Ο Γιώργος Μαυράκης, μέλος της συμμαχικής κατασκοπίας.
Ο Γιώργος Μαυράκης, μέλος της συμμαχικής κατασκοπίας. Το σπίτι του στην Τάμπια Ηρακλείου, ήταν ένα από τα κρησφύγετα της Οργάνωσης Δολιοφθοράς και Πληροφοριών Ηρακλείου - Λασιθίου. Όταν προδόθηκε, διέφυγε στον Ψηλορείτη και φυγαδεύτηκε στη Μέση Ανατολή

Η Εθνική Οργάνωση Δολιοφθοράς Πληροφοριών ιδρύθηκε το έτος 1942 με ενέργειες του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και του  Αρχανιώτη Γεωργίου Δουνδουλάκη. Στρατολογήθηκαν ως μέλη της νεαρά άτομα, κυρίως Ηρακλειώτες, με ειδικές αποστολές και τομείς παρακολούθησης.

Στις αρχές Ιουνίου 1943, μετά από προδοσία της Οργάνωσης ο Αρχηγός Γεώργιος Δουνδουλάκης και οι υπαρχηγοί Γιάννης Ανδρουλάκης και Κώστας Καστρινογιάννης, φυγαδεύτηκαν στη Μέση Ανατολή.

Αρχηγός της Οργάνωσης έγινε ο Μιχάλης Ακουμιανάκης. Το έργο της Οργάνωσης, το αποκαλύπτει ο ίδιος στην Έκθεσή του προς το ΓΕΣ. Γράφει ο Μιχάλης Ακουμιανάκης για την αποστολή της Ε.Ο.Δ.Π.: «Στρατιωτικές  πληροφορίες για τις γερμανικές μονάδες στην Κρήτη, το είδος και τον αριθμό τους,  την ειδικότητα, τα ονόματα των Διοικητών και των αξιωματικών, το είδος των όπλων, το διαμέτρημα, τις θέσεις των βαρέων όπλων, τις αποθήκες των πυρομαχικών  και τροφίμων, τις έδρες των μονάδων, την αυξομείωση της δύναμής τους, τις  μετακινήσεις, γενικά τη διάρθρωση και κατανομή του εχθρού στο νησί.

Τα αεροδρόμια Ηρακλείου, Καστελλίου και Τυμπακίου, την κίνησή τους, τα  μεταφερόμενα στρατεύματα, τον αριθμό των μαχητικών αεροπλάνων που έδρευαν  στο νησί, τον αριθμό των βομβαρδιστικών και μεταγωγικών, τις οχυρώσεις των  αεροδρομίων και τις αποθήκες βομβών. Την κίνηση του λιμανιού του Ηρακλείου, τις  αφίξεις και αναχωρήσεις νηοπομπών».

 

Κάιρο, Αύγουστος 1944. Δεξιά ο Γιώργος Ιατράκης και αριστερά ο Μανόλης Κόπακας
Κάιρο, Αύγουστος 1944. Δεξιά ο Γιώργος Ιατράκης και αριστερά ο Μανόλης Κόπακας. Δύο σημαντικά μέλη της συμμαχικής κατασκοπίας με δράση στην πόλη του Ηρακλείου. Ο Γιώργος Ιατράκης στρατολόγησε τον Γιώργο Μαυράκη στην Οργάνωση Πληροφοριών. (φωτογραφία αρχείου Γεωργίου Ιατράκη)

Ένα από τα δραστήρια μέλη της κατασκοπίας, ήταν ο Γιώργος Μαυράκης. Το σπίτι του στην περιοχή της Ξύλινης Τάμπιας Ηρακλείου, το διέθεσε για κρυσφύγετο της Οργάνωσης. Τον ίδιο στρατολόγησε ένα άλλο δραστήριο μέλος, ο Γιώργος Ιατράκης. Σε επιστολή του με ημερομηνία 10 Σεπτεμβρίου 2009, ο Γιώργος Ιατράκης γράφει για τον Μαυράκη: «Με το Γιώργη Μαυράκη που εστρατολόγησα στην Οργάνωση, εμοιράσαμε αρκετές φορές προκηρύξεις αντιγερμανικού περιεχομένου».

