Εισηγητές ήταν ο Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογικής Κλινικής ΠαΓΝΗ και Υπεύθυνος Μονάδας Εντατικής Παρακολούθησης ασθενών Βαγγέλης Ζάχαρης και ο ειδικευόμενος καρδιολόγος της Καρδιολογικής Κλινικής του ΠαΓΝΗ Θέμης Πατερομιχελάκης οι οποίοι εξήγησαν ότι: «Η στεφανιαία νόσος είναι η πάθηση των αρτηριών που δίνουν αίμα στην καρδιά και αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.
Επηρεάζει την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία, μειώνοντας τη ροή του αίματος στον καρδιακό μυ, λόγω εμφάνισης αθηρωματικών πλακών στο τοίχωμα των αγγείων. Αυτό μπορεί να προκαλέσει στηθάγχη (πόνο στο στήθος κατά την άσκηση), δύσπνοια, έμφραγμα του μυοκαρδίου, αρρυθμίες ή και αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.
Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη και τη μείωση των επιπτώσεων της νόσου. Με τον όρο αθηρωμάτωση ορίζονται όλες οι αλλαγές που γίνονται στο αγγειακό τοίχωμα και οδηγούν στην δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας.
Η αύξηση του αθηρώματος συντελεί είτε στην απόφραξη του αυλού του αγγείου είτε στην ανάπτυξη θρόμβου με συνέπεια την διακοπή της ροής αίματος.»
Οι σοβαρότεροι παράγοντες κινδύνου
Το κάπνισμα, η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης και η υψηλή χοληστερίνη αποτελούν τους σημαντικότερους τροποποίησιμους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου.
Αρτηριακή πίεση
Η αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στο τοίχωμα των αγγείων. Αρτηριακή υπέρταση είναι η σταθερή αύξηση της πίεσης πάνω από 140 mmHg (συστολική αρτηριακή πίεση) και πάνω από 90 mmHg (διαστολική αρτηριακή πίεση).
Η υπέρταση επιδρά αρνητικά στο καρδιαγγειακό σύστημα, αυξάνοντας την επιβάρυνση που δέχεται η καρδιά και ταυτόχρονα, προκαλεί πάχυνση των τοιχωμάτων των αγγείων, γεγονός που μειώνει την ελαστικότητά τους και συμβάλλει στην αθηροσκλήρωση.
Χοληστερόλη
Η Χοληστερόλη (ή χοληστερίνη) είναι μία ουσία που κυκλοφορεί στον οργανισμό μας και σε χαμηλές ποσότητες είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του.
Στον άνθρωπο η χοληστερίνη εξυπηρετεί τρεις κυρίως λειτουργίες:
1) Συντελεί στην παραγωγή ορμονών,
2) Συμβάλλει στην παραγωγή της χολής, η οποία είναι απαραίτητη για την πέψη των τροφών στο έντερο και
3) Είναι το κυριότερο συστατικό της μεμβράνης των ανθρώπινων κυττάρων.
Η χοληστερόλη αρχίζει να γίνεται επικίνδυνη όταν ανευρίσκεται σε υψηλές ποσότητες στο αίμα. Στην περίπτωση αυτή η περίσσεια χοληστερόλης εναποτίθεται στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών. Δημιουργούνται λιπώδεις πλάκες, οι οποίες σιγά σιγά μπορούν να αποφράξουν τον αυλό των αρτηριών.
Η LDL (κακή χοληστερόλη) είναι πλούσια σε χοληστερόλη και θεωρείται η κατεξοχήν αθηρωματογόνος λιποπρωτείνη ενώ αντίθετα η HDL (καλή χοληστερόλη) είναι αντιαθηρωματογόνος και προστατευτική των αγγείων λιποπρωτείνη και χαρακτηρίζεται ως η καλή χοληστερόλη.
Ωστόσο η HDL χοληστερόλη είναι αρκετά μειωμένη στους καπνιστές, στα άτομα που κάνουν καθιστική ζωή και στους παχύσαρκους.
Σακχαρώδης Διαβήτης
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί γνωστό παράγοντα κινδύνου για την Καρδιαγγειακή νόσο. Προκαλεί τόσο στα μεγάλα αγγεία όσο και στα μικρότερα αγγεία, που οδηγούν σε επιπλοκές.
Οι μακροαγγειακές επιπλοκές περιλαμβάνουν τη στεφανιαία νόσο, το εγκεφαλικό επεισόδιο και τη νόσο των περιφερικών αγγείων, ενώ οι μικροαγγειακές επιπλοκές εμφανίζονται ως διαβητική νεφροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια και διαβητική νευροπάθεια.
Η καρδιαγγειακή νόσος αποτελεί την αιτία θανάτου για τα τρία τέταρτα των διαβητικών ατόμων. Μελέτες που διεξήχθησαν στο γενικό πληθυσμό δείχνουν ότι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 προκαλεί περίπου διπλάσια αύξηση στον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο στους άνδρες και τριπλάσια αύξηση του κινδύνου στις γυναίκες.
Ποσοστό 30% του ενήλικου πληθυσμού της Ελλάδος έχει το λεγόμενο μεταβολικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από κοιλιακή (κεντρικού τύπου) παχυσαρκία, υψηλή χοληστερόλη, αυξημένη αρτηριακή πίεση και διαβήτη τύπου 2. Τα άτομα με μεταβολικό σύνδρομο διατρέχουν ακόμα υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.
Ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα
Στις ΗΠΑ περίπου 480.000 θάνατοι ετησίως αποδίδονται στο κάπνισμα. Τα στοιχεία που συνδέουν το κάπνισμα με τις ασθένειες είναι αδιάσειστα.
Το κάπνισμα του τσιγάρου αποτελεί τον κύριο αιτιολογικό παράγοντα του καρκίνου του πνεύμονα, συνδέεται με τις οξείες και χρόνιες πνευμονοπάθειες, τον αιφνίδιο θάνατο, το έμφραγμα του μυοκαρδίου και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Πρόσφατα έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην έκθεση των μη καπνιστών στο παθητικό κάπνισμα, στο σπίτι, στο χώρο εργασίας και στους δημόσιους χώρους. Περίπου 40.000 θάνατοι ανά έτος στις ΗΠΑ αποδίδονται στο παθητικό κάπνισμα.
Πρόληψη με απλές αλλαγές στην ζωή μας
«Η πρόληψη, τονίζουν οι καρδιολόγοι, είναι το πιο ισχυρό όπλο στη μάχη κατά της στεφανιαίας νόσου. Παρόλο που ορισμένοι παράγοντες κινδύνου, όπως η ηλικία και η κληρονομικότητα, δεν μπορούν να αλλάξουν, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και η κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου.
Η διακοπή του καπνίσματος είναι ίσως η πιο σημαντική ενέργεια που μπορεί να κάνει κάποιος για να προστατεύσει την καρδιά του.
Η διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων αρτηριακής πίεσης, σακχάρου και χοληστερόλης μπορεί να επιτευχθεί μέσω μίας ισορροπημένης διατροφής με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, τακτικής σωματικής δραστηριότητας και λήψης της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής όποτε χρειάζεται.
Η σωστή και τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης όπως και ο έλεγχος του σακχάρου και της χοληστερόλης στο αίμα με εξετάσεις αίματος είναι απαραίτητα καθώς αργούν να εμφανιστούν συμπτώματα.
Η στεφανιαία νόσος μπορεί να προληφθεί σε μεγάλο βαθμό με απλές, αλλά ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο ζωής.»