Απογραφή πληθυσμού Νομού Ηρακλείου
Καστέλλι Πεδιάδος, 1943. Τα χωριά της ενδοχώρας του νομού Ηρακλείου κατά τη διάρκεια της κατοχής ήταν πυκνοκατοικημένα

Από τις πρώτες ενέργειες των αρχών κατοχής μετά την κατάληψη της Κρήτης, ήταν η απογραφή των κατοίκων. Ο Διοικητής του «Φρουρίου Κρήτης» έπρεπε να την καταστήσει απόρθητη με πλήθος οχυρωματικών έργων. Τα έργα θα εκτελούσαν οι κάτοικοι του νησιού με καταναγκαστική εργασία.

Στις 11 Φεβρουαρίου 1942, το Γερμανικό Φρουραρχείο διατάσσει τη διενέργεια της απογραφής, εξουσιοδοτώντας τον Νομάρχη Ηρακλείου Ιωάννη Πασσαδάκη και τον Διοικητή της Χωροφυλακής Ιωάννη Πωλιουδάκη να πράξουν ανάλογα. Από τον Νομάρχη διαπιστώνεται ότι η Χωροφυλακή δεν διαθέτει πίστωση για την πρόσληψη εκτάκτων υπαλλήλων.

Με απόφασή του, διαθέτει τους εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για το έργο της απογραφής. Η αναλογία του πληθυσμού με τον αριθμό των καταναγκαστικών εργατών, καθορίστηκε από τις κατοχικές αρχές σε 1 προς 10. Έτσι, τα αποτελέσματα της απογραφής του πληθυσμού των χωριών του νομού Ηρακλείου έδωσαν τον αριθμό των εργατών στις γερμανικές «δεκαπενταμερίες».

 

δρόμος Καστέλλι
και ο αριθμός των καταναγκαστικών εργατών ήταν ανάλογος.