Στα χειρόγραφα απομνημονεύματά του, ο Μιχάλης Ακουμιανάκης γράφει για το σπίτι του Γιώργου Μαυράκη, αλλά και για το άλλο κρησφύγετο, το ανώγειο του ραφείου του Νίκου Κόκκινου στη λεωφόρο Καλοκαιρινού:

Απόσπασμα επιστολής Ραλφ Στόκμπριτζ προς Γιάννη Δραμουντάνη Στεφανογιάννη με ημερομηνία 28 Αυγούστου 1943
Απόσπασμα επιστολής Ραλφ Στόκμπριτζ προς Γιάννη Δραμουντάνη Στεφανογιάννη με ημερομηνία 28 Αυγούστου 1943: «Φαίνεται ότι δεν προφθάσαμε με τον Μαυράκη και ότι έχει φύγη ο κερατάς – τώρα θα πρέπει να πάρομε άλλα μέτρα». (Κερατά αποκαλεί τον προδότη που κατέδωσε το κρησφύγετο της Οργάνωσης και τον Γιώργο Μαυράκη)

«…το πρόχειρο κέντρο της Οργανώσεως στο ραφείο του Νίκου Κόκκινου στην  Λεωφόρο Καλοκαιρινού (Πλατειά Στράτα) υπήρξε πράγματι πολύ εξυπηρετικό για  την συγκέντρωση πληροφοριών από τους πράκτορές μας. Ήτο πολύ δύσκολο να  γίνει ύποπτο. Το μικρό δωμάτιο στο εσωτερικό του μαγαζιού, που ανεβαίναμε  σ’αυτό από μερικά σκαλοπάτια, ήτο πολύ εξυπηρετικό. Αλλά η χρησιμοποίησις  επίσης του διαμερίσματος του Νίκου Κόκκινου και του αδελφού του Μιχάλη, στενού  συνεργάτου μου, συμπλήρωνε την κεντρική έδρα της Οργανώσεως.

Αναμφισβήτητα  τόσον ο Μιχάλης όσον και ο Νίκος Κόκκινος προσέφεραν μπορώ να πω μεγάλες και  ακόμη σπουδαίες πατριωτικές υπηρεσίες στην οργάνωση. Διέτρεχαν μεγάλους  κινδύνους με την προσφορά των αλλά ο πατριωτισμός των ήταν απερίγραφτος. Ποτέ  δεν έφεραν αντίρρησιν για οποιαδήποτε επικίνδυνη εξυπηρέτησή μας. Όλοι οι  πράκτορες των Νομών Ηρακλείου-Λασηθίου της Οργανώσεως είχαν συνεργασία  μαζί μου και με τους στενούς συνεργάτας μου στο κατάστημα-ραφείο στην Λεωφόρο  Καλοκαιρινού, όσον και στο διαμέρισμα διαμονής του Νίκου και Μιχάλη Κόκκινου.  Η παραμονή μας εκεί ήταν περίπου πέντε μήνες και εθεώρησα σκόπιμο να γίνει  αλλαγή δια λόγους ασφαλείας.

Αγαπητοί αναγνώστες, μετά από τα δεκάδες τηλεφωνήματά σας, με το ερώτημα γιατί δεν απαντώ μέσω της εφημερίδας στο εναντίον μου δημοσίευμα της 14ης Δεκεμβρίου 2020, σας ενημερώνω ότι την απάντησή μου την έστειλα ταχυδρομικά στον καθηγητή κ. Σανουδάκη, την Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2021. Δεν ενστερνίζομαι την άποψη ότι τα θέματα της Αντίστασης είναι θέματα ανταλλαγής επιστολών.
Εξάλλου, σε δημοσιεύματα μυθοπλασίας και στήριξης αφηγημάτων με ψεύδη, ο Γιώργος Καλογεράκης δεν απαντά. Προσκαλώ τον καθηγητή κ. Σανουδάκη, σε μία ανοιχτή συζήτηση παρουσία δημοσιογράφων και ενδιαφερομένων πολιτών, με θέμα το βιβλίο μου Αρχείο Αγωνιστών, την Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου 2021, ανήμερα της 78ης επετείου της Μάχης της Σύμης, σε όποιον χώρο και με όποιον συντονιστή της συζήτησης επιλέξει. 

Μετακινηθήκαμε προς την συνοικία Τάμπια, στο βορειοανατολικό τμήμα της  πόλεως. Σε μια συνοικία πολύ λαϊκή. Στο σπίτι του Γιώργου Μαυράκη, συνεργάτου  της οργανώσεώς μας. Η παραμονή μας εκεί ήτο μικρή, περίπου ένας μήνας. Κάποιες  ύποπτες κινήσεις προσώπων δεν μου άρεσαν καθόλου. Είχε έλθει ένας σύνδεσμος  από τα Ανώγεια με οδηγίες από Τομ Ταμπάμπιν. Κοιμηθήκαμε μ’αυτόν στον  εξώστη του σπιτιού. Ο … (σημ:  ο Μιχάλης Ακουμιανάκης έχει αφήσει κενό, μάλλον  δεν θυμόταν το όνομα του Ανωγειανού συνδέσμου. Ήταν ο Γιαννάκος Μανουράς, μέλος της Ανεξάρτητης Ομάδος Ανωγείων, Α.Ο.Α.), σηκώθηκε πολύ πρωί και ούτε  ένοιωσα καθόλου τι ώρα έφυγε. Καθυστέρησα πολύ να ξυπνήσω. Ίσως ήτο δέκα  πρωινή ώρα.

Ετοίμαζα να τακτοποιήσω τις κουβέρτες. Είδα στο απέναντι σπίτι του δρόμου ένα  ηλικιωμένο άνθρωπο να με κοιτάζει επίμονα. Με ρώτησε εάν ο Γιώργος Μαυράκης  ήτο στο σπίτι. Όταν απάντησα σ’αυτόν ότι ο Μαυράκης θα έλθει το μεσημέρι, μου  είπε ότι θέλει να τον δει. Πράγματι είπα στον Μαυράκη ότι ήθελε να τον δει ο  απέναντι από το σπίτι του κάτοικος. Μετά από λίγη ώρα ο Γ. Μαυράκης ήλθε και  μου είπε ότι δύο Γερμανοί παρακολουθούσαν το σπίτι όλη τη νύχτα. Φαίνεται ότι με  την πρωινή έξοδο από το σπίτι του…(σημ.: ο Μιχάλης Ακουμιανάκης αναφέρεται  πάλι στο Ανωγειανό σύνδεσμο), τον παρακολούθησαν. Εκείνο το πρωί είχε έλθει στο σπίτι για να συνεργασθούμε, σε στρατιωτικές  πληροφορίες που έφερε, ο Μανώλης Κόπακας. Ειργάζετο στην Γερμανικήν  Υπηρεσίαν του λιμένος της Αγίας Γαλήνης στο νότιο μέρος της Κρήτης.

Ο Νικόλαος Κόκκινος, αδελφός του υπαρχηγού της Οργάνωσης Πληροφοριών Μιχάλη Κόκκινου
Ο Νικόλαος Κόκκινος, αδελφός του υπαρχηγού της Οργάνωσης Πληροφοριών Μιχάλη Κόκκινου. Ράφτης στο επάγγελμα, το μαγαζί του στην λεωφόρο Καλοκαιρινού στην «Πλατειά Στράτα» ήταν ένα από τα κρησφύγετα της Οργάνωσης. Στην φωτογραφία, αρχές καλοκαιριού 1944, ο Νικόλαος Κόκκινος στο Κάιρο της Αιγύπτου

Παρακολούθησε όλη αυτή την κατάσταση στο σπίτι. Έπρεπε αμέσως να  μετακομίσω.  Έριξα σ’ένα πηγάδι της αυλής του σπιτιού ότι ενόμιζα άχρηστο για την  υπηρεσία. Μάζεψα με την βοήθειαν του Κόπακα το αρχείο των πληροφοριών και  επίσης ότι όπλα και ταχυβόλα είχα εκεί και τα μεταφέραμε στο σπίτι του Μανώλη  Κόπακα. Μου έκαμε μεγάλη εντύπωση η ψυχραιμία του Κόπακα στις δύσκολες  στιγμές εκείνες.

Του πρότεινα να μείνει στενός συνεργάτης μου και εδέχθηκε  αμέσως. Άφησε την δουλειά του στην Αγία Γαλήνη. Καθ’όλη την μετέπειτα  συνεργασία μας υπήρξε θαυμάσιος με την σύνεση, την ψυχραιμία και τους έξυπνους  χειρισμούς στα θέματα της Οργανώσεως. Του ανέθεσα αργότερα αποκλειστικά την συγκέντρωση των πληροφοριών για τους  Νομούς Ηρακλείου και Λασηθίου και εδέχετο τους πράκτορες από τις πόλεις και τα  χωριά. Ήτο επίπονος, σκληρή δουλειά. Έπρεπε να κάνει συσχετισμό, κριτική και  τακτοποίηση όλων των πληροφοριών σε χάρτες με συντεταγμένες.

Εγώ, εφ’όσον δεν  με απασχόλει σοβαρότερη εργασία, έκανα κριτική και έλεγχο των πληροφοριών,  αλλά η δουλειά του Κόπακα ήτο άριστη. Σχεδόν κάθε εβδομάδα τον έστελνα στον  Ψηλορείτη (το καλοκαίρι), ή στα χωριά του Αμαρίου (τον χειμώνα), για αποστολή  των πληροφοριών δια των ασυρμάτων προς το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής.  Επίσης είχε πάντοτε την επιθυμίαν να ελέγχει την προέλευσιν των πληροφοριών  μεταβαίνοντας επί τόπου σε κάθε σημείο.

Ο Κόπακας είχε στενήν συνεργασία με τον Άγγλο Λοχαγό Ραλφ Στόγκπριτζ και με  τον Τομ Ταμπάμπιν για την τακτοποίησιν των πληροφοριών. Για μένα η δουλειά  του Κόπακα υπήρξε ανεκτίμητος. Στο σπίτι του Μ. Κόπακα μείναμε αρκετούς μήνες.  Ο πατέρας του Παύλος, ήτο θαυμάσιος και εξαιρετικός τύπος. Ήτο πλοίαρχος σε  δικό του καΐκι. (Τούτο εβυθίσθη υπό Αγγλικού υποβρυχίου μεταξύ Κρήτης και  Καρπάθου). Ο Καπετάν Παύλος Κόπακας πολύ συχνά μας βοήθησε στη δουλειά  μας. Στο σπίτι ήσαν τα πολύ  μικρά αδέλφια του Μανώλη, δυο αγόρια και ένα  κορίτσι. Η μητέρα του μας προσέφερε κάθε εξυπηρέτηση σ’αυτό από ύπνο και  φαγητό. Πράγματι ήταν ήρωας σαν γνήσιος Σφακιανός απ’όπου κατήγετο…».

Ο Υπαρχηγός της Εθνικής Οργάνωσης Δολιοφθοράς Πληροφοριών από τις αρχές Ιουνίου 1943 Μιχάλης Κόκκινος, στα χειρόγραφα σημειώματα που μας παρέδωσε, αναφέρεται στο σπίτι του Γεωργίου Μαυράκη, κρυσφύγετο της Οργάνωσης στην Τάμπια Ηρακλείου, ως εξής:  «ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΥΡΑΚΗ. Ευρίσκετο στην Ξύλινη  Τάμπια,  βορειοδυτικό τμήμα της πόλεως κι όχι στο βορειοανατολικό. Διέμενα κι εγώ εκεί. Το  πρωί έφευγα τελευταίος γιατί τακτοποιούσα τις πληροφορίες. Πήγαινα συχνά στο  λημέρι του Άγγλου Ραλφ Στόγκπριτζ (Σήφης) του οποίου ήμουν στενός συνεργάτης  και σύνδεσμος.

Στον Ψηλορείτη, νότια των Ανωγείων στα Τσουνιά, βόρεια του  οροπεδίου Κορίτσι, όπου ευρίσκετο ο Σήφης κι ο ασύρματός του. Τη νύχτα που  διηγείται ο Μιχάλης Ακουμιανάκης στο σπίτι του Μαυράκη κοιμήθηκα εγώ, ο  Γεώργιος Μαυράκης, ο Μιχάλης Ακουμιανάκης, ο Πάτρικ Λη Φέρμορ και ο Γιάννης  Μανουράς-Γιαννάκος, ανιψιός του Στεφανογιάννη. Πριν πάμε για ύπνο κτύπησαν  επίμονα την εξώπορτα, όχι συνθηματικά και ανησυχήσαμε πολύ. Τότε έδωσα τη  λύση ν’ανέβουν όλοι την ξύλινη σκάλα στο επάνω δωμάτιο.

Εγώ άνοιξα την πόρτα κι  ήταν ο Α. Α. Του λέω τι θέλεις ρε  τέτοια ώρα εδώ;  Αλλά αυτός συνέχισε και μπήκε μέσα. Ακούστηκε ένα τρίξιμο και  μου λέει μπα τι γίνεται επάνω;  Κοπελίτσες;  Φύγε του λέω γιατί θα σε χτυπήσω  χωροφύλακα, και σπρώχνοντάς τον, έκλεισα την πόρτα.

Το πρωί έφυγε πρώτος ο Μαυράκης, δεύτεροι έφυγαν Λη Φέρμορ και Μανουράς και  τρίτος ο Ακουμιανάκης. Εγώ παρέμεινα για να ετοιμάσω μια βούργια να πάω το απόγευμα στ’Ανώγεια με τη βούργια τις πληροφορίες στο Ραλφ. Μετά βγήκα να  περάσω από τον αδερφό μου Νίκο Κόκκινο (ραφείο).

Μόλις βγήκα έξω, με φωνάζει από το απέναντι παράθυρο μια γυναίκα. Η γυναίκα  μου είπε αν κάνετε εκεί  μέσα τίποτα ύποπτο προσέξετε. Γιατί; τη ρώτησα και μου  απαντά:

-Τη νύχτα μας ξύπνησε ένας Έλληνας  (Α. Α.)  και μας είπε να κοιμηθούμε αλλού.  Αυτός μ’έναν Γερμανό κι άλλον ένα κάθισαν με ανοιχτό παράθυρο όλη τη νύχτα και  σας παρακολουθούσαν. Το πρωί έφυγαν από το σπίτι σας δυο χωριάτες (εννοούσε  τον Λη Φέρμορ και το Μανουρά). Και μετά ο Ακουμιανάκης αλλά αυτοί δεν  πρόσεξαν κανένα.

Της είπα ευχαριστώ κι εγύρισα πίσω. Ξήλωσα μερικά καλώδια κι ένα κρυφό  κουδούνι, τα έριξα στο πηγάδι και τη βούργια την έκρυψα έξω στην αυλή. Αμέσως  έτρεξα στο ραφείο και είπα στο Νίκο τον αδερφό μου να ειδοποιήσει τον  Ακουμιανάκη. Επίσης έστειλα το μικρό μου αδερφό Γιάννη Κόκκινο να μου φέρει  με  το ποδήλατο και τη βούργια στο  πρακτορείο κι  έφυγα για τον ασύρματο του Ραλφ.

Αργότερα πληροφορήθηκα ότι τη νύχτα η GESTAPO επισκέφτηκε το σπίτι και το  έψαξε πολύ. Μετά τον πόλεμο πήγα με δυο φίλους στο σπίτι του Μαυράκη κι η  απέναντι κυρία με γνώρισε αν και μαυροσκούφης και με πολύ χαρά μου είπε:

-Γλίτωσες παιδί μου;».

Σε δύο επιστολές του αρχείου της Ανεξάρτητης Ομάδας Ανωγείων, Α.Ο.Α. αναφέρεται το όνομα του Γεωργίου Μαυράκη. Η πρώτη με ημερομηνία 16 Αυγούστου 1943 και επιστολογράφο τον Βρετανό αξιωματικό Σύνδεσμο Ραλφ Στόκμπριτζ, στέλνεται στον Αρχηγό των Ανωγείων Γιάννη Δραμουντάνη – Στεφανογιάννη. Του κάνει γνωστό ότι ο Γιώργος Μαυράκης βρίσκεται με τους άντρες του σταθμού ασυρμάτου που είχε υπό την επίβλεψή του, γιατί οι Γερμανοί ερεύνησαν το σπίτι του στο Ηράκλειο. Με την πρώτη αποστολή προς τη Μέση Ανατολή, κάνει γνωστό στον Στεφανογιάννη ότι θα τον φυγαδεύσει. Ο Ραλφ Στόκμπριτζ αποβιβάστηκε με σταθμό ασυρμάτου στην Κρήτη τον Απρίλιο του 1943, στην παραλία του Μπαλή Ρεθύμνου. Η ομάδα του αποτελούνταν από τον ίδιο, τον ασυρματιστή Τζων Στάνλεϋ, τον Λευτέρη Καλιτσουνάκη και τον Ηρακλή Μπριλλάκη. Τον Αύγουστο του 1943 η ομάδα βρισκόταν  στη θέση Τσουνιά του Ψηλορείτη όπου είχε καταφύγει και ο Γιώργος Μαυράκης. Συγκεκριμένα, στην επιστολή του ο Ραλφ Στόκμπριτζ γράφει:

«Αγαπητέ σύντεκνε Γιάννη

Αλλάξανε αι ώρες για τα νέα – είναι 7 και 8 τώρα το πρωί – επομένως δεν επήραν οι  άλλοι το πρώτο δελτίον και το δεύτερον δεν είπε τίποτα πολύ σπουδαίον. Μία φόρα  γίνονται οδομαχίες στο Χάρκοβο, οι Ρώσσοι προχωρούνε προς το Σμολένσκ και  κάνουνε άλλην μίαν επίθεσιν νοτίως της λίμνης Παδώγες. Η Σικελία εκκενώνεται  υπό του εχθρού και ο στόλος μας βυθίζει πολλά εχθρικά σκάφη στα στενά της  Μεσσήνης. Εβομβαρδίσαμε πάλιν το Βερολίνον και το Μιλάνο και τη Ρώμη και την  Ιταλίαν γενικώς.

Οι Ιταλοί κηρύξανε τη Ρώμη ανοχύρωτη πόλιν, εμείς όμως δεν δεχθήκαμε εφ’όσον  είναι το κέντρον όλης της σιδηροδρομικής κινήσεως της Ιταλίας και θα  συνεχίζομε  να τη βομβαρδίζομε.

Σου στέλνω τα ρούχα μας για να πλυθούνε – επίσης (και χωριστά) δύο υποκάμισα  για να βαφθούνε μαύρα.

Ανησυχώ λιγάκι διότι δεν εγύρισε ακόμα αυτός ο Κόστας ο Ματθ. Είμαι της γνώμης  ότι θα γυρίσει οπωσδήποτε και ότι αργεί λόγω της Παναγιάς και του γεγονότος ότι  πήγε με τα πόδια προς το χωρίον του εφ’όσον δεν βαστούσε ταυτότητα. Για κάθε  ενδεχόμενον όμως θα σε παρακαλέσω πολύ να είσθε πολύ προσεκτικός κάτω ώστε  αν συμβαίνει τίποτα και έρχονται Γερμανοί να μας ειδοποιήσητε αμέσως. Τώρα έχομε ένα άλλο βάσανον. Οι Γερμανοί εκάμανε έρευναν στο σπήτι του  Γεώργου Μαυράκη και τον ζητούνε. Επομένως δεν μπορεί να φύγη απ’εδώ διότι  ο χαρακτήρας του είναι πολύ ασθενής και επομένως μέχρι να γίνη αποστολή θα  πρέπει να καθίση εδώ!

Εν τω μεταξύ εχάλασε το μηχάνημά μας – θα σας πη ο σύντεκνος ο Μιχάλης και  εκτός αν βρη ανταλλακτικά ο Ηρακλής, θα έχομε μεγάλιν βάσανον με μπαταρίες!

Ο κύριος Γεώργιος από το Ρέθυμνον μου γράφει ότι ενδέχεται να έλθη ο ίδιος εδώ σε  λιγάκι μαζί με τον κ. Χρήστον και τον φίλον μας Αλέκο. Θα τους περιμένομε πολύ  ανυπομονώς!  Είμεθα όλοι καλά και κάνομε καλή παρέαν. Τώρα έχομε μουσική κάθε βράδυ – ο  σύμμαχος παίζει ωραία!

Χαιρετισμούς σε όλους τους φίλους

Με πολλήν αγάπην

Σήφης».

Ραλφ Στόκμπριτζ προς Γιάννη Δραμουντάνη Στεφανογιάννη, 16 Αυγούστου 1943
Ραλφ Στόκμπριτζ προς Γιάννη Δραμουντάνη Στεφανογιάννη, 16 Αυγούστου 1943: «Οι Γερμανοί εκάμανε έρευναν στο σπήτι του Γεώργου Μαυράκη και τον ζητούνε. Επομένως δεν μπορεί να φύγη απ’ εδώ διότι « ο χαρακτήρας του είναι πολύ ασθενής και επομένως μέχρι να γίνη αποστολή θα πρέπει να καθίση εδώ!»

Στις 28 Αυγούστου 1943, ο Ραλφ Στόκμπριτζ στέλνει νέα επιστολή στον Στεφανογιάννη. Η επιστολή αναφέρεται στην κύκλωση και εξερεύνηση της Νίδας το  καλοκαίρι του 1943 καθώς και στην αναζήτηση του προδότη του σπιτιού του Μαυράκη, που χρησιμοποιούνταν ως κρησφύγετο της Εθνικής Οργάνωσης Δολιοφθοράς Πληροφοριών Ηρακλείου – Λασιθίου Ε.Ο.Δ.Π.

Τον Αύγουστο του 1943, ο Διοικητής του Φρουρίου Κρήτης Στρατηγός Μπρώυερ  διέταξε τους αξιωματικούς του να ανεβούν με γερμανικά στρατεύματα στον  Ψηλορείτη και να συλλάβουν τις ανταρτικές ομάδες, τους σταθμούς ασυρμάτου και  τα μέλη των συμμαχικών αποστολών που διέμεναν εκεί. Την επιχείρηση συντόνισε ο  Διοικητής της 22ας Μεραρχίας υποστράτηγος Μίλερ.

Στις 15 Αυγούστου 1943 οι  Γερμανοί από τρία διαφορετικά σημεία ανόδου  πραγματοποίησαν την κύκλωση του Ψηλορείτη. Από το Ηράκλειο, (Ζαρός και  Βορίζα), το Ρέθυμνο και την επαρχία Αμαρίου. Μαζί με τους Γερμανούς ανέβηκε  στον Ψηλορείτη και ο αιμοσταγής Νίκος Μαγιάσης.

Οι άνδρες της Ανεξάρτητης Ομάδος Ανωγείων και οι άνδρες της συμμαχικής  αποστολής,  (ο Λοχαγός Ραλφ  Στόκμπριτζ και ο ασυρματιστής Τζων Στάνλεϋ)  κατάφεραν και διέφυγαν από τον κλοιό γιατί από τους πληροφοριοδότες της ομάδας  στο Ηράκλειο είχε γίνει νωρίτερα γνωστή η κύκλωση του Ψηλορείτη.

Ο Α.Α., (το όνομά του είναι γνωστό),  που πρόδωσε το κρησφύγετο της Ε.Ο.Δ.Π. στο Ηράκλειο, (το σπίτι του Γιώργου Μαυράκη), ξέφυγε από τα δίχτυα των ανδρών της  Αντίστασης.  Όπως διηγήθηκε ο αντιστασιακός Μιχάλης Κόκκινος, (βρίσκονταν στο σπίτι του Μαυράκη τη νύχτα της προδοσίας), ο  Α. Α. μετά την απελευθέρωση  πιάστηκε ως δωσίλογος και οδηγήθηκε σε δίκη. Στην επιστολή του, ο Ραλφ Στόκμπριτζ γράφει στον Στεφανογιάννη:

«Αγαπητέ σύντεκνε Γιάννη

Είμαι ευχαριστημένος ότι εγύρισε ο Λευτέρης εν τάξει. Εφ’όσον έλειπε τρεις ημέρες  δεν πειράζει.  …για τα υπόλοιπα λεπτά που λέτε. Να μην μου στείλετε τίποτα.  Έστειλα στο Τσινηάρη (το Λευτέρη) τα λεπτά που οφείλομε.

Δεν εξεύρω αν έμαθεν τίποτα ο Λευτέρης σχετικώς με τον Μιχάλη. Ο Βασίλης  γράφει ότι έστειλε το γράμμα μου αμέσως στο ιατρόν. Πιθανόν λοιπόν να έλλιπεν ο  Μιχάλης από την πόλιν και γι’αυτό δεν στέλνει απάντησιν.

Φαίνεται ότι δεν προφθάσαμε με τον Μαυράκη και ότι έχει φύγη ο κερατάς – τώρα θα πρέπει να πάρομε άλλα μέτρα.

Αν είναι αλήθεια ότι θα εκκενώσουν τα βουνά οι Γερμανοί ενδέχεται αυτό να είναι  καλλύτερα για μας. Δεν μπορούν να στείλουνε δυνάμεις οι ίδιοι οι Γερμανοί στα  βουνά να τα φυλάξουνε μονίμως και έτσι θα μείνουμε μοναχοί μας εν πλήρει  ασφαλεία Στέλνω λεπτά για την πλύνθραν

Με  αγάπην ο  σύντεκνός  σου Σήφης».

(Πληροφορίες αντλήσαμε από το βιβλίο ì«Νύχτα – Πήχτρα», των Ειρήνης Ταχατάκη και Γιώργου Καλογεράκη, Ηράκλειο, 2010)

 

* Ο Γεώργιος Α. Καλογεράκης είναι δρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, διευθυντής Δημοτικού Σχολείου Θραψανού Πεδιάδος