέντε πατριωτών στη θέση «Λιοφυτάκια» στον Καρτερό Ηρακλείου.

έφεδρο αξιωματικό και γιατρό τον Ότο Λούνερ, που είχε μαζί του έναν ασύρματο, όπλο, κονσέρβες, γαλέτες και άλλα πολεμικά είδη.

Την επόμενη μέρα πήγε ο Μαραγκονάκης  να ανοίξει τα πανιά του νερόμυλου για να βγάλει νερό να ποτίσει τον κήπο του και ο Γερμανός αξιωματικός του λέει ΑΛΤ.

Του ακουμπά το όπλο  στο στήθος για να τον σκοτώσει, όμως αυτός σαν έμπειρος πολεμιστής από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και από τον Μακεδονικό αγώνα, τον καταπράυνε και τον ηρεμεί με διάφορες χειρονομίες.

Ο Μαραγκονάκης τις απογευματινές ώρες, καβαλίκεψε πάλι το γάιδαρο για να πάει στο χωριό του, την Κόξαρη, και όταν περνούσε από το Λιβάδι- πλατεία  Γουβών  λέει στους φίλους του τους Γουβιανούς αυτό το γεγονός, και τρεις νέοι Γουβιανοί, ο Γιώργης ο Πεπονάκης του Κωνσταντίνου, ο Γιώργης ο Πεπονάκης του Εμμανουήλ και ο Μιχάλης Σαμπροβαλάκης του Χαραλάμπους του λένε: «αύριο μεθαύριο που θα ξαναπάς να ποτίσεις τον κήπο σου και θα περάσεις από τις Γούβες, να μας το πεις να περάσουμε από εκεί δήθεν τυχαία και εμείς θα τον καταστέσομε αυτόν τον Γερμανό αξιωματικό».

Έτσι και έγινε. Περνώντας αυτά τα τρία Γουβιανά παλικάρια από τον κήπο του Μαραγκονάκη τον χαιρετούν δια χειραψίας. Όμως ο Ότο Λούνερ τους ξάμωνε με το όπλο για να τους σκοτώσει.

Μια στιγμή, ο Γιώργης ο Πεπονάκης του Κωνσταντίνου παίζει ένα σάλτο και αρπά το Γερμανό από πίσω και ο γέρο Μαραγκονάκης τη δίνει μια με το στελιάρι του βολοκόπου στη κορυφή της κεφαλής και αμέσως παραδίνεται και τον αφοπλίζουν.

Αμέσως μετά που παραδόθηκε ο Γερμανός αξιωματικός, τα Γουβιανά παλικάρι δεν τον σκοτώνουν γιατί σεβάστηκαν τους διεθνείς κανονισμούς που λένε ότι τους αιχμαλώτους πολέμου δεν τους σκοτώνουν.

Έτσι τον απήγαγαν, τον έβαλαν και καβαλίκεψε το γάιδαρο και ήθελαν να τον περιθάλψουν και να τον παραδώσουν, μάλλον στην αστυνομία ή στους Εγγλέζους στο Καστέλι…

Συνεχίζοντας την πορεία αυτής της απαγωγής του γερμανού αξιωματικού Ότο Λούνερ, σταμάτησαν στη Κόξαρη…

Ο Κωνσταντίνος Παπαδάκης του Αντωνίου
Ο κ. Κλεάνθης Σιδηρόπουλος, (στην ιστοσελίδα “Το Ηράκλειο στις μέρες της Γερμανικής κατοχής” του αξιόλογου ερευνητή Ζαχαρία Νικολακάκη), δίδει πληροφορίες για τον Γερμανό August Schwend: «Έμπορος, ασφαλιστικός πράκτορας από πριν το 1900 έγινε κάποια στιγμή και υποπρόξενος της Γερμανίας στο Ηράκλειο, συνεταιρίστηκε με ντόπιους εμπόρους σε εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων, γεωργικών και βιομηχανικών αντίστοιχων, έκανε αγοραπωλησίες αστικών ακινήτων κ.α. Ένας ενεργός οικονομικά αστός γερμανικής καταγωγής (μάλλον από την περιοχή του Αμβούργου), διαμαρτυρόμενος στο θρήσκευμα, ελληνομαθής και για δεκαετίες κάτοικος Ηρακλείου σε θέση "διπλωμάτη". Με ό,τι αυτό σημαίνει. Προφανώς οι γνώσεις του για τον χώρο και τους ανθρώπους αξιοποιήθηκαν δεόντως τη στιγμή που τις χρειάστηκαν οι ναζί».

Συνεχίζοντας την διαδρομή τους πήγαν στο Καλό Χωριό την ώρα που νύχτωνε. Κλειδαμπάρωσαν τον χιτλερικό αξιωματικό σε ένα σπίτι μέχρι να ξημερώσει και να τον παραδώσουν στο Καστέλι αλλά αυτός έσπασε την πόρτα και απέδρασε και εξαφανίστηκε.

Μετά από λίγες μέρες αυτός πρόδωσε στα Ες-Ες και στη Γκεστάπο τους Γουβιανούς απαγωγείς του.

Λίγες εβδομάδες μετά από αυτή την απαγωγή φτάνουν στις Γούβες τα Ες-Ες, η Γκεστάπο και οι Γκεσταπίτες και έψαχναν να βρουν και να σκοτώσουν αυτούς που απήγαγαν τον αξιωματικό τους.

Οι Γουβιανοί όμως ισχυρίστηκαν ότι αυτοί που απήγαγαν τον αξιωματικό ήταν άγνωστοι και περαστικοί. Οι γκεσταπίτες όμως επέμειναν και είπαν στους Γουβιανούς πως αν οι απαγωγείς δεν παραδωθούν για να τους εκτελέσουμε, θα κάψουμε τις Γούβες και εσάς.

Μετά όμως, για να μην κάψουν τις Γούβες και τους Γουβιανούς οι χιτλερικοί φονιάδες,  παραδόθηκαν για εκτέλεση στους γκεσταπίτες, οι ατίμητοι Ήρωες, ο Γιώργης Πεπονάκης του Εμμανουήλ, ο Μιχάλης Σαμπροβαλάκης του Χαραλάμπους και ο Κοξαριανός Γιώργης Τρυπάκης ή Μαραγκονάκης.

Οι ήρωές μας εκτελέστηκαν στις 6 Αυγούστου 1941 μαζί με τον Νομάρχη Ιωάννη Τσατσαρωνάκη και τον βαρελοποιό Παπαδάκη Κωσταντίνο στον Καρτερό…

(Το παραπάνω κείμενο για τους Γουβιανούς ήρωες, είναι του αξιόλογου ερευνητή κ. Βαγγέλη Μπαριτάκη)

* O Γιώργος Α. Καλογεράκης είναι δρ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Διευθυντής Δημοτικού Σχολείου Θραψανού.