Κάθε χρόνο ανακοινώνονται τα ετήσια στατιστικά της επίπτωσης και θνητότητας του καρκίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες, παρέχοντας μια ακριβή εικόνα της εξέλιξης της επιδημιολογίας του νοσήματος στη χώρα αυτή.
Τα δεδομένα αυτά είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για την κατανόηση της αποτελεσματικότητας των προληπτικών και θεραπευτικών παρεμβάσεων που έχουν γίνει ως τώρα για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος δημόσιας υγείας αλλά και τη χάραξη πολιτικών για την περαιτέρω βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο.
Όπως όμως τονίζουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας), και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) γνωρίζουμε ότι σημαντικό ποσοστό των περιπτώσεων καρκίνου οφείλεται σε παράγοντες κινδύνου που είναι τροποποιήσιμοι. Επομένως, αυτά τα περιστατικά καρκίνου και οι αντίστοιχοι θάνατοι που προκύπτουν θα μπορούσαν δυνητικά να αποφευχθούν.
Τέτοιοι παράγοντες είναι ως γνωστόν το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η έλλειψη σωματικής άσκησης, διατροφικοί και λοιμώδεις παράγοντες και ειδικά για δερματικές κακοήθειες η έκθεση στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία.
Η περιοδική καταγραφή του ποσοστού των περιστατικών καρκίνου που σχετίζονται με τέτοιους παράγοντες μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση της αποτελεσματικότητας συγκεκριμένων παρεμβάσεων που έχουν ήδη εφαρμοσθεί (π.χ. καμπάνιες για τη διακοπή καπνίσματος),αλλά και στην ανάγκη εφαρμογής νέων πολιτικών δημόσιας υγείας.
Ήδη το 2018 είχε δημοσιευθεί μελέτη που υπολόγιζε ότι το 42% των περιπτώσεων καρκίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2014 αλλά και το 45% των θανάτων από καρκίνο σχετίζονταν με τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου. Προσφάτως, δημοσιεύθηκαν τα ανανεωμένα δεδομένα που έλαβαν υπ’ όψιν τους τα επιδημιολογικά δεδομένα που ίσχυαν 5 χρόνια μετά την πρώτη δημοσίευση (2019) για 30 τύπους καρκίνου και για ενήλικες άνω των 30 ετών.
Στη νέα δημοσίευση χρησιμοποιήθηκαν τα επιδημιολογικά δεδομένα για τον σχετικό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου που προκαλούν οι κυριότεροι τροποποιήσιμοι παράγοντες με βάση την έκθεση του πληθυσμού σε αυτούς όπως έχει αποτυπωθεί σε μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επομένως, η μελέτη αυτή λαμβάνει υπ’ όψιν τις αλλαγές που έχουν συμβεί την τελευταία δεκαετία όπως είναι η μείωση του ποσοστού των καπνιστών.
Με βάση τη νέα αυτή μελέτη 40% των νέων διαγνώσεων καρκίνου σχετίζονται με τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, ενώ σε αυτούς αποδίδονται και το 44% των θανάτων από τη νόσο. Τα ποσοστά αυτά είναι κατά τι μικρότερα από την προ πενταετίας ανάλυση καταδεικνύοντας ότι υπάρχει βελτίωση στην εφαρμογή περισσότερο υγιούς τρόπου ζωής στον πληθυσμό που επίσης αποτυπώνεται και στα ετήσια στατιστικά του καρκίνου όπου μειώνεται η θνητότητα από τη νόσο.
Το κάπνισμα παραμένει ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου που σχετίζεται με το 20% των διαγνώσεων και το 30% των θανάτων από καρκίνο με κυριότερη βέβαια διάγνωση τον καρκίνο του πνεύμονα. Ακολουθείται από την παχυσαρκία που σχετίζεται με το 7.5% των περιστατικών, την κατανάλωση αλκοόλ (5.4% των περιστατικών), τους διατροφικούς παράγοντες και κυρίως την μειωμένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών και την αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος (4.2% των περιστατικών) και την έλλειψη σωματικής άσκησης (3% των περιπτώσεων καρκίνου).
Όλα τα παραπάνω στοιχεία παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τη δυνατότητα περαιτέρω μείωσης της επίπτωσης αλλά και της θνητότητας από καρκίνο, αναφέρουν οι ειδικοί του ΕΚΠΑ. Προσθέτουν ότι η ενίσχυση πολιτικών που οδηγούν σε μείωση του καπνίσματος, αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και προώθηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών αναμένεται να βοηθήσει περαιτέρω στην αποφυγή εμφάνισης καρκίνου σε σημαντικό τμήμα του πληθυσμού στο μέλλον.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