Πληθυσμός Κοινοτήτων Ν.Ηρακλείου, 19421

α/α  Οικισμός  Κάτοικοι

  1. Αγία Βαρβάρα 1488
  2. Άγιος Βασίλειος Πεδιάδος 565
  3. Άγιοι Δέκα 917
  4. Άγιος Θωμάς 1102
  5. Άγιος Μύρωνας 1197
  6. Άγιες Παρασκιές 1012
  7. Άγιος Σύλλας 923
  8. Άνω Ακρίων 608
  9. Νέα Αλικαρνασσός 4486
  10. Ανώγεια Βασιλικά 821
  11. Επάνω Αρχάναι 3243
  12. Κάτω Αρχάναι 473
  13. Άνω Ασίτες 526
  14. Κάτω Ασίτες 1042
  15. Αϊτανίων 376
  16. Αλαγνίου 320
  17. Άνω Αστρακών 343
  18. Αμπελούζος 395
  19. Αμαριανού 445
  20. Αντισκαρίου 538
  21. Ανωπόλεως 811
  22. Απεσωκάρι 251
  23. Αρκαλοχώρι 2297
  24. Αποστόλων 753
  25. Ασημίου 638
  26. Αστυρακίου 472
  27. Ασκοί 429
  28. Αστριτσίου 458
  29. Αβδού 1115
  30. Αυγενικής 1096
  31. Αχεντριάς 648
  32. Αχλάδος 573
  33. Βαρβάρων Καστελλίου 314
  34. Βαρβάρων Αγ. Παρασκιών 761
  35. Βαγιωνιάς 988
  36. Βασιλικής 965
  37. Βασιλιές 609
  38. Επάνω Βάθεια 762
  39. Βενεράτου 853
  40. Βορριζίων 585
  41. Βόρρων 924
  42. Βουτουφού 660
  43. Βουτών 812
  44. Βώνης 707
  45. Επάνω Γαρύπας 803
  46. Γαλύφας 320
  47. Γαλλιάς 891
  48. Γέργερης 2006
  49. Γερακίου 682
  50. Γκαγκαλών 565
  51. Γουβών 822
  52. Γρηγοριάς 502
  53. Γωνιάς Μ/ζίου 941
  54. Γωνιών Π/δος 677
  55. Δαφνών 1505
  56. Δαμάστας –
  57. Εθιάς 525
  58. Ελιάς 881
  59. Επισκοπής 1511
  60. Έμπαρος 825
  61. Ζαρού 2042
  62. Ζωφόροι 371
  63. Θραψανού 1456
  64. Ίνι 917
  65. Κασσάνων 602
  66. Κάτω Καστελλιανά 1015
  67. Καλυβίων 369
  68. Καλού χωριού 151
  69. Καστελλίου Πεδιάδος 1376
  70. Καμάρες 583
  71. Κασταμονίτσα 530
  72. Καμηλαρίου 952
  73. Καβροχωρίου 425
  74. Καραβάδω 248
  75. Καλέσσα 836
  76. Καλού Χωριού 800
  77. Καλλονής 359
  78. Καρουζανού 316
  79. Καμάρι 240
  80. Καστελλίου Καιν. 359
  81. Καταλαγαρίου 343
  82. Κανλί Καστελλίου 1221
  83. Καινούριο χωριό 609
  84. Κεράσσα 361
  85. Κεράς 249
  86. Κεραμούτσι 313
  87. Κλήματος 751
  88. Κόξαρης 400
  89. Κορφών 816
  90. Κουνάβων 1140
  91. Λιμήν Χερσονήσου 993
  92. Κουσσέ 581
    προσκληση
  1. Κρουσσώνος 2869
  2. Κράσι 484
  3. Λαρανίου 688
  4. Λαγολιού 301
  5. Λιλιανού 322
  6. Λιγορτύνου 660
  7. Λουτρακίου 239
  8. Μαγαρικαρίου 1145
  9. Μάλλια 1305
  10. Μαράθου 475
  11. Μάρθας 405
  12. Μαθιάς 310
  13. Μεγάλης Βρύσεως 979
  14. Μελεσσών 576
  15. Μεσοχωριό 657
  16. Μηλιαράδω 418
  17. Μητροπόλεως 381
  18. Μιαμούς 709
  19. Μοχού 1664
  20. Μοιρών 997
  21. Μουκτάρον 506
  22. Μούλια Άνω 422
  23. Μπαμπαλή 321
  24. Μορωνίου 709
  25. Νιπηδητού 662
  26. Νιβρήτου 440
  27. Ξειδά 717
  28. Ξενιάκου 545
  29. Πατσιδέρου 805
  30. Παναγιάς 915
  31. Πανασσού 351
  32. Παρτήρων 691
  33. Πετροκεφάλι Καιν.     810
  1. Πενταμοδίου 373
  2. Πέρι 244
  3. Πετροκεφάλου Μαλ. 429
  4. Πεζών 419
  5. Πιτσιδίων 973
  6. Πηγαϊδακίων 397
  7. Πλώρας 667
  8. Πλατάνου 330
  9. Πολυθέας 361
  10. Ποταμιών 859
  11. Πόμπιας 1776
  12. Πρινιάς 459
  13. Πραιτωρίων 211
  14. Πυργούς 552
  15. Πύργου 1162
  16. Παρανύμφων 298
  1. Ρογδιάς 776
  2. Ρουφά 388
  3. Σάρχου 332
  4. Σαμπάς 285
  5. Σίββα Μ/ζίου 411
  6. Σιββα Π/σσης 934
  7. Σγουροκεφάλι 584
  8. Σκαλανίου 1149
  9. Σκουρβούλων 539
  10. Σμάρι 478
  11. Σταυρακίων 893
  12. Σταυγιών 1242
  13. Στερνών 472
  14. Στόλων 667
  15. Σχοινιά 440
  16. Σωκαρά 985
  17. Τυλίσσου 1739
  18. Τυμπακίου —-
  19. Τεφελίου 645
  20. Φανερωμένης 844
  21. Φόδελε 542
  22. Χάρακος 1180
  23. Χαρασσού 376
  24. Χουδετσίου 753
  25. Χουστουλιανών 464
  26. Χερσονήσου 630
  27. Δουρβουτζή 328
  28. Άνω Βιάννου 1937
  29. Αγίου Βασιλείου Βιάννου 975
  30. Βαχού 335
  31. Κάτω Βιάννου 400
  32. Κεφαλοβρυσίου 366
  33. Κάτω Σύμης 358
  34. Καλαμίου 540
  35. Πεύκου 519
  36. Συκολόγου 498
  37. Χόνδρου 516
  38. Δουλίου          58
  39. Αμυρών 836

1 Από τον πίνακα, απουσιάζει η πόλη του Ηρακλείου. Για το Ηράκλειο συντάχθηκε ξεχωριστός κατάλογος εργασίας. Στον πίνακα δεν καταγράφονται οι κάτοικοι του Τυμπακίου και της Δαμάστας. Το Τυμπάκι εκκενώθηκε το Φεβρουάριο του 1942 και στην απογραφή δεν είχε κατοίκους. Ο λόγος της απουσίας του αριθμού των κατοίκων της Δαμάστας, δεν μας είναι γνωστός.

* Ο Γεώργιος Α. Καλογεράκης είναι δρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, διευθυντής Δημοτικού Σχολείου Θραψανού Πεδιάδος